واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: مدرس دانشگاه: توسعه بدون توجه به سرمایه اجتماعی محقق نمی شود تهران ـ ایرنا ـ جامعه شناس فرهنگی و مدرس دانشگاه تاکید کرد: توسعه امری مشارکتی است و بدون توجه به سرمایه اجتماعی محقق نخواهد شد.
حسین حجت پناه جامعه شناس فرهنگی روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا، افزود: سرمایه اجتماعی در اعتماد، انسجام و مشارکت تجلی پیدا می کند؛ توسعه امری مشارکتی است و بدون توجه به سرمایه اجتماعی محقق نخواهد شد و سرمایه اجتماعی برعکس انواع دیگر سرمایه ها به هر میزان که خرج شود، نه تنها کم نمی شود بلکه افزایش می یابد.مقوله سرمایه اجتماعی که مواردی ازجمله اعتماد، مشارکت، همبستگی، امنیت، صداقت، همدلی و همدردی را در بر می گیرد، مفهومی است که به دلیل تاکید بر ارتباطات انسان ها و شبکه روابط بین افراد، به لحاظ ماهوی قدمتی به اندازه تاریخ بشریت دارد اما در ادبیات علوم اجتماعی مفهوم جدیدی است که البته از سوی اندیشمندان علوم انسانی و همچنین برنامه ریزان و سیاست گذاران در جامعه مورد اقبال واقع شده است.وی اظهار داشت: از نشانه های کاهش سرمایه اجتماعی در کشور، آمار و ارقامی است که سازمان ها و نهادها از پرونده جرایم و یا نرخ طلاق ارائه می دهند و بیانگر این است که اعتماد برون گروهی از بین رفته و خود به خود انسجامی برقرار نمی شود و به تبع آن مشارکت در امور اجتماعی نیز وجود ندارد.** جامعه برای بهبود سرمایه اجتماعی باید نگاه تربیتی داشته باشد به گفته این مدرس دانشگاه، سرمایه اجتماعی در جامعه کاهش یافته و این کاهش فراگیر شده و مانعی برای شرایط مطلوب جامعه است و به تبع آن به مساله اجتماعی و بحران تبدیل شده است.وی ادامه داد: برای رفع بحران اجتماعی باید سیاستگذاری مناسبی انجام شود و این سیاستگذاری مبتنی بر اهدافی است که بتوانیم توضیح، تفسیر، پیش بینی و مداخله کنیم و در حین انجام مداخله ارزیابی داشته باشیم و ویژگی های محلی و منطقه ای هر جامعه را مدنظر قرار دهیم.حجت پناه بیان کرد: راهکار ما در سیاستگذاری باید کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت باشد که در راهکار کوتاه مدت بهسازی فضا یکی از مهم ترین راهکارهاست، چرا که ما در فضای اجتماعی زندگی می کنیم و در راهکار میان مدت باید از فرصت ها استفاده کنیم. برای مثال موقعیت ژئوپلتیک خودمان استفاده کنیم و در راهکار بلندمدت باید نگاه تربیتی داشته باشیم.وی تاکیدکرد: از معضلات جامعه ما این است که نگاه تربیتی و آموزشی نداریم که این امر تنها منوط به آموزش و پرورش نیست بلکه جامعه باید در امر مشارکت و انسجام اجتماعی نگاه تربیتی داشته باشد.این مدرس دانشگاه افزود: سرمایه اجتماعی زمانی تقویت می شود که حس تعلق افزایش یابد چرا که در فرآیند جهانی شدن این حس تعلق از بین می رود. در جامعهای که سرمایه اجتماعی در حال کاهش است چگونه میتوان انتظار داشت که مردم منافع فردی خود را کنار بگذارند و به منافع اجتماعی بیندیشند؟ چگونه میتوان انتظار داشت مردم حرف و وعده های دولتمردان را بپذیرند و طبق گفتههای آنان اقدام کنند؟ چگونه می توان انتظار داشت مردم در امور اجتماعی با میل و رغبت مشارکت فعال داشته باشند؟** شرایط جغرافیایی و ساختار اجتماعی از عوامل موثر بر سرمایه اجتماعیاین مدرس دانشگاه تصریح کرد: کشور ما به لحاظ موقعیت جغرافیایی، در منطقه کم آب قرار دارد و این کم آبی باعث شده آبادی های ما دورافتاده از هم ایجاد شود و چون شکل گیری آبادی ها مبتنی بر دسترسی به منابع کمیاب آب است، تبادل میان آبادی ها از لحاظ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ضعیف تر شده و بنابراین اگر اعتمادی وجود داشته اعتماد درون گروهی و به افراد خودی و نزدیک بوده است.حجت پناه جامعه ایران را یک جامعه درحال گذار دانست و گفت: ویژگی جامعه در حال گذار این است که بین ارزش ها و هنجارهای جامعه اختلاف وجود دارد بدین معنا که براساس شواهد تاریخی و جغرافیایی، عمده مساحت کشور ما، کویری است و در جامعه ایرانی از دیرباز صرفه جویی و فرهنگ قناعت و پس انداز به عنوان ارزش های اجتماعی و فرهنگی وجود داشته است اما از سویی دیگر، در جامعه سرمایه داری، تولید انبوه و مصرف انبوه وجود دارد و جامعه بر این اساس پیش می رود و چون جامعه ما در مرحله گذار قرار دارد، ما خود به خود به خیل مصرف کننده ها می پیوندیم و این موضوع با ارزش اجتماعی جامعه ما در تضاد است چرا که هنجار حاکم بر جامعه مصرف انبوه است.این مدرس دانشگاه اظهارکرد: در برنامه های توسعه دو نوع توسعه داریم یکی توسعه از بالا و دیگری توسعه از پایین، توسعه بالا یعنی تصمیم گیرندگان همچون فرماندار، وزیر برای یک منطقه تصمیم بگیرند که باعث کاهش سرمایه اجتماعی می شود و در نگاه به توسعه از پایین یعنی تصمیم گیری با مشارکت اعضا و گروه هایی باشد که قرار است برای آنها تصمیم گرفته شود که موجب افزایش سرمایه اجتماعی خواهد شد.حجت پناه با تاکید بر اینکه دولت در افزایش سرمایه اجتماعی نقش ندارد و مردم نقش اصلی را دارند، افزود: سرمایه اجتماعی افزایش نمی یابد مگر این که مسائل توسعه از پایین را داشته باشیم و راهکار آن هم برنامه ریزی های میان مدت، کوتاه مدت و بلند مدت و یکی از معضلات جامعه ما این است که راهکارهای کوتاه مدت پاسخگو نیست.اجتمام**9132**1021خبرنگار: فرزانه سلامت بخش** انتشار: حسین نوروزیان
17/10/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]