واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: گلیم ، عروس صنایع دستی آستارا در حسرت خانه بخت آستارا - ایرنا - شهرستان مرزی بندر آستارا در غرب گیلان نه فقط گنجینه جاذبه های گردشگری و اقتصادی بلکه قطب توانمندی های صنایع دستی این استان است، اما گلیم های زیبای دهکده صنایع دستی آن همچون عروس هایی در آرزوی خانه بخت پیر می شوند و در حسرت نمایشگاه ها،رنگ می بازند.
برای تماشای آفریده های دستی گلیم بافان آستارا در دهستان ویرمونی بخش مرکزی این شهرستان به روستای عنبران، (دهکده صنایع دستی) آستارا وارد می شوم و نشانی منزل مظفر صدری از گلیم بافان باسابقه این دهکده را می پرسم و چند کوچه نزدیک تر به مرکز روستا، وی به استقبال من می آید و به محض ورود به خانه اش با تماشای دارهای گلیم و بانوان در حال بافت، خود را در نمایشگاهی زیبا از صنایع دستی حس می کنم.آنگاه که دست های ظریف و نجیب گلیم بافان با کشیدن رگ تارها رنگ های الوان را در دارها می پاشند و پودها را برای نمایش نقش های خاطره انگیز گره می زنند، ترنم نیما در سیمای گلیم ها مجسم و اکسیر عشق از جام خیال لبریز می شود. صدری (صاحبخانه) می گوید: در روستای عنبران بیش از 700 نفر به گلیم بافی مشغول هستند و به طور معمول از 30 سال پیش در همه خانه های این روستا گلیم بافته می شود و هر خانواده سالیانه حدود 15 قطعه گلیم 100 در 60 سانتی متری را تولید می کند.وی ادامه می دهد: برای بافت دو قطعه گلیم، یک کیلو نخ و نیم کیلو تار به کار می رود و هزینه تولید هر قطعه گلیم 70 هزار ریال است و بعد از تکمیل، به 200 هزار ریال فروخته می شود.وی می افزاید: برغم افزایش قیمت مواد اولیه بافت گلیم و کاهش تقاضای خرید صنایع دستی، تولید گلیم و صنایع دستی در عنبران رونق دارد اما گلیم بافان این دهکده همواره در حسرت نمایشگاه عرضه تولیدات خود هستند و اگر محلی برای عرضه فصلی یا دائمی صنایع دستی ما در آستارا مهیا شود، این حرفه در چرخه اقتصادی ما تاثیر بیشتری خواهد گذاشت.صدری بیان می کند: یک دار گلیم به بهای سه میلیون ریال فروخته می شود و چون تهیه آن برای ما مشکل است، با استفاده از لوله های فلزی، با صرف 500 تا 600 هزار ریال، دارهای فلزی معمولی و دست ساز درست می کنیم. او خود را عضو شورای اسلامی روستای عنبران و نیروی کارگری شرکت مخابرات معرفی می کند و می گوید: مخارج خانواده ام را با حداقل حقوق تامین می کنم و اگر بازاری برای عرضه صنایع دستی ما وجود داشته باشد، از مشکلات اقصادی من و سایر اهالی عنبران کاسته خواهد شد.این بافنده گلیم ادامه می دهد: ما مردان و زنان عنبران در خانه های خود، فرزندان تحصیلکرده بیکار داریم، اغلب دختران و عروس ها در خانه ها گلیم می بافند و پسران یا بیکارند یا برای کار به شهرهای دیگر می روند؛ اگر به صنایع دستی این روستا به عنوان ظرفیت تولید بومی، اشتغال و درآمد توجه شود، جوانان بیکار عنبران یار و دیار خود را ترک نخواهند کرد.همسر آقای صدری نیز در حالی که در بخشی از راهرو خانه مشغول بافت گلیم است می گوید: از 15 سالگی گلیم می بافم و در این حرفه مهارت یافته و این هنر را به سه دختر و 2 عروسم یاد داده ام و اگر فرصتی پیش آید آموخته های خود را به علاقمندان آموزش خواهم داد.فرح بیدار که از خانواده محترم شهید نیز هست می افزاید: بیشتر طرح ها و نقش های بکار رفته در گلیم ها ذهنی، ابداعی یا برگرفته از مناظر طبیعی و جنگلی آستاراست و اگر برای بافندگان جوان، دوره های آموزشی برگزار شود، در تنوع نقش مایه ها و شکل های گلیم ها تحول بزرگی روی خواهد داد.وی ادامه می دهد: هرچه طرح گلیم، ریزبافت و پیچیده باشد بافت آن زمان بر و مشکل خواهد بود و تولید گلیم های دارای نقش و نگارهای نو و پیچیده، وقتی مقرون به صرفه خواهد بود که بازار تقاضای کافی نیز وجود داشته باشد.وی می گوید: زنان و دختران زیادی در عنبران گلیم می بافند اما به علت نبود بازار تقاضا از درآمد کافی برخوردار نیستند، بلکه از پوشش بیمه نیز محروم اند و انتظار داریم مسئولان، نسبت به تامین پوشش بیمه ما اقدام کنند تا انگیزه لازم را برای ادامه کار داشته باشیم.ایوالله فرشاد از فروشندگان گلیم ساکن روستای عنبران نیز می گوید: در گذشته در فلکه (لا) در شهرستان آستارا مکانی برای عرضه صنایع دستی عنبران فراهم کرده بودند و به مدت 2 یا سه سال در ایام نوروز دایر می شد، اما بعدها برچیده شد.وی ادامه می دهد: متاسفانه رکود اقتصادی به گلیم عنبران نیز سایه انداخته است و مردم پول اضافی برای خرید گلیم ندارند اما با وجود اینکه بافت آن در جمهوری آذربایجان نیز از قدیم رواج دارد، اتباع آن کشور از مشتریان ثابت گلیم عنبران هستند و در تابستان امسال، یک خانواده گردشگر از استرالیا نیز که برای تفریح به آستارا سفر کرده بودند، هنگام خرید گلیم عنبران به علت جذابیت گلیم ها نمی دانستند کدامش را انتخاب کنند.وی می گوید: هر بافنده گلیم در عنبران سالیانه در حدود 90 متر مربع گلیم می بافد و به طور کلی در این روستا سالیانه 63 هزار متر مربع گلیم تولید و در حدود بیش از 25 میلیارد ریال از بابت فروش آنها، درآمد حاصل می شود اما بیشتر سود حاصل به علت نبود محل عرضه صنایع دستی، به جیب دلالان و واسطه گران می رود.یک بافنده دیگر گلیم در عنبران نیز می گوید: بافت گلیم در روستای عنبران شهرستان نمین استان اردبیل نیز رونق دارد و ساکنان آنجا با دهکده عنبران آستارا ارتباط خویشاوندی دارند و وجود نمایشگاه صنایع دستی در نمین، به تولیدات دستی روستای عنبران آن شهرستان رونق داده است اما گلیم بافان دهکده عنبران آستارا همچنان در آرزوی نمایشگاه دائمی یا فصلی به سر می برند.رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آستارا نیز می گوید: در گذشته هنرمندان صنایع دستی و بافندگان گلیم این شهرستان را به استفاده از پوشش بیمه توصیه می کردیم و متاسفانه استقبال خوبی به عمل نمی آمد و اکنون تعداد هنرمندان صنایع دستی بیمه شده در آستارا 300 نفر است و حال که گلیم بافان تقاضای بیمه دارند، طرح بیمه این هنرمندان از سوی دولت به صورت موقت متوقف شده است.پردل امیری نژاد می افزاید: برای ایجاد نمایشگاه صنایع دستی و گلیم در آستارا به هزار و 500 مترمربع زمین نیاز است و ایجاد نمایشگاه در آستارا در دولت قبل مصوب شده بود اما به لحاظ تامین فقط 400 متر مربع زمین، تحقق آن میسر نشد.وی ادامه می دهد: ایجاد نمایشگاه صنایع دستی در داخل محدوده سالم سازی سفیر امید در ساحل آستارا به لحاظ توجه و تمرکز گردشگران در آن منطقه ضروری است و امیدواریم با ورود بخش خصوصی، این امر محقق شود و با بکارگیری از ایده های بومی و در و پنجره های سنتی آستارا، فضایی جذاب برای گردشگران و علاقمندان به صنایع دستی این شهرستان ایجاد شود.وی می گوید: برای هنرمندان صنایع دستی آموزش های لازم ارایه می شود و امسال 30 میلیون ریال جهت برگزاری این دوره های آموزشی هزینه شد و 12 بافنده گلیم و هنرمد صنایع دستی آستارا از آن دوره ها بهره مند شدند.امیری نژاد ادامه می دهد: هرچند نقشمایه های بکار رفته در گلیم های عنبران، سنتی و به روش سینه به سینه به هنرمندان معاصر منتقل شده است اما به لحاظ تقاضای زیاد برای طرح ها و ایده های جدید، انتظار می رود دانشجویان نقش ها و شکل های بدیع و جدید را در قالب پایان نامه ها و پژوهش های علمی و هنری تدوین و معرفی کنند.او می گوید: با استفاده از همه ظرفیت ها و امکانات موجود، در خدمت گلیم بافان عنبران و هنرمندان صنایع دستی آستارا هستیم و احیا و ارایه آثار دستی و آفریده های هنرمندان این شهرستان، نه تنها از منظر اقتصای بلکه از جهت تقویت بخش گردشگری آستارا نیزحائز اهمیت است.باتوجه به اظهار نظرهای فوق و با عنایت به سفر سالیانه میلیونها مسافر داخلی به آستارا و تردد بیش از 800 هزار مسافر خارجی از گمرک این شهرستان، ایجاد نمایشگاه گلیم عنبران و صنایع دستی در آستارا که جزو 20 شهر گردشگرپذیر کشور محسوب می شود، ضروری است تا گنج نهان عنبران تجلی یابد و گلیم بافان این قطب صنایع دستی، فقط میراث دار رنج تولید آن نباشند.شهرستان بندر مرزی آستارا با 86 هزار نفر جمعیت در غرب استان گیلان و در همسایگی جمهوری آذربایجان قرار دارد.گزارش از عیسی پاشاپور ** انتشار : نصراله ابراهیمی 7124/6070
29/10/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]