تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
دستگاه آب یونیزه قلیایی کره‌ای
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1871823277
در گفت‌وگو با فارس عنوان شدبهره‌گيري از تجربه متخصصان بومي در احياي درياچه اروميه
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: در گفت‌وگو با فارس عنوان شدبهره‌گيري از تجربه متخصصان بومي در احياي درياچه اروميه
بنيان‌گذار پژوهشكده آرتميا و آبزيان دانشگاه اروميه گفت: براي حل بحران درياچه اروميه به مديريت علمي درياچه اروميه توجه شود، استفاده از متخصصان بومي مي‌تواند يكي از كليدهاي حل معماي درياچه اروميه باشد.
به گزارش خبرگزاري فارس از اروميه، درياچه اروميه با سواحل زيبا، آب شور و شفا بخش خود گردشگران بسياري را در فصول مختلف به خصوص در تابستان به سوي خود جلب مي‌كرد و يكي از كمياب‌ترين منابع طبيعي بود كه متاسفانه با تهديدي بسيار جدي خشكسالي رو به رو شده است.
در ادامه مشروح گفتگوي خبرگزاري فارس را با دكتر ناصر آق، بنيان‌گذار پژوهشكده آرتميا و آبزيان دانشگاه اروميه در زمينه بررسي آخرين وضعيت درياچه اروميه، دلايل وقوع بحران درياچه اروميه و راهكار ارائه شده توسط دكتر آق را براي احياي درياچه اروميه مي‌خوانيد.
*ويژگي‌ها و مشخصات اكولوژيكي درياچه اروميه؟
درياچه اروميه حدود 5 هزار و 500 كيلومتر مربع وسعت داشت و حدود 30 ميليارد مترمكعب حجم آب اين درياچه بوده و عمق آن حداكثر 16 متر و ميانگين عمق شش متر و طول درياچه اروميه 102 كيلومتر و عرض آن در عريض‌ترين بخش 54 كيلومتر و در كم عرض‌ترين بخش 15 كيلومتر بود، شوري آب در زمان‌هاي مختلف متفاوت بوده و معمولا بين زير 100 گرم در ليتر تا 180 گرم در ليتر بود ولي در حال حاضر شوري آب اين درياچه به بيش از 400 تا 440 گرم در ليتر و به حالت فوق اشباع رسيده است.
درياچه اروميه علاوه بر اينكه تنها زيست‌گاه گونه ويژه‌اي از آرتميا به نام آرتميا اورميانا بود جلبك‌هاي تك سلولي و پر سلولي به صورت طبيعي در درياچه اروميه وجود داشتند و تعداد بسيار زيادي پرنده به صورت پرندگان بومي و مهاجر به صورت فصلي در درياچه تردد داشتند و در جزاير آن گوزن زرد و قوچ ارمني و... زندگي مي‌كردند و 102 جزيره كوچك و بزرگ وجود دارد.
*آخرين وضعيت درياچه اروميه به چه صورت است؟
درياچه اروميه در حال حاضر به حالت يك فاجعه زيست محيطي رسيده به طوري كه براساس آخرين آمارها حدود 85 درصد درياچه اروميه از دست رفته و 15 درصد باقيمانده عمدتا در ناحيه شمالي درياچه اروميه متمركز شده است بخش جنوبي درياچه اروميه تقريبا خشك شده و مقدار بسيار كمي آب در بخش جنوبي باقيمانده است ولي همه اين موضوعات به اين معني نيست كه نتوانيم درياچه اروميه را نجات دهيم.
سوابق تاريخي در ارتباط با درياچه اروميه و نيز در رابطه با درياچه‌هاي مشابه وجود دارد در ساير نقاط دنيا نيز اين مسائل اتفاق افتاده بايد بررسي شود كه چه مدل‌هايي براي احياي درياچه‌هاي مشابه ارائه شده كه يكي از بارزترين اين نمونه‌ها درياي آرال است، درياي آرال بين قزاقستان و ازبكستان واقع شده 62 و هزار كيلومتر مربع يعني 11 برابر درياچه اروميه وسعت داشته و عمق آن حداكثر به 69 متر مي‌رسيد.
انحراف روان آبها به طرف مراكز كشاورزي و كويرزدايي و كاهش نزولات آسماني از عوامل خشك شدن درياي آرال بود، خشك شدن درياي آرال از 1960 آغاز شد و از سال 2000 به بعد در معرض خشكي كامل قرار گرفت ولي براي احياي اين درياچه برنامه‌ريزي شد، در حاليكه اگر به حال خود رها مي‌كردند به طور كامل خشك مي‌شد براي درياچه اروميه اتفاقي مشابه درياي آرال رخ داده ولي درياچه اروميه رها شده و تا كنون هيچ اقدام عملي مثبتي براي احياي درياچه اروميه و مديريت بحران انجام نشده و همه اقدامات در حد شعار و حرف خلاصه شده است.
*چه راهكاري كه براي حل بحران درياي آرال ارائه شد و اين راهكار چقدر در رابطه با درياچه اروميه موثر است؟
براي حل بحران درياي آرال با توجه به بررسي‌هاي انجام گرفته به اين نتيجه رسيدند با توجه به وسعت بالا امكان احياي كامل دريا وجود ندارد در نتيجه ميزان ورودي آبها را برآورد كردند و به اين نتيجه رسيدند با آب‌هاي ورودي مي‌توان بخشي از درياي آرال را احيا كنند به همين خاطر احياي فازبندي شده درياي آرال آغاز شد و در مرحله نخست قسمت آرال شمالي كه از وسعت كمتري برخوردار بوده احيا شد و در مرحله بعد ناحيه غربي را آغاز كردند و گام به گام پيش مي‌روند در خصوص درياچه اروميه نيز بايد راهكاري مشابه در نظر گرفته شود، درياچه اروميه هنوز نمرده است و قابل احياست متاسفانه گاها اعلام مي‌شود هيچ اميدي براي احياي درياچه اروميه وجود ندارد در حالي كه هنوز مي‌توان آنرا نجات داد زيرا طبق آمارهاي رسمي طي 15 سال گذشته هر سال بطور ميانگين حدود يك ميليارد و 200 ميليون مترمكعب آب از طريق روان آبها وارد درياچه اروميه شده است و بارش‌هاي مستقيم نيز اتفاق مي‌افتد اگر مديريت صحيح روي منابع آبي انجام شود مي‌توان ميزان ورودي به درياچه را افزايش داد و بدينوسيله مي‌توانيم بخش‌هايي از درياچه اروميه را نجات دهيم و اين روند گام به گام بايد در راستاي احياي بخش‌هاي عمده درياچه اروميه ادامه يابد.
*زمان شروع خشكسالي درياچه اروميه و عوامل خشكسالي را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
اوج شكوفايي درياچه اروميه بين سال‌هاي 71 تا 75 بود كه ميزان آب درياچه اروميه خيلي زياد شد و پيش‌روي‌هاي زيادي به طرف مزارع كشاورزي و روستاهاي اطراف كرد به طوري كه در سال 75 كل منطقه چي چست زير آب بوده و درياچه اروميه لب جاده بود و در اين سال‌ها درياچه اروميه از نظر تنوع زيستي به بالاترين حد شكوفايي رسيد ميزان شوري آب در حد پايين‌تري بوده و شرايط بهينه براي موجوداتي كه در درياچه زندگي مي‌كردند فراهم شد توليد آرتميا به اوج خود رسيد و حداكثر پرندگان در آن سال‌ها به درياچه اروميه مهاجرت كردند از نظر اكوسيستمي وضعيت فوق‌العاده خوبي به خود گرفت از سال 1376 يكباره شاهد كاهش بارندگي بوديم و آب و هواي منطقه تغيير و به مرور روند آن شدت يافت و تا 1380 ميزان بارندگي به قدري كاهش يافت كه هر سال چيزي بيش‌تر از يك متر از عمق درياچه اروميه كاسته شد و ضربه بسيار سنگيني به درياچه اروميه وارد كرد در واقع آغاز بحران با عوامل طبيعي و كاهش نزولات آسماني بود ولي ادامه بحران و تشديد بحران توسط عوامل انساني انجام شد.
براساس آمارها توسعه كشاورزي به صورت بي رويه و بدون توجه به خشكسالي‌ها انجام گرفته و كشاورزي به سمت محصولاتي كه آب‌بري بيشتري داشتند رو آورد حداكثر تعداد سد روي رودخانه‌ها طي سال‌هاي خشكسالي احداث شده‌اند و حداكثر بهره‌برداري از منابع آب‌هاي زيرزميني از همان سال‌ها آغاز شد به طوري كه از يك طرف بحران طبيعي را داشتيم و از طرف ديگر بهره‌برداري‌هايي كه توسط انسان به صورت بي‌رويه و بدون برنامه انجام مي‌شد و اين دو عامل باهم بحران درياچه اروميه را تشديد كردند به طوري كه امروز به يك فاجعه زيست محيطي تبديل شده است.
*نقش ميانگذر در خشك شدن درياچه اروميه چقدر است؟
اگر ميانگذر در شرايطي كه بحران وجود نداشت احداث مي‌شد نمي‌توانست هيچ تاثير منفي بر درياچه اروميه بگذارد چون مشابه ميانگذر اروميه روي درياچه بزرگ نمك آمريكا نيز احداث شده كه جاده‌اي است طولاني تقريبا به طول جاده‌اي كه روي درياچه اروميه زده شده است در آن درياچه دو طرف جاده در سه نقطه هر كدام بطول 50 تا 100 متر با هم در ارتباطند در حالي كه در درياچه اروميه يك محل ارتباط بطول بيش از 1.5 كيلومتر وجود دارد كه دو طرف جاده را به هم وصل مي‌كند اگر جريان آب به اندازه كافي وجود داشت براحتي مي‌توانست در طرفين جاده تبادل پيدا كند ولي وقتي كه خشكسالي آغاز شد و ورودي‌ها كاهش پيدا كرد به تدريج منطقه جنوب درياچه بدليل كم عمق‌تر بودن نسبت به بخش شمالي شروع به خشك شدن كرد كاهش در ميزان ورودي آب و افزايش تبخير سبب شورتر شدن آب درياچه اروميه شد و از طرف ديگر كاهش و يا توقف جريان آب ورودي موجب كاهش و توقف جريانات آبي داخل درياچه و تبادل آب در طرفين جاده شد كه اين عامل سبب تسريع در رسوب‌گذاري‌ها در درياچه اروميه شد و بدين ترتيب روند خشك شدن درياچه اروميه شدت گرفت.
بعضي از افراد اظهار مي‌كنند زير جاده كلانتري تعداد زيادي چشمه وجود داشت و اين جاده موجب خشك شدن چشمه‌ها شده در حالي كه اينطور نيست هيچ آماري از تعداد و حجم آبي كه از طريق چشمه‌هاي زير جاده وارد درياچه مي‌شد وجود ندارد و اين موضوع فقط يك اظهار نظر است در حالي كه در ناحيه جنوبي درياچه اروميه تعداد زيادي چشمه وجود دارد و حتي امروز نيز آب اين چشمه ها در بخشي از درياچه اروميه پخش مي‌شود ولي ميزان ورودي از اين چشمه‌ها بسيار ناچيز است.
*راهكارهاي ارائه شده براي درياچه اروميه را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
راهكارهاي متفاوتي براي احياي درياچه اروميه توسط متخصصين پيشنهاد مي‌شود انتقال آب بين حوزه‌اي (انتقال آب از رود زاب، ارس و درياي خزر)، مديريت آب‌هاي منطقه، بارورسازي ابرها، صرفه‌جويي در مصرف آب توسط بخش كشاورزي و صنعت، كنترل آب‌هاي زيرزميني از جمله راهكارهاي پيشنهاد شده است ولي واقعا چقدر اين راهكارها قابليت اجرايي دارند و در زمان كوتاه قبل از خشك شدن كامل درياچه اروميه مي‌توانند نتيجه‌بخش باشند جاي بحث دارد و آيا از نظر زيست محيطي تاثيري بر مبدا خواهند گذاشت بايد مورد بررسي قرار گيرند.
برخي از منابع آب‌هاي پيشنهادي براي انتقال همانند درياي خزر و ارس آب‌هاي بين المللي هستند و اينكه چقدر از اين آبها را مي‌توان انتقال داد جاي بحث دارد زمان‌بر بودن اجراي اين طرح‌ها و بودجه مورد نياز آن بايد مورد توجه قرار گيرد به طور كلي طرح‌هاي انتقال آب بسيار پر هزينه هستند و كم هزينه‌ترين آن انتقال آب از رود زاب بوده كه خيلي نزديك به درياچه اروميه هست كه بيش از يك هزار ميليارد تومان بودجه مي‌خواهد و پيش‌بيني شده براي انتقال آب از رود ارس بيش از 4 هزار ميليارد تومان و براي انتقال آب از درياي خزر بيش از 6 هزار ميليارد تومان اعتبار مورد نياز است و اين بودجه‌ها بسيار سنگين بوده و دولت دكتر روحاني در شرايط بحراني كنوني احتمالا توان پرداخت چنين پولي را نخواهد داشت از طرف ديگر زمان اجراي اين طرح‌ها بسيار طولاني است در بهترين شرايط اگر همين وضعيت ادامه پيدا كند درياچه اروميه شايد حداكثر سه الي چهار سال آينده به كامل خشك شود و تبعات پس از خشك شدن قطعا آغاز خواهد شد در حالي كه اجراي طرح‌هاي انتقال آب از طريق ارس و درياي خزر ممكن است 10 سال طول بكشد بنابراين از منظر اينجانب اين طرح‌ها در اولويت نيستند و طرحي مي‌تواند در اولويت باشد كه در كوتاه‌ترين زمان ممكن بين يك تا دو سال قبل از اينكه نمك كل منطقه را بپوشاند بتواند يك بخش از درياچه اروميه را احيا بكند و به همين ترتيب هر سال بخش‌هاي بيشتري را به صورت فازبندي شده احيا نمايد.
*چه راهكار و طرحي را جنابعالي ارائه داده‌ايد؟
من از دو سال پيش طرح احياي فازبندي شده درياچه اروميه را مطرح كردم كه كم هزينه‌ترين، سريع‌ترين و موثرترين راهكار براي احياي درياچه اروميه است آنچه كه اين طرح را از طرح‌هاي مشابه متمايز مي‌كند اين است كه اين طرح به موضوع احياي درياچه اروميه از چندين بعد نگاه مي‌كند هم نگاه زيست محيطي به آن دارد و هم نگاه‌هاي اقتصادي و اجتماعي؛ در اين طرح مديريت آب‌هاي ورودي عمدتا از چهار رودخانه اصلي و انتقال آب آنها به ناحيه مركزي، احياي اكوسيستم طبيعي در مناطقي به وسعت 200 كيلومتر مربع (در فاز نخست)، بازسازي جمعيت و شكوفايي آرتميا، بازگشت مجدد پرندگان، جذب توريسم و كسب درآمد سالانه 10 ميليون دلاري براي دولت مد نظر هست.
در اين طرح سعي بر اين است آب‌هايي كه از طريق رودخانه‌ها وارد درياچه اروميه مي‌شوند مديريت و كنترل كرد در حال حاضر اين آبها وارد درياچه مي‌شوند و در يك پهنه وسيع در وسعت 2 هزار كيلومتر مربع و به عمق پنج تا 15 سانتي‌متر پخش مي‌شوند و همه اين آبها در مدت كوتاهي تبخير شده و از بين مي‌روند يعني بخش عمده يك ميليارد و 200 ميليون مترمكعب آبي كه در عرض 15 سال گذشته سالانه به صورت مستمر وارد درياچه اروميه شده به آب‌هاي موجود در درياچه اروميه نرسيده است.
مديريت آب‌هاي ورودي به درياچه اروميه خيلي ارزشمند است اگر يك هزار ميليارد تومان تا 6 هزار ميليارد تومان براي انتقال آب بين حوزه‌اي هزينه كنيم حداكثر ميزان آب قابل انتقال يك ميليارد مترمكعب خواهد بود در حالي كه بيش از يك ميليارد مترمكعب آبي را كه سالانه به صورت طبيعي وارد درياچه اروميه مي‌شود رها كرده‌ايم تا تبخير شود بنابراين منطق حكم مي‌كند كه در فاز نخست همين آب را حفظ و مديريت كنيم و احياي درياچه اروميه را با استفاده از همين آب آغاز كنيم و اگر اين آبها جواب نداد به سراغ ساير منابع آبي برويم.
علاوه بر آب‌هايي كه از طريق روان آبها وارد درياچه شده و از دسترس خارج مي‌شود در حال حاضر سالانه بيش از 2 ميليارد مترمكعب آب نيز به دليل غير مكانيزه بودن آبياري كشاورزي هدر مي‌‌رود و تعداد بيش از 30 تا 35 هزار حلقه چاه غيرمجاز نيز در كنار همين تعداد چاه‌هاي مجاز منابع آب‌هاي زيرزميني را تخليه مي‌كنند و اين عمل سبب بهم خوردن تعادل آب‌هاي سطحي و زير زميني شده است، با كنترل صحيح، بهره‌برداري بهينه و صرفه جويي در مصرف منابع آب‌هاي موجود كه در فازهاي دوم و سوم طرح پيش‌بيني شده است سالانه مي‌توان بيش از يك ميليارد مترمكعب آب به ميزان آب‌هاي ورودي به درياچه اروميه اضافه كرد و اگر باز هم جواب نداد در فاز بعدي بايد روي تغيير الگوي كشت كار كرد به اين ترتيب اگر محصولاتي كه آب‌بري بالايي دارند را با محصولاتي كه آب‌بري پايين‌تري دارند جايگزين كنيم باز هم مي‌توانيم ميزان مصرف را كاهش و بر ميزان ورودي به درياچه بيافزاييم. كاهش استفاده از منابع آب‌هاي زيرزميني بتدريج تعادل منابع آب‌هاي سطحي و زيرزميني را نيز احيا خواهد كرد كه براي نجات درياچه اروميه از اهميت بالايي برخوردار است تمام اين فعاليت‌ها با استفاده از آب‌هاي موجود در منطقه انجام خواهد گرفت و اگر بارش مستقيم را نيز بر ميزان ورودي‌ها اضافه كنيم مطمئنا مي‌توانيم درياچه اروميه را نجات دهيم بدون اينكه نيازي به انتقال آب از ساير حوزه‌ها باشد البته بنده استفاده از آب از ساير حوزه‌ها را بطور كامل انكار نمي‌كنم چون در آينده به دليل افزايش جمعيت و توسعه بخش‌هاي كشاورزي و صنعت قطعا نيازهاي مردم منطقه به آب افزايش خواهد يافت و لزوم بكارگيري از كليه منابع آبي موجود امري غير قابل اجتناب خواهد بود ولي در حال حاضر براي نجات درياچه اروميه نياز مبرم به آب ساير حوزه ها نيست.
*ميزان بودجه‌اي كه براي اجراي اين طرح مورد نياز است؟
بودجه‌اي مورد نياز براي فاز نخست اين طرح 50 ميليارد تومان است كه با اين 50 ميليارد تومان يك منطقه ساحلي و يك منطقه در قلب درياچه اروميه هر كدام به وسعت 100 كيلومترمربع معادل 10 هزار هكتار احيا خواهد شد و مدت زمان اجراي آن يكسال است در منطقه مركزي احيا شده بازسازي ذخاير آرتميا انجام شده و زمينه براي بازگشت هزاران پرنده فراهم خواهد شد تا اكوسيستم طبيعي آن بصورت كامل بازسازي شود اجراي اين فاز طرح مي‌تواند سالانه 50 ميليارد تومان درآمد از محل فروش آرتميا براي دولت ايجاد كند و علاوه بر ايجاد اشتغال براي تعداد كثيري از مردم منطقه سبب توسعه گردشگري نيز خواهد شد.
واقعا انتظار داريم دولت از اين طرح حمايت كند با توجه به اينكه برگشت بودجه طرح هر سال تكرار مي‌شود و مي‌توان درآمد از حاصل براي احياي بخش‌هاي ديگر درياچه اروميه استفاده كرد.
در حال حاضر اين طرح به وزارت نيرو، سازمان محيط زيست، سازمان آب و در شوراي منطقه‌اي احياي درياچه اروميه ارائه شده و تقريبا موافقت اوليه حاصل شده است سازمان آب استان درخواست كرده فاز تحقيقاتي اين طرح اجرا شود و در مرحله بعد وارد فاز اجرايي خواهيم شد فاز تحقيقاتي اين طرح توسط يك تيم تحقيقاتي شامل متخصصين آب، سازه، محيط زيست، اكولوژي، زمين شناسي و آرتميا اجرا مي‌شود و سعي خواهد شد در عرض شش ماه به پايان برسد تا كليه زيرساخت‌ها را براي استفاده از آب‌هاي ورودي در فصل بهار 1394 و آغاز فاز اجرايي طرح فراهم كنيم.
*موضوعي كه بايد در تسريع روند احياي درياچه اروميه در اولويت قرار گيرد؟
نخستين كاري كه بايد در رابطه با درياچه اروميه انجام شود اين است كه بايد در مديريت آن تجديد نظر شود متاسفانه در دوره دو دولت سابق مديريت سياسي كامل بر درياچه اروميه اعمال شد و اين بزرگ‌ترين مشكل را براي احياي درياچه اروميه ايجاد كرد در آن زمان از مراكز پژوهشي و دانشگاه‌ها بخصوص از متخصصين دانشگاه اروميه اصلا در بحث‌هاي تخصصي مربوط به درياچه اروميه استفاده نشد طي همان سال‌ها ستاد ملي احياي درياچه اروميه تشكيل شد كه رئيس ستاد معاون اول رئيس‌جمهور، چند وزير و استانداران منطقه عضو ستاد بودند كه همگي شخصيت‌هاي سياسي بودند متاسفانه حتي در شوراي منطقه‌اي ستاد احياي درياچه اروميه كه جلسات آن در اروميه برگزار مي‌شد دانشگاه اروميه يك عضو ثابت نداشت.
نخستين كاري كه بايد در زمينه درياچه اروميه انجام شود و اين موضوع مي‌تواند ساير كارها را سرعت بدهد اين است كه مسئوليت احياي درياچه اروميه به يك مركز علمي خيلي قوي سپرده شود و اين مركز جايي به جز دانشگاه اروميه نمي‌تواند باشد به دليل اينكه دانشگاه اروميه در 15 كيلومتري درياچه اروميه واقع شده و از 400 نفر هيئت علمي آن حداقل تخصص 100 نفر به نحوي مرتبط با درياچه اروميه است و صدها دانشجوي دكتري و فوق ليسانس در دانشگاه اروميه مشغول به تحصيل هستند كه بنا به رشته و گرايش تخصصي خود مي‌توانند در تحقيقات مرتبط با درياچه اروميه شركت داشته باشند و اين امتياز را فقط دانشگاه اروميه دارد مطمئنا در دانشگاه‌هاي بزرگ مثل دانشگاه تهران، تربيت مدرس و صنعتي شريف افراد شايسته‌اي وجود داشته باشد ولي اين افراد در كنار درياچه اروميه مستقر نيستند و نمي‌توانند به صورت دائمي در اينجا مستقر باشند ولي دانشگاه اروميه قطعا كليه متخصصين و كارشناسان صاحب نظر را به همكاري دعوت و از تخصص و تجربه همه آنها استفاده خواهد كرد.
بنابراين در مرحله نخست بايد مسئوليت احياي درياچه اروميه به صورت يك ماموريت ويژه به دانشگاه اروميه سپرده شود و سازمان محيط زيست به عنوان متولي اصلي حفاظت از تالاب‌هاي كشور ناظر بر فعاليت‌هاي دانشگاه از طريق ناظران داخلي و خارجي باشد و مسئولان تراز بالاي كشور بايد نقش حمايت‌‌كننده را داشته باشند نه اينكه مستقيما و شخصا بر وضعيت درياچه اروميه مديريت كنند.
شنيده‌ها حاكي از آنست كه دكتر عيسي كلانتري به عنوان مدير ملي طرح احياي درياچه اروميه انتخاب شده است اميد است ايشان با تشكيل يك تيم علمي بسيار قوي از متخصصان داخلي و خارجي براي احياي درياچه اروميه برنامه‌ريزي كنند و حمايت از طرح‌هاي اجرايي و مؤثر كوتاه مدت را در اولويت برنامه هاي خود قرار دهند اميد است دكتر كلانتري به عنوان مدير طرح در فاز پايين‌تر مديريت تحقيقاتي و اجرايي را به مراكز علمي واگذار كند كه در اين صورت امكان احياي درياچه اروميه تسريع مي‌يابد.
دانشگاه اروميه تا كنون دو كنفرانس بينالمللي در رابطه با درياچه اروميه و چند كنفرانس بينالمللي در ارتباط با آرتميا برگزار كرده است و ارتباطات گسترده بين المللي با متخصصين برجسته جهاني دارد و مطمئنا مي‌تواند مؤثرترين مركز دانشگاهي و بازوي علمي اصلي ستاد احياي درياچه اروميه باشد.
*با توجه به وعده‌‌هايي كه دولت يازدهم براي احياي دريچه اروميه داده خواسته‌اي در راستاي احياي درياچه اروميه داريد؟
پس از شكل‌گيري دولت تدبير و اميد دكتر روحاني در نخستين جلسه هيئت دولت موضوع درياچه اروميه مطرح شد طرح اين موضوع در نخستين جلسه هيات دولت نشان مي‌دهد درياچه اروميه از حساسيت و اهميت ويژه و خاصي برخوردار است وقتي كارگروهي در رابطه با اين موضوع ويژه‌اي شكل مي‌گيرد ابتدا بايد به دانشگاه‌ها و مراكز پژوهشي موجود در منطقه و سابقه تحقيقاتي آنها توجه شود كارگروه زماني مي‌تواند موفق باشد كه افراد متخصص و توانمند با تجربه كاري در ارتباط با درياچه اروميه را شناسايي و به ايده‌هاي ارائه شده توسط آنها توجه كند ولي متاسفانه نه در كارگروه و نه در كميته ملي كه براي نجات درياچه اروميه تشكيل شده هيچ نماينده‌اي از دانشگاه اروميه حضور ندارد يعني هنوز هم از متخصصان بومي براي احياي درياچه اروميه استفاده نمي‌شود كه جاي تاسف دارد.
استفاده از متخصصان بومي مي‌تواند يكي از كليدهاي حل معماي درياچه اروميه باشد چون متخصصان بومي از نزديك بر مسائل مربوط به درياچه اروميه اشرافيت بيشتري دارند.
*نقش سازمان‌هاي بينالمللي در نجات درياچه اروميه؟
حدود 9 سال پيش اجراي طرحي با حمايت مالي حدود 1.5 ميليون دلاري GEF براي نجات درياچه اروميه كليد خورد كه در قالب آن تيمي از تهران انتخاب شدند و متاسفانه متخصصان بومي در آن پروژه نيز نقشي نداشتند و تيم مذكور هر چند ضعيف عمل كرد ولي در هر حال منجر به تدوين برنامه مديريت جامع درياچه اروميه شد ولي هنوز نيز اگر از طريق دولت و سازمان محيط زيست برنامه‌هاي علمي قوي براي احياي درياچه اروميه ارائه دهند قطعا مي‌توان از كمك‌هاي بينالمللي براي احياي درياچه اروميه بهره‌مند شد.
با تاسيس مركز مطالعات بينالمللي درياچه اروميه با مشاركت و عضويت شخصيت‌هاي علمي برجسته داخلي و خارجي و ايجاد ارتباط تنگاتنگ با مراكز علمي و اجرايي بين المللي مي‌توان زمينه را براي استفاده راحت‌تر از اعتبارات بين المللي فراهم كنيم تاسيس چنين مركزي را در قالب طرح ارائه شده و از محل بودجه 50 ميليارد توماني پيش‌بيني كرده ايم مركز مطالعات بينالمللي درياچه اروميه كه مركزيت آن در دانشگاه اروميه خواهد بود تعدادي عضو ثابت از متخصصان داخلي و تعدادي عضو ثابت از متخصصان بينالمللي خواهد داشت اگر چنين كارهاي در برنامه هاي نجات درياچه اروميه گنجانده شود نشان خواهد داد كه در راستاي مديريت علمي درياچه اروميه حركت كرده‌ايم.
در قالب طرحي كه ارائه شده يك بانك اطلاعاتي خيلي قوي نيز براي درياچه اروميه طراحي و ايجاد خواهد شد تا تمام اطلاعات حداقل از 40 سال قبل به صورت فارسي و انگليسي تهيه و در سايت اينترنتي مركز گذاشته شود تا متخصصان خارجي از هر جاي دنيا كه بخواهند بتوانند در زمينه درياچه اروميه مطالعه كنند و اظهار نظر بكنند چون تا زمانيكه كه اطلاعات به روز در اختيار نداشته باشند نمي‌توانند اظهار نظر بكنند و در قالب اين طرح برگزاري نشست‌ها و كنفرانس‌هاي بينالمللي مفصل نيز پيش‌بيني شده است.
*دليل اينكه تاكنون از دانشگاه اروميه براي احياي درياچه اروميه استفاده نشده چيست؟
متاسفانه مديران دانشگاه اروميه در موضوع درياچه اروميه بسيار ضعيف عمل كردند و نتوانستند از ظرفيت‌هاي علمي دانشگاه اروميه براي مديريت و ارائه راهكار براي احياي درياچه اروميه استفاده كنند و به همين دليل طي سال‌هاي گذشته دانشگاه اروميه درخصوص درياچه اروميه عملا در حاشيه قرار گرفت حتي پژوهشكده آرتمياي دانشگاه اروميه نيز كه قبلا در كليه برنامه‌هاي مرتبط با درياچه اروميه داراي جايگاه خاصي بود به علت تغيير در مديريت آن از مباحث مربوط به درياچه اروميه كنار گذاشته شد درحالي كه دانشگاه اروميه از وجود بهترين متخصصين در زمينه‌هاي مختلف مهندسي آب، محيط زيست، سازه، زمين شناسي، كشاورزي و تنوع زيستي و آرتميا بهره مي‌برد و به يقين مي‌تواند با سربلندي ماموريت احياي درياچه اروميه را به سرانجام برساند در واقع اجراي طرح‌هاي توسعه استان و ارائه راه حل علمي براي مشكلات استان جزو رسالت‌هاي مهم دانشگاه اروميه هست و در چند ماه گذشته حركت‌هايي توسط دانشگاهيان دانشگاه اروميه شكل گرفته، هسته پژوهشي درياچه اروميه تشكيل شده و چندين طرح مختلف نيز در خصوص احياي درياچه اروميه ارائه شده است ولي ضرورت دارد رياست و معاونت پژوهشي دانشگاه اروميه براي انسجام بخشيدن به ديدگاه‌ها و نقطه نظرات كارشناسي متخصصين دانشگاه براي ارائه يك راهكار جامع بطور جدي وارد عمل شوند ما انتظار داريم مديران آينده دانشگاه اروميه موضوع درياچه اروميه را در اولويت كارهاي تحقيقاتي دانشگاه قرار دهند و با استفاده از تخصص و توانمندي اساتيد برجسته در گروه‌هاي آموزشي و پژوهشي مختلف به رسالت منطقه‌اي، ملي و بين المللي دانشگاه اروميه در ارتباط با درياچه اروميه عمل كنند.
صحبت پاياني
حفظ درياچه اروميه براي منطقه بسيار ضروري است زيرا خشك شدن آن تبعات بسيار وحشتناكي خواهد داشت نبايد اجازه بدهيم اين فاجعه زيست محيطي اتفاق بيفتد كه اگر اتفاق افتاد نمي‌توان از فاجعه انساني كه در پي آن خواهد آمد جلوگيري نمود اين موضوع بسيار دردناك است كه اجازه بدهيم يك تالاب به ارزش صدها ميليارد دلار به دليل ندانم كاري‌ها و بي برنامگي‌هايمان نابود شود و بجاي آن يك فاجعه زيست محيطي با عوارض انساني شديد تحويل مردم منطقه بدهيم.
لذا بايد از مرحله شعار خارج شويم، درياچه اروميه نيازمند حرف و شعار نيست بلكه نيازمند اقدام عملي بسيار فوري براي احيا و زنده ماندن است؛ بارش بي سابقه برف در دو روز اخير نشان داد كه خداوند هم با ماست و ما بايد از اين نعمت خداوندي به بهترين شكل ممكن براي نجات درياچه اروميه استفاده بكنيم و مانع هدر رفتن نزولات آسماني شويم.
انتهاي پيام/61005/
يکشنبه 24 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 56]
-
گوناگون
پربازدیدترینها