واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: مهمان ناخواندهاي كه براي صاحبخانه تعيين تكليف ميكند!
امروزه ماهواره درون خانه و خانواده بعضي از ما، به صورت سر زده و به عنوان مهمان ناخوانده جا باز كرده است...
نویسنده : ميلاد صالح
امروزه ماهواره درون خانه و خانواده بعضي از ما، به صورت سر زده و به عنوان مهمان ناخوانده جا باز كرده است. بعضيها نيز از سر كنجكاوي و شايد هم كمي حسادت فكر دعوت آن را در سر خود ميپرورانند. اما ماهواره چيست؟ وقتي اين سؤال را از خود ماهواره پرسيدم! اين گونه پاسخ داد: من خيرخواه شما هستم و هدفم اين است كه شما را با دنياي پيرامون خود آشنا سازم. او ميگفت: من بسان دانشكدهاي هستم در خانههايتان كه دنيايي از علم را بدون اينكه از جايتان تكان بخوريد در اختيارتان قرار ميدهم. او ميگويد: من تمام اخبار جهان را بدون اينكه يك كلاغ، چهل كلاغ كنم صادقانه در اختيار شما قرار ميدهم. كافي است به من اعتماد كنيد و من را درون خانههايتان راه دهيد. اين طور كه با من حرف ميزد، گويا دلش براي ما سوخته و تمام فكر و ذكرش پر كردن اوقات فراغت ما است. تمام دغدغه اين مهمان ناخوانده اين است كه با پخش برنامههاي مختلف به صورت شبانهروزي دل ما را به دست آورد. او حتي تضميني N ساله براي پر كردن اوقات فراغت ما داده است به صورتي كه حتي يك لحظه هم وقت سر خاراندن نداشته باشيم.
به راستي آيا ميشود به ماهواره كه خود را دوست و همراه زندگي ما معرفي ميكند اعتماد كرد؟ چرا بسياري از ما درهاي منزلمان را به روي اين مهمان ناخوانده باز گذاشتهايم كه حالا براي سبك زندگي صاحبخانه هم تعيين تكليف ميكنند؟ اين در صورتي است كه ما هيچ گونه شناخت عميقي از كاركردهاي پشت پرده اين وسيله نداريم. آيا شما بدون اينكه فردي را بشناسيد، در صورتي كه ناموستان هم در خانه باشد، اجازه ورودش به خانهتان را ميدهيد تا آزادانه به گوشه و كنار خانهتان سرك بكشد؟ واقعيت تلخي كه در حال حاضر ميان خانوادههاي ايراني به چشم ميخورد، چشم و همچشمي است.
بسياري از افراد معمولاً اصالت خود را در همرنگ جماعت شدن ميدانند. در واقع اگر اطرافيان آنها، ماهواره را جزئي از زندگي خود بدانند، او نيز بر اثر جوزدگي بند و بساط ماهواره را در خانهاش راه مياندازد و به اين كار خويش ميبالد. در واقع مصيبت از زماني آغاز ميشود كه فرد استقلال فكري خود را از دست داده و چشم و همچشمي را جايگزين آن ميكند. اگر اندكي تأمل كنيم، ميبينيم افرادي ما را نسبت به نداشتن ماهواره تحقير ميكنند كه خود براي دينشان، ناموسشان، خانوادهشان، عفاف و غيرتشان ارزش چنداني قائل نيستند. پدري كه ميبيند بعد از خريد ماهواره چگونه دخترش از حجاب فاصله گرفته و همسرش با مردهاي غريبه چقدر راحت شده و وقتي به خودش بازميگردد ميبيند ديگر مثل گذشته روي ناموسش حساس نيست. آيا عقل سليم اين را ميپذيرد كه من بر اساس حرفهاي بياساس مردم زندگي خود را مديريت كنم؟ آيا حرف كسي كه به خانواده و ناموس خود اهميت نميدهد، منطقي است كه براي من اهميت داشته باشد؟ يكي از عوامل مهمي كه مردم به ماهواره ميگرايند، بيكاري است.
چه زيبا فرمودهاند امير مؤمنان حضرت علي(ع) كه اگر كار، سخت و توانفرساست، بيكاري دائمي هم فسادآور است. در خانواده با معيارهاي اسلامي، مرد احساس مسئوليت عميقي در قبال اعضاي خانواده خود دارد اما در برنامههاي ماهوارهاي مرد خانواده به عنوان يك فرد مطرح ميشود كه اميال فردياش معيار رفتارهاي او هستند و براي تأمين اميال و نيازهاي خود ميتواند روابط مقدس خانوادگي را زير پا بگذارد. ماهوارهها عناصر بيگانهاي هستند كه با ورود به مناسبات فرهنگي جامعه اسلامي ايران، ممكن است اثرات زيانباري به جا بگذارند. محمل ماهواره در ايران، خانوادهها هستند كه به نوبه خود مهمترين نهاد اجتماعي و بنيان انتظام اجتماعي به حساب ميآيند. بر اين اساس مهمترين اثر ماهواره متوجه مهمترين بنيان اجتماع است و آسيبهاي آن در گام اول متوجه خانوادهها و اعضاي آن است. خانواده نهادي فرهنگي است و مهمترين عنصر آن را عناصر فرهنگي تشكيل ميدهد.
بنابراين تغييرات فكري كه تحت تأثير ماهواره در افراد خانواده ايجاد ميشود، سرآغاز آشفتگي در تركيب اين نهاد خواهند بود. فرهنگ نيز در رابطه متقابل با واقعيات زندگي قرار دارند و اين واقعيات زندگي هستند كه مناسبات فرهنگي ضروري براي بقاي خانواده را فراهم ميآورند. برنامههاي ماهوارهاي فرهنگي را معرفي ميكنند كه متناسب يا تركيب متفاوتي از خانوادههاست كه مطلوب سنت ايراني و اسلامي نبوده و كاربست آنها به تغيير تركيب اسلامي خانواده ايراني ميانجامد.
خانوادهاي كه در ذهن زن و مرد داراي تقدس و احترامي لايزال است و تغيير در آن به اغتشاش ذهني، ناآرامي و نارضايتي از زندگي منجر ميشود. رسانههاي ماهوارهاي اين تطابق را مختل ميكنند و ايدههايي را كه بر اساس واقعيات زندگي ديگر ساخته شده است، به عنوان واقعيات زندگي ما ارائه ميكنند. اين گسست باعث سردرگمي و ايجاد اغتشاش ذهني افراد ميشود و ميان واقعيات زندگي خود با ايدههاي ارائه شده در برنامههاي ماهوارهاي دچار ترديد و تردد ميشوند. تلويزيونهاي ماهوارهاي با حضور در خانه ايرانيان به خصوصيترين حوزههاي زندگي آنان دسترسي پيدا كرده و با نمايش مناسبات و روابط ناسازگار با زندگي ايراني، الگوهاي مختلف زندگي خانوادگي را معرفي ميكنند. اين در حالي است كه محتويات چنين روابط و ارتباطاتي بر اساس واقعيات زندگي ايراني بنا نشده و با عناصر ديني و آيين اسلامي فاصلهاي پر ناشدني دارد و به خاطر نشان دادن اهميت، ضرورت و فوريت پرداختن به مسئله و معضلي كه جامعه، خانواده و فرهنگ ما را نيز به ناگزير و عميقاً متأثر كرده است. اين روزها خانواده به عنوان امنترين حريم حيات انساني بخشي از كاركرد خود را از دست داده است.
ديوارهاي اين حريم به روي ديگران باز شده است. عصري كه به نام عصر ارتباطات نام گرفت تأثير خود را بر اين چهارديواري گذاشت و آن را از اختياري بودن بيرون آورد. امواج راديو و تلويزيون و اين اواخر، ماهواره و تلويزيون كابلي و اينترنت و... به خانههاي خانوادههاي گرم و صميمي سرازير شد. خانواده جديد چنان ابعادي يافته كه هرگز در تاريخ نداشته است. اين روند نيز روز به روز به سمت فردي شدن سوق پيدا كرده است به طوري كه افراد خانواده با كامپيوتر و اينترنت و روزنامه و... به صورت فردي، سر خود را گرم ميكنند. خانواده با وجود داشتن ويژگيهاي مختص خود كه براي سلامت جسـم و روح انسانها در تمامي جوامع مفيد بوده است در معرض تهديدهاي بسياري قرار گرفته است. تجربه نشان داده تمدنهايي كه به خانواده اهميت ندادهاند و بحران ايجاد شده در خانوادهها را به جامعه منتقل كردهاند دچار بحران تمدني شدهاند. طبق نظرسنجيهاي صورت گرفته، زماني گرايش به برنامههاي ماهوارهاي بيشتر ميشود كه مدرسهها باز ميشوند.
والدين ميگويند فرزندمان صبح تا ظهر مدرسه است و خانمها هم كه كار خاصي ندارند و برنامههاي ماهواره نيز سرگرمي خوبي براي پر كردن اوقات فراغت يك زن در خانه است. مسئله اين است كه اگر واقعاً ما حق مادري و همسري را با مطالعه، آموزش و تفريحات سالم زندگي درست به جا بياوريم يا اگر صله رحم (سر زدن به مادر، خواهر و...) را جدي بگيريم، آيا باز هم وقت آزاد و خالي براي ما باقي ميماند؟ در خانهتان را به روي اين دشمن در پوستين دوست ببنديد و از دورهميها و همكلاميها با اعضاي خانواده و اقوام لذت ببريد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۴ مرداد ۱۳۹۵ - ۰۸:۵۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]