تفسير آيات 1 تا 7 سوره مباركه بقره در آخرين شماره از دوفصل‌نامه «قرآن‌شناخت»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: تفسير آيات 1 تا 7 سوره مباركه بقره در آخرين شماره از دوفصل‌نامه «قرآن‌شناخت»
گروه انديشه: مطالب تفسيري آيت‌الله «محمدتقي مصباح يزدي» با تنظيم «سيداحمد فقيهي» در نخستين شماره از دوفصل‌نامه «قرآن‌شناخت» منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، نخستين دو فصل‌نامه علمي ـ تخصصي قرآن‌پژوهي «قرآن‌شناخت» كه در شانزدهمين نمايشگاه بين‌المللي قرآن كريم ارائه شده است، حاوي شش مقاله و متن يك نشست علمي است. اولين مقاله اين دو فصل‌نامه با عنوان «تفسير قرآن كريم(1)» نوشته محمدتقي مصباح يزدي و تنظيم سيداحمد فقيهي است.

در اين جستار مؤلف ارائه تفسيري از آيات 1 تا 7 سوره مباركه بقره پرداخته و قائل است كه اين هفت آيه بيانگر وضع و وصف متقين و كافران در برابر هدايت‌گري قرآن است. اين مقاله در تفسير آيات ياد شده است و شيوه تفسير مبتني بر معناشناسي مفردات و جملات آيات، تأمل در ظاهر و سياق آن‌ها، بهره‌گيري از قراين لفظي و عقلي و تكيه بر زبان قرآن، لحن آيات، اصطلاحات و تعاليم قرآني است.

مؤلف در تفسير اولين آيه اين سوره مي‌نويسد: نظريه‌هاي مختلفي در معناي حروف مقطعه و امكان درك آن‌ها مطرح است كه هيچ كدام بر ديگري رجحان ندارد. در آيه دوم، «ذلك» اشاره به دور و براي تعظيم امر قرآن و «الكتاب» به معناي مكتوب شأني؛ يعني نوشتني، و منظور از آن قرآن است. «لا ريب فيه»؛ يعني قرآن في حد ذاته نقصي ندارد كه باعث شك در آن شود.

وي در ادامه تفسير اين آيه مي‌آورد: منظور از تقوا در «هدي للمتقين»، تقواي فطري است كه شرط هدايت‌يابي به وسيله قرآن است. صفات ديگر (ايمان به غيب، اقامه نماز، انفاق و...) از تقواي فطري نشأت گرفته و در شرايط مساعد فعليت مي‌يابند، و همين سر التفات از وصف مفرد «متقين» به جملات و صفيه در آيات بعدي است.

نكاتي را مؤلف از ديگر آيات برداشت مي‌كند به اين قرار است: در آيه سوم، منظور از غيب، خداوند است، و ايمان به خدا امري فطري است. فعل «رزقنا»، اشاره به رفع احتياج دارد. انفاق منشأ رستگاري و رهايي انسان از تعلقات مادي و بخل است. آيه چهارم تأكيد بر ويژگي يقين به آخرت از آن جهت است كه يقين به امور اخروي، انگيزه جدي عمل به كارهاي خير و پرهيز از كارهاي بد را در انسان ايجاد مي‌كند.

به اعتقاد نگارنده، در آيه پنجم، مقصود از هدايت، هدايت فعلي و ايصال به مطلوب است، نه راهنمايي و در آيه ششم منظور از كفار، سران قريش است. در آيه هفتم، مراد از مهرزدن بر قلب‌ها اين است كه كفار راه‌هاي هدايت؛ قوه عقل (قلب) و شنيدن دعوت انبيا (سمع) و عبرت گرفتن (بصر) را بر خود بسته‌اند و منظور از اين سه، قواي باطني است، انتساب «مهرزدن بر دل‌ها» به خدا مستلزم جبر نيست؛ چون كفار از روي اختيار، زمينه هدايت پذيري خويش را از بين برده‌اند و در عين حال، تأثير حقيقي و استقلالي در هستي از آن خداست.

نخستين شماره دو فصل‌نامه علمي ـ تخصصي قرآن‌پژوهي «قرآن‌شناخت» با مديرمسئولي و سردبيري محمود رجبي وارد بازار نشر شد.
سه شنبه 2 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 324]