مونوریل؛ از حاشیه تا متن

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: چندی است که موضوع ساخت مونوریل برای کلانشهر تهران به محل بحث و مناقشه مسوولان امور شهری و جامعه حرفه ای کشور بدل گردیده است. این گزینه که برای اولین بار بصورت جدی در دوره قبلی مدیریت شهرداری تهران مطرح گردید و حتی اقدامات اجرایی اولیه جهت احداث یک خط مونوریل نیز انجام گرفت، با استقرار دولت جدید و تغییر شهردار تهران به یکی از مهمترین چالش های دو طرف تبدیل و بویژه در ارتباط با اختصاص بودجه تبصره 13 جهت توسعه حمل و نقل عمومی بصورت گسترده تری به آن دامن زده شده و اظهارنظرهای متفاوتی در رد یا قبول آن در رسانه های گوناگون ابراز گردیده است.
اما حقیقت این است که اکثریت مطالب بیان شده در این رابطه نه براساس اصول مطالعاتی جامع علمی و کارشناسی بلکه آمیخته با احساسات و جبهه گیریهای شخصی یا گروهی و یا نگرشی تک بعدی بوده است. به عبارت دیگر، هریک از طرفین بسته به اهداف خود تنها نیمه پر یا خالی لیوان را دیده و به نوعی واقع نگری و برخورد منصفانه و بیطرفانه در این زمینه به فراموشی سپرده شده است.
مونوریل نه آنگونه که موافقان آن اصرار می ورزند حلال همه مشکلات ترافیک تهران و حلقه گمشده ساماندهی حمل و نقل عمومی می باشد و نه بر نظر مخالفان آن که به کارکردهای صرف تفریحی، غیراقتصادی بودن و منسوخ شدن استفاده از آنها در جهان اشاره می کنند، منطبق است.
شاید یکی از دلایل این تناقضات، عدم شناخت تعریف درست و علمی مونوریل باشد که سبب گردیده است با دیگر وسایل حمل و نقل عمومی مترادف فرض گردیده و ویژگیهای مثبت و منفی آنها برای مونوریل منظور شود. مونوریل یک ریل مستقل است که بعنوان مسیری برای مسافران یا وسایل حمل بار عمل می کند. وسایل نقلیه یا معلق یا پهن تر از مسیر باریک خود هستند. در اغلب موارد، ریل دارای ارتفاع از سطح زمین است اما مونوریل ها می توانند در سطح همکف یا زیر زمین یا تونل ها هم حرکت کنند. به هر حال، وسایل نقلیه در مونوریل حتما باید عریض تر از مسیر خود باشند.
از سوی دیگر، مونوریل از ویژگیهایی همچون ایمنی بسیار بالا (حتی در مقایسه با مترو و تراموا)، هماهنگی با محیط زیست، هزینه های اقتصادی نگهداری و اجرا، آلودگی کم صوتی (بدلیل حرکت بر روی نوارهای لاستیکی) و علاقه مالیات دهندگان و برنامه ریزان حمل و نقل در جهان بویژه در سالیان اخیر برخوردار می باشد. در دست احداث بودن شبکه مونوریل در بسیاری از کشورها در حال حاضر همچون دوبی، سنگاپور، جاکارتا، قاهره، کراچی، بانکوک، دمشق و... شاهدی بر این مدعا می باشد. در عین حال که از عدم آگاهی عمومی کافی نسبت به مزایا و آینده استفاده از این وسیله بدلیل تجربه اندک موجود در این زمینه و خطوط نسبتا کم ساخته شده در سطح جهان و مقاومت مسوولان مدیریت شهری در جهان در مقابل ایجاد و توسعه آن به همین دلیل، بعنوان نقاط ضعف مونوریل نام برده می شود.
همچنین، یادآوری این نکته ضروری است که آنچه بویژه امروزه مورد تاکید علم شهرسازی جدید است، استفاده متناسب از مجموعه ای از سامانه های حمل و نقل عمومی همچون اتوبوس، مینی بوس، تاکسی، مترو، تراموا و مونوریل و... در کنار یکدیگر بجای تمرکز صرف و تکیه بیش از حد بر یک گزینه می باشد. امری که مستلزم بررسی دقیق و کارشناسی جهت تعیین سهم هریک از وسایل حمل و نقل عمومی و مکانیابی علمی و جامع نگر خطوط و مسیرهای مرتبط بوده و هر راهکار ترکیبی فاقد پشتوانه مطالعاتی منسجم نیز نمی تواند به نتایج کاربردی رهنمون گردد.
به عبارت دیگر، ممکن است به دلایل مختلف احداث یک خط مونوریل در مسیری خاص بسیار اقتصادی تر و کاربردی تر از ایجاد یک خط مترو و یا بالعکس باشد و یا پیش بینی تراموا و سامانه سبک همسطح ریلی در محدوده ای خاص مناسب تر از هر دو گزینه مذکور باشد. واقعیتی که به نظر می رسد مورد غفلت متولیان امر در کلانشهر تهران قرار گرفته و پیشنهاد خط مونوریل از فلکه دوم صادقیه تا میدان آزادی، فاقد هرگونه توجیه ترافیکی و شهرسازی، که در عمل تنها منجر به ایجاد فضاهای تجاری درآمدزای پیرامونی به بهانه احداث این مسیر گردید، مصداق بارز این مدعا میباشد.
به هر حال، گرچه امروزه بین همه مراجع و مسوولان امر در توسعه حمل و نقل عمومی بجای گسترش معابر سواره (که به لحاظ کمیت حتی استانداردهای اروپایی را نیز پشت سر گذاشته است!!) بعنوان راهکار اصلی حل معضل ترافیک کلانشهر تهران اتفاق نظر وجود دارد اما به نظر می رسد که تنها با پیش بینی یک برنامه مدون، علمی و کارشناسی که بجای تکیه صرف بر مهندسی ترافیک با رویکردی شهرسازانه و همه جانبه نگر تهیه گردد، می توان به آینده امیدوار بود.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 275]