واضح آرشیو وب فارسی:فارس: معاون پژوهشي پژوهشكده علوم و معارف حديث موسسه علمي فرهنگي دارالحديث:ساختار پژوهش در حوزه علوم اسلامي برخاسته از واقعيتهاي جامعه باشد
معاون پژوهشي پژوهشكده علوم و معارف حديث پژوهشگاه قرآن و حديث موسسه علمي فرهنگي دارالحديث گفت: ساختار اساسي پژوهش در حوزه علوم اسلامي بايد ساختاري برخاسته از واقعيتهاي جامعه باشد.
![](http://media.farsnews.com/media/Uploaded/Files/Images/1391/10/08/13911008000080_PhotoA.jpg)
به گزارش خبرگزاري فارس از قم، از 25 آذر ماه به مدت يك هفته به عنوان هفته پژوهش نامگذاري شده است، پژوهش روندي است كه به صورت هوشمندانه و سازماندهي شده براي بازگويي و بازنگري رخدادها و رفتارها انجام ميشود.
پژوهشكده علوم و معارف حديث پژوهشگاه قرآن و حديث موسسه علمي فرهنگي دارالحديث از جمله نهادهاي پژوهشي است كه در حوزه قرآن و حديث پژوهشهاي ارزشمندي داشته و فعاليت خود را همزمان با تأسيس مؤسسه دارالحديث در سال 84 به صورت رسمي آغاز كرده است.
اين پژوهشكده از گروههاي مختلفي مانند گروه تدوين دانشنامههاي حديثي، رجال و مصطلحات حديث، احياي و تصحيح متون، تاريخ حديث و مباني ترجمه، مفهومشناسي حديث و... تشكيل شده است.
دانشنامه اميرمؤمنان(ع) در 14 جلد، حكمتنامه پيامبر اعظم(ص) در 14 جلد، تحقيق و تصحيح الكافي در 15 جلد، موسوعه امام حسين(ع) در 14 جلد و دانشنامه قرآن و حديث در 16 از جمله آثار منتشر شده اين پژوهشكده است.
در مصاحبه با حجتالاسلام احمد غلامعلي معاون پژوهشي پژوهشكده علوم و معارف حديث پژوهشگاه قرآن و حديث به بررسي فعاليتهاي اين پژوهشكده پرداختهايم.
فارس: ساختار اساسي فرآيند پژوهش در حوزه علوم اسلامي چگونه تعريف ميشود؟
غلامعلي: ساختار اساسي پژوهش در حوزه علوم اسلامي بايد ساختاري برخاسته از واقعيتهاي جامعه باشد، از يك طرف در جامعه نيازها و سئوالاتي است كه براي دستيابي به پاسخهاي سوالات دو راهكار وجود دارد يكي از آنها مراجعه به راهكارهاي شناخته شده كه از سوي غربيها ارائه شده است و ديگري پيدا كردن پاسخ نيازها از متون ديني و اسلامي است.
مبحث ديگري كه پژوهشهاي علوم انساني بايد بر آن استوار باشند اين است سئوالات را از جامعه بگيرند و پاسخها را از علوم اسلامي دريافت كنند و امروزه به نوعي علوم انساني كه ميگويند اسلامي شده، به ذهن ميآيد كه علوم غربي با برخي از متون اسلامي عجين شده است.
همچنان اين ضعف وجود دارد كه با كشف نياز جامعه، بررسي ميكنند غربيها چه گفتهاند، همان كه غربيها گفتهاند چند روايت ديگر ميآورند، در صورتي كه بايد ساختار تعامل دو سويه وجود داشته باشد و نيازها و سئوالات را از جامعه دريافت كنيم و پاسخ آن را از آيات و روايات استخراج كنيم، پژوهشكده علوم و معارف حديث با اين هدف شكل گرفته است.
فارس: عملكرد پژوهشكده علوم و معارف حديث در چه راستايي قرار دارد؟
غلامعلي: به طور معمول نيازهاي روز در اين پژوهشكده احصا و جمعآوري ميشود و بر پايه آن منشورات پژوهشكده در هر حوزهاي شكل ميگيرد.
بايستههاي پژوهشي در زمينه معرفتي و نيازهايي كه در حوزه رفتاري است تعريف ميشود و بر پايه آن بايستههاي پژوهشي و نيازهاي بنيادين و رفتاري شكل ميگيرد و بر پايه اين موارد احاديث مرتب و به جامعه ارائه ميشود.
در زمينه مباحث بنيادين نياز داريم برخي از تحقيقات پايهاي و اساسي را براي تحقيقات ديگر برنامهريزي كنيم و در زمينه نيازهاي معرفتي درصدد هستيم كه شناخت جامعه برخاسته از قرآن و روايات باشد و در حوزه رفتاري درصدد هستيم تا رفتار جامعه بر پايه قرآن و روايات باشد؛ البته محصولاتي در اين بخش است كه ميتواند به عنوان كتاب مرجع براي افرادي كه در اين سطوح ميخواهند تحقيقات كنند مورد استفاده قرار گيرد.
به عنوان مثال دانشنامه عقايد اسلام براي كساني كه ميخواهند در زمينه شناخت خدا، صفات خداوند و توحيد كار كنند ميتواند مرجع باشد و در حوزه اخلاق و رفتار دانشنامه قرآن و حديث در بسياري ابواب پاسخگوي افراد است و ميتوانند براي تحقيقات بنيادين از اين دو كتاب و تحقيقات ديگر «عرضه حديث بر قرآن» استفاده كنند.
فارس: تا چه اندازه در زمينه گردآوري احاديث موفق بودهايم؟
غلامعلي: در گردآوري تمام احاديث پيرامون يك موضوع و چينش آنها به گونهاي كه محقق بتواند جواب خود را بگيرد، صاحب سبك هستيم و موفق بوديم و همچنين در حوزه جمعبندي بين احاديث موفقيتهايي داشتهايم.
يكي از گروههاي پژوهشكده در حوزه تصحيح كتاب فعاليت دارد كه نمونه آن كتاب الكافي در 15 جلد در دستور كار اين گروه قرار گرفته است و امسال به عنوان مثال در زمينه شناسايي جغرافيايي محدثان حديث كتابي مانند تاريخ حديث خراسان در دستور كار قرار گرفته است.
فارس: شناسايي جغرافيايي محدثان به چه صورتي در دستور كار است؟ در نظر داريد به چه شكلي آن را منتشر كنيد؟
غلامعلي: اين كلان پروژه يكي از فعاليتهاي گروه تاريخ حديث پژوهشكده است كه يك بار نگاه تاريخي از ابتدا تا كنون صورت ميگيرد و در بعدي ديگر نگاهي دارد تا محدثان هر منطقه را شناسايي كند.
فارس: چشمانداز پژوهشكده علوم و معارف حديث چيست و در نظر داريد به كجا برسيد؟
غلامعلي: چشمانداز اوليه تكميل دانشنامه قرآن و حديث است كه به طور طبيعي با عناوين فراواني كه در آن گنجانده شده، پاسخگوي بسياري از افراد است، تقريب روشمند مذاهب اسلامي از چشماندازهاي ديگر است و در اين زمينه شيعه براي تمام اعمال عبادي خود در بين كتابهاي اصلي سنيان مستندي را نشان ميدهد.
كتابهاي پرمخاطب شيعيان مانند شيخ صدوق و شيخ طوسي از موارد ديگر است تا به گونهاي متن تصحيح شده و پيراسته از اشكالات موجود را ارائه دهيم كه اين فعاليت در گروه احيا انجام ميشود؛ در گروههاي رجال نخستين كار استخراج فوايد رجالي است كه در كتابهاي پيشين بوده و كار ارزشمندي است.
فارس: فعاليتهاي پژوهشي پژوهشكده در سال جاري و سال آينده چيست؟
غلامعلي: امسال تعدادي كتاب مانند كنزالدعا، شناختنامه نماز، جلد دوم چكيده پاياننامههاي حديثي، عرضه حديث بر قرآن و تاريخ حديث شيعه ماورا ء النهر و بلخ منتشر شد و برخي كارهاي پژوهشي ادامه كارهاي گذشته است و اين كارها سريع به نتيجه نميرسد و زمان بر است.
فارس: آيا مشكلات مالي در روند فعاليتهاي پژوهشي شما خللي ايجاد كرده است؟
غلامعلي: به روند پژوهشي پژوهشكده در سالهايي كه مشكلات مالي همه كشور را فراگرفته بود، آسيبي وارد نشد و تلاش مسئولان موسسه چنان بود كه خللي در كارهاي پژوهشي حاصل نشود و حتي تعديل نيرو وجود نداشت.
كارهاي پژوهشي پژوهشكده مديون تلاش اعضاي پژوهشكده، پژوهشگران و افرادي است كه دست به دست هم دادهاند تا اين نتايج را بگيرند.
====================
گفتوگو: ايمن السادات موسوي نژاد
====================
انتهاي پيام/78003/ش40
جمعه 29 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]