کوه خواران مشغول کارند | پایگاه خبری تراز

واضح آرشیو وب فارسی:تراز: تراز: روزانه سه هزار تن سنگ بوکسیت از معدن شاهوار واقع در روستای تاش از توابع شاهرود، برداشت می‌شود.

به گزارش تراز ،این روزها، کوه شاهوار استان سمنان به کارگاهی بزرگ تبدیل شده که روزانه چندین کامیون، پیکره تراشیده آن را به معدن آلومینای جاجرم، برای فرآوری منتقل می‌کنند. فعالان محیط زیست معتقدند روند وحشتناک کوه تراشی در این منطقه به نحوی است که به زودی اثری از این کوه باقی نمی‌ماند. این فعالان بر این باورند که پرداخت غرامت قطع درخت، توسط آلومینای جاجرم به اداره کل منابع طبیعی استان سمنان، سبب شده تا مسوولان این اداره، اقدام خاصی برای مقابله با این کوه‌خواری عظیم انجام ندهند.جاده عریض و پر پیچ و خمی، پیکره کوه شاهوار را تا ارتفاع 3800 متری طی می‌کند تا به معدن بوکسیت آلومینیوم برسد. کوه شاهوار که در نزدیکی شاهرود استان سمنان واقع شده، بخشی از ماده اولیه مورد نیاز برای تولید شمش آلومینیوم ایران را تولید می‌کند اما در این معدن، رعایت ضوابط زیست‌محیطی جایی ندارد. درختان گون، ارس، زرشک و گونه‌های خشبی که خاص مناطق خشکی نظیر استان سمنان است، در مسیر جاده عریضی که برای عبور کامیون‌های حامل سنگ معدن ساخته شده است، نابود شده‌اند تا این معدن، برای گروهی اندک اشتغال ایجاد کند، اما آیا برای این فعالیت، مجوزی از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت شده است؟
آیا استانداردهای زیست محیطی برای بهره‌برداری از این معدن، رعایت می‌شود؟ اساساً کدام استاندارد و معیار اجازه می‌دهد جاده‌ای عریض تا بالاترین نقطه یک کوه ساخته شود و آیا سیستم حمل و نقل بهتری برای انتقال سنگ‌های بوکسیت آلومینیوم وجود نداشت؟ عباسعلی دامنگیر مدیر کل محیط‌زیست استان سمنان در گفت‌وگو با «صبح‌نو» بیان می‌کند: معدن بوکسیت شاهوار از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز فعالیت دریافت کرده است اما این مجموعه از محیط زیست هیچ مجوزی ندارد. وی ادامه می‌دهد: ما تاکنون اخطارهای لازم به معدن بوکسیت شاهوار را داده‌ایم و رونوشت اخطارها به وزارت صنعت ارسال شده است.
دامنگیر به این پرسش که اخطارهای ارائه شده چقدر در اصلاح روند فعالیت معدن شاهوار تأثیرگذار بوده است، این گونه پاسخ می‌دهد: ما طبق قانون باید تذکر می‌دادیم این کار را انجام داده‌ایم.
کنترل فعالیت‌های این معدن در دستور کار ما قرار دارد و پیگیر مسائل هستیم. وی درباره احتمال ارجاع پرونده این معدن به دادگاه می‌گوید: ارسال پرونده به دستگاه قضایی آخرین مرحله است. در صورتی که آلودگی معدن محرز شود و فعالیت این مجموعه برای سلامت مردم خطر داشته باشد، طبق مقررات برخورد کرده و پرونده را به دادگاه ارجاع می‌دهیم.توده‌های سرخدار گلستان در معرض تهدید
آقای حنیف رضا گلزار، عضو جمعیت دیده‌بان طبیعت شاهرود در گفت‌وگو با خبر گذاری سخنان مدیر کل محیط زیست استان سمنان در زمینه عدم صدور مجوز فعالیت توسط محیط زیست برای معدن شاهوار را تأیید می‌کند، اما ادامه می‌دهد: در دفتر نماینده شاهرود در مجلس شورای اسلامی یک کمیته محیط زیست شکل گرفت. این کمیته جلسه‌ای با حضور مدیران کل منابع طبیعی و محیط زیست استان سمنان و نمایندگان صنایع و معادن استان تشکیل داد.
در این جلسه بحث تندی بین حاضران در گرفت. آن طور که ما از بحث‌ها متوجه شدیم، قانونی وجود دارد که اگر درخواست برداشت معادن به محیط زیست ارسال شود و ظرف دو ماه به این درخواست پاسخ داده نشود، متقاضی رأساً می‌تواند نسبت به استخراج از معدن اقدام کند. وی اضافه می‌کند: در شاهوار هم چنین اتفاقی افتاده است و عدم پاسخگویی محیط‌زیست سبب شده که راسا عملیات برداشت توسط متقاضی انجام شود.
به گفته گلزار اداره کل منابع طبیعی سمنان مالکیت عرصه و عیان معدن را در اختیار دارد. به همین دلیل هرچند وقت یک بار مأموری به محل معدن فرستاده و بوته‌های گون، درختان ارس و زرشک تخریب شده در اثر فعالیت‌های معدنی را شمارش کرده و بر اساس تعرفه مصوب مجلس، از صاحبان معدن غرامت دریافت می‌کند. از آنجا که رقم این خسارت عدد بسیار کوچکی است، کارخانه آلومینای جاجرم با گشاده دستی این مبلغ را پرداخت کرده و معدن شاهوار به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: معدن شاهوار متعلق به شرکت آلومینای ایران است. این شرکت صد درصد دولتی بوده و زیر نظر وزارت صنایع و معادن ایران فعالیت می‌کند. کارخانه فرآوری بوکسیت در شهر جاجرم واقع شده است. این کارخانه در واقع یکسری معادن پراکنده در یزد، شاهرود، دامغان، سیاه رودبار علی آباد کتول و غیره دارد. دغدغه اصلی ما این است که اگر شرکت آلومینای ایران قصد داشته باشد پس از استخراج معدن شاهوار، برای تأمین نیازهای کارخانه فرآوری جاجرم به سمت سیاه رودبار علی آباد کتول برود، ذخیره گاه سرخدار ما از بین خواهد رفت.
این عضو جمعیت دیده‌بان طبیعت شاهرود تأکید می‌کند: سهام معدن آلومینای جاجرم، صد درصد دولتی است و بر خلاف ادعاها به هیچ نهاد نظامی وابستگی ندارد. کارخانه فرآوری این معدن با دریافت سنگ بوکسیت سایر نقاط و استحصال این سنگ، محصول خود را به دو کارخانه در بندرعباس و اراک برای تبدیل شدن به شمش آلومینیوم ارسال می‌کند تا به این ترتیب، نیاز کشور تأمین شود.
به گفته وی، روند برداشت از معدن بسیار وحشتناک بوده و این معدن تا ارتفاع سه هزار و 800 متری از سطح دریا بالا رفته است. در سال 84، سالانه 500 هزار تن سنگ بوکسیت از معدن برداشت می‌شده است اما در سال گذشته با افزایش تعداد پیمانکاران به چهار یا پنج پیمانکار، روند برداشت به شدت افزایش یافته است.توقف ساخت جاده جدید با فشار مردم
گلزار می‌گوید: هیچ اقدام احیایی برای معدن شاهوار تعریف نشده است. جاده اولیه‌ای که برای معدن ساخته شده در برخی مناطق به عرض 40متر هم می‌رسد. این جاده از داخل ذخیره‌گاه‌های ارس عبور می‌کند.
وی به این پرسش که چگونه حذف یک گونه ممنوع القطع مثل ارس با واکنش مسوولان منابع طبیعی استان مواجه نشده است، این گونه پاسخ می‌دهد: آن‌ها ارس را زنده زنده دفن کردند و با دور زدن قوانین، این جاده ساخته شد. در ایران با واژه‌ها بازی می‌کنند. در جریان انتقال آب چشمه قطری، اگرچه پیمانکار موظف بود از چهارپایان برای حمل لوله استفاده کند تا جاده‌ای برای این پروژه ساخته نشود و به طور کلی استفاده از ماشین‌آلات سنگین در پروژه ممنوع بود، اما از بیل مکانیکی برای اجرای آن استفاده شد. وقتی مجریان پروژه با اعتراض فعالان محیط زیست مواجه شدند، اعلام کردند که طبق قانون رفتار شده است و بر اساس تعاریف قانونی، گریدر و بولدوز ماشین آلات سنگین به حساب می‌آیند و بیل مکانیکی ماشین سنگین نیست! در جریان ساخت جاده معدن بوکسیت شاهوار هم درختان ارس را زنده دفن کردند که درختی قطع نشده باشد.
وی همچنین از تلاش مالکان معدن بوکسیت برای ساخت جاده‌ای جدید به طول هفت کیلومتر خبر می‌دهد که خوشبختانه این جاده با فشار دفتر نماینده مردم شاهرود در مجلس شورای اسلامی و تشکل‌های محیط زیستی، از طریق رایزنی مدیر کل منابع طبیعی استان سمنان با متولیان معدن متوقف شده است.
ارس گونه‌ای ممنوع القطع است و فعالیت در چنین رویشگاه‌هایی به گفته آقای علی خادم آستانه، معاون مدیر کل دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل‌ها، به طور کلی ممنوع است اما وی درباره فعالیت معدن بوکسیت شاهوار در رویشگاه ارس به «صبح‌نو» می‌گوید: اگر معدنی در سال‌های گذشته مجوزهایی گرفته باشد و حق و حقوق مکتسبه‌ای برای این معدن ایجاد شده باشد، جلوی فعالیت معدن در رویشگاه ارس را نمی‌توان گرفت.
وی درباره اینکه آیا معدن بوکسیت شاهوار مجوزی از منابع طبیعی دریافت کرده است یا خیر، اطلاعاتی در اختیار ندارد و به تازگی گزارش‌هایی را از استان دریافت کرده که منطقه در حال تخریب است. به همین دلیل و دستور بررسی وضعیت این معدن را صادر کرده است. معاون مدیر کل دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل‌ها ادامه می‌دهد: معدن بوکسیت شاهوار در گذشته‌های دور مجوزهایی را برای فعالیت دریافت کرده است اما ایجاد هرگونه جاده جدید در این معدن، مشروط به کسب مجوز از منابع طبیعی‌است.
وی بیان می‌کند: در مقطعی از زمان بر اساس قوانین وقت، برای استخراج برخی معادن از منابع‌طبیعی استعلام نمی‌کردند. شاید معدن بوکسیت شاهوار جزء آن معادن باشد. اما منتظر گزارش استانی برای ورود به مسأله این معدن هستیم. اگر مجوزهای معدن اعتبار داشته و شدت تخریب زیاد باشد، مجوز فعالیت معدن را تمدید نمی‌کنیم. اگر در خارج از محدوده تعیین شده توسط منابع طبیعی نیز فعالیتی انجام شده باشد، پرونده تخلف تهیه و متخلفان به دادگاه معرفی می‌شوند.

منبع: صبح نو