واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: بر اساس تبصره یک قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» مصوب مجلس شورای اسلامی، وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه ماه یک بار به کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد. در همین چارچوب دومین گزارش سه ماهه روند اجرای برجام مربوط به فاصله زمانی 26 فروردین لغایت 26 تیرماه 1395 ابتدای این هفته منتشر گردید. به گزارش«تابناک»، در این گزارش نسبتاً طولانی به روند اجرای برجام در طول شش ماه از اجرای آن پرداخته شده است. بر اساس گزارش دوم وزارت امورخارجه برجام در مسیر اجرا با موفقیت ها و چالش هایی مواجه بوده است. همچنین در این گزارش مهمترین مانع تحقق کامل رفع تحریم های بین المللی در حوزه هسته ای را زمانبر بودن بازگشت به شرایط پیش از تحریم قلمداد کرده است و رفع کامل آن را نیازمند رفع شرایط روانی تحمیلی حاکم بر مؤسسات بانکی و پولی می داند. اگر برجام را در دو زمینه موضوع رفع تحریم ها و همچنین حفظ صنعت هسته ای خلاصه کنیم، بر طبق این گزارش دستاوردها و مشکلات فراروی اجرای شش ماهه برجام در موضوعات زیر خلاصه می گردد: الف) هسته ای: 1. مدرن سازی راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (IR- 40) در خصوص بازطراحی و مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک بر طبق برجام، کارگروهی متشکل از اعضای کشورهای 5+1 به ریاست مشترک آمریکا و چین تشکیل شده است که برای بازطراحی و سپس تکمیل رآکتور بر اساس طراحی جدید، با ایران همکاری و مشارکت مینماید. 2.کارخانه آب سنگین اراک فعالیتهای تولیدی کارخانه آب سنگین اراک کماکان ادامه دارد. با توجه به توافق صورتگرفته و رفع تحریمها در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک، امکان فروش آب سنگین فراهم شده است. 3. غنی سازی اورانیوم غنی سازی در کارخانه غنی سازی نطنز با تعداد 5060 سانترفیوژ در قالب 30 آبشار ادامه دارد. 4. تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته برنامه تحقیق و توسعه در حوزه تست مکانیکی بر روی ماشینهای IR-2m، IR-4، IR-5، IR-6، IR-6s، IR-7، و IR-8 مطابق برجام ادامه دارد. 5. انتقال سوخت بر اساس توافق سازمان انرژی اتمی ایران با طرف روسی، علاوه بر معادل اورانیوم طبیعی موجود در ذخایر اورانیوم غنی شده (مطابق نص صریح برجام)، مابإزای هزینه فرآوری کیک زرد (تبدیل کیک زرد به UF6 طبیعی) و هزینه غنیسازی صورت گرفته نیز کیک زرد مازاد بر معادل دریافت شد. 6. ابعاد احتمالی نظامی (PMD) متعاقب تلاش ها و همکاری های نزدیک وزارت امورخارجه، وزارت دفاع و سازمان انرژی اتمی در خصوص موضوع بی اساس «ابعاد احتمالی نظامی»، و در پی اجرائی شدن نقشه راه و روشن سازی ابهامات پیرامون موضوعات گذشته و حال برنامه هسته ای ایران، شورای حکام آژانس در بند 9 آخرین قطعنامه خود به تاریخ 15 دسامبر 2015، به صراحت برطرف شدن ملاحظات شورای حکام در این خصوص را اذعان و پرونده ابعاد احتمالی نظامی را مختومه کرد. 7. همکاری های بین المللی هستهای همکاری های هسته ای در سه حوزه دوجانبه، منطقه ای و بین المللی در حال پیگیری است.
ب)تحریم ها بعد از اجرای برجام یکی از چالشی ترین موضوعات نحوه اجرای رفع تحریم ها از سوی کشورهای 5+1 بود که هموراه مورد انتقاد مقامات کشورمان قرار داشت. بر طبق این گزارش دستاوردها و موانع رفع تحریم ها به شرح زیر می باشد: دستاوردهای رفع تحریم ها در عمل: با برچیده شدن و از بین رفتن مبانی سیاسی،حقوقی و روانی تحریمهای مرتبط با هسته ای در عمل دستاوردهای ذیل به دست آمده است. 1- حوزه مالی، بانکی و بیمه *آزادی وجوه مسدود شده: در حال حاضر بخش عمده ای از وجوه مسدود شده بانک مرکزی در دسترس آن بانک قرار دارد. * ارتباطات بانکی: برقراری ارتباطات بانکی در حال گسترش می باشد. البته بانک های کوچک تر با رغبت بیشتری وارد تعامل شده ولی بانک های بزرگ تر برقراری روابط بانکی را منوط به انجام بررسی های بیشتر نموده اند. *سوئیفت: اتصالات بانکی و پیام رسانی مالی بین تمام بانک های کشور به جز بانک های تحریمی با بانک های کارگزار در کشورهای اتریش، اسپانیا، اسلواکی، اکراین، آلمان، انگلستان، ایتالیا، بحرین، بلژیک، بنگلادش، چین، روسیه، ترکیه، ژاپن، سوئد، فرانسه، کره جنوبی، مالزی، نپال، هلند و هند به صورت دوسویه برقرار گردیده است. *بیمه: با برداشته شدن تحریم های بیمه ای، مذاکره با بسیاری از کارگزاران و بیمه گران اتکایی بین المللی در بازار بیمه اروپا علی الخصوص انگلستان، فرانسه، آلمان و سوییس، همچنین بازار بیمه شرق آسیا به ویژه ژاپن و کره جنوبی آغاز شده است. 2- حوزه نفت، گاز و پتروشیمی مشتریان گذشته نفت خام ایران به تدریج در حال بازیابی هستند و مشتریان جدید نیز به تدریج اضافه می شوند. به اعتراف رسانه های خارجی عملکرد ایران در این زمینه فوق العاده بوده است. صادرات نفت خام از 970 هزار بشکه در روز در پنج ماهه نخست سال 1392 به حدود 2 میلیون بشکه در روز در خردادماه سال 1395 افزایش یافته است.همچنین بعد از اجرایی شدن برجام صادرات محصولات پتروشیمی کشور رشد 30 الی 37 درصد داشته است. میزان علاقمندی کشورهای اروپایی و آسیایی به محصولات پتروشیمی کشورمان قابل توجه است. 3- حوزه حمل و نقل پس از اجرایی شدن برجام، تحریم های تحمیلی بر ناوگان و کشتیرانی های ایرانی که مانع تردد آنها به بسیاری از بنادر جهان می شدند، لغو گردیده اند. 4- حوزه صنعت و تجارت رفع تحریم ها امکان سرمایهگذاری برای نوسازی و بروز نمودن صنایع کشور، و رفع موانع حضور شرکتهای خدمات فنی و مهندسی در بازارهای خارجی را فراهم آورده است. موانع رفع کامل تحریم های هسته ای: پس از اجرای رسمی و عملیاتی برجام در دی ماه 1394، و علیرغم گشایش اقتصادی و مالی متعددی که صورت گرفت، واقعیت این است که بسیاری از انتظارات و توقعات قبلی که در بسیاری فعالان اقتصادی ایرانی و خارجی ایجاد شده بود برآورده نگردیده است. یک حقیقت آن است که برآورده شدن بسیاری از انتظارات به زمان طولانی تری نیاز دارد. 1- ادامه تحریمهای اولیه آمریکا: دولت آمریکا، در ادامه سیاست های خصمانه خود علیه جمهوری اسلامی ایران و بر اساس توهم تاثیر تحریم ها بر تغییر سیاست های اصولی نظام، تلاش دارد تا اجرای برجام منجر به تضعیف سایر تحریم ها علیه ایران، و بخصوص تحریم های اولیه آمریکا، نشود. غلبه و اشراف گسترده سیستم مالی آمریکا بر سیستم مالی بین المللی، بازگشت بانک های ایرانی به سیستم مالی و بانکی بین المللی را سخت کرده است. 2- تحریمهای غیرهسته ای مرتبط با ادعاهای تروریسم، موشکی، سوریه و حقوق بشر یکی از چالش های فعلی تداخل تحریم های لغو شده و نشده، و تاثیر تحریم های لغو نشده بر تحریم های مرتبط با هسته ای است. تحریم های ناعادلانه و غرض آلودی که در ارتباط با توسعه توانمندی موشکی و تسلیحاتی، حقوق بشر، مواد مخدر، تروریسم و مداخله در سوریه از سوی آمریکا و اروپا وضع شده و استمرار یافته اند، به هر حال تاثیرات خود را کم یا زیاد بر تحریم های مرتبط با هسته ای که لغو شده اند، بر جا می گذارند. 3- محدودیت های گروه ویژه اقدام مالی (فاتف) وضعیت ایران در فاتف و قرار داشتن ایران از سال 1388 در فهرست کشورهای «غیرهمکار» یا به اصطلاح فهرست سیاه این گروه مهمترین مانع در این راستا بود. در این فهرست تنها ایران و کره شمالی قرار داشتند و از کشورهای جهان خواسته شده بود نه تنها با این کشورها تبادلات مالی نداشته باشند بلکه اقدامات متقابل نیز اتخاذ نمایند. علاوه بر محدودیت هایی که بصورت مستقیم بر روند اجرای برجام تاثیر می گذارد و برخی از آنها در بخش قبلی توضیح داده شد، موارد دیگری نیز زمینه ها یا شرایطی را فراهم می آورند که به صورت غیرمستقیم بر روند مذکور تاثیر گذاشته یا ایجاد چالش می کند. اهم این موارد به شرح زیر است: 1- عامل زمان: 2- عوامل سیاسی، اقتصادی: 3- فقدان فضای اعتماد بخش: 4- عوامل داخلی: بنابر این گزارش مشخص است که اگرچه در راه اجرای برجام تلاش ها و اقدامات فروانی انجام گرفته است اما همچنان موانع زیادی نیز برای دستیابی کامل به اهداف وجود دارد که همزمان نیاز به گذشت زمان و اراده سیاسی طرف مقابل برای اجرای کامل تهعدات دارد. چرا که همانطور که از متن گزارش مشخص است، اگرچه ایران به منابع بلوکه شده و همچنین ارتباط ارزی با سایر بانک ها دسترسی دارد اما ادامه تحریم های اولیه امریکا از جمله تحریم دلاری ایران باعث شده است که روند اجرای برجام را کند و با چالشهایی روبرو کند.
۲۸ تير ۱۳۹۵ - ۱۷:۲۸
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]