نگاه عربستان به دست شرقی ها برای حل مشکلات اقتصادی - مجید جعفری*

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نگاه عربستان به دست شرقی ها برای حل مشکلات اقتصادی - مجید جعفری* تهران - ایرنا - هر روز خبرهای بدی از اقتصاد عربستان به گوش می رسد به طوریکه آل سعود از ابراز آنها ابایی ندارد؛ یکی از این خبرها که چندی پیش منتشر شد، موضوع کسری بودجه این کشور درسال جاری میلادی (2017) است.

نگاه عربستان به دست شرقی ها برای حل مشکلات اقتصادی - مجید جعفری*

موسسه آمریکایی برنشتاین طی گزارشی در ششم اسفند ماه با اشاره به کسری بودجه 79 میلیارد دلاری عربستان در سال 2016 اعلام کرد که عربستان در سال جاری میلادی برای تامین کسری بودجه خود نیاز به فروش نفت حداقل 75 دلاری دارد. به گزارش خبرگزاری رویترز، موسسه برنشتاین دراین گزارش تاکید کرده که به نظر می رسد که قیمت نفت در سال 2017 به قیمت بشکه ای 60 دلار برسد؛ این مطلب به آن معناست که عربستان حداقل هربشکه نفت خود را 20 دلار باید گران تر بفروشد تا بتواند کسری بودجه خود را جبران کند. بنابراین گزارش، افزایش قیمت نفت به حدود 55 دلار در هر بشکه که پس از کاهش تولید کشورهای صادرکننده نفت صورت گرفته است، برای تامین کسری بودجه عربستان که حدود 12درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است، کافی نیست. موسسه برنشتاین تاکید کرده که ادامه این شرایط باعث خواهد شد تا عربستان در سال 2020 برای تامین کسری بودجه خود نیاز به فروش نفت 80 دلاری داشته باشد. عربستان پیش ازاین نیز برای جبران بخشی از مشکلات مالی خود و درنخستین استقراض خود از بازارهای بین المللی مبلغ بی سابقه 17میلیارد و 500 میلیون دلار از بانک «اچ اس بی سی» انگلیس وام گرفته بود. بانک مرکزی عربستان ماه گذشته (بهمن) درگزارشی ازوضعیت اقتصادی این کشور اعلام کرد: ذخیره ارزی عربستان حدود 13 درصد کاهش یافته و از2هزار312 میلیارد ریال (616.4 میلیارد دلار) در دسامبر سال 2015 به 2 هزار11میلیارد ریال (536.4 میلیارد دلار) در دسامبر 2016 رسیده است. عربستان به همراه دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس برای کاهش کسری بودجه های خود که در نتیجه کاهش شدید قیمت نفت است، تصمیم گرفتند که در سه ماهه نخست سال 2017، پنج درصد مالیات ارزش افزوده به همه تولیدات و خدمات به استثنای 100 قلم کالای ضروری اضافه شود. همچنین شرایط مالی حکومت ال سعود به حدی وخیم است که فهد بن ترکی جانشین نیروهای زمینی عربستان فاش کرد که «سلمان بن عبدالعزیز» شاه سعودی به منظور جبران ورشکستی مالی کشورش از امیر کویت ده میلیارد دلار کمک مالی درخواست کرده است. پایگاه اینترنتی شبکه تلویزیونی 'نبأ' چند روز پیش به نقل از فهد نوشت که سلمان درتوجیه این درخواست خود گفت اگر شرایط سخت و دشوار نبود، عربستان درخواست چنین کمکی از کویت نمی کرد. شاه سعودی دردیدار با امیر کویت همچنین مدعی شد که عربستان هم اکنون نه تنها برای خود بلکه برای همه کشورهای منطقه در حال نبرد (در یمن) بسر می برد. این گفته همانند سخنان صدام دیکتاتور معدوم عراق درحمله به ایران است که وی به سران عرب حاشیه خلیج فارس در ابتدای سال 1980 گفته بود که به نیابت از آنها با ایران وارد جنگ شده است و از این رو کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس نیز باید هزینه این جنگ را پرداخت کنند. اطلاعات محرمانه یافت شده درمواضع آزاد شده مزدوران ائتلاف سعودی دریمن فاش کرد که هزینه های عربستان بسیار بالا رفته و برای خزانه این کشور سنگین شده است تا آنجا که فهد بن ترکی جانشین نیروهای زمینی عربستان ازدرخواست های مکرر مالی «علی محسن احمر» فرمانده ارشد نیروهای عبد ربه منصور هادی به تنگ آمده وبه او گفت که عربستان در ارائه کمک های مالی به او کوتاهی نکرده است. عوامل بحران اقتصادی عربستان نخست، کاهش قیمت نفت است؛ عربستان در تیر ماه سال 1393 به دستور آمریکا و برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران، روسیه و عراق بهای نفت را با افزایش تولید و عرضه زیاد نفت در بازار ازهر بشکه 115 دلار به کمتر از 30 دلار درهر بشکه رساند واین روند حدود 2 سال ادامه داشت که ضرری درحدود 400 میلیارد دلار متوجه رژیم سعودی کرد؛ سعودی ها به زعم خود از این طریق می خواستند شرایط سیاسی خود را در منطقه بهبود ببخشند، اما درعمل این چنین نشد وشرایط سنگینی را به خود سعودی ها تحمیل کرد.(طبق توافق چند ماه پیش اوپک برای کاهش تولید وعرضه، موجب افزایش قیمت نفت به بیش از 50 دلار در هر بشکه شده است) اوپک در نشست رسمی دهم آذرماه در وین برای نخستین بار از سال 2008 با کاهش تولید موافقت کرد تا با این اقدام به بالا رفتن سطح قیمت ها کمک کند و عربستان بتواند از مشکلات خودساخته اقتصادی اش بکاهد. «خالد فالح» وزیر نفت عربستان که چندی پیش در حاشیه کنفرانسی در هیوستون ایالت تگزاس آمریکا سخن می گفت‌،‌ اعلام کرد که‌ عربستان حدود دو میلیون بشکه و بیش از آن چه که در توافق اوپک در آذر ماه گذشته مقرر شده بود،‌ از تولید نفت خود کاهش داده است؛ این امر نشان می دهد که بحران کاهش قیمت نفت که از سوی آل سعود طرح ریزی شده بود، آنها را به تغییر 180 درجه ای اقداماتشان در کاهش قیمت نفت وادار کرده است. دوم، تجاوز آل سعود و ائتلاف عربی - آمریکایی به یمن که از تاریخ ششم فروردین 94 آغاز شده و پیش از آن کمک های بسیار زیاد حکومت سعودی به گروه های تروریستی در سوریه و عراق برای خرید تجهیزات نظامی؛ هزینه های گروه های تروریستی در سوریه و عراق که از سوی دو کشور عربستان و قطر پرداخت می شود، در کنار کاهش قیمت نفت فشار مضاعفی در سال های اخیر به عربستان تحمیل کرده است. سوم، سوء تدبیر ** تلاش ریاض برای رهایی از بحران اقتصادی به نظر می رسد عربستان برای رهایی از بحران اقتصادی نگاه خود را به شرق آسیا معطوف کرده است. پادشاه عربستان شب گذشته (یکشنبه) پس از پایان سفر خود به مالزی واندونزی (جنوب شرق آسیا) وارد توکیو پایتخت ژاپن شد تا در ادامه تلاش های خود برای رهایی از بحران های اقتصادی، باب مذاکره را با مسئولان عالیرتبه ژاپنی باز کند تا بلکه گشایشی برای وضعیت نابسامان پیش آمده سعودی ایجاد شود. «ملک سلمان بن عبدالعزیز» در راس یک هیات اقتصادی بلندپایه و به همراه بیش از یکهزار نفر از جمله چند وزیر کابینه و شماری از شاهزادگان و رییسان شرکت های بزرگ وارد توکیو شد.تلاش دولت ریاض برای خروج از بحران های اقتصادی چند سالی است در این کشور آغاز شده است، ولی این کشور علاوه بر مشکلات اقتصادی هم اکنون با معضلات سیاسی و اجتماعی فراوانی نیز در داخل روبروست. پادشاه عربستان قبل از اینکه به ژاپن برود، سفرهایی نیز به دو کشور جنوب شرق آسیا یعنی مالزی و اندونزی داشت و بر اساس گزارش های منتشر شده، یکی از اصلی ترین اهداف این سفر در کنار گسترش مناسبات دوجانبه، افزایش ارتباطات تجاری واقتصادی میان شرکت های خصوصی دو کشور عنوان شده است. عربستان که وضعیت اقتصادی آن به شدت در حال وخیم تر شدن است و در سال های گذشته به دنبال کاهش بهای نفت، فشارهای اقتصادی زیادی را متمحل شده، تلاش زیادی می کند تا عرصه های تازه ای را برای رهایی از وضعیت موجود در شرق و جنوب شرق آسیا پیدا کند. به همین خاطر ریاض کوشش زیادی می کند تا عرصه های تازه ای از همکاری های اقتصادی با کشورها را که مبتنی بر نفت و صادرات نفتی نباشد، بگشاید و سفر به ژاپن هم در همین راستا تعریف شده است. سفر به کشورهای جنوب شرق و شرق آسیا شاید آخرین تیر ریاض برای فرار از بن بست اقتصادی باشد که پیش از این با سفر به مالزی و اندونزی چهره و ماهیت واقعی خود را بر همگان آشکار ساخته بود. پیش بینی می شود که طرفین در جریان این سفر در عرصه های مختلف اعم از تجاری، اقتصادی، انرژی های تجدید پذیر، نفت، دارو، گردشگری وطرح های زیربنایی قراردادها ویادداشت هایی را به امضا برسانند. برنامه دولت عربستان با عنوان نگاه 2030 یک برنامه اصلاحی اقتصادی است که هدف آن جلب سرمایه گذاری خارجی و اشتغال زایی به حساب می آید. شرایط اقتصادی عربستان درحال حاضر به قدری بحرانی است که کارشناسان پیش بینی کرده اند کسری بودجه این کشور برای سال 2017 از 100 میلیارد دلار فراتر رود و این میزان کسری معادل 22 درصد مجموع تولید ناخالص ملی این کشور است. این درحالیست که عربستان سعودی سال گذشته میلادی نیز بدترین بحران اقتصادی خود را از سال 2010 تاکنون پشت سر گذاشت و با کسری بودجه به میزان 87 میلیارد دلار مواجه شد. شرایط اقتصادی عربستان به حدی بغرنح شده که شرکت «آرامکو» عربستان در پی بحرانی شدن شرایط اقتصادی این کشور در نظر دارد بخشی از سهام خود را بفروشد تا سرمایه هنگفتی از این طریق به عربستان تزریق شود و در چنین شرایطی این احتمال می رود که ژاپن سهام این شرکت را در بازار سهام و اوراق بهادار خود معرفی کند. ** راه های خروج عربستان از بحران به نظر کارشناسان راههایی که عربستان بتواند خود را از این بحران خارج کند محدود به چند راه است که این امر هم باید با اتخاذ تصمیم قاطع آل سعود انجام شود.نخست، پایان تجاوز عربستان وائتلاف عربی - آمریکایی به خاک کشور یمن که تاکنون موجب کشته شدن بیش از 12 هزار شهروند بی گناه این کشور و زخمی شدن ده ها هزار نفر دیگر به همراه نابودی زیرساخت های این کشور شده است؛ این اقدام می تواند به مقدار زیادی از هدر رفتن بودجه عربستان جلوگیری کند و در عین حال، شهروندان مظلوم یمن دیگر به دست سعودی ها کشته نشوند. دوم، دست برداشتن عربستان از حمایت از گروه های تروریستی در سوریه وعراق که هزینه بسیار سنگینی به سعودی ها تحمیل کرده است. سوم، همراهی با کشورهای اوپک برای ثابت نگاه داشتن میزان تولید به منظور افزایش قیمت نفت که چند ماه می باشد که آغاز شده است. اجرای راه های بالا نیازمند تغییر در سیاست های کلان آل سعود می باشد که نیاز است آنها به جای دست به دامن شدن به دیگر کشورها، ذهن خود را تغییر داده و در خط حمایت از مردم مظلوم منطقه قرار گیرند. خاورم*1275 * انتشاردهنده: عزیز موسوی

23/12/1395

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 147]