بررسي زبان دين و قرآن/ 9عبدالحسين خسروپناه:تجربه ديني، قابل انتقال و مكاشفات عرفاني غير قابل انتقال است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي زبان دين و قرآن/ 9عبدالحسين خسروپناه:تجربه ديني، قابل انتقال و مكاشفات عرفاني غير قابل انتقال است
گروه انديشه: تجربه ديني، از سنخ مفهوم و ماهيت بوده و قابل انتقال است و مكاشفات عرفاني از سنخ وجود و هستى و علم حضورى‌ است، لذا توصيف‌‌ناپذير و غير قابل انتقال بوده و از عصمت علمى و ارزش ذاتى و هميشگى برخوردار است.
حجت‌الاسلام و المسلمين عبدالحسين خسروپناه، در گفت‌وگو با سرويس انديشه خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا)، ضمن بيان مطلب فوق در مورد ماهيت تجربه ديني گفت: تجربه‌ دينى از منظر غربيان، آگاهىِ بي‌واسطه از مقام الوهيت است.

وي در مورد چيستي تجربه اظهار كرد: تجربه، يكى از روش‌هاى كسب معرفت است كه آدميان در فرهنگ‌ها و تمدن‌هاى مختلف از آن بهره مى‌برند. اين روش از تنوع و گستره‌هاى گوناگونى برخوردار است كه مي‌توان در اين باب نمونه‌هايي را مورد اشاره قرار داد.

خسروپناه در مورد نمونه‌هاي تجربه گفت: تجربه علمى دانشمندان علوم تجربى، تجربه عرفانى و شهودى عارفان نسبت به وحدت هستى، تجربه مهارتى صنعت‌گران و اصناف، تجربه ذوقى و هنرى هنرمندان و شاعران، تجربه عادى زندگى روز مره، تجربه دينى پيشوايان دين يا وحى و الهام از اين نمونه‌هاي تجربه است.

وي در مورد آگاهي بي‌واسطه تجربه‌ ديني اظهار كرد: آگاهى بي‌واسطه‌ تجربه ديني كه در يك سلسله شرايط مادى فراهم مى‌آيد، زاييده مواجهه فرد با خداوند است، مواجه‌اى كه نوعى رهيافت روحى و وضعيت روانى، همراه با احساس آرامش و اطمينان و اميد و سرسپردگى تام، به متعلق را فراهم مى‌آورد و دينى بودن در مقوله تجربه دينى، به جهت متعلق آن، يعنى موجود فوق‌ طبيعى (خداوند يا تجليات او) است.

خسروپناه در مقام بيان نظرات صاحب‌نظران در تجربه ديني گفت: «گيسلر» از صاحب‌نظران در اين رابطه، على‌رغم متشابه دانستن تجربه دينى با تجربه اخلاقى، تفاوت‌هايي را بيان مي‌كند، كه اين تمايز‌ها بسيار حائز اهميت است.

وي در مقام بيان اين تمايزها گفت: اولين تمايز در سرسپردگى تجربه دينى است، چرا كه دامنه تجربه ديني گستره‌ بيشتري دارد؛ دومين تفاوت ميان تجربه ديني و تجربه اخلاقي عبارت است از تعهد و سر‌سپردگى در ميان اين دو نوع تجربه متفاوت.

استاديار پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي در مورد ديگر تفاوت‌ها گفت: سومين تمايز در متعلق اين دو تجربه است، بدين گونه كه متعلق تجربه ديني از يك فرمانده برتر رسيده است؛ چهارمين تمايز اين است كه متعلق تجربه ديني به تنهايى، قدرت غلبه و اتحاد را دارد.

مؤلف «انتظارات بشر از دين» تأكيد كرد: در اين مقوله نبايد از تغاير تجربه دينى با تجربه استحسانى و هنرى غفلت كرد؛ گرچه تجربه استحسانى نيز مى‌تواند شهودى باشد و براى رسيدن به يك تجربه دينى به كار آيد، ولى ماهيت آن دو متفاوت است.

اين مدرس «كلام جديد» افزود: حق مطلب آن است كه ميان مكاشفات عرفانى و تجربه‌هاى دينى نير تمايزاتي وجود دارد و از مراتب و درجات يك‌سانى برخوردار نيستند. برخى مراتب آن‌ها، از سنخ علم حصولى و پاره‌اى، از سنخ علم حضورى‌اند و ماهيت و چيستى هر دو سنخ متفاوت است.

مدرس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) در ادامه اظهار كرد: تجربه ديني، از سنخ مفهوم و ماهيت است و تجربه مكاشفات عرفاني از سنخ وجود و هستى و آن كه از سنخ علم حصولى و مفهوم است، قابل تقسيم به تصور و تصديق و تصور آن به حسى، خيالى، وهمى و عقلى و تصديق آن نيز به اقسام ديگرى است. قابليت صدق و كذب بردار و قابل انتقال است.

اين دين‌پژوه خاطرنشان كرد: مكاشفات عرفاني از سنخ علم حضورى‌اند، توصيف‌‌ناپذير و غير قابل انتقال بوده و از عصمت علمى و ارزش ذاتى و هميشگى برخوردار است و به معاينه، مكاشفه و مشاهده تقسيم‌پذير است.

مؤلف «گستره‌ شريعت» خاطرنشان كرد: متعلق كشف در مكاشفات عرفاني نيز از مراتب خاصى برخوردار بوده و از عالم ماده و ناسوت تا عالم مجرد و جبروت و ملكوت را شامل مى‌شود. عرفا، عوالم و حضرات را در شش مرتبه احديت، واحديت، عالم ماده، عالم مثال، عالم ارواح و كون جامع منحصر كرده‌اند و هر كدام از اين مراتب، مى‌تواند متعلق تجربه عرفانى قرار گيرد.

خبرنگار: ابوالفضل عنابستاني
دوشنبه 23 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 142]