واضح آرشیو وب فارسی:فارس: دکتر فرزاد جهان بیننگاه طعمهای به حکومت و مساله فیشهای حقوقی
بی شک پدیده فیش های حقوقی نجومی، زاییده چنین تفکری است، تفکری که فرصت مسئولیت را زمینه ای برای شکار طعمه و خوردن اموال مردم می داند.
پدیده حقوق های نجومی که با انتشار اولین فیش حقوقی بازتاب گسترده ای در جامعه یافت از ابعاد مختلفی قابلیت بررسی دارد.در همین راستا این سوال مطرح می گردد که چه عواملی موجب گرایش به سمت چنین مسائلی می گردد؟در پاسخ به این سوال عوامل مختلفی را می توان مطرح کرد.اما قطعا یکی از این عوامل کلیدی، نوع نگاه به مسئولیت در نظام سیاسی است.علی(ع) در نامه 5 نهج البلاغه، خطاب به اشعث بن قیس که والی آذربایجان بودند و البته بعدا توسط ایشان معزول شدند، دو نوع نگاه؛ امانتی و طعمه ای را مطرح می کنند.ایشان در این نامه می نویسند: إِنَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَةٌ وَ أَنْتَ مُسْتَرْعًی لِمَنْ فَوْقَکَ فرمانداری برای تو، طعمه نیست، بلکه امانتی در گردن توست، و تو، تحت نظر مافوق خود میباشی. در نگاه طعمه ای به حکومت، از آنجا که طعمه شکاری است که با ید به دست آورده شود شکارچی ازهر فرصتی برای صید شکار استفاده می کند و خود را مالک می داند اما در نگاه امانتی، فرد نه مالک بلکه امانتدار است و لذا می باید در مقابل صاحب امانت، پاسخگو باشد و نسبت به حفظ امانت، مسئولیت دارد.حاصل نگاه طعمه ای آن است که فرد، مدت مسئولیت را وسیله ای برای بستن بار خود بداند.علی(ع) با نهی مالک اشتر از چنین روحیه ای می فرمایند: وَ لَا تَکُونَنَّ عَلَیْهِمْ سَبُعاً ضَارِیاً تَغْتَنِمُ أَکْلَهُمْ نسبت به مردم، درنده خو نباش که خوردن آنها را غنیمت بدانی. بی شک پدیده فیش های حقوقی نجومی، زاییده چنین تفکری است.تفکری که فرصت مسئولیت را زمینه ای برای شکار طعمه و خوردن اموال مردم می داند. چنین افرادی در نظام اسلامی نباید مسئولیت بگیرند خصوصا بعد از آنکه مورد تجربه واقع شده اند! اما اگر از سطح کارگزار عبور کنیم در سطح ساختار نیز عوامل مهمی هستند که زمینه را برای چنین رخدادهایی فراهم می کنند.از جمله این عوامل کلیدی، نبود نظارت و یا نبود نظارت موثر است.در نامه 5 علی(ع) بلافاصله بعد از طرح دو نگاه تاکید می کنند که ای اشعث، بدان که کاملا تحت نظر مافوقت هستی. در کنار این موضوع، ابهام در قوانین نیز به این مساله دامن می زند.علی (ع) در نامه به مالک، وی را از بستن پیمانهایی که در آن امکان تاویل وجود دارد منع کردند.در حکومت علی(ع) آنقدر قوانین، شفاف و بی ابهام بود که "اگر شخصی وارد جامعة اسلامی می شد، می توانست در اندک مدتی شیوة حکومتی امام را درک کند، و با برقرار ساختن ارتباط میان اجزا و چارچوب های آن، به شکلی منطقی از حکومت دست یابد و مهم تر از آن، به تطبیق میان واقعیت ها و آنچه به صورت تئوری و نظریه در مورد حکومت از سوی منابع دینی ارائه شده است، بپردازد "(حسین زاده بحرینی، 1383، ص 16).در همین موضوع فیش های حقوقی، قطعا پدیده شرکت های خصولتی، بسیار موثر است.شرکت هایی که نه دولتی اند و نه خصوصی! در جمع بندی آنچه گفته شد می توان وجود سه ضلع نگاه طعمه ای، عدم نظارت و یا در صورت وجود نظارت، نبود نظارت موثر و نیز ابهام در قوانین را ازعوامل اصل رخ دادن پدیده هایی چون فیش های نجومی دانست. انتهای متن/
95/04/18 :: 00:53
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 112]