واضح آرشیو وب فارسی:ایلنا: به همت انجمن اسلامی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران برگزار شد؛ بررسی نوبل اقتصاد 2017 با حضور اقتصاددانان ایرانی
برنامه بررسی نوبل اقتصاد 2017 به همّت انجمن اسلامی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران در تاریخ بیست و یکم آبان ماه و با سخنرانی دکتر جوشقانی، استاد دانشکده اقتصاد و مدریّت دانشگاه شریف، دکتر اسلامی بیدگلی، استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامّه طباطبایی، و دکتر وهّابی استاد پژوهشکده علوم شناختی و پژوهشکده علوم بنیادی، در سالن جوزی دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران برگزار گردید. به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، در ابتدا مجری برنامه با تشریح اقتصاد رفتاری و بیان کردن نمونهای از آزمایشهای تجربی آقای تیلر، برنده نوبل اقتصاد امسال، به لزوم توجّه به این گرایش اقتصاد تأکید کردند. دکتر جوشقانی، از اساتید اقتصاد دانشگاه شریف، به عنوان اوّلین سخنران در مورد اقتصاد رفتاری و کاربرد آن به ارائه پرداختند: علم اقتصاد توسعه یافته بود تا رفتار انسانها را توضیح دهد، اقتصاد رفتاری با به چالش کشیدن فرض رفتار عقلایی و انتخاب بهینه شکل گرفت. اقتصاد رفتاری پدیدهی خیلی جدیدی نیست، حتی آدام اسمیت، پدر علم اقتصاد کلاسیک، در سال 1759 و 1776 به "بیش از حد اعتماد به نفس داشتن"، "ریسک گریزی" و کنترل نفس" که از مبانی مهم اقتصاد رفتاری هستند پرداخته است. اقتصاد نئوکلاسیک فرض میکند افراد "انسان اقتصادی" هستند، یعنی میتوانند انتخاب بهینه را برای خود برگزینند، تابع هدف را حداکثر کنندو خطای سیستماتیک ندارند. دانشمندان اقتصاد رفتاری، خصوصاً آقای تیلر با تحقیقات گوناگون این فرضها را به چالش میکشند، تیلر میگوید انسان واقعی عاطفه، عدم توانایی کنترل نفس و خطای محاسباتی دارد. در خصوص سیاست گزاری آقای چِتی پیشنهاد میدهند به جای بحث روی درستی فرضهای اقتصاد نئوکلاسیک و رفتاری، ببینیم کدام یک از این پارادایمها برای حلّ مسائلمان مهم هستند.
نکته مهمّی وجود دارد این است که به اقتصاد رفتاری به عنوان مکمّل اقتصاد نئوکلاسیک نگریست نه به عنوان علمی در مقابل آن. آقای تیلر در کتابشان میگویند: "اگر اقتصاددانان و سیاستمداران سیاستگزاریاش بر اساس مشاهدات واقعی باشد، اقتصاد رفتاری از بین خواهد رفت، و همه عملاً اقتصاددان رفتاری خواهد شد." دکتر اسلامی بیدگلی، دومین سخنران برنامه سخنرانی خود را در حوزهی فایننس و مالی ارائه دادند. ایشان با بیان کردن چهار ویژگی عقلانیّت سخنرانی خود را شروع کردند. اوّل اینکه اطلاعات کامل دارد، دوم اینکه احساسات و مسائل شناختی ندارد، توانایی بسیار زیادی در محاسبات دارد، و تصمیمهایش دارای ثبات است، یعنی مثلاً در مدت زمان دورتر او همان تصمیم را خواهد گرفت که امروز میگیرد. همانطور که جناب دکتر جوشقانی فرمودند اقتصاد رفتاری یافته جدیدی نیست. برای مثال کتاب "psychology of the stock market" نوشته جورج سلدن که اوّلین بار در سال 1912به چاپ رسید. این نمونه از دخالت دادن روانشناسی در اقتصاد در مقالات کینز و هربرت سایمون نیز وجود دارد، این دو نفر به اندازه کافی داشنمندان بزرگی هستند که بدانیم در آن زمان اندیشمندان اقتصاد متوجّه این موضوع بودند. اگر امروز بخواهیم بررسی کنیم شاید اوّلین نوبل اقتصاد رفتاری، نوبل هربرت سایمون در سال 1978 باشد، درست در دههای که اقتصاد نئوکلاسیک به شدّت در حال رشد است. در مقالات تیلر فرض شده است که دو سیستم تفکّر در هر فرد وجود دارد، سیستم اوّل که پر سرعت، بدون محاسبه و به صورت غریضی عمل میکند، و سیستم دوم که همهی اطلاعات را جمع میکند، آنالیز میکند و سلف کنترل دارد، اگر بتوان جلوی سیستم یک را گرفت و سیستم دو را فعّال کرد، میتوان افراد را به سمت انتخابهای بهتر سوق داد.
تلنگر (nudge) هرگونه مهندسی انتخاب (choice architect) است که اجازه میدهد فرد تصمیم بهتری بگیرد. تلنگر چند شرط دارد، این کار باید راحت و بدون هزینه باشد و مخصوصاً گزینهها را محدود نکند. یعنی هرگونه تخفیف و یا ممنوع کردن تلنگر محسوب نمیشود. دکتر وهّابی، سومین سخنران برنامه، با مقدمهای دربارهی تاریخ شناخته شدن مغز توسّط انسان سخنرانی خود را شروع کردند، سپس فرمودند: طبق علم عصب شناسی اگر دو نورون با هم اکتیو بشوند وزن بینشان تقویت میشود و اگر یکی اکتیو شود ولی دیگری نه وزن بینشان تضعیف میشود. طی زندگی روزمرّه کلّی از نورونها فعّال و غیرفعّال میشوند که باعث میشود ژنتیک، تجربیات، شخصیّت و حتّی ساختار مغز را شکل میدهد. مطالعات نشان میدهند که انتخابها در موقعیتهای مختلف کجای مغز اگر سلول بیشتر باشد در این موقعیّت فرد تصمیم بهتری میگیرد. و این تفاوت ساختار مغز شخصیّت افراد را چگونه شکل میدهد. در نورواکونومیکس سعی میکنند بخشهایی که مربوط به تصمیمگیری آدمها در شرایط اجتماعی، فردی و ... است را شناسایی و چگونگی تصمیمگیری را درک کنند. مطالعات نشان داده است که اگر افراد بیشتر از مقداری که انتظاری دارند جایزه بگیرند مطلوبیّت بیشتری دریافت میکنند و ارزش اینکه مقداری که بیشتر دریافت می کنند بزرگتر باشد بیشتر از بزرگی مقدار دریافتی واقعی است. همچنین معلوم شده است مردم اطلاعاتی که به نفعشان هست را بیشتر میپذیرند و اطلاعاتی که به ضررشان است را نادیده میگیرند. در آخر مجری برنامه با بیان داشتن اینکه دانشجویان میتوانند با استفاده از اقتصاد رفتاری روی اعمال خود و دیگران تأثیر بگزارند و با وارد کردن تلنگر به آنها رفتارشان را در خوابگاه و دانشگاه بهبود ببخشند. همچنین دولت میتواند از تلنگر برای کاهش فساد و حتی کاهش ترافیک شهر تهران با کمترین هزینه استفاده کند.
۱۳۹۶/۰۸/۲۳ ۱۱:۱۲:۱۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایلنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 73]