واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: مسابقات ملي مناظره دانشجويي و جاي خالي اساتيد
سخنان رهبر فرزانه انقلاب در مهر ماه سال 1390 در جريان ديدار با جمعي از نخبگان و برگزيدگان علمي كشور ...
نویسنده : محسن فرهادي
«آن كرسيهاي آزادانديشي را كه من صد بار - با كم و زيادش- تأكيد كردم، راه بيندازيد.»
اين بخشي از سخنان رهبر فرزانه انقلاب در مهر ماه سال 1390 در جريان ديدار با جمعي از نخبگان و برگزيدگان علمي كشور است. تأكيد رهبر فرزانه انقلاب بر راهاندازي كرسيهاي آزادانديشي البته منحصر به سالهاي اخير نيست. در واقع رهبر انقلاب از سالهاي آغازين دهه 80 در پاسخ به نامه جمعي از فضلاي حوزه علميه قم، اهميت راهاندازي كرسيهاي نقد و نظريهپردازي و آزادانديشي را به عنوان موضوعي بنيادي و مبنايي تبيين و بر اجراي آن تأكيد نمودند. يعني چيزي در حدود 25 سال قبل! تأكيد مكرر رهبر فرزانه انقلاب بر راهاندازي كرسيهاي آزادانديشي طي 25 سال گذشته، معلول دو علت بنيادين بوده است. اول آنكه در سالهاي پس از جنگ تحميلي، ماهيت مقابله ما با نظام سلطه، رنگ فرهنگي و فكري به خود گرفته است.
لذا با توجه به تناقض بنيادين ريشهها و مباني دين مبين اسلام با آمال و انديشههاي ليبراليسم، لزوم پاسخدهي به شبهات متعدد فكري در سطح جامعه ايران، بيش از هر چيز ديگري احساس شد. اين نياز هنوز هم با همان شدت و حدت و بلكه چندين برابر بيشتر در سطح جامعه ايران وجود دارد. لذا رهبر انقلاب مكرراً و همواره بر آن تأكيد ميكنند. دليل ديگر تأكيد رهبر انقلاب اسلامي بر راهاندازي كرسيهاي آزادانديشي را اما بايد در دستِ پُرِ اسلام جستوجو كرد. طبيعتاً فرهنگي كه چيزي در چنته نداشته باشد، از مناظره و مجادله فكري و منطقي با رقيبان خود فراري خواهد بود، وليكن رهبر فرزانه انقلاب با يقين به پيروزي طرفداران تفكر اسلام انقلابي در ميدان مناظره آزاد، طي قريب به سه دهه، همواره بر برپايي و گسترش كرسيهاي آزادانديشي تأكيد نمودهاند.
در ميان تمامي تلاشهايي كه در جامه عمل پوشاندن به تأكيدات مكرر رهبر انقلاب در اين حوزه شده است، راهاندازي مسابقات ملي مناظره دانشجويي را بايد طرحي جاندار، باطراوت و خلاقانه محسوب نمود. ماهيت رقابتي اين مناظرات و نشستن دانشجويان بر كرسي مناظره را بايد دو نقطه قوت اصلي اين طرح دانست. طرح ايجاد چنين مسابقاتي سال 1389 و از دل سازمان دانشجويان جهاد دانشگاهي متولد شد. پس از ارائه ايده در سازمان دانشجويان و تشكيل كارگروهي ويژه براي طرح، پيشنويس طرح مسابقات مناظره دانشجويي به نگارش درآمد. پس از ارسال طرح پيشنويس به اساتيد متخصص در اين حوزه و دريافت نظرات و ديدگاه آنان(روش دلفي)، نهايتاً طرح اصلي مسابقات مناظره دانشجويي تدوين شد. روند تبديل طرح به يك برنامه عملياتي(آييننامه) نيز حدود دو سال زمان برده است.
چنانكه در پايگاه رسمي اين مسابقات آمده است: مطالعه و ترجمه متون تخصصي و مطالعه سبكهاي جهاني مناظره، همچنين بررسي مطالعاتي و امكانسنجي اجراي طرح مسابقات در دانشگاههاي كشور و بوميسازي مسابقات مناظره با توجه به فضاي سياسي و فرهنگي دانشگاههاي كشور حدود دوسال به طول انجاميده و پس از آن آييننامههاي برگزاري و داوري و فرمهاي مربوطه به نگارش درآمده است. نخستين دوره مسابقات مناظره دانشجويي ارديبهشت ۱۳۹۱ در دانشگاه تربيت مدرس با حضور ۱۶ تيم برگزار شد و اكنون شاهد برگزاري چهارمين دوره آن در سطح دانشگاههاي كشور هستيم. سازمان جهاد دانشگاهي، هر ساله پيش از برگزاري اين مسابقات، موضوعات مورد مناظره را نيز با دانشجويان به بحث ميگذارد و آنها فرصت دارند پيشنهادات خود را به دبيرخانه برگزاري مسابقات اعلام كنند. روي هم رفته، فضاي آزاد بحث، جوان بودن مناظرهكنندگان و دانشجو بودن آنها، عوامل اصلي جذاب شدن اين مدل از كرسيهاي آزادانديشي بوده است.
در نگاه اول، پيششرط نبودن داشتن تخصص در موضوع مناظره، ممكن است يكي از آفات اين مدل به حساب بيايد، وليكن ماهيت رقابتي مناظرهها، خود به خود افراد حاضر در كرسيها را به دانشافزايي در زمينه مورد بحث و ارتقاي سطح كيفي مناظرات تشويق ميكند. واقعيت اين است كه بايد از جهاد دانشگاهي و دستاندركاران راهاندازي اين مسابقات، واقعاً متشكر بود. وليكن جاي خالي وجود مناظرات سطح بالاتر با حضور اساتيد دانشگاهها در سطح دانشگاههاي كشور به شدت احساس ميشود. مسابقات ملي مناظره دانشجويي ذهن دانشجويان را با موضوعات چالشي مورد بحث در سطح اجتماع آشنا خواهد نمود، وليكن نميتواند پاسخ دقيقي به تمامي شبهههاي موجود در هر حوزه باشد. برپايي مناظره بين اساتيد دانشگاهها ميتواند خلأ موجود در اين زمينه را پر كرده و تأثيرات به مراتب عميقتري بر افزايش ظرفيت انتقادپذيري جامعه دانشگاهي و رواج فرهنگ گفتوگو در دانشگاه بر جاي گذارد.
معالاسف در حال حاضر، عمده مناظراتي كه با حضور اساتيد دانشگاهها در سطح مجامع دانشگاهي برگزار ميشود، به مسائل سياسي روزمره و سطحي پرداخته و عمدتاً در فضايي متشنج و دوقطبي برگزار ميشود. پر واضح است كه در چنين فضايي، در مورد همان مطالب سطحي و سياسي روزمره نيز نميتوان به نتيجه روشني دست يافت و ادامه چنين وضعيتي، خسارتي عظيم بر پيكره جامعه دانشگاهي كشور به حساب ميآيد. به نظر ميرسد با گذشت بيش از 25 سال از تأكيدات رهبر فرزانه انقلاب بر راهاندازي كرسيهاي آزادانديشي، زمان آن فرا رسيده است تا نهاد ديگري، قدم پيش گذاشته و محض رضاي خدا، زمينه راهاندازي كرسيهاي آزادانديشي اساتيد دانشگاه را هم فراهم كند! فرقي نميكند چه كسي؟ اين نهاد ميتواند يك اتحاديه دانشجويي باشد يا يك مجموعه دولتي! آنچه مهم است، راهاندازي كرسيهاي آزادانديشي در سطحي بالاتر و كيفيتر براي ارتقاي سطح فكري جامعه است. معلوم نيست نهايتاً سرِ بيصاحب اين كرسيها را چه كسي خواهد تراشيد، وليكن بد نيست به مسئولان نهادهاي مكلف در اين حوزه يادآوري كنيم كه در شرايط كنوني كشور و تأكيد چندين و چندباره رهبر انقلاب بر مسئله تلاش دشمن براي تغيير محاسبات مردم، نخبگان و مسئولان، بار مسئوليت آنها در برابر خون شهيدان انقلاب اسلامي، سنگين و سنگينتر شده است!
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۳۹۵ - ۲۰:۳۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 81]