واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: منارههاي مسجد الحرام در سلطه برج ساعت
نزديك به يك دهه گذشته ساخت برج جهاننما در شهر اصفهان و تهديد يونسكو به عنوان يك سازمان جهاني كه مدعي بود حريم ميدان نقش جهان در صورت ساخت آن برج تهديد ميشود، تبديل به جنجالي چند ساله شد...
نویسنده : جواد محرمي

نزديك به يك دهه گذشته ساخت برج جهاننما در شهر اصفهان و تهديد يونسكو به عنوان يك سازمان جهاني كه مدعي بود حريم ميدان نقش جهان در صورت ساخت آن برج تهديد ميشود، تبديل به جنجالي چند ساله شد و در نهايت با تعديل چند طبقه از اين برج موضوع فيصله پيدا كرد، اما درست در كنار يكي از تاريخيترين و البته مقدسترين مكانهاي جهان در كنار خانه كعبه، دومين برج بلند دنيا ساخته شده و يكي از بزرگترين عملياتهاي عمراني، بافت و هويت فرهنگي اين شهر را كاملاً دگرگون كرده و هيچ سازمان جهاني يا دولت اسلامي كمترين واكنشي نسبت به اين مسئله نشان نداده است.
روزنامه گاردين به تازگي در گزارشي ويژه درباره وضعيت نامطلوب شهر مكه نوشته است: «مقامات سعودي در حال تغيير اين پناهگاه امن الهي به يك شهر ماشيني هستند، شهري كه بسياري از هويت، ميراث، فرهنگ و محيط طبيعي آن از بين رفته است. قسمت عمدهاي از بخش قديمي اين شهر به بهانه توسعه زيرساخت براي رشد گردشگري تخريب و نوسازي شده است و ساكنان بومي آن از آنجا بيرون رانده شدهاند. حجاج هنگام طواف كعبه وقتي به بالا نگاه ميكنند، اگرچه منارههاي مسجدالحرام را ميبينند، اما در مقايسه با «برج ساعت» كه يك هتل لوكس، مجتمع تجاري و دومين ساختمان بلند جهان در چند قدمي آن است، اين منارهها ديگر به چشم نميآيند. همچنين قرار است سال آينده و در فاصله دو كيلومتري مسجدالحرام، هتل «ابراج كوديا» كه بزرگترين هتل جهان شامل ۱۲ برجِ ۴۵ طبقهاي با ۱۰ هزار اتاق است نيز در مكه افتتاح شود.» اين روزنامه ميافزايد: «در حال حاضر تنها تعداد بسيار كمي از ساختمانها با قدمت هزار سال در مكه باقي ماندهاند. قلعه عثمانيها براي ساخت برج لوكس ساعت تخريب شد و خانه حضرت خديجه (همسر پيامبر) نيز اكنون محل سرويسهاي بهداشتي شده است.
اين در حالي است كه ناگفتههاي زيادي درباره هزاران خانه و محله قديمي كه به بهانه پروژه توسعه شهر تخريب شدهاند، وجود دارد. از ميان ۱۵ محله قديمي مكه ۱۳ محله با خاك يكسان شدهاند و هتل، اقامتگاه و فضاهاي تجاري جاي آنها را گرفتهاند. هيچكس به اندازه «سامي عنقاوي»، معمار كهنهكار كه كودكي خود را در خانه اجدادي خود در مكه گذرانده از عمق فاجعه تخريبها در شهر مكه باخبر نيست. پدر او مانند بسياري ديگر از ساكنان مكه، راهنماي زائران حج بود و او خود در كودكي، در نگهداري كفشهاي زائران هنگام اقامه نماز به پدرش كمك ميكرده است. عنقاوي در محله شاب علي كه گفته ميشود مكان تولد پيامبر (ص) بوده زندگي ميكرده، اما خانه آنها همزمان با اجراي اولين مرحله از پروژه توسعه مسجدالحرام در اواسط دهه ۱۹۵۰ ميلادي تخريب شد و با ادامه طرح توسعه در سالهاي بعد، خانواده او حتي ناگزير شدند دوبار ديگر به مكانهاي مختلف نقل مكان كنند.
اين معمار ۶۵ ساله كه بنيانگذار مركز تحقيقات حج است و ۳۰ سال گذشته را صرف پژوهش و مستندنگاري اماكن و محوطههاي تاريخي مكه و مدينه كرده است، ميگويد: آنها در حال تغيير اين پناهگاه امن الهي به يك شهر ماشيني هستند، شهري كه هيچ هويت، ميراث، فرهنگ و محيط طبيعي ندارد. مسئولان عربستاني بهطور روزافزوني در تلاش براي تغيير چهره شهر مكه هستند و چنين سياستي موجب ايجاد خصومت و دشمني شده است. بسياري از افراد خانههاي خود را به دولت يا توسعهدهندگان املاك فروختهاند و ديگر هيچ ارتباط تاريخي با شهر ندارند اين بدان معناست كه بخش عمدهاي از شهر مكه در تملك توسعهدهندگان تجاري املاك و بخش خصوصي است. با تبديل مركز مكه به محل اصلي فعاليتهاي تجاري، ساكنان مكه براي زندگي به حومه و حاشيه شهر رانده شدهاند و بر اساس نقشه جامع، بيشتر ساكنان شهر مكه در منطقهاي به نام «دروازه مكه» تجمع كردهاند كه هزينههاي مسكن در آنجا ارزانقيمت است. در عمل ساكنان مكه كه خانههايشان ويران شده و در ازاي آن احتمالاً غرامت ناچيزي دريافت كردهاند، به روستاهاي اطراف و در فاصله يك ساعتي تا مكه نقل مكان كردهاند؛ جايي كه در آن زاغههاي جديدي براي خود ايجاد كردهاند.
مكه تنها يك شهر در عربستان نيست و بيترديد به لحاظ ارزش معنوي تعلق به همه مسلمانان جهان دارد. تغيير بافت فرهنگي مكه كه اين شهر اسلامي را تبديل به شهري بيهويت كرده، تهديدي بزرگ براي امت اسلام محسوب ميشود و سكوت سازمانهاي اسلامي و غيراسلامي در مواجهه با اين موضوع عجيب به نظر ميرسد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۶ شهريور ۱۳۹۵ - ۲۰:۴۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]