واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: كار بنياد ملي نخبگان همچنان دست دانشگاهها است
سند راهبردي كشور در امور نخبگان، در عمده موارد به صورت جزئي و دقيق به تعيين مصاديق نپرداخته است و در نتيجه در سالهاي اخير، مشاهده ميشود كه هرگونه عملكردي توسط مسئولان بنياد به نام سند توجيه ميشود.
نویسنده : نفيسه ابراهيمزادهانتظام
بهرغم تصريح دو ساله مقام معظم رهبري، در آييننامه جديد اعطاي جوايز تحصيلي به دانشجويان صاحب استعداد برتر (مصوب سال 93) انحرافاتي نسبت به این آييننامه بالادستي كه شامل فهرست افتخارات نخبگاني است، صورت گرفته است و شمول افرادي كه ميتوانند از تسهيلات استفاده كنند در ظاهر كمي تغيير كرده است، اما در اجراي اين آييننامه شناسايي افراد در تعدادي از دانشگاهها به طور كامل به دانشگاه سپرده شده است. اين در حالي است كه مسئولان فعلي بنياد در مصاحبههاي متعدد بر نقش دانشگاهها صرفاً به عنوان عامل راستيآزمايي مدارك و نه انتخاب و تأييد افراد تأكيد ميكنند، با اين وجود در عمل حتي برخي دانشگاهها آشكارا در اطلاعيههاي خود نقش دانشگاه به عنوان مرجع شناسايي را بيان كردهاند.
سند راهبردي كشور در امور نخبگان، در عمده موارد به صورت جزئي و دقيق به تعيين مصاديق نپرداخته است و در نتيجه در سالهاي اخير، مشاهده ميشود كه هرگونه عملكردي توسط مسئولان بنياد به نام سند توجيه ميشود. اين در حالي است كه به نظر بسياري از كارشناسان، بسياري از تغييرات صورت گرفته بر اساس تفاسير و سلايق شخصي مسئولان فعلي بنياد بوده است و از پشتوانه كارشناسي مناسبي برخوردار نيست(شاهد آن تغييرات متعدد برخي از آييننامههاي مصوب در طول سه سال گذشته است) و حتي برخي از آنها مغاير با قوانين بالادستي مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي از جمله اساسنامه بنياد است. به عنوان مثال آييننامه احراز استعدادهاي برتر و نخبگي، كه با توجه به اساسنامه بنياد، مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي است و هرگونه تغيير در آن بايد به تصويب اين شورا برسد، توسط معاون برنامهريزي و نظارت بنياد مطرود و بلااثر خوانده شده است. به اين ترتيب به نام سند راهبردي كشور در امور نخبگان، اموري انجام ميشود كه بعضاً در تضاد با روح حاكم بر سند و در برخي موارد در تعارض صريح با بيانات مقام معظم رهبري و متن سند است و در تدوين آييننامهها و شيوهنامهها تنها عنوان سند راهبردي مشاهده ميشود و در عمل خبري از ريلگذاري براي اجراي آن وجود ندارد.
از سند راهبردي در امور نخبگان تنها اسمي باقي مانده است
از سوي ديگر، تغييرات ناگهاني در آييننامهها بدون رعايت شيب مناسب براي تغيير و اطلاعرساني به موقع ميتواند آثار مخربي در مخاطبان ايجاد كند. مثلاً افراد بسياري كه بر اساس آييننامههاي بنياد بايد تحت حمايت بنياد قرار ميگرفتند، به طور ناگهاني حذف و افراد ديگري جايگزين آنها شدند كه اين موضوع موجب اعتراض بسياري از افراد شده است. (بنياد ملي نخبگان خود به تغيير جامعه مستعدين تحت حمايت بنياد اذعان دارد كه آن را در گزارش اجراييسازي اقداماتهاي ملي سند راهبردي كشور در امور نخبگان (تير95) ميتوان ديد. اين تغييرات و نبود ثبات آييننامهها و همچنين نبود شفافيت در اطلاعرساني و اجرا، موجب سردرگمي بسياري از افراد شده است و با توجه به نبود تخمين مناسب از امكان برخورداري از تسهيلات، نميتوانند براي آينده خود برنامهريزي داشته باشند و مسير حركت خود را با آنها تنظيم كنند. اين در حالي است كه در نگاه سياستگذاري صحيح، آييننامهها و شيوهنامهها بايد براي عموم قابل دسترس باشند تا با مشخص كردن موارد مطلوب، سياستگذار افراد را به سمت آنها سوق دهد.
بنياد عرصه جولانگاه كدام است؟ نخبگان سليقهاي يا نخبگان واقعي
بنابراين گزارش در آييننامه جديد اعطاي جوايز تحصيلي به دانشجويان صاحب استعداد برتر (مصوب سال 93) انحرافاتي نسبت به آييننامه بالادستي احراز استعدادهاي برتر و نخبگي مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي كه شامل فهرست افتخارات نخبگاني است، صورت گرفته است و شمول افرادي كه ميتوانند از تسهيلات استفاده كنند، در ظاهر كمي تغيير كرده است. اما در اجراي اين آييننامه شناسايي افراد در تعدادي از دانشگاهها به طور كامل به دانشگاه سپرده شده است. اين در حالي است كه مسئولان فعلي بنياد در مصاحبههاي متعدد بر نقش دانشگاهها صرفاً به عنوان عامل راستيآزمايي مدارك و نه انتخاب و تأييد افراد تأكيد ميكنند با اين وجود در عمل حتي برخي دانشگاهها آشكارا در اطلاعيههاي خود نقش دانشگاه به عنوان مرجع شناسايي را بيان كردهاند.
در اين اثنا، تعداد زيادي از افراد بدون داشتن حداقلهاي ذكر شده در آييننامه و تنها بر اساس سلايق مسئولان آن دانشگاه يا دانشكده انتخاب شدهاند كه حتي با آييننامه جديد نيز مغاير است. نكته قابلتوجه در اين زمينه نبود استانداردسازي اوليه جهت انتخاب افرادي داراي يك سطح حداقلي مشترك است و در نتيجه در دانشگاهها و حتي دانشكدههاي مختلف يك دانشگاه سطح افراد انتخاب شده بسيار متفاوت است.
به عنوان مثالهاي واقعي در سال تحصيلي 95- 94 دانشجويان مقطع كارشناسي با معدل حدود 14 و كسب افتخار مدال برنز المپياد كشوري دانشآموزي يا رتبه بالاتر از 900 آزمون سراسري در يك دانشگاه جايزه تحصيلي دريافت كردهاند و در دانشگاهي ديگر دانشجويان كارشناسي با معدل بالاي 17 و افتخارات به مراتب قويتر از جمله مدال طلاي المپياد كشوري دانشآموزي يا رتبه زير 100 آزمون سراسري به دليل تفاوت در سلايق مسئولان دانشگاهها از دريافت جايزه تحصيلي محروم شدهاند.
هزينه گزاف برونسپاري وظايف بنياد نخبگان
در واقع يكي از مشكلات عمده اين برونسپاري فراهم نكردن ملزومان آن پيش از برونسپاري است كه فرآيند اجرا و نظارت مناسبي براي آن پيشبيني نشده است. به عنوان مثال در دانشگاه صنعتي شريف كه تعداد قابلتوجهي از نخبگان و استعدادهاي برتر فني و مهندسي در آنجا تحصيل ميكنند، مشكلات متعددي در تعيين مشمولان آييننامه وجود دارد و در برخي از دانشكدهها تنها عامل معدل تحصيلي افراد به عنوان معيار در نظر گرفته شده است كه صراحتاً مغاير با آييننامه احراز سند راهبردي كشور در امر نخبگان و فلسفه وجودي بنياد است.
در واقع برونسپاري شناسايي افراد و گسترش شمول دايره نخبگان و استعدادهاي برتر، بدون معيارهاي مشخص و به صورت سليقهاي انجام گرفته است كه در بلندمدت موجب صدمه شديد به اعتبار بنياد ملي نخبگان ميشود. در اين راستا رهبر معظم انقلاب نيز در ديدار 22 مهر 94 به صراحت تذكراتي در خصوص اصلاح اين موضوع دادند كه متأسفانه حتي پس از تذكر ايشان نيز اين رويه اصلاح نشده است و همانطور كه ذكر شد در سال تحصيلي 95- 94 نيز شاهد مشكلات مشابه بوديم و تذكر رهبر انقلاب در ديدارشان با نخبگان در مهر سال جاري نشان ميدهد اين روند به همين صورت ادامه داشته است.
«شنيدم كه برخي كارهاي بنياد نخبگان به دانشگاهها سپرده ميشود اين كار مصلحت نيست. دانشگاهها اگر ميتوانستند كار بنياد نخبگان را بكنند، اين بنياد را اصلاً ما راه نميانداختيم. بعضي از دانشگاههاي ما واقعاً برجستهاند. مركز نخبههايند، اما كار بنياد را نميتوانند بكنند. كار دانشگاه چيز ديگري است، كار بنياد چيز ديگر است.» (بيانات رهبري در ديدار شركتكنندگان در نهمين همايش ملي نخبگان فردا- 94/7/22)
«كاربنياد نخبگان را به دانشگاهها واگذار نكنيد. اگر دانشگاهها اين كاره بودند و ميتوانستند اين كار را بكنند، اصلاً بنياد نخبگان را تشكيل نميداديم.» (بيانات رهبري در ديدار با شركتكنندگان دهمين همايش ملي نخبگان فردا – 95/7/28)
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۳۹۵ - ۲۱:۵۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 32]