«سه در چهار»؛ يك طنز ملموس ايراني

واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: «سه در چهار»؛ يك طنز ملموس ايراني
مجيد صالحي بازيگر نام آشنا فيلم‌ها و مجموعه‌هاي طنز تلويزيون و سينما در جديدترين مجموعه‌اي كه كارگرداني كرده قصد دارد طنز خاص خود را در متن و اجرا وارد كند و با در نظر داشتن اين هدف به موفقيت نسبي رسيده است.
مجموعه "سه در چهار" مجيد صالحي كه روزهاي زوج از شبكه يك پخش مي‌شود، رويكردي دارد به نوعي طنز ملموس و برخاسته از مناسبات ايراني كه نقطه قوت بالقوه كار را در ميان اوج و فرود كيفي به خود اختصاص داده است.
مجيد صالحي بازيگر نام آشنا فيلم‌ها و مجموعه‌هاي طنز تلويزيون و سينما در جديدترين مجموعه‌اي كه كارگرداني كرده قصد دارد طنز خاص خود را در متن و اجرا وارد كند و با در نظر داشتن اين هدف به موفقيت نسبي رسيده است.
پرونده بلندبالاي صالحي در حوزه بازيگري سينما و تلويزيون مشخص و قابل پيگيري است. او با روي آوردن به كارگرداني و دستياري و مشاوره با رضا عطاران در مجموعه‌هايش به نوعي بر مسير موفقيت اين همكار قديم خود گام گذاشته است. مسيري كه عطاران را از بازيگري طنز تلويزيوني به نويسندگي و كارگرداني در رسانه ملي و بازيگري در سينما پيش برد.
صالحي اولين مجموعه خود را نيز در اين تعامل با عطاران ساخت. به اين مفهوم كه موفقيت مجموعه طنز آيتمي "قطار ابدي" به كارگرداني رضا عطاران شرايطي فراهم كرد تا همان گروه توليد اين بار مجموعه‌اي با ساختار مشابه به نام "آشتي كنان" را به كارگرداني مجيد صالحي روي آنتن بفرستند.
هر چند صالحي بر نقاط قوت و امتياز "قطار ابدي" حركت كرد ولي آشنايي زدايي‌هاي متعدد "آشتي كنان" نتوانست با مخاطب ارتباط تنگاتنگ برقرار كند ولي نمره قبولي صالحي را در حيطه كارگرداني گرفت. اشاره به اين پسزمينه بيشتر از وجهي اهميت پيدا مي‌كند كه وي در تازه‌ترين مجموعه خود رويكردي دارد به نوعي طنز ملموس و برخاسته از مناسبات ايراني كه نقطه قوت بالقوه كار در ميان اوج و فرود كيفي "سه در چهار" است.
مجموعه "سه در چهار" بر محور زندگي و رابطه تنگاتنگ دو باجناق شكل گرفته است. عليرضا مسعودي نويسنده مجموعه كه تجربه نگارش مجموعه‌هايي چون "ارث بابام"، "قرارگاه مسكوني" و ... را دارد با بهره گرفتن از كاراكترهايي آشنا و ملموس براي خودش در مقام نويسنده و مخاطب عام كه اين طبقه اجتماعي را خوب مي‌شناسد، به طراحي ماجراها پرداخته است.
نزديك بودن زمان نگارش و ساخت و پخش و در عين حال ارجاع دادن به معضلات و مشكلات اجتماعي روز در قالب طنز اين امكان را فراهم كرده تا "سه در چهار" روايتگر قصه آدم‌هايي به شدت معمولي با مسائلي تكراري و چه بسا كليشه‌اي باشد. پس به نظر مي‌آيد آنچه مي‌تواند اين فضا و كاراكترهاي آشنا را به تكراري محض نكشاند، زاويه نگاه به آنها و انتخاب طنزي است كه بتواند از اين فضا بهره كافي ببرد.
هر چند كاراكترهاي اين مجموعه با انتخاب بازيگران بيش از هر چيز يادآور تيپ‌هايي آشنا از خودشان هستند ولي مجموع پتانسيل فضا و شرايط موجب شده اين تازگي در روابط و مناسبات تا حدي وارد شود. اين مجموعه با انتخاب تم بيكاري در جامعه امروز به نوعي اين معضل را در سطوح مختلف مورد توجه قرار مي‌دهد.
به اين ترتيب در طراحي كاراكترهاي مختلف تلاش شده اين وجه با نگاهي چند سويه به عنوان سر منشأ همه مشكلات فرد، خانواده و جامعه قلمداد شود. از پدر خانواده تا پسر جوان، داماد خانواده و ... به اين ترتيب كنار هم قرار گرفتن خانواده اين دو باجناق در چنين بستري مي‌تواند هم به واقعيت‌هاي اجتماع ارجاع دهد و هم با قالب طنز وجه سياه و منفي آن را تعديل كند.
نقطه اوج و در واقع مقطع طلايي مجموعه "سه در چهار" از جايي شكل مي‌گيرد كه شرايط چيده شده خانواده دو باجناق را وادار به همخانه شدن مي‌كند. اين گونه است كه قرار گرفتن كاراكترهاي متعدد در كنار هم موقعيتي مناسب براي بروز تضاد و تقابل ميان آنها فراهم مي‌كند.
انتخاب اين طبقه اجتماعي خاص كمك كرده تا با همخانه شدن اين دو خانواده به نوعي حريم‌هاي آنها هم يكي شود و نويسنده و كارگردان امكان مانور روي رفتار و حريم‌هاي شخصي را داشته باشند. البته اين امكان قابليت افتادن به ورطه شوخي‌هاي سطحي و چه بسا مبتذل و حتي تكرار بر مسيرهاي آشنا را دارد كه هر از گاهي هم خودنمايي مي‌كند اما وجوه تازه نيز براي ارائه به مخاطب سخت‌پسند دارد.
انتخاب يك خط روايت داستاني براي كليت مجموعه و توقف در مقاطعي خاص كه احساس شده قابليت مانور دادن بيشتر را دارد، كمك كرده تا "سه در چهار" يك روند تخت نداشته و فضاهاي تازه براي ارائه به مخاطب داشته باشد. اين گونه است كه يك مقطع طلايي مي‌شود و بازخورد بيشتر دارد و در مقطع ديگر اين اتفاق نمي‌افتد.
به عنوان مثال موقعيت تأسيس شركت خدماتي تا جايي خوب جواب مي‌دهد و صف آرايي مردان و زنان در مقابل هم و كنش و واكنش‌هاي آنان در موقعيت قدرت مي‌تواند در قالب طنز جاي بگيرد. اما در مقابل در مقاطعي چون همكاري با مهندس و گول خوردن همه افراد اين دو خانواده، طنز هم نمي‌تواند جوابگوي اين نگاه سهل‌انگارانه باشد.
در اين بخش تلاش شده طنز و شوخي‌هاي مجموعه با مانور روي معضلات تا حدي طرح اين مضامين را متعارف كند تا پيام‌هاي اخلاقي و هشداردهنده كمي به عمق بروند. اما به نظر مي‌آيد در طراحي برخي از شوخي‌ها به سطح هوش و بازخورد فرد در جامعه كمتر توجه شده است.
به عنوان مثال چطور مي‌توان انتظار داشت دو باجناق با اين همه پيراهني كه پاره كرده‌اند و اطلاعاتي كه به راحتي از صفحه حوادث روزنامه‌ها تا حرف‌هاي خاله زنكي در و همسايه به دست مي آيد، به اين شيوه از مهندس رودست بخورند و بدل به عاملان فروش مواد مخدر شوند؟
اين كوته‌فكر نگاه داشتن كاراكترها در برخي موقعيت‌ها را حتي با رويكرد طنز و هجو و اغراق هم نمي‌توان پذيرفت چون از ابتدا كدي براي اين شيوه نگاه به مخاطب داده نمي‌شود. جالب اينكه به نظر مي‌آيد اين سهل‌نگري كافي نبوده كه مثلاً در سكانسي كه نيروي انتظامي براي دستگيري رحمان (محمد كاسبي) آمده او اصلاً دستگيرش نمي‌شود جرم كرده و شيشه و كريستال را با شكلات خوري كريستال روي ميز اشتباه مي‌گيرد!
اين همان شوخي بامزه در مجموعه "مرد هزار چهره" مهران مديري است كه با فرمولي خاص و با نوع نگاه و طنز حاكم بر كار جواب داد. جايي كه مادر شصتچي در اشلي اغراق شده از كليشه مادر هميشه نگران ايراني، وقتي شيشه شكسته را گوشه اتاق پسرش پيدا مي‌كند براي معتاد شدن او و شيشه كشيدن او زار مي‌زند. اما اين كجا و آن كجا؟
در مجموعه‌هاي طنز اين چنيني همواره در مقاطعي همراه با ورود قصه فرعي و كاراكترهاي جديد، امكان تغيير فضا و حال و هواي كلي كار وجود دارد كه خود يك امتياز است. در "سه در چهار" نيز در مقاطع اخير ورود داماد يكي از باجناق‌ها از عسلويه با نام امير همين كاركرد را پيدا كرده است.
مجيد صالحي خود با حضور در اين نقش كه ريزه‌كاري‌هايي متفاوت با ديگر كاراكترهايش دارد نقش يك داماد ديپلمه خالي‌بند و ترسو را ايفا مي‌كند كه چهره پردازي هم به متفاوت‌نمايي او كمك كرده است. شخصيتي كه كنش و واكنش‌هايي جديد را وارد روابط آشناي اين دو خانواده كرده است. شوخي با تشابه اسم داماد دو خانواده نيز از آن موتيف‌هاي بامزه است كه مانند شوخي با نام فاميل (موزي) توانسته خوب جواب بدهد.
مجموعه‌هاي طنز اين چنيني به گونه‌اي اجتناب ناپذير داراي افت و خيز در كشش و جذابيت و درگير كردن مخاطب هستند. "سه در چهار" هم از اين قاعده كلي مستثني نيست اما با يك ارزيابي كلي مي‌توان گفت توانسته در مخاطب عادت پيگيري ايجاد كند و نمره قبول براي عواملش بگيرد.
مجموعه طنز "سه در چهار" به كارگرداني مجيد صالحي از بيستم خرداد با پخش در ساعت 22 روزهاي زوج آغاز به كار كرد. اين مجموعه طنز دومين تجربه كارگرداني صالحي پس از مجموعه طنز آيتمي "آشتي‌كنان" است كه به تهيه‌كنندگي حسن روستايي بر اساس فيلمنامه عليرضا مسعودي در گروه خانواده شبكه يك توليد شده است.
داستان "سه در چهار" درباره دو باجناق است كه در رقابت با هم تصميم مي‌گيرند يك شركت خدماتي تأسيس كنند و اين مسئله آنها را درگير ماجراهايي بامزه مي‌كند. محمد كاسبي، شهره لرستاني، علي صادقي، مهران رجبي، ناديا دلدارگلچين، آناهيتا افشار، مريم سلطاني، شهرام قائدي، اشكان اشتياق و شمسي فضل‌اللهي در اين مجموعه بازي مي‌كنند. رضا عطاران مشاور كارگردان و محمدحسين لطيفي مشاور پروژه هستند.
جمعه 11 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: هموطن سلام]

[مشاهده در: www.hamvatansalam.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 64]