واضح آرشیو وب فارسی:ايلنا: پايان دوره ارزان فروشي گاز لايحه افزايش 5 برابري قيمت گاز به مجلس رفت
همزمان با ارسال لايحه افزايش پنج برابري قيمت گاز پتروشيميها به مجلس، مركز پژوهشهاي مجلس هم افزايش قيمت گاز پتروشيميها از 70 به 325 تومان را منطقي اعلام كرد و يادآور شد: هم اكنون پتروشيميهاي ايران به دليل گاز ارزان دو برابر عربستان سود ميبرند.

وجود بيش از 33 تريليون مترمكعب ذخاير گاز طبيعي يكي از برگ برنده هاي توسعه صنايع پتروشيمي و پليمري در ايران است به طوري كه وجود ذخاير گاز مطمئن، پايدار و ارزان قيمت منجر به توسعه كمي و كيفي صنعت پتروشيمي در ايران خواهد شد.
كاهش خام فروشي نفت و گاز، توسعه صنعتي در استان هاي محروم، اشتغال آفريني پايدار، كاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي و استفاده حداكثري از ظرفيت ذخاير گاز طبيعي مهمترين دستاوردهاي توسعه صنعت پتروشيمي در ايران است.
با اين وجود، تعيين قيمت فروش گاز به پتروشيمي ها در طول يك دهه گذشته تاكنون همواره مورد انتقاد فعالان و سرمايه گذاران صنايع پتروشيمي ايران بوده است به طوري كه برخي از كارشناسان فروش هر مترمكعب گاز دو تا سه سنتي به پتروشيمي ها را عاملي براي ايجاد رانت مي دانند.
در اين بين، اخيرا شركت ملي صنايع پتروشيمي به نمايندگي از دولت طرح افزايش قيمت هر مترمكعب گاز پتروشيمي از سه سنت فعلي به 12 تا 14 سنت را در قالب لايحه بودجه سال 1393 تقديم مجلس شوراي اسلامي كرده است.
همزمان با ارسال لايحه افزايش قيمت گاز پتروشيمي ها، مركز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي با انتشار گزارشي، درباره آخرين وضعيت قيمت گذاري گاز پتروشيمي ها، اعلام كرد: عدم اجراي مصوبه تيرماه سال 1391 ستاد ويژه اقتصادي مبني بر افزايش قيمت خوراك پتروشيمي هاي گازي و اصرار برخي از مسئولان و كارشناسان مبني بر لزوم حفظ مزيت رقابتي پتروشيمي هاي گازي از طريق پايين نگهداشتن قيمت، باعث پيچيده شدن موضوع تعيين قيمت خوراك در صنعت پتروشيمي شده است.
صنايع پتروشيمي را مي توان به سه بخش صنايع بالادستي، مياني و پايين دستي طبقه بندي كرد. نتايج مطالعات نشان مي دهد كه صنايع بالادستي شامل سرمايه گذاري بالا، اشتغال زايي پايين و ارزش افزوده كمتر است در صورتي كه صنايع پايين دستي به لحاظ اندازه كوچكتر، حجم سرمايه گذاري كمتر، اشتغال زايي بيشتر و نرخ بازگشت سرمايه در اين صنايع دو برابر صنايع بالا دستي است.
اين در حالي است كه غالب طرح هاي مصوب در صنعت پتروشيمي مربوط به اوره، آمونياك و متانول است كه جزء محصولات بالادستي طبقه بندي مي شوند و داراي ارزش افزوده پايين در بين محصولات پتروشيمي هستند.
بررسي روند صادرات محصولات پتروشيمي نيز نشان مي دهد كه بيش از 65 درصد از صادرات محصولات پتروشيمي كشور به صورت مواد اوليه صادر مي شود.
اين در حالي است كه كشورهاي پيشرفته در حوزه صنايع پتروشيمي همچون سنگاپور، چين، هنگ كنگ و آلمان محصولات پتروشيمي ايران را به عنوان خوراك استفاده كرده محصولات نهايي را با ارزش تقريبا سه برابر ايران صادر مي كنند.
سود پتروشيمي هاي ايران دو برابر عربستان است
بررسي وضعيت مالي شركت هاي پتروشيمي گازي نشان دهنده سود نامتعارف در اين صنعت است. براي نمونه حاشيه سود بك واحد متانول حدود 63 درصد در سال 1391 بوده است كه اين ميزان دو برابر سودي است كه نصيب پتروشيمي هاي مشابه در كشور عربستان مي شود. اين سود نامتعارف حاصل تخفيف در قيمت خوراك گازي است كه در اختيار اين واحدها قرار مي گيرد.
در صورتي كه خوراك تحويلي واحد پتروشيمي و واحدهاي مشابه به كشور تركيه صادر شود، اين قابليت وجود دارد كه از درآمد حاصل از آن علاوه بر پوشش هزينه هاي داخلي شركت و پرداخت سود سهامداران، مبلغ 150 ميليارد تومان نيز به حساب خزانه دولت واريز شود.
در واقع اين واحد پتروشيمي و واحدهاي مشابه توليد كننده متانول در حال حاضر طلا را به مس تبديل مي كنند.
قيمت فعلي گاز تحويلي به مجتمع هاي پتروشيمي 70 تومان است در حالي كه طبق مصوبه ستاد تدابير ويژه مقرر شده بود كه قيمت خوراك گاز مجتمع هاي پتروشيمي از ابتداي مهرماه سال 91 به ازاي هر متر مكعب به 325 تومان افزايش يابد.
تفاوت قيمت گاز در ايران و عربستان
دليل اصلي مخالفان با افزايش قيمت خوراك پتروشيمي هاي گازي لزوم حفظ مزيت رقابتي اين صنعت در رقابت با كشورهايي مانند عربستان و قطر و ديگر كشورهاي رقيب است. كه در پاسخ به اين ايراد مي توان به چند نكته اشاره كرد:
1- در صورتي كه قيمت خوراك ثابت بماند پتروشيمي هاي بالا دستي كنوني هيچ تمايلي به توسعه زنجيره ارزش محصولات خود نخواهند داشت يعني محصول خود را صادر و هيچ اهميتي به توسعه صنعت داخلي نمي دهند. از سوي ديگر سرمايه گذاران جديد نيز به دليل رانت ايجاد شده حاصل از قيمت ناچيز گاز به سمت ايجاد پتروشيمي هاي پرسود بالادستي روي آورده و عملا كمتر توجهي به واحدهاي با خوراك مايع، الفين و پايين دستي خواهد داشت و ناهمگوني صنعت پتروشيمي با نياز داخلي ادامه مي يابد.
2- گاز تحويلي به پتروشيمي هاي عربستان گاز همراه با نفت است كه ارزش منفي دارد و دولت عربستان اين گاز با ارزش منفي را به قيمت حدود سه سنت به واحدهاي پتروشيمي مي فروشد. از سوي ديگر كشور عربستان از اين نوع پتروشيمي ها ماليات سنگين مي گيرد. در حالي كه توليد فرآيند تبديل به گاز از بنزين و مواد با ارزش ديگر (GTL) را به عنوان محور قرارداده است.
ثانيا دولت قطر اعلام كرده است كه تمامي امكان سنجي هاي اقتصادي براي طرح هاي پتروشيمي بايد بر مبناي خوراك 10 سنت (370 تومان) انجام شود و قيمت خوراك گاز پتروشيمي هاي كود شيميايي قطر در حال حاضر 11 سنت است.
از اينرو مطابق با محاسبات انجام شده قيمت 13 سنت (325 تومان) نرخ مناسبي براي قيمت خوراك پتروشيمي هاي گازي است اين قيمت مي تواند سود پتروشيمي هاي گازي كنوني را تا حدي متعارف ساخته و نقطه عطفي در توسعه همگون صنعت پتروشيمي، توسعه زنجيره ارزش صنايع مياني و پايين دستي و جلوگيري از فروش مواد اوليه صنايع ميان دست و پايين دست در صادرات محصولات پتروشيمي كشور باشد.(مهر)
چهارشنبه 27 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايلنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]