اختلالات مکرر؛ چالش جدید کاربران

در ۲ سال گذشته، پیام‌رسان‌های داخلی در ایران رشد و توسعه یافته‌اند، که منجر به افزایش استقبال کاربران از آنها شده است. اما اختلالاتی که اخیراً یک بار در مدت زمان ایجاد می‌شود، برای مدیران این پیام‌رسان‌ها هشدار است، و ممکن است منجر به از دست دادن کاربران شود.

این پیام‌رسان‌ها برای برطرف کردن نیازهای مردم، اطلاع‌رسانی و تبادل اطلاعات ایجاد شده‌اند. آنها چند سالی است که در کشور فعالیت می‌کنند و با حمایت دولت، فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. اما بیشترین استفاده از آنها زمانی اتفاق افتاد که پیام‌رسان‌های خارجی در سال‌های گذشته مسدود شدند و این شرایط فرصتی مناسب برای فعالیت پیام‌رسان‌های داخلی ایجاد کرد.

همراه با حمایت دولت‌ها، از جمله دولت سیزدهم، سکوهای پیام‌رسانی داخلی توسعه یافته و تعداد کاربران آنها افزایش یافته است. اما مهمترین نکته این است که کاربران به دنبال پیام‌رسان‌های با کیفیت هستند. اگر سکوهای داخلی کیفیت لازم را نداشته باشند، مردم از آنها استفاده نمی‌کنند. بنابراین، کاربران حق دارند تا به پیام‌رسان‌های با کیفیت و خوب متصل شوند و از خدمات آنها بهره‌مند شوند.

با وجود تمام تلاش‌ها برای ارائه خدمات بهتر توسط پیام‌رسان‌های داخلی، وقوع اختلالات می‌تواند موفقیت‌های حاصل شده را کم‌رنگ کند. به‌عنوان مثال، یک پیام‌رسان داخلی در ابتدای سال جدید دچار اختلال شد و به مدت دو هفته قابلیت ارسال و دریافت پیام را فراهم نکرد.

نخستین اختلال در آخرین روزهای تعطیلات عید نوروز رخ داد. این اختلال بعد از گذشت چندین ساعت برطرف شد و به علت مشکلات فنی در تجهیزات سخت‌افزاری شبکه ایجاد شده بود، که باعث قطع ارتباط کاربران شد.

در شرایطی که انتظار می‌رفت اینگونه مشکلات رخ ندهد، پیام‌رسان ایتا همچنین در اوایل هفته جاری دچار اختلال شد و به مدتی دسترسی کاربران به این پیام‌رسان معطل شد. واکنش مسئولان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این باره اعلام شد.

به عنوان مثال، محمد خوانساری، رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، ساعاتی پس از برطرف شدن اختلال، اعلام کرد که به دلیل انجام یک اصلاح فنی توسط تیم ایتا، این پیام‌رسان برای چند دقیقه خارج از دسترس بوده است که این موضوع قابل قبول نیست. وی تأکید کرد که وزارت ارتباطات به طور کامل حامی سکوهای داخلی است، اما آنها نیز متعهد هستند که با تیم فنی قوی و پایداری سرویس، به پشتیبانی دولت و اعتماد کاربران پاسخ دهند و خدمات جدید ارائه دهند.

همچنین، محمد احسان خرامید، مشاور وزیر و رئیس سازمان مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، اختلال رخ داده را غیر قابل قبول دانست و اظهار کرد که انجام تغییرات در اوج ساعات کاری، که می‌توانستند در نصف شب انجام شوند، قابل قبول نیست.

وی اعلام کرد که از چند ماه قبل برنامه بود که این پیام‌رسان به زیرساخت ابری متصل شود که پایداری آن بیشتر است، اما همواره به تعویق می‌اندازند که این اقدام قابل قبول نیست.

البته باید توجه داشت که اختلالات فنی نه تنها مختص به پیام‌رسان‌های داخلی نیستند، بلکه در واقع مسائلی که گاهی در حوزه‌های فنی پیش می‌آید، تنها محدود به ایران نیستند و در پیام‌رسان‌های بزرگ‌تری که در سطح جهانی وجود دارند نیز ممکن است اختلالات فنی مانند قطع سرویس رخ دهد.

به عنوان مثال، در اواخر سال ۱۴۰۲، دسترسی هزاران کاربر به فیس‌بوک و اینستاگرام دچار اختلال شد. حدود ۵۰ هزار گزارش قطعی مربوط به اینستاگرام و ۱۰ هزار گزارش برای فیس‌بوک مسنجر ثبت شده بود، اما شمار گزارش‌ها در عرض یک ساعت پس از شروع، کاهش یافت.

بعضی از کاربران متوجه شدند که از حساب‌های فیس‌بوک خود خارج شده‌اند، و برخی دیگر اعلان‌هایی در اینستاگرام دریافت کردند که «مشکلی پیش آمده است» و فیدهای آنها لود نمی‌شود.

همچنین، پیام‌رسان واتس‌اپ هم چندی پیش دچار اختلال گسترده‌ای شده بود که پس از چند ساعت دسترسی به آن برای هزاران کاربر میسر شد و به وضعیت عادی برگشت.

اما، کارشناسان بر این باورند که در شرایطی که سکوهای داخلی برای توسعه و ارتقای خود تلاش می‌کنند و اقبال کاربران نسبت به پیام‌رسان‌های داخلی بیشتر شده است، وقوع اختلال حتی اگر کوتاه مدت هم باشد می‌تواند به نتایج معکوسی منجر شود و مردم از پیام‌رسان‌های خارجی بیشتر استفاده کنند، بنابراین انتظار می‌رود که بیشتر به زیرساخت‌های پیام‌رسان‌ها توجه شود.