واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: چرا رسانههاي ما از تحليل بحران باز ميمانند؟
تحليل درست يك رخداد زماني امكانپذير است كه بين حوادثي كه در كشور اتفاق ميافتد، فاصلهاي وجود داشته باشد...
نویسنده : حسن فرامرزي
يك: تحليل درست يك رخداد زماني امكانپذير است كه بين حوادثي كه در كشور اتفاق ميافتد، فاصلهاي وجود داشته باشد. فرض كنيد اتوبوسي ته درهاي سقوط ميكند و در همان لحظات نخست همه يا بخش اعظمي از مسافران جان خود را از دست ميدهند، يا هواپيمايي سقوط ميكند و تمام سرنشينان هواپيما جان خود را از دست ميدهند. رسانهها چه مكتوب، چه تصويري و چه مجازي قاعدتاً بعد از انتشار اين خبرها به دنبال چرايي آن ميروند و ميخواهند به نمايندگي از افكار عمومي بپرسند چرا اين اتفاقات رخ داده است؟ اما تصور كنيد به فاصله يك يا دو روز از حادثه اول يعني سقوط اتوبوس به ته يك دره يا سقوط هواپيمايي دوباره يك اتوبوس ديگر يا هواپيمايي ديگر سقوط كنند، در اين صورت رسانه مجبور است از حادثه اول دست بردارد و سراغ حادثه ديگري برود و به اين ترتيب حادثه اول فراموش يا كمرنگ خواهد شد. حالا تصور كنيد هنوز رسانهها به حادثه دوم نرسيده خودروهايي در جادهاي زمستاني گرفتار برف، كولاك و بهمن شوند و جان سرنشينان آنها زير بهمن گرفته شود. در آن صورت رسانه مجبور است توجه خود را از حادثه دوم هم بگيرد و معطوف حادثه سوم كند و همين طور اين تسلسل ادامه خواهد يافت.
دو: به رخدادهاي دو سه هفته اخير در كشور توجه كنيد: هنوز موضوعي به نام پلاسكو شروع نشده، سيل سيستان اتفاق ميافتد. هنوز سيل سيستان شروع نشده به كولبرهاي كردستان ميرسيم و هنوز به كولبرهاي كردستان نرسيده، حادثه جاده هراز و قرباني شدن تعدادي از هموطنان به خاطر مسدود شدن اين جاده كليد ميخورد. جداي از اينكه توالي اين رخدادها چقدر موج منفي اجتماعي در جامعه ايجاد ميكند اتفاق ناميمون ديگري هم ميافتد. وقتي رخداد فاجعه بار در جامعهاي زياد باشد عملاً فرصت تحليل از بين خواهد رفت، چون همچنان كه اشاره شد رسانهها مجبورند هنوز حادثه اول را هضم و تحليل نكرده سراغ حادثه دوم بروند. همين طور اين اتفاق درباره ناتمام ماندن موضعگيري مسئولان از نمايندگان مجلس و مديران اجرايي تا قضايي هم صدق ميكند، آنها هم مجبورند مدام از رخدادي به رخداد ديگر بروند، هنوز كميته بررسي حادثه اول تشكيل نشده بروند سراغ حادثهاي ديگر.
سه: نكته مهم در اين ميان اما اين است كه اگر رسانهها را وكلاي مردم در احقاق حقوق آنها برشماريم، به اين معنا كه رسانهها به نمايندگي از افكار عمومي از مديران و مسئولان بپرسند كه مثلاً چرا ساختمانها در تهران به گونهاي ناامن هستند كه اين وضعيت ميتواند يك فاجعه بزرگي را رقم بزند و عده زيادي از هموطنان در اين رخداد داغدار شوند، قاعدتاً رسانه زماني ميتواند از عهده چنين مسئوليتي برآيد كه توالي رخدادها در كشور بالا نباشد، يعني يك فضاي امني كه تعداد روزهايش طولاني است بين رخداد قبل و بعد وجود داشته باشد كه رسانه در آن بستر بتواند به خوبي از عهده مسئوليتهاي خود در پيگيري علل يك رويداد برآيد اما اگر اين توالي چنان بالا باشد كه مثلاً در يك هفته دو تا سه رخداد فاجعه بار در كشور اتفاق بيفتد در آن صورت انتظار اينكه رسانه بتواند كاري مؤثر در اين باره صورت دهد، انتظاري بيهوده خواهد بود. از همين رو يك چرخه در اين جا شكل خواهد گرفت، چرخهاي كه در آن رسانه به خاطر توالي رويدادها نميتواند علل يك رخداد را به خوبي كشف و منعكس كند و در آن سو همين عامل خود باعث شكلگيري رخدادهاي بعدي ميشود.
چهار: شايد امروز بيش از هر زماني آژيرهاي خطر براي مديران و مسئولان كشور به صدا درآمده است كه اجازه ندهند آمار حوادث و فاجعههاي انساني در كشور بالا برود، چون همچنان كه اشاره شد رشد فزاينده اين فاجعهها ما را در چرخهاي قرار ميدهد كه در آن حلقهها مكمل هم هستند و حلقه تحليل نشدن درست يك رخداد عامل تكرار رخداد ديگر است و تكرار رخداد عاملي كه اجازه نميدهد كه يك فاجعه به درستي تحليل رسانهاي شود.
پنج: پس اگر ميخواهيم رخدادها و فاجعههايي كه ميشود با مديريت درست جلوي آنها را گرفت در كشور رو به كاهش بگذارد راهش اين است كه رسانهها اين اجازه و فضا را داشته باشند كه در يك فضاي دور از سياست زدگي و در فاصله معقول بين دو رخداد علل و عوامل وقوع يك حادثه را بررسي كنند و از آن سو مديران و مسئولان هم به جاي فرافكني نقش مجموعه خود را در بروز اين رخداد بپذيرند وگرنه در بر پاشنه پيشين خواهد چرخيد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۳۹۵ - ۲۲:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]