واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: نگاهی به بایدها و نبایدهای بازتاب اخبار در مواقع اضطراری و نحوه انعکاس بحران
علیاصغر احمدزاده
کارشناس ارشد علوم ارتباطات
دنیا به سمتی میرود که هر روز وقتی اخبار را چک میکنیم احتمال دارد با یک خبر «فوری» مواجه شویم که حاوی اطلاعی از یک حمله تروریستی، حادثه غیرمترقبه یا اتفاق ناگوار دیگری باشد و تا سرحد بحران نیز کشیده شود. اما نقش رسانه در این بحرانها چگونه باید باشد؟
در روزگاری که تروریسم، مثل ویروس خودش را بهروز میکند چگونه باید به پیشواز اخبار تروریستی رفت؟ اصلا احتمال دارد در آینده نه چندان دور، تروریسم بهشکل سایبری تردد مترو، قطار، هواپیما و ... را دچار اختلال اساسی کند. یا اصلا حادثه غیرمترقبه عجیب و غریبی رخ دهد! با وجود چنین دنیای پرخبری انتظار میرود، رسانهها بیش از پیش به اصول خبری واقف باشند و در عین حال آمادگیهای لازم را برای مواجه با بحران داشته باشند.
بهنظرم میرسد حتی در این زمینه لازم است، مانورهایی برای مقابله با اخبار فوری و اتفاقات ناگوار در رسانههای خبری برگزار شود. کما اینکه همواره شاهد بودیم، صدا و سیمای ایران بهعنوان بزرگترین بنگاه رسانهای در کشور، در همین چند ماه اخیر با دو بحران مواجه شد و به شهادت اکثر صاحبنظران در حوزه رسانه، در هر دو بحران بازی را به رسانههای اینتراکتیو و شبکههای اجتماعی باخت. هم در حادثه فروریختن ساختمان پلاسکو و هم در عملیات تروریستی مجلس شورای اسلامی و مرقد امام خمینی (ره) شاهد بودیم که صدا و سیما با تاخیری چند ساعته به اتفاقات یادشده پرداخت.
طبیعی است که عدم پرداختن به یک موضوع توسط رسانه علیالخصوص در مواقع بحران، باعث میشود بستر انتشار شایعه، فراختر شود و از این جهت دو واژه کلیدی خبر، یعنی «سرعت» و «دقت» در رسانهها باید بهروشنی تنقیح و به کادر خبری آموزش داده شود. از سوی دیگر ضروری است که سیستم مدیریتی رسانه نیز در مواقع بحران، تفویض اختیار بیشتری به بخش خبری رسانه دهد تا خبرنگاران و مدیران خبری دست بازتری در این زمینه داشته باشند.
هرچند خلاقیتهای فردی روزنامهنگاران و خبرنگاران سمعی و بصری و سایبری نیز در نحوه پوشش اخبار مربوط به بحرانها اهمیت خیلی زیادی مییابد. کما اینکه در شب حادثه کودتا در ترکیه، خبرنگار صدا و سیما بهخوبی هرچه تمامتر وقایع آن شب را آن هم با کمترین امکانات موجود بازتاب داد.
دکتر محمد سلطانیفر، استاد علوم ارتباطات در زمینه اطلاعرسانی در مواقع بحران را بهخوبی توضیح میدهد و اعتقاد دارد: «در دنیای امروز عمر محرمانگی و سانسور به سر آمده است و دیگر سانسور معنایی نمیدهد. اگر رسانههای رسمی به بهانهی امنیت ملی و نگرانی مردم، تعللی در انتشار انجام دهند و کم و کاستی در پخش خبر داشته باشند، اعتبارشان را از دست میدهند و از سویی کنترل شایعهها در شبکههای اجتماعی غیرممکن خواهد بود.» در چنین وضعیتی بهنظر میرسد یکی از مهمترین راهکارهای مداخله بجا در بحران، همراهی سریع و انعکاس تیزبینانه اخبار است که البته در کنار این مسائل باید به موضوع منافع ملی نیز توجه ویژهای داشت. البته انعکاس بحران تنها به عهده رسانه نیست و بهنظر میرسد نهادهای امنیتی نیز باید در این رابطه تعامل گستردهای با رسانههای فراگیر داشته باشند تا مرزهای انعکاس اخبار در مواقع بحران بهروشنی مشخص شود.
تاریخ انتشار: ۱۲:۱۷ - ۱۱ تير ۱۳۹۶ - 02 July 2017
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 84]