واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
سید آرمین سروسرعضو انجمن علمی آموزش و توسعه منابع انسانی ایرانشاید این جمله را بارها شنیده باشید که معمولا هیچچیز یا خدماتی را رایگان در اختیار شخص یا گروهی قرار نمیدهند و اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم جملهی درستی است چون زیاد باعقل و منطق هم جور درنمیآید که چیزی که برای آن هزینه، زمان و … صرف شده است را رایگان در اختیار شخص یا گروهی قرارداد مگر اینکه درازای آن، چه در حال و چه در آینده، هزینهای پرداخت شود شاید قبلا تصور بر این بود که هزینه دادن یعنی پرداخت مالی یا انجام دادن کاری مشخص در جهت جبران خدمات دریافت شده ولی جالب است بدانیم که شرایطی هم وجود دارد که شما ندانسته و شاید هم دانسته و با حضور و انجام فعالیتهای عادی و روزمره خود در مجموعهای بهصورت مجازی، خواست و نیاز طرف مقابل را تامین میکنید که این نیز خود یعنی پرداخت هزینه و یا به نوع دیگر، جبران خدمت یا سرویسی که بهصورت رایگان در اختیار شما قرارگرفته است!* شبکههای اجتماعی مجازی، گونهای از رسانههای اجتماعی هستند که بیشترین شباهت را به جامعه انسانی داشته و به فرد امکان برقراری ارتباط با شمار فراوانی از افراد دیگر، فارغ از محدودیتهای زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را میدهند. بر اساس آمار سایت الکسا، جذابیت شبکههای اجتماعی در ایران نیز بیشتر از بسیاری سایتهای دیگر بوده و با وجود فیلتر بودن برخی از این شبکهها، آمار مراجعه به آنها همچنان قابلتوجه است. نتایج مطالعات محققان نشان داده است که افراد با حضور در شبکههای اجتماعی و استفاده از گونههای مختلف رسانههای اجتماعی از مزایای حضور در این اجتماع مجازی نظیر حمایت اطرافیان، اطلاعات، عواطف و احساسات برخوردار شده و اغلب جوانب زندگی واقعی خود را که نیازمند حضور فیزیکیِ افراد در کنار یکدیگر نیست را در این اجتماعات مجازی دارا میباشند.* همانطور که فرانسیس کایرنکراس میگوید مهمترین چیز درباره یک فناوری نوپدید، چگونگی کارکرد آن نیست، بلکه چگونگی استفاده مردم از آن و تغییراتی است که در زندگی بشر ایجاد میکند مهمترین پیامد ظهور جهان مجازی در کنار جهان فیزیکی بازتعریف توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. میتوان گفت کره جدیدی به جهان ما اضافهشده است که از آن میتوان به کره زمین مجازی تعبیر نمود. کره زمین مجازی، جهانی واقعی است که از ظرفیتهای منعطف، متحرک، غیر مرکزی، بههمپیوسته ، دیجیتالی، قابلدسترسی و از ظرفیت بهرهوری غیرقابل مقایسه با کره فیزیکی زمین برخوردار است.* شبکههای اجتماعی، امروزه بهعنوان یکی از اصلیترین فناوریهای تحت وب مورداستفاده طیف وسیعی از کاربران فضای مجازی قرارگرفتهاند. شبکه اجتماعی Facebook با داشتن بیش از ۱٫۵ میلیارد کاربر و برخی دیگر از شبکههای اجتماعی مانند شبکه Google+ با ۵۴۰ میلیون کاربر، شبکه Linkedin با ۴۰۰ میلیون کاربر و شبکه Twitter با بیش از ۳۰۰ میلیون شلوغترین شبکههای اجتماعی موجود در دنیا هستند. این حجم کاربر، یک پاسخ کوتاه به این سوال است: درآمد شبکههای اجتماعی از کجاست؟در گزارش k-10شرکت Facebook (گزارش k-10 گزارش جامع سالانهای است که Facebook بر اساس قانون ارائه میدهد و شامل مباحث مختلفی مانند کارایی مالی، ساختار سازمانی، درآمد به ازای سهم و …. میشود) بیان شد که درآمد این شرکت به ازای هر کاربر این شبکه اجتماعی چیزی حدود ۵.۳ دلار بوده است. این میزان درآمد در حالی است که این شبکه تقریبا به ازای هیچکدام از سرویسهای مختلفی که در اختیار کاربران قرار میدهد پولی درخواست نمیکند. چگونه است که این شرکت توانسته به چنین درآمدی دست پیدا کند؟ چرا هرروز و هرروز به کیفیت خدمات خود میافزاید تا کاربران بیشتری را جذب کند؟پاسخ کمی نگرانکننده است: پاسخ خود شما هستید و درواقع دادهای که به شبکه اجتماعی میدهید. شبکههای اجتماعی درواقع با دادههای کاربران و کاوش آنها (Mining) درآمد دارند. دادههایی مانند اطلاعات شخصی کاربران، روابط میان دوستان، موضوعات موردعلاقه، تعداد و محتوای نوشتهها، زمان حضور افراد در شبکه اجتماعی و غیره که با کاوش آنها میتوان دانش سطح بالا از کاربران شبکههای اجتماعی کسب کرده و الگوهای رفتاری کاربران را استخراج نمود. این دانش دقیقا همان چیزی است که مبنای قراردادهای کسب وکار به کسبوکار (B2B) شبکههای اجتماعی مشهور قرار میگیرد. اکثر این قراردادها با محوریت بازاریابی (Marketing) و تبلیغات (Advertisement) صورت میگیرد. رویکرد کلی در این حالات یافتن فرد یا افرادی است که دارای قابلیت خاصی هستند، رفتار خاصی دارند، علایق خاصی دارند و … . بهعنوانمثال نمونهای از قرارداد شرکت Facebook در این زمینه که افشاشده است به شرح زیر است.( قرارداد با چندین شرکت امور حقوقی برای تبلیغات: با تحلیل فعالیتها و محتوایی که افراد در شبکههای اجتماعی منتشر میکنند، میتوان افرادی که به مشکلات حقوقی برخورد کردهاند را شناسایی نمود. این افراد میتوانند هدف خوبی برای نمایش تبلیغات مربوط به دفاتر حقوقی باشند. یک مورد جالب در این میان شرکتی بود که با خرج چند صد دلار برای تبلیغات، موفق به عقد قراردادی به مبلغ صد هزار دلار شد)* در مورد اخلاقی بودن اینگونه استفادهها از دادههای کاربران بحثهای فراوانی است. درواقع در بسیاری موارد ممکن است حریم خصوصی کاربران نقض شود و یا مشکلات و خطرات اساسی برای کاربران و یا جامعه به وجود بیاید. هرچند استفاده از اطلاعات کاربر برای ارائه تبلیغات متناسب با نیازهای کاربر، امری طبیعی و مرسوم است، اما فروش اطلاعات کاربر به شرکتهای تبلیغاتی بدون رضایت یا اطلاع آنها، اشتباه و خطرناک است. شرکتهای تبلیغاتی با خرید اطلاعات خصوصی کاربران از شبکههای اجتماعی، تبلیغات متناسب با علایق کاربر را برای او ارسال میکنند، که در صورت عدم رضایت آنها ممکن است احساس امنیت را از بین ببرد حتی زمانی که رضایت و آگاهی کاربران کسبشده باشد، نباید این دادهها بهصورت خام برای تحلیل مورداستفاده قرار گیرد. در اصل درصورتیکه گمنام سازی (Anonymization) دادهها انجام نشود، حریم خصوصی کاربران حتی توسط یک متولی امین و قابلاعتماد میتواند دچار خدشه شود.* در مورد مخاطرات جمعآوری و تحلیل غیراصولی، میتوان بهعنوان یک نمونه به مورد شرکت گوگل اشاره کرد. این شرکت شناختهشده و بینالمللی که به اطلاعات وسیعی از کاربران دسترسی دارد، با جمعآوری اطلاعات اضافی و تحلیل دادههای کاربران، بدون اطلاع آنها در موارد متعددی حریم خصوصی کاربران را زیر پا گذاشته است، ازجمله :سرویسGmail : در سرویس پست الکترونیکی شرکت گوگل که توسط بسیاری از کاربران اینترنتی استفاده میشود، پستهای الکترونیکی کاربران پردازششده و گروهبندی میشوند. گوگل با پردازش متون پستها، نوع مطلب و محتوای کلی آنها را به دست میآورد و این نتایج را به شرکتهای تبلیغاتی میفروشد.تلفنهای هوشمندAndroid : سیستمعامل اندروید توسط شرکت گوگل طراحیشده است. یکی از قابلیتهای این سیستمعامل، امکان ارتباط دستگاههای مختلف یک کاربر از طریق فضای مجازی است و به اشتراکگذاری اطلاعات دادههای موجود بر روی آنها است. با استفاده از این قابلیت، بسیاری از دادههای کاربر ازجمله برخی از گذرواژههای وی در دسترس شرکت گوگل خواهد بود که میتواند بهراحتی در اختیار دولت آمریکا بر اساس قوانین فعلی این کشور قرار گیرد.*** تمامی این موارد به این معنا نیست که در فضای مجازی فعالیت نکنیم، اما با دانستن ارزش دادههای ما برای شبکههای اجتماعی و مخاطرات حاصل از این امر میتوانیم بااحتیاط و آگاهی بیشتر در این فضا حضورداشته باشیم. هدف از بیان موارد فوق، یادآوری ارزش اطلاعات است و اینکه بدانیم در دنیای حاضر، اطلاعات چقدر ارزشمند است که سازمانها و شرکتها با روشهای مختلف ازجمله قرار دادن رایگان خدمات و سرویسها سعی در جمعآوری اطلاعات و ساختن بانکهای اطلاعاتی و نهایتاً کسب درآمد از آنها میباشند.منابع:۱- وب سایت مرکز ماهر (www.certcc.ir)۲- علیاکبر اکبری تبار و ابراهیم اسکندری پور، (۱۳۹۲)، رسانههای اجتماعی و شبکههای اجتماعی مجازی، مركز توسعه فناوري اطلاعات و رسانههای ديجيتال.گيل نگاه: انتشار اخبار و یادداشتهای دريافتی به معنای تائید محتوای آن نيست و صرفاً جهت انجام رسالت مطبوعاتی و احترام به مخاطبان منتشر میشود.
۳۱ تیر ۱۳۹۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]