به سه دندان انتهایی و کناری هر فک، دندان آسیاب (یا آسیای بزرگ) می گویند. به دندان های سوم و آخر دندان آسیاب دندان عقل نیز می گویند. در بسیاری از افراد، این دندان به طور غیر طبیعی رشد می کند و نه تنها به سایر دندان های مجاور آسیب می رساند، بلکه می تواند به بافت های لثه و عروق ظریف اطراف خود نیز آسیب برساند. دندان عقل معمولا دیرتر از سایر دندان ها رشد می کند. سن جوانه زدن و تورم لثه ها معمولاً بین 17 تا 12 سالگی است. در برخی موارد نیاز به کشیدن به موقع این دندان ها داریم. علت و زمان کشیدن دندان عقل را در این مقاله بخوانید.
تاریخچه دندانهای عقل را میتوان به تاریخ باستان و اولیه بشر، زمانی که اجداد انسان از آن برای جویدن بافتهای گیاهی استفاده میکردند، ردیابی کرد. نتایج مطالعات مختلف نشان داد که انسان های اولیه فک بزرگتری نسبت به امروز داشتند و دندان های بیشتری داشتند. تعداد زیاد دندان ها به انسان های اولیه کمک می کرد تا برگ ها و شاخه های گیاهان را بهتر بجوند و ببلعند.
اما اکنون که منابع غذایی ما از نظر انرژی و کربوهیدرات غنی است، فکهای ما کوچکتر از اجدادمان هستند، بنابراین فضای کمتری برای رشد دندانهایمان داریم.
جالب اینجاست که با پیشرفت تکنولوژی ها در زمینه بهداشت دهان و دندان و رژیم غذایی، دیگر مانند گذشته نیازی به دندان عقل نداریم. با این حال، دندان عقل هنوز هم همراه با دندان های دیگر ما جوانه می زند. اگر این دندان برای شما مشکلی ایجاد نمی کند، معمولا در جای خود باقی می ماند، اما اگر برای شما و سایر دندان ها مشکل ایجاد می کند، باید سعی کنید دندان عقل را بالا یا پایین بکشید.
جدای از آسیب به استخوان فک و لثه، علائمی وجود دارد که نشان می دهد دندان عقل باید کشیده شود. به عنوان مثال، تراکم دندان و عفونت داخل دهانی دو دلیل مهم برای کشیدن دندان عقل هستند.
عفونت دندان
دندان عقل آسیب دیده می تواند باعث عفونت در لثه و استخوان فک شود. این عفونت می تواند به استخوان فک آسیب برساند و بافت لثه عفونی شده و التهابی به نظر برسد. با گسترش عفونت، درد شدیدی را تجربه خواهید کرد، ممکن است استخوان فک عفونی شود و با تورم قسمتهای مختلف اطراف دندان آسیبدیده، ممکن است بتوانیم جریان خون را در قسمتهایی از صورت قطع کنیم. بنابراین برای جلوگیری از عفونت مضر باید دندان عقل کشیده شود.
دهان بوی بد دهد
زیرا دندان عقل می تواند باعث افتادگی و فشار روی دندان های دیگر شود. این کار مسواک زدن را دشوار می کند. افرادی که دندان عقل آسیب دیده دارند معمولا از بوی بد دهان رنج می برند زیرا هر کاری که انجام می دهند نمی توانند ذرات غذا را از روی لب ها پاک کنند.
دسترسی به دندان عقل و تمیز کردن آن نسبت به سایر دندان ها دشوارتر است. با وجود این مشکلات، پلاک و تارتار بیشتر روی دندان عقل حک می شود. اگر این دندان ها درمان نشوند، ممکن است پوسیده شوند، سیاه شوند و سوراخ شوند. در این موارد معمولا دندان عقل می شکند.