واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: جامعه > محیط زیست - این روزها بار دیگر شاهد گسترش پدیده ریزگردها در تهران هستیم. پدیدهای که سلامتی شهروندان را تهدید میکند و همچنین فعالیت بسیاری از مشاغل را با دشواری مواجه میکند. مهدی خاکیفیروز: ریزگردها با گردوخاک تفاوت دارند. یوسف رشیدی، متخصص کنترل کیفیت هوا در این خصوص میگوید: «این ذرات به قدری ریزند که تنها با میکروسکوپ الکترونیکی دیده میشوند و تأثیر زیادی بر سلامتی انسان دارند. از جمله اینکه به راحتی از طریق تنفس وارد ششها و در پی آن گردش خون میشوند.» وی تردد بیماران قلبی ـ تنفسی، سالمندان و خردسالان در هوای آلوده به ریزگرد را خطرناک میداند. مرداد سال گذشته که ریزگردها آسمان بخش مهمی از شهرهای کشور را فراگرفت، بسیاری از شهروندان دچار مشکلات تنفسی و خونی حاد شدند. هر چند وزارت بهداشت و اورژانس تهران از ارائه آمار تلفات و مرگومیر احتمالی آن روزهای آلوده خودداری کردند، ولی جامعه پزشکی این تلفات را بالا میداند. آنچه در این میان، شهروندان تهرانی را بیشتر از گرد و خاک آزار میدهد، شانه خالی کردن رؤسای نهادهای مسئول در این زمینه و تلاش آنها برای انداختن مسئولیت این وضع به گردن رقبای سیاسیشان است. علیمحمد نوریان معاون محیطزیست انسانی سازمان حفاظت محیطزیست انگشت اتهام را به سمت وزارت نفت و وزارت کشاورزی نشانه میرود: «سازمان جنگلها و مراتع با اعتبار 47 میلیارد تومانی که از وزارت نفت دریافت کرده در طول پنج سال موظف شده است تا از طریق کاشت درخت و مالچپاشی، منابع داخلی گرد و غبار را مهار کند.» منشأ ریزگردها کجاست؟ برخی دستگاههای دولتی تلاش میکنند منشأ ریزگردها را کشورهای خارجی همسایه قلمداد کنند در حالی که بخشی از این ریزگردها، از داخل کشور نشأت میگیرند. بر اساس گزارشهای رسمی دولتی، گرد و غباری که در غرب و مناطق دیگری از ایران، از جمله پایتخت دیده میشود، از کشورهایی مانند عراق و عربستان منشأ گرفته است. هرچند نابودی تالابهای منطقه در این موضوع بیتأثیر نیست ولی نباید از عوارض مرگ تالابهای ایرانی غفلت کرد. خاک خشک به جایمانده از تالابهای کشور، به ماشین تولید ریزگردها تبدیل شدهاند، حال آنکه میتوانستند نقش بازدارنده داشته باشند. مونا حمزهپور استاد بومشناسی تالابها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند در مورد اهمیت حفظ تالابها میگوید: «یکی از کارکرد تالابها، وجود نیزارها و پوشش گیاهی اطراف آن است که حالت ضربهگیر در برابر باد، توفان و عواملی مثل ریزگردها و هوای آلوده را به وجود میآورد. نه تنها تالاب هورالعظیم که برخی از تالابهای اساسی در کشور در حال از بین رفتن هست که به این شکل حالت ضد باد و ضربهگیری آنها در برابر وزش باد و توفان از دست میرود.» مالچپاشی و کاشتن انواع ویژهای از گیاهان و درختان در مبدأ ایجاد توفانهای شنی، دو راهکاری است که در مقابله با وزش این توفانها به کار گرفته میشود. حمزهپور به ضرورت مالچپاشی و توافق ایران با کشورهای همسایه اشاره میکند و در توضیح علت توفانهای مکرر گرد و غبار میگوید: «ظاهراً دو سالی است که این قضیه صورت نمیگیرد، به خاطر اختلافات موجود بین کشورها. ایران از کشورهای دیگر خواسته که آنها هم مبلغی را برای مالچپاشی تقبل کنند، ولی ظاهراً آنها چون در معرض پیامدها قرار نمیگیرند، تن به این کار ندادند و این قضیه متوقف شده است.» چکمه ژاپنیها روی گلوی محیطزیست حدود 10 سال پیش که مسئولان وقت شرکت ملی نفت، از انعقاد قرارداد توسعه میدان نفتی آزادگان شمالی با کنسرسیوم ژاپنی اینپکس به عنوان یک موفقیت بزرگ یاد کردند، کارشناسان زیستمحیطی هشدار دادند که ژاپنیها به مسائل زیستمحیطی در خارج از کشورشان توجه کافی ندارند و لازم است یک شرکت مشاور بیطرف، بر رعایت مسائل زیستمحیطی از سوی اینپکس نظارت کند. اما گوش مسئولان شرکت نفت به این نوع حرفها بدهکار نبود و به راحتی سرنوشت یکی از بزرگترین تالابهای منطقه یعنی هورالعظیم را به ژاپنیها سپردند. آنها نیز بدون مطالعه کافی، برای احداث حدود 40 چاه اکتشافی، صدها هکتار از تالابهای منحصر به فرد منطقه را خشک کردند حال آنکه میشد فقط با خشک کردن محوطه چندصدمتری اطراف هر چاه، عملیات حفاری را انجام داد. نتیجه این اقدامهای غیرکارشناسی، خشک شدن حدود 80درصد نیزارهای خوزستان شمالی و از بین رفتن نسل ماهیها و دوزیستان این منطقه است. هرچند کارشناسان به این نتیجه رسیدهاند که بخش مهمی از ریزگردها در داخل کشور تولید میشود، با این حال مسئولان ارشد وزارت راه همچنان اصرار دارند که ریشه مشکل را در خارج از مرزها جستوجو کنند. شهر بیحصار یکی از عواملی که شهر تهران در سالهای اخیر با پدیده ریزگردها در سطح وسیعتری مواجه شده است، کاهش چشمگیر جنگلهای اطراف شهر است که پیش از این همچون حصاری از سلامتی هوای ورودی به شهر دفاع میکردند. صدور مجوزهای متعدد، قطع درختان از سوی شهرداری و چشمپوشی بر نابودی غیرمجاز برخی از جنگلهای اطراف شهر، باعث کاهش بافت گیاهی حومه شهر شده است. به عنوان نمونه میتوان به قطع درختان جنگ ورداورد برای ساختوساز، آتشسوزی مشکوک در پارک جنگلی لویزان، قطع درختان سرخهحصار و عبور لولههای گاز از مسیر پارچین از دل جنگل اشاره کرد که همگی با چراغ سبز مسئولان شهرداری صورت گرفته است. این حوادث، نقش شهرداری پایتخت در آلودگی هوای تهران به ریزگردهای سمی را نمایان میکند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 380]