«به بهانه میلاد حقانی ترین حاکم تاریخ تشیع» - سیدشهاب الدین چاوشی*

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: «به بهانه میلاد حقانی ترین حاکم تاریخ تشیع» - سیدشهاب الدین چاوشی* تهران - میلاد مبارک امام علی بن ابیطالب(ع) که در تاریخ جهان اسلام به خصوص در تفکر تشیع به امیرالمؤمنین شهرت یافته و الگوی حکومتداری و امارت در نظام تفکر اسلامی است فرصت مغتنمی برای مرور دوباره حکومت دینی است.

«به بهانه میلاد حقانی ترین حاکم تاریخ تشیع» - سیدشهاب الدین چاوشی*

حکومت پنج ساله امیرالمؤمنین در اوان تاریخ اسلام محکی از حکومتداری براساس دین و آموزه های دینی را برای ما و آیندگان به یادگار گذاشته که برای تبیین حکومت های دینی و تطبیق حکومت های موجود با نگاه دینی ناگزیر از شناخت مشی و روش حکومتی آن امام همام هستیم.تاریخ گواهی می دهد امام علی (ع)، اولین مرد مسلمانی که به آئین پیامبر گروید در تمام دوره پیامبر از هرگونه جانفشانی برای گسترش آئین پیامبر ابائی نداشته و در همه حال یار و همراه پیامبر اکرم(ص) بوده است و بی تردید شخصیت دینی و سیاسی او آئینه ای تمام نما از رفتار و خصوصیات پیامبر بزرگوار اسلام بود که پیامبر در مقاطع مختلف و با بیان های متفاوت مردم را بر این موضوع توجه داده است. صرف نظر از اعتقاد خاص شیعی که امامت را منبعث از اراده حق تعالی و تبلور حادثه غدیر میداند و به اذن پروردگار پیامبر(ص) در حجه الوداع جانشین بلافصل خود را با عباراتی صریح و واضح انتخاب و به پیروان خود معرفی کرده است باید ببینیم علی(ع) چه ویژگی هایی را داشت که صلاحیت زمامداری مسلمین را پس از پیامبر با نص صریح خود رسول خدا دارا بود.علامه امینی(ره) در مجموعه نفیس «الغدیر» خود صدها حدیث معتبر و مستند از پیامبر و صحابه، اهل سنت و شیعه در اثبات ولایت و شایستگی امیرالمؤمنین(ع) گردآوری کرده است.علی(ع) به واسطه شایستگی عمل و رفتار و اندیشه ممتازش در آئین مسلمانی سرآمد بود و لذا پیامبر در مناسبت های مختلف مردم را به شایستگی او توجه داده بود.اما آنچه پس از رسول خدا(ص) اتفاق افتاد و به لحاظ تاریخی به وقوع پیوست، نه تنها جانشینی بلافصل امام علی محقق نشد بلکه 25 سال حکومت حقانی او به تأخیر افتاد.* همراهی و همکاری امیر مومنان با نهاد خلافت برای صیانت از نظم سیاسی رفتار و عملکرد امام علی(ع) در طی مدت 25 سال خلافت خلفای ثلاثه بسیار قابل تأمل و تعمق است.آنچه پس از پیامبر در خصوص امر جانشینی اتفاق افتاد چندان مورد تأیید امام علی(ع) نبوده است اما همراهی و همکاری او با نهاد نوپای خلافت اسلامی برای صیانت از نظم سیاسی جامعه کاملاً مشهود و مسلم است.امام علی(ع) علیرغم حقانیت خود برای تصدی امر حکومت مسلمین با خلفا همکاری و به آنها مشورت می داد و تا زمانی که اصرار و خواست عمومی مردم مبنی بر پذیرش امر حکومت بر وی ایجاد تکلیف نکرد برای حق مسلم خود به هیچ روش غیرمتعارف و مبارزه ای دست نزد اما همواره اشکالات موجود حکومت را منصفانه نقد می کرد و دلسوزانه هشدار می داد.* خواست مردم مقدمه ضروری پذیرش تصدی حکومتشاید عدم مبارزه عملی امیرالمؤمنین برای به دست آوردن قدرت سیاسی که خود را از هر جهت شایسته مدیریت آن می دید، نشان از این باشد که حکومت به زور و غلبه و کشتار و خونریزی مشروعیتی نخواهد داشت و لذا وقتی امیرالمؤمنین برای پذیرش امر حکومت در مقابل فشار افکار عمومی قرار می گیرد اصرار و تلاش دارد از پذیرش آن سرباز زند و همچنان وزیر و مشاور حکومت بماند اما وقتی اصرار و پافشاری مردم را پایانی نمی یابد ناگزیر با شرایطی که اعلام می کند تصدی امر حکومت را می پذیرد، در این موضوع که علیرغم حقانیت امام علی بر تصدی حکومتی چرا مبارزه جدی برای تحقق آن نکرده، و شرایط موجود را تا 25 سال تحمل نموده نشان می دهد امری مهمتر از حکومت در ذهن و ضمیر او وجود داشته و آن حفظ مکتب پیامبر و وحدت نوپای جامعه اسلامی پس از پیامبر است.* ضروریات تحقق حکومت دینیبرای تحقق حکومت دینی شرط لازم حضور حاکم عادل است اما اگر مردم و فضای جامعه درصدد یافتن حاکم عادل نباشند چه باید کرد؟ آیا بدون اصلاح فرهنگ سیاسی و نگاه اجتماعی مردم می توان حکومت دینی برپا کرد و آن را استمرار بخشید؟ جامعه دینی و آمادگی پذیرش یک نظم سیاسی براساس جهانبینی اسلامی شرط کافی برای تحقق حکومت دینی است و امام راحل سال ها روشنگری کرد و زندان و تبعید را بجان خرید اما تا وقتی مردم بپانخاستند و انقلاب اسلامی را رقم نزدند، همچنان در مقام یک رهبر معنوی در نگاه جامعه بود و نقش حکومتی ایفا نمی کرد.* هنر نفوذ در دلها وظیفه همه کارگزاران حکومت دینیهنر رهبران دینی در برانگیختن توده های مردم است، دموکراسی با همه معایبش راه اجتناب ناپذیر ملتها برای جلوگیری از خودکامگی هاست، پس حاکم اسلامی جز جلب محبت و اعتماد توده های مردم سرمایه ای برای تشکیل حکومت و ایجاد نظم سیاسی در اختیار ندارد. حکومت دینی، حکومت عقیده اسلامی بر دلهاست. هنر نفوذ در دلها وظیفه عمومی همه کارگزاران حکومتی است که به نام دین به قدرت رسیده اند. آنها باید از معتقدان به این آئین باشند و به نقش مردم و حضور آنان ایمان داشته باشند تا بتوانند نظامی را براساس ارزش های دینی بنا نهاده و استمرار بخشند.* همراهی مردم با حکومت لازمه استحکام درونی و بیرونیبا عدم دسترسی به امام معصوم(ع) در نظامی که در عصر غیبت شکل گرفته است، کارگزاران آن باید در رفتار و منش خود از آنان پیروی کنند تا اسلامیّت نظام سیاسی را تضمین نمایند و در کنار آن به نقش مردم و بسیج توده های مردم بیندیشند، اگر مردم همراه با حاکم اسلامی باشند حکومت در مقابل هجمه های درونی و برونی استحکام می یابد.امید این که کارگزاران حکومت جمهوری اسلامی همگی به تأسی از امام علی(ع) در پی ریزی تمدن نوین اسلامی در دنیای پرمخاطره ای که هر لحظه درصدد شکار افکار عمومی است توفیق یابند و در آستانه انتخابات 29 اردیبهشت امسال، با بسیج توده های مردم در چارچوب اخلاق و مدنیت دینی برای صیانت از ارکان جمهوری اسلامی که به نام تشیع سامان یافته است حماسه ای جدید خلق نمایند و از استقلال کشور خود صیانت نمایند و رسیدن به قدرت را بهانه ای برای کوبیدن همدیگر قرار ندهند و به یاد داشته باشند که عالیترین رهبر محبوب دینی، اختلاف را سم مهلکی می دانست که ارکان و موجودیت جامعه اسلامی را در معرض خطر قرار می دهد.بشنویم کلام خدا را « ولاتنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» با هم نزاع نکنید که فشل می شوید و شوکتتان از میان می رود...------------------------------------------------------------------------------------------* استاد دانشگاه - معاون سیاسی استانداری تهران

21/01/1396

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]