محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
دکتر عرفان فدایی وکیل پایه یک دادگستری
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1802788969
در گفت‌وگو با فارس عنوان شدخودكفايي صنعت آبزي‌پروري در گرو شكوفايي آرتمياي درياچه اروميه
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: در گفت‌وگو با فارس عنوان شدخودكفايي صنعت آبزي‌پروري در گرو شكوفايي آرتمياي درياچه اروميه
بنيان‌گذار پژوهشكده آرتميا و آبزيان دانشگاه اروميه گفت: آرتميا موجود فوق‌العاده با ارزشي است و اگر حتي بخشي از درياچه اروميه احيا و توليد آرتميا مجددا از سر گرفته شود صنعت آبزي‌پروري كشور مستقل و خودكفا خواهد شد.
به گزارش خبرگزاري فارس از اروميه، آرتميا پايه صنعت آبزي‌پروي بوده و امروزه استفاده از آرتميا بعنوان غذاي زنده اصلي در تكثير و پرورش آبزيان رو به افزايش است.
آرتميا يكي از انواع مهم سخت پوستان بوده كه در آبهاي شور كه ميزان املاح آنها ممكن است تا چند برابر آب دريا باشد زندگي مي‌كند و يكي از هفت گونه آرتمياي شناخته شده در جهان، آرتميا اورميانا Artemia urmiana بومي درياچه اروميه در ايران است.
با توجه به رشد روزافزون جمعيت كره زمين و نياز اين جمعيت به منابع پروتئيني و محدود بودن منابع فعلي براي بر طرف كردن اين نياز، پرداختن به امر آبزي‌پروري و بازسازي ذخاير آبزيان در محيط طبيعي يكي از مهم‌ترين اموري است كه بايد بيشتر بدان توجه كرد.
با گسترش صنعت آبزي‌پروري و اهميت آن بخصوص در ميزان و توسعه روزافزون پرورش انواع ميگو و ماهي در كشور، آرتميا به دليل ارزش غذايي بالا، قابليت هضم زياد، تنوع اندازه، روش توليد سهل و آسان و قدرت تحمل شوري‌هاي متنوع يكي از فاكتورهاي مهم در امر پرورش و تغذيه آبزيان است.
با توجه به اينكه ارزش آرتميا و قيمت آن در بازارهاي جهاني رو به افزايش است مي‌توان با شكوفايي آرتميا در بخشي از درياچه اروميه و يا پرورش مصنوعي و با بهره‌برداري اصولي و علمي از اين موجود علاوه بر تامين احتياجات داخلي با صادرات آن براي كشور ارزآوري قابل توجهي كرد.
در ادامه مشروح گفتگوي ما را با دكتر ناصر آق، بنيان‌گذار پژوهشكده آرتميا و آبزيان دانشگاه اروميه مي‌خوانيد.
*آرتميا چيست؟
آرتميا سخت پوست كوچك و بسيار ظريفي است؛ زمانيكه از تخم خارج ميشود نيم ميلي‌متر طول دارد و وقتي بزرگ ميشود اندازه آن حداكثر به 1.5 سانتي‌متر مي‌رسد، آرتميا بهترين غذاي زنده براي انواع بسيار متفاوتي از آبزيان محسوب ميشود و چون هيچ گونه اندام دفاعي ندارد در جاهايي زندگي مي‌كند كه دشمن طبيعي نداشته باشد چون هر موجودي ميتواند از آرتميا تغذيه كند، با توجه به اينكه آرتميا ارزش غذايي بالايي دارد همه موجودات مي‌توانند از آرتميا به عنوان غذاي مغذي استفاده كنند به همين خاطر آرتميا در آبهاي شوري زندگي مي‌كند كه كمتر موجودي ميتواند چنين شوري بالايي را تحمل كند.
آرتميا از نظر بيولوژيكي واقعا موجود بي نظيري است 11 جفت پا و روي هر پا يك آبشش دارد پاهاي آرتميا چهار عمل اصلي از جمله حركت، تنفس، تغذيه و تنظيم شوري آب را انجام مي‌دهد تخمي كه آرتميا توليد مي‌كند در نوع خود يكي از شگفتي‌هاي طبيعت است به طوري كه تخم آرتميا حاوي جنيني در حالت كما بوده و ميتواند در اين حالت تا 100 سال زنده بماند با اينكه علايم حيات در آن ديده نمي‌شود در اين شرايط مي‌توان تخم آرتميا را خشك و تحت خلا بسته‌بندي و تا 100 سال نگهداري كرد و بعد از 100 سال مجددا در آب رهاسازي كرد و در عرض 24 ساعت جنين تكامل پيدا كرده و نوزاد از تخم خارج ميشود.
درياچه اروميه زيست‌گاه گونه ويژه‌اي از آرتميا به نام آرتميا اورميانا است و در كل دنيا هفت گونه آرتمياي دو جنسي (نر و ماده) وجود دارد كه آرتمياي درياچه اروميه به نام آرتميا اورميانا گونه منحصر به فردي است كه فقط در درياچه اروميه زندگي مي‌كند.
*مناسب‌ترين درجه شوري آب براي شكوفايي بهتر آرتميا؟
هيچ موجود پرسلولي در كره خاكي نمي‌تواند به اندازه آرتميا شوري‌هاي بالا را تحمل كند البته فرق هست بين شوري قابل تحمل و شوري بهينه براي رشد و توليد مثل، شوري بهينه براي رشد آرتميا بين 80 تا 120 گرم در ليتر است ولي براي توليد مثل تا 180 گرم در ليتر نيز مشكلي ندارد و از اين ميزان شوري به بعد محدودتر شده و تا 400 گرم در ليتر نيز آرتمياي زنده مشاهده شده است در حالي كه ميزان نمك بدن آرتميا 10 گرم در ليتر است بنابراين قدرت بالايي لازم است تا آرتميا بتواند ميزان نمك بدن خود را تنظيم كند، شوري آب در زمان‌هاي مختلف در درياچه اروميه متفاوت بوده و قبل از بحران معمولا بين 100 گرم تا 180 گرم در ليتر بود ولي شوري آب بتدريج افزايش يافت بطوريكه در حال حاضر شوري آب اين درياچه به بيش از 400 تا 440 گرم در ليتر و به حالت فوق اشباع رسيده است.
*اهميت و كاربرد آرتميا؟
آرتميا پايه صنعت آبزي‌پروي است؛ صنعت آبزي‌پروري در سطح دنيا از نظر درآمدزايي، ايجاد اشتغال و توليد غذا براي مردم يكي از جمله صنعت‌هاي قوي و مقتدر است، بهبود وضعيت معشيت مردم از طريق درآمد، اشتغال و توليد غذا براي مردم از طريق آبزي پروري و پرورش آرتميا امكان‌پذير است اگر امروز آرتميا به هر دليلي از صنعت آبزي‌پروري كشور حذف شود يعني واردات آن از خارج از كشور متوقف شود كل صنعت پرورش ميگو، پرورش ماهيان دريايي و پرورش ماهيان زينتي در كشور تعطيل خواهد شد و هزاران نفر كه در اين صنعت مشغول فعاليت هستند بيكار خواهند شد.
آرتميا موجودي فوق‌العاده با ارزش است لذا اگر حتي بخشي از درياچه اروميه نيز احيا شود و توليد آرتميا در مناطق احيا شده مجددا برقرار شود نه تنها سبب اشتغال‌زايي شده و درآمد زيادي براي مردم ايجاد خواهد كرد بلكه صنعت آبزي‌پروري كشور را نيز مستقل و خودكفا خواهد كرد و اين خودكفايي و استقلال موجب رشد سريع‌تر اين صنعت ميشود و در نتيجه اشتغال‌زايي، درآمد و غذاي بيشتر توليد خواهد شد و ارزآوري بيشتر براي كشور محقق ميشود ولي متاسفانه به حلقه نخست اهميت داده نمي‌شود و اين بي توجهي ميتواند تمام حلقه‌هاي بعدي را نيز از بين ببرد.
*آخرين وضعيت آرتميا اورميانا در درياچه اروميه؟
متاسفانه در طول سال تقريبا ديگر آرتمياي زنده‌اي در درياچه اروميه ديده نمي‌شود ولي تخم آرتميا در لا‌به‌لاي نمك‌ها موجود است و هر موقع بتوانيم شرايط را به حالت طبيعي برگردانيم مي‌توانيم مجددا آرتميا را در هر منطقه از درياچه اروميه شكوفا كنيم.
بعد از سال‌هاي شكوفايي آرتميا با توليد سالانه حدود 30 هزار تن تخم و 300 هزار تن توده زنده آرتميا به تدريج اين ميزان كاهش پيدا كرد بطوريكه در سال 85 جمعيت آرتميا تا 100 برابر كاسته شد و بعد از آن نيز به تدريج كمتر و كمتر شد و هر سال تعداد كمي آرتميا در درياچه اروميه ديده مي‌شد و بالاخره از دو سال گذشته تاكنون هيچ آرتميايي در درياچه اروميه ديده نشده است كه واقعه تاسف برانگيز است.
در سال‌هاي دهه 1370 و تا حدودي در دهه 1380 آرتميا در درياچه اروميه و درياچه مهارلو شيراز بطور طبيعي و يا به صورت مصنوعي در برخي از مناطق كشور توليد مي‌شد ولي در حال حاضر همه متوقف شده است و نيازمندي‌هاي كشور به آرتميا از آمريكا و چين وارد ميشود به طوري كه سالانه حدود 20 تن تخم آرتميا با قيمت حدود كيلويي 100 دلار وارد كشور ميشود و قيمت داخلي تخم آرتميا نيز كيلويي بين 350 تا 500 هزار تومان است.
*آيا تا كنون از آرتمياي درياچه اروميه استفاده بهينه شده است؟
دو درياچه بزرگ در دنيا وجود دارد كه جزو زيستگاه‌هاي طبيعي آرتميا هستند، درياچه بزرگ آمريكا مشابهت زيادي از لحاظ ويژگي‌هاي املاح، وسعت و عمق با درياچه اروميه دارد و از آن درياچه سالانه يك ميليارد و 300 ميليون دلار بهره‌برداري ميشود و بهره‌برداري از آرتمياي آن از دهه 1950 آغاز شده و سالانه 70 درصد نياز دنيا را تامين مي‌كند ميزان بهره‌برداري از آرتمياي آن سالانه 100 ميليون دلار بوده و سالانه 200 ميليون دلار از املاح با ارزش آن استحصال ميشود بعد از بهره‌برداري‌هاي سال‌هاي 1378 و 1379 هيچگونه بهره‌برداري قانوني از آرتمياي درياچه اروميه نشده است.
*اهميت احياي آرتميا اورمياناي درياچه اروميه براي منطقه؟
آرتميا كليد حل معماي درياچه اروميه است چون با احياي حتي يك فاز از درياچه اروميه مي‌توانيم سالانه 50 ميليارد تومان در آمد از طريق آرتميا ايجاد كنيم بنابراين دولت ميتواند به احياي درياچه اروميه به عنوان يك سرمايه‌گذاري پرمنفعت نگاه كند لذا احياي درياچه اروميه صرفا احياي يك تالاب معمولي نيست بلكه براي احياي آن دولت ميتواند اهداف بزرگي داشته باشد بنابراين وقتي صحبت از احياي درياچه اروميه ميشود بايد احياي كامل اكوسيستم طبيعي مد نظر باشد و اكوسيستم طبيعي شامل كل تنوع زيستي ميشود و آرتميا در اين ميان از نقش بسيار ويژه‌اي برخوردار است زيرا زماني كه آرتميا باشد ثروت و اشتغال ايجاد ميشود و اكوسيستم نيز طوري تغيير مي‌كند كه پرندگان مجدد به درياچه اروميه برگردند.
احياي درياچه اروميه يعني بازسازي يك ثروت صدها ميليارد دلاري، يعني ايجاد اشتغال براي صدها نفر، يعني پيشگيري از واقع يك فاجعه عظيم زيست محيطي و جلوگيري از تبديل شدن آن به يك فاجعه انساني؛ با برنامه‌ريزي علمي صحيح براي بهره‌برداري بهينه از درياچه اروميه در واقع گزينه‌هاي بهتري براي اشتغال ايجاد ميشود بطوريكه نيازي براي توسعه بي‌رويه كشاورزي كه آب‌بري زيادي دارد نخواهد بود و اين كار يك سرمايه‌گذاري ماندگار بلند مدت بشمار مي‌رود.
*در راستاي احياي آرتميا اورميانا در درياچه اروميه چه اقداماتي انجام شده است؟
براي بازسازي ذخاير آرتميا در درياچه اروميه هنوز هيچ اقدام عملي خاصي انجام نگرفته است و درخواست‌هاي ما براي اين كار در سال‌هاي گذشته بي‌پاسخ ماند؛ بنده اعتقاد دارم اين مسئوليت بر عهده پژوهشكده آرتميا دانشگاه اروميه و مركز تحقيقات آرتميا وابسته به مؤسسه تحقيقات شيلات ايران است كه در حاشيه درياچه اروميه استقرار يافته است ولي اين كار نيازمند يك سري ارتباطات، هماهنگي‌ها، همكاري‌ها و تامين اعتبارات لازم است كه توسط ارگان‌هاي ذيربط بايد انجام مي‌شد كه متاسفانه انجام نشده و تغيير مديريت در پژوهشكده آرتميا نيز موجب شد تا از اهداف و رسالت‌هاي ملي و منطقه‌اي خود دور شود.
در سال‌هاي 79 تا 80 از آرتمياي درياچه اروميه به صورت تجاري برداشت شد به طوري كه هر سال 100 تن تخم آرتميا صيد شد بخشي از آن صادر و بخشي نير در داخل استفاده شد و در اين زمينه يكي از شركت‌ها حدود 700 تا 800 كيلوگرم تخم آرتميا را هنوز نگهداري كرده كه اگر بخواهيم بازسازي ذخاير آرتميا را انجام دهيم مي‌توانيم از همان منبع استفاده كنيم.
*اهميت پژوهشكده آرتميا و آبزيان دانشگاه اروميه در بازسازي ذخاير آرتميا؟
تخصص مرتبط با بيولوژي، اكولوژي و پرورش آرتميا عمدتا در پژوهشكده آرتميا و آبزيان دانشگاه اروميه موجود است و متخصصان مختلفي در زمينه‌هاي مختلف آرتميا در دانشگاه اروميه مشغول فعاليت هستند و ارتباطات گسترده‌اي با بهترين متخصصان آرتمياي در نقاط مختلف دنيا داريم، پژوهشكده آرتميا داراي امكانات پژوهشي بي نظيري است و جزو بهترين مراكز پژوهشي آرتميا در دنيا محسوب ميشود متاسفانه واگذاري مسئوليت اين مركز پژوهشي فوق تخصصي به فردي غير متخصص سبب شد ظرفيت‌هاي اين مركز كم نظير بين‌المللي راكد بماند.
موضوع بازسازي ذخاير آرتميا را سال‌ها پيش مطرح كردم ولي متاسفانه هيچ موقع اهميت داده نشده و حمايت صورت نگرفت در مرحله نخست سازمان محيط زيست در بحث تنوع زيستي بايد حمايت‌هاي لازم را مي‌كرد و اعتبارات لازم تخصيص مي‌يافت در حال حاضر نيز براي احياي درياچه اروميه و براي احياي تنوع زيستي و اكوسيستم طبيعي آن بايد درست تصميم گرفته و از افرادي كه واقعا توانايي و علم آرتميا را دارند استفاده شود به طوري كه ما مي‌توانيم بازسازي ذخاير آرتميا را انجام و توليد را به مرحله تجاري برسانيم و از اين طريق در آمد بسيار زيادي براي دولت و مردم ايجاد كنيم، درخواست دارم از اين ظرفيت استفاده و حمايت لازم صورت گيرد تا به وظيفه خود در منطقه به نحو احسن عمل كنيم.
* چه تحقيقاتي در زمينه آرتميا در دانشگاه اروميه انجام شده است؟
حداقل 200 پروژه در ارتباط با آرتمياي درياچه اروميه، در شرايط آزمايشگاهي و نيز در شرايط پرورشي به صورت مصنوعي در دانشگاه اروميه انجام شده و چندين طرح ملي، يك طرح بين‌المللي و تعداد زيادي پايان‌نامه در مقطع دكتري و كارشناسي ارشد در زمينه آرتميا ارائه شده است.
حجم بسيار زيادي از كار در دانشگاه اروميه انجام شده و ده‌ها مقاله در ژورنال‌هاي معتبر بين‌المللي و ملي چاپ شده و بيش از 200 مقاله در كنفرانس‌‌هاي ملي و بين‌المللي ارائه شده است كه اين موضوع ظرفيت علمي قوي دانشگاه اروميه را نشان مي‌دهد ولي تا چه ميزان از اين ظرفيت تا كنون استفاده شده و اينكه واقعا مسئولين تا چه ميزان اين موضوع را قبول دارند يا نه جاي بحث دارد.
*چرا طرح‌هاي ارائه شده اجرايي نمي‌شوند؟
طرح‌هاي تحقيقاتي با اهداف متفاوتي اجرا مي‌شوند به طوري كه يك سري از طرح‌ها با اهداف احياي تنوع زيستي و تعدادي براي پرورش مصنوعي و ايجاد شرايط بهينه براي پرورش آن اجرا ميشود البته يك سري از تحقيقات نيز براي توسعه مرزهاي دانش صورت مي‌گيرد تا آرتميا را بهتر شناخته و با ويژگي‌هاي بيولوژيكي، اكولوژيكي و ژنتيكي آن بيشتر آشنا شويم.
در اين زمينه اجراي طرح‌هايي كه كاربردي بوده و ميتواند در بخش اجرا كمك كند و با حمايت سازمان‌هاي مختلف امكان‌پذير است مثلا اگر سازمان محيط زيست حمايت كند كه ذخاير آرتميا را بازسازي و شرايط بهينه براي شكوفايي هر چه بهتر آرتميا را در درياچه اروميه مهيا كنيم و بهره‌برداري از خود درياچه اروميه را در برنامه قرار دهيم ما مي‌توانيم آنرا بدرستي و با دقت انجام دهيم در همه جاي دنيا از منابع طبيعي براي بهبود وضعيت معيشت مردمي كه در پيرامون زندگي مي‌كنند استفاده ميشود و ما نيز مي‌توانيم بهره‌برداري بهينه را بدون اينكه به اكولوژي درياچه اروميه لطمه بزنيم انجام دهيم.
در بحث عمل‌آوري، آماده‌سازي، استفاده و صادرات انتظار مي‌رود شيلات ايران همكاري و حمايت لازم را داشته باشد و در بحث پرورش مصنوعي در نقاط مختلف كشور نيز شيلات ايران بايد حمايت‌هاي لازم را بكند.
صحبت پاياني
درياچه اروميه منبع اقتصادي بزرگ و در واقع با ارزش‌ترين منبع اقتصادي منطقه بود؛ اگر شكوفايي آن حفظ مي‌شد مي‌توانست وضعيت معيشت مردم را ارتقا دهد، درآمدهاي زيادي براي مردم و دولت ايجاد كند و همچنان شاهد آب و هواي خوب در منطقه باشيم و اگر از بين برود اين ثروت عظيم تبديل به يك معضل بسيار بزرگ خواهد شد لذا هر چه در توان داريم بايد براي احياي درياچه اروميه و اكوسيستم طبيعي آن به كار گيريم و از تمامي متخصصان دلسوز ايراني و حتي دانشمندان خارجي استفاده كنيم از كليه كسانيكه مي‌گويند اميدي براي احياي درياچه اروميه وجود ندارد تقاضا مي‌كنم از اين پس حتي يكبار هم اين جمله را تكرار نكنند چون خشك شدن آن تبعات بسيار سنگيني براي مردم منطقه خواهد داشت اميد است دولت تدبير و اميد افراد توانمندي را كه واقعا مي‌توانند و مي‌خواهند در حل بحران درياچه اروميه موثر باشند شناسايي كند و از ظرفيت‌ها و دانش و تجربه آنها بدرستي استفاده كند.
انتهاي پيام/61005/
دوشنبه 2 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]
-
گوناگون
پربازدیدترینها