واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: پيشينه جشن يلدا و رسم و رسوم آن
شب يَلدا يا شب چلّه يكي از جشنهاي كهن ايراني است. در اين جشن، بلندترين شب سال در نيمكرهٔ شمالي گرامي داشته ميشود.
به گزارش گروه استانهاي باشگاه خبرنگاران،
جشن يلدا و عادات مرسوم در ايران
ايرانيان نزديك به چند هزار سال است كه شب يلدا آخرين شب پاييز را كه درازترين و تاريكترين شب در طول سال است تا سپيده دم بيدار مي مانند و در كنار يكديگر خود را سرگرم مي دارند تا اندوه غيبت خورشيد و تاريكي و سردي روحيهٔ آنان را تضعيف نكند و با به روشنايي گراييدن آسمان به رخت خواب روند و لختي بياسايند.
در آيين كهن، بنابر يك سنت ديرينه آيين مهر شاهان ايراني در روز اول دي ماه تاج و تخت شاهي را بر زمين مي گذاشتند و با جامه اي سپيد به صحرا مي رفتند و بر فرشي سپيد مي نشستند. دربان ها و نگهبانان كاخ شاهي و همهٔ برده ها و خدمت كاران در سطح شهر آزاد شده و به سان ديگران زندگي مي كردند. رئيس و مرئوس، پادشاه و مردم عادي همگي يكسان بودند.
البته درستي اين امر تاييد نشده و شايد افسانه اي بيش نباشد. ايرانيان در اين شب باقي مانده ميوه هايي را كه انبار كرده بودند به همراه خشكبار و تنقلات مي خوردند و دور هم گرد هيزم افروخته مي نشستند تا سپيده دم بشارت روشنايي دهد زيرا به زعم آنان در اين شب تاريكي و سياهي در اوج خود است. جشن يلدا در ايران امروز نيز با گرد هم آمدن و شب نشيني اعضاي خانواده و اقوام در كنار يكديگر برگزار مي شود.
متل گويي كه نوعي شعرخواني و داستان خواني است در قديم اجرا مي شده است به اين صورت كه خانواده ها در اين شب گرد مي آمدند و پيرترها براي همه قصه تعريف مي كردند. آيين شب يلدا يا شب چله، خوردن آجيل مخصوص، هندوانه، انار و شيريني و ميوه هاي گوناگون است كه همه جنبهٔ نمادي دارند و نشانهٔ بركت، تندرستي، فراواني و شادكامي هستند، اين ميوه ها كه اغلب دانه هاي زيادي دارند، نوعي جادوي سرايتي محسوب مي شوند كه انسان ها با توسل به بركت خيزي و پردانه بودن آنها، خودشان را نيز مانند آنها بركت آور مي كنند و نيروي باروي را در خويش افزايش مي دهند و همچنين انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمايندگاني از خورشيد در شب به شمار مي روند.
در اين شب هم مثل جشن تيرگان، فال گرفتن از كتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شكستن گردو از روي پوكي و يا پُري آن، آينده گويي مي كنند.
استان آذربايجان (شرقي و غربي)
در خطهٔ شمال و آذربايجان رسم بر اين است كه در اين شب خوانچهاي تزيين شده به خانهٔ تازه عروس يا نامزد خانواده بفرستند. مردم آذربايجان در سيني خود هندوانه ها را تزئين مي كنند و شال هاي قرمزي را اطرافش مي گذارند. درحالي كه مردم شمال يك ماهي بزرگ را تزئين مي كنند و به خانهٔ عروس ميبرند./ز
سه شنبه 26 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]