واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > اقتصاد کلان - دولت به گفته رئیس جمهور به دنبال دو برابر کردن میزان یارانه نقدی بعد از هدفمندی یارانه هاست ولی آیا چنین کاری ممکن است؟ علی پاکزاد: رئیس جمهور در مصاحبه تلویزیونی خود در آبانماه با تاکید بر انکه میزان یارانه نقدی به ازای هر ماه 40 هزار و 500 تومان است عنوان کرد این رقم علی الحساب تغییر خواهد کرد در صورتی که مردم در مصرف انرژی صرفه جویی کنند. این نخستین بار بود که در مورد افزایش میزان یارانه های نقدی مطرح شد و البته این عنوان تحت الشعاع رقم قطعی یارانه ای قرار گرفت که توسط محمود احمدی نژاد اعلام شد و این وعده که دولت به دنبال افزایش میزان یارانه نقدی است در رسانه ها مورد توجه قرار نگرفت. البته در ابتدای هفته بازهم در همایش رانندگان حمل و نقل عمومی شهری نیز در مورد افزایش یارانه نقدی و تلاش دولت برای افزایش یارانه نقدی صحبت به میان آورد و در جایی نیز اشاره به به دوبرابر کردن ارقام یارانه های نقدی کرد. حال سئوال اینجاست که دولت در حال حاضر چه میزان یارانه نقدی می پردازد و در صورتی که بخواهد آنرا به دو برابر برساند چه میزان باید هزینه کند؟ براساس آمارهای منتشر شده دولت باید به بالغ بر 60 میلیون و پانصد هزار نفر را که تا قبل از آذرماه برای دریافت یارانه نقدی ثبت نام کرده اند یارانه نقدی بپردازد رقمی که با یک حساب سر انگشتی معادل 30 هزار میلیارد تومان در سال خواهد بود این رقم در حالی از سوی دولت در نیمه دوم سال 88 به عنوان یارنه نقدی اعلام می شود که دولت بر اساس مصوبه مجلس می بایست کل منابع حاصل از هدفمندسازی یارانه ها رابه رقمی معادل 20 هزار میلیارد تومان می رساند و از این رقم معادل 50 درصد را به عنوان یارانه نقدی پرداخت می کرد یعنی به عبارت ساده تر دولت قبل از افزایش قیمت حاملهای انرژی میزان یارانه نقدی را به سه برابر افزایش داده است و با پایان یافتن سال 89 و ورود به دومین سال اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها بدون هیچ محدودیت قانونی می تواند میزان منابع حاصل از هدفمندسازی یارانه ها را به رقمی معادل 60 هزار میلیارد تومان برساند تا از این محل میزان یارانه نقدی را معادل 40 هزار تومان پرداخت کند. این یارانه با توجه به آخرین وضعیت هزینه دهک های مختلف درآمدی در شهرهای کشور معادل 52 درصد کل هزینه یک خانوار شهری در دهک اول طی سال جاری و 5 درصد کل هزینه یک خانوار دهک دهم است البته نباید فراموش کرد که این مقایسه در شرایطی صورت می گیرد که هنوز افزایش قیمت ها تاثیر خود را بر روی سطوح هزینه ای خانوارها نشان نداده است ولی با افزایش قیمت حاملهای انرژی در خوشبینانه ترین حالت میزان نرخ تورم به رقمی معادل بیش از 20 درصد افزایش خواهد یافت. به این ترتیب میزان سهم یارانه نقدی پرداختی در کل هزینه خانوار کاهشی چشمگیر پیدا خواهد کرد و نکته اینجاست که هرچه دولت برای پرداخت یارانه نقدی بیشتر تلاش کند به معنی افزایش پبشتر قیمت حاملهای انرژی یا کاهش بیشتر مصرف انرژی در میان مردم است یعنی دولت اگر بخواهد یارانه نقدی بیشتری بدهد یا باید مردم از میزان مصرف انرژی خود بکاهند و یا دولت سطح قیمت را بالاببرد که در هر دو صورت به معنی کاهش سطح رفاه مردم خواهد بود، بنابراین وعده دولت برای افزایش میزان یارانه نقدی خبری خوب نباید تلقی شود. ارزش 25 درصد صرفه جویی در مصرف دولت عنوان می کن د در صورتی که با اجرای هدفمندسازی یارانه ها بتوانیم میزان صرفه جویی در مصرف انرژی را به رقمی معادل 25 درصد برسانیم به تمامی اهداف خود نائل خواهیم آمد بر اساس ترازنامه انرژی سال 87 میزان مصرف انرژی کشوردر این سال معادل 115/1 میلیارد بشکه نفت خام بوده است بر اساس قیمت نفت خام صادر شده ایران در سال 87 که معادل هر بشکه 79.8 دلار بوده است می توان گفت ارزش صادراتی کل انرژی مصرف شده در کشور به رقمی معادل 88 میلیارد دلار می رسد که 25 درصد این رقم معادل 22 میلیارد دلاریا یه قیمت امروز چیزی بیش از 22هزار میلیارد تومان می شود. این ارقام در شرایطی در اقتصاد ایران اتفاق افتاده است که قیمت نفت در جهان به اوج خود رسیده بود و در مقطعی از سال ایران هر بشکه نفت خود را با قیمتی بیش از 120 دلار به فروش رسانده است یعنی در شرایط فعلی که متوسط قیمت نفت ایران به حدود 70 دلار رسیده است ارزش این صرفه جویی رویایی بسیار کمتر از رقم 22 هزار میلیار تومان خواهد بود بنابراین اگر دولت بخواهد از محل صرفه جویی مردم میزان یارانه هارا افزایش دهد به طور حتم نمی تواند میزان یارانه نقدی را به دو برابر برساند. البته بر روی کاغذ می توان از محل این میزان بودجه عمرانی را دو برابر کرد ولی نباید فراموش کرد که افزایش قیمت حاملهای انرژی به معنی افزایش هزینه اجرایی پروژهای عمرانی نیز هست و افزایش بودجه عمرانی شاید باعث شود ارزش واقعی بودجه عمرانی کاهش پیدا نکند. تبعات افزایش یارانه های نقدی برآوردهای رسمی ستاد طرح تحول در زمانی که این طرح توسط جمشید پژویان تدوین می شد نشان می دهد که اگر دولت با افزایش قیمت حاملهای انرژی اگر هدف درامدی حدود 40 هزار میلیارد تومان را در نظر بگیرد با ترکیب های مختلف قیمت حاملها تورمی بین 31 تا 46 درصد را برآورد کرده است حال تصور کنیم اگر دولت بخواهد هدفمندسازی یارانه ها را برای توزیع 30 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی در سال نود با رقمی معادل 60 هزار میلیارد تومان به اجرا دراورد در ان صورت حتی اگر به گفته مسئولین دولتی اگر میزان تورم کمتر از پیش بینی ها باشد باید منتظر اوج گیری تورمی معادل 30 تا 40 درصد باشیم و اگر دولت بخواهد یارانه نقدی را افزایش دهد در آن صورت به طور حتم باید منتظر ارقام بالاتری برای نرخ تورم در اقتصاد ایران باشیم و نکته جالب آنکه طی سی ساله اخیر اقتصاد ایران تنها زمان اجرای طرح تعدیل اقتصادی رقم تورمی معادل 49 درصد را در سال 1374 تجربه کرده است و باید امیدوار باشیم دولت دهم در مهار تورم هدفمندسازی موفق تر از دولت ششم در مهار تورم طرح تعدیل باشد. ارقامی که به آن اشاره نمی شود در حالی که عنوان می شود مصرف انرزی در ایران بالاست و اگر مردم در مصرف برق صرفه جویی کنند دولت می توان بودجه عمرانی را به دو برابر افزایش دهد وچه دستاورد های دیگری نسیب کشور خواهد شد نگاهی به تراز نامه انرژی نشان می دهد سهم دولت درا تلاف منابع در بخش تولید و توزیع انرژی معادل 90 درصد کل مصرف خانگی انرژی در کشور است ولی در حالی که دولت از مردم انتظار صرفه جویی از مردم را در مصرف دارد و عنوان می شود که 90 درصد از طرح هدفمندسازی یارانه ها اجرایی شده است هنوز هیچ اقدام جدی در کاهش میزان اتلاف منابع انرژی در بخش تولید و توزیع انرژی در کشور صورت نگرفته است. هدف نهایی هدفمندسازی یارانه ها در نهایت باید به این نکته اشاره شود که دولت بر اساس قانون باید طی پنج سال با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها منابع حاصل از افزایش قیمت حاملهای انرژی را به سمت ساختارهای تامینی و بیمه ای سوق دهد و در عمل بعد از پنج سال پرداخت نقدی یارانه ها به شکل طبیعی باید متوقف شود در چنین شرایطی هم با توجه به تبعات تورم زای توزیع نقدی و هم نفس قانون می بایست شاهد یک سیر نزولی در میزان پرداخت یارانه های نقدی باشیم به طوریکه اگر در سال 90 دولت میزان یارانه نقدی را به 30 هزار میلیادر تومان رساند در سال 91 این میزان باید به سمت 20هزار میلیارد تومان کادهش پیدا کرده و در مقابل پوشش بیمه ای در کشور افزایش پیدا کرده و در عمل مردم به جای دریافت یارانه نقدی به طور مثال حق بیمه کمتر و خدمات بیشتری دریافت کنند ولی وعده افزایش میزان یارانه نقدی مسیر دیگری را در برانه های دولت ترسیم می کند که نباید طی شود./ژ
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 519]