واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: لاپاراسكوپي در بيماريهاي زنان
در گذشته براي هر عمل جراحي شكاف بزرگي روي پوست ايجاد ميكردند كه آن هم مشكلات و مراقبتهاي بعد از عمل خاص خود را داشت، اما امروزه تجهيزاتي در علم پزشكي اختراع شده كه تقريبا ميتوان گفت عمل جراحي را بسيار راحت يا به عبارتي سر پايي كرده است و بيماران بعد از عمل حتي شايد به استراحت هم نياز ندارند.
يكي از اين روش ها كه اتفاقا در جراحي هاي زنان كاربرد بالايي دارد، لاپاراسكوپي است. با اين روش اعمال جراحي درماني و اصلاحي زيادي را مي توان انجام داد. در اين باره برايمان توضيح مي دهد.
ماهيت لاپاراسكوپي
اين روش مانند روش آندوسكوپي است كه در طب زنان استفاده مي شود. آندوسكوپي ابزاري است ظريف كه براي مشاهده احشاء يا داخل فضاي بخصوصي از آن استفاده مي شود. دوربين باريكي روي يك وسيله نصب شده و حفره به وسيله دوربين رويت مي شود. در طب زنان داخل حفره صفاق را مي توانيم با لاپاراسكوپي مشاهده كنيم. اگر داخل رحم را بخواهيم ببينيم، نام هيدروسكوپي به آن اطلاق مي شود.قبلا نيز از اين وسيله استفاده مي شد، ولي قدرت تشخيصي چنداني نداشت؛ اما در چند دهه گذشته بيشتر مزيت ها و پتانسيل هاي آن كشف شده است. اولين بار سال 1980 براي درمان آندومتريوز استفاده شد (آندومتريوز يعني بافت آندومتر داخل رحم به صورت نابه جا در مكاني غير از رحم مثلا روي تخمدان رشد مي كند). پزشكان توانستند ابتدا نقاط مشكل دار را تشخيص داده و سپس آنها را بردارند، اما امروزه جراحي هاي پيشرفته تري را با اين وسيله انجام مي دهند، جراحي هايي كه در گذشته به شكل سنتي بودند و از طريق واژن يا شكمي انجام مي شد، جاي خود را با لاپاراسكوپي عوض كرده اند.
جراحي هاي لازم
براي اين كار ابتدا يك برش كوچك زير ناف ايجاد مي كنيم و اگر لازم باشد، دو برش كوچك ديگر در دو طرف ربع تحتاني شكم مي دهيم و از اين راه، وسيله توسط جراح وارد حفره شكمي مي شود. برداشتن برخي توده هاي تخمداني مانند كيست تخمدان، فيبروم يا گاهي حتي خود رحم انجام مي شود.
برش كوچك، ترميم سريع
مهم ترين مزيت اين است كه برش كوچك تري داده مي شود و بعد از عمل بيمار درد كمتري خواهد داشت. آثار زيبايي خوبي هم به جاي گذاشته و سرعت ترميم هم زياد است. به طور كلي عوارض كمتر است و ميزان عفونت، تب و چسبندگي هاي ناشي از دستكاري جراح حين عمل هم فوق العاده كاهش مي يابد. در جراحي شكمي از گاز براي خشك كردن نقاط خونريزي دهنده استفاده مي شود. همچنين احشاء در معرض هواي آزاد قرار مي گيرند و رطوبت خود را از دست مي دهند و در معرض خشك شدن قرار مي گيرند. اين عوامل احتمال چسبندگي احشاء را بالا مي برد، ولي در لاپاراسكوپي هيچ يك از اين اعمال اتفاق نمي افتد.
هم درمان، هم تشخيص
لاپاراسكوپي به دو منظور استفاده مي شود؛ درمان و تشخيص نوع بيماري. اين وسيله روش استانداردي براي تشخيص آندومتريوز و تشخيص چسبندگي هاي داخل شكمي است. در جراحي نيز كاربرد فراواني دارد. بستن لوله هاي رحمي (روش پيشگيري از بارداري)، در حاملگي هاي نابه جا (وقتي سلول تخم در مكاني غير از حفره رحمي واقع مي شود) بخصوص در خانمي كه تا به حال زايماني هم نداشته است، جراحي توده هاي تخمداني و درمان بيماراني كه مبتلا به نشانگان تخمدان پلي كيستيك هستند.
شيوه خروج رحم با لاپاراسكوپي
براي خروج رحم لازم است پيش از اقدام، رحم در داخل حفره شكمي تكه تكه و سپس از واژن خارج شود. البته ارجحيت اين است كه از طريق واژينال برداشته شود. فيبروم ها را نيز مي توان از اين طريق خارج كرد، اما از آنجا كه اين احتمال مي رود كه در كنار فيبروم شريان خوني قرار داشته باشد، هنگام خروج ممكن است خونريزي شديدي رخ دهد بنابراين ما هميشه به بيماران پيش از لاپاراسكوپي مي گوييم هنگام برداشتن فيبروم ممكن است جراحي باز شكمي نياز باشد و درباره مزايا و معايب آن صحبت مي كنيم. البته فيبروم هايي كه داخل ديواره داخلي رحم قرار دارند خطر خونريزي شان بيشتر است، ولي فيبروم هاي خارج رحمي كه روي سروز رحمي قرار دارند، اغلب براحتي از اين طريق خارج مي شوند.
دقيق، اما پرهزينه
لاپاراسكوپي عملي پرهزينه است و وسايلي كه در آن به كار مي رود بسيار كوچك هستند، ميدان ديد در عمل كم است و اگر خونريزي رخ دهد، ديگر براحتي نمي توانيم حفره را مشاهد كنيم و روند جراحي با مشكل روبه رو مي شود.
اينها محدوديت هايي است كه هميشه نمي توانيم لاپاراسكوپي را به بيمار پيشنهاد كنيم. در حال حاضر در فناوري هاي پيشرفته تر اين امكان به وجود آمده كه با استفاده از ربات اين عمل انجام مي شود. به هر حال جراحي ظريف و با دقتي است كه رو به رشد است و در آينده با موفقيت هاي جديدي همراه خواهد بود. البته در بيمارستان هاي ما بيشتر در نازايي استفاده مي شود.
دغدغه آخر، بيهوشي
گرچه در اين نوع از جراحي مي توان از بي حسي هاي موضعي استفاده كرد، ولي معمولا با بيهوشي عمومي انجام مي شود. بيماري كه مثلا صبح لاپاراسكوپي شده، مي تواند بعد از ظهر مرخص شود./ ضميمه سيب
دكتر طاهره فروغي فر / متخصص زنان و نازايي
جمعه 22 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]