محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1853007525
گزارش ۳ ماهه دوم اجرای برجام ارائه شد/ظریف به مجلس می‌رود/ ۶ ماه اجرای برجام چه‌دستاوردهای داشت؟+متن کامل گزارش
واضح آرشیو وب فارسی:پایگاه خبری آفتاب: گزارش ۳ ماهه دوم اجرای برجام ارائه شد/ظریف به مجلس می‌رود/ ۶ ماه اجرای برجام چه‌دستاوردهای داشت؟+متن کامل گزارش
دومین گزارش سه ماهه اجرای برجام از سوی وزارت امورخارجه به مجلس شورای اسلامی ارائه شد.این گزارش که عصر روز شنبه به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تقدیم شد، دارای پنج بخش است که به ترتیب امور مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای، از بین رفتن مبانی سیاسی و حقوقی تحریم‌ها، رفع تحریم‌ها در عمل، محدودیت‌های غیربرجامی و سایر مشکلات و چالش‌ها را مورد بررسی قرار داده است.
آفتابنیوز :
برخلاف گزارش نخست وزارت خارجه در رابطه با اجرای برجام در سه ماهه اول، گزارش دوم از جزییات زیادی در هر یک از بخش‌های فنی، هسته‌ای، همکاری‌های بین‌المللی، تحریم‌ها و مشکلات باقی مانده در رفع تحریم‌ها برخوردار است.
به گزارش آفتابنیوز، هم‌چنین قرار است محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به همراه معاونانش روز سه‌شنبه هفته جاری در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حضور یافته و در رابطه با این گزارش و سوالات نمایندگان و نیز دیگر مسائل منطقه‌یی و بین‌المللی به سوالات نمایندگان پاسخ دهد.
ایران و ۱+۵ در بیست و سه تیرماه ۱۳۹۴ بر سر یک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به توافق رسیدند. این برنامه از ۲۶ دی ماه ۹۴ به صورت عملی اجرایش انجام شد و تا کنون شش ماه از اجرای آن گذشته است.
متن کامل این گزارش به این شرح است:
مقدمه:
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در تیرماه ۱۳۹۴ بین جمهوری اسلامی ایران و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به همراه آلمان، موسوم به ۱+۵، مورد توافق قرار گرفت، پس از تایید شورایعالی امنیت ملی، مجلس شورای اسلامی و نهایتا مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)، در تاریخ ۲۶ دی ماه ۱۳۹۴ رسما به مرحله اجرا در آمد. تبصره یک قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» مصوب ۲۱ /۷/ ۱۳۹۴ مجلس محترم شورای اسلامی مقرر می‌دارد «وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه ماه یک بار به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد.» گزارش حاضر، دومین گزارش سه ماهه روند اجرای برجام مربوط به فاصله زمانی ۲۶ فروردین لغایت ۲۶ تیرماه ۱۳۹۵ است.
آن چه مسلم است برجام در مسیر اجرا با موفقیت‌ها و چالش‌هایی مواجه بوده است. با رفع تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای، که بخش عمده تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می داد، گشایش‌های قابل توجهی در حوزه‌های مختلف اقتصادی صورت گرفته است. چالش عمده در این خصوص زمانبر بودن بازگشت به شرایط پیش از تحریم است. البته با توجه به زمینه سازی‌های آمریکا و غرب برای اعمال تحریم‌ها از سال‌های میانی دهه ۸۰ و مدت‌ها قبل از شروع مرحله آخر تحریم‌ها در سال ۹۰، نیز شرایط روابط اقتصادی خارجی کشور نامناسب بوده و روابط اقتصادی و به ویژه بانکی ایران با غرب بسیار محدود بوده است. لذا بازگشت به شرایط نسبتا عادی اقتصادی و بانکی نه تنها وابسته به رفع مقررات تحریمی است که تا حد قابل توجهی حاصل شده است، بلکه نیازمند رفع شرایط روانی تحمیلی بر مؤسسات بانکی و پولی است که حتی قبل از وضع مقررات تحریمی حاکم بوده و مانع روابط اقتصادی بوده است. هم‌چنین مشکلات و چالش‌هایی بر سر راه بهره گیری بهینه کشور از رفع این تحریم‌ها وجود دارد که عمدتا ناشی از محدودیت‌ها و موانع غیربرجامی است ولی تاثیرات اجتناب ناپذیر خود را بر انتفاع کشور از شرایط پسابرجام می گذارند.
گزارش حاضر از پنج بخش تشکیل یافته است:
- بخش نخست: امور مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای
- بخش دوم: از بین رفتن مبانی سیاسی و حقوقی تحریم‌ها
- بخش سوم: رفع تحریم‌ها در عمل
- بخش چهارم: محدودیت‌های غیربرجامی
- بخش پنجم: سایر مشکلات و چالش‌ها
بخش نخست
امور مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای
یک سال پس از نهایی شدن برجام و شش ماه پس از اجرایی شدن آن، امروز با قاطعیت می توان گفت که تلاش‌های شبانه روزی دانشمندان هسته‌ای کشور، و بیش از ده سال مقاومت مردم ایران، برای تحقق شعار «انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست» به ثمر نشسته و این شعار بزرگ که برای آن مقاومت و ایثار زیادی صورت گرفته و خون شهدای گرانقدر هسته‌ای به پای آن رفته است، اکنون «محقق» شده است. «برنامه هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران» با تمامی ابعاد مهم و حساس آن شامل چرخه سوخت، غنی سازی اورانیوم، تولید آب سنگین، راکتور آب سنگین، تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته و ... نه تنها بدون حتی یک روز توقف ادامه دارد، بلکه توسط همه کشورهای بزرگ و قدرتمند دنیا، و کل جامعه بین‌المللی، و در راس همه آنها شورای امنیت سازمان ملل متحد، «مورد شناسایی و احترام قرار گرفته است». علاوه بر این با آغاز همکاری‌های بین‌المللی، افق‌های نوینی در صنعت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران پدیدار گردیده و ابعاد جدیدی در برنامه هسته‌ای کشورمان ایجاد گردیده و در حال گسترش است.
آخرین وضعیت در هر یک از عرصه‌های فنی هسته‌ای به شرح زیر به استحضار می رسد.
.۱ مدرن سازی راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (IR- ۴۰)
• در خصوص بازطراحی و مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک بر طبق برجام، کارگروهی متشکل از اعضای کشورهای ۵+۱ به ریاست مشترک آمریکا و چین تشکیل شده است که برای بازطراحی و سپس تکمیل رآکتور بر اساس طراحی جدید، با ایران همکاری و مشارکت می نماید. بازطراحی توسط متخصصین کشورمان در حال انجام است که متعاقبا توسط این کارگروه جهت تطابق با استانداردهای بین‌المللی در زمینه ایمنی مورد بازبینی قرار گرفته و سپس طراحی نهایی جهت به تأیید کمیسیون مشترک ارسال خواهد شد.
• به منظور مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک طبق برنامه جامع اقدام مشترک، ضمن حفظ ماهیت آب سنگین به عنوان خنک کننده، کندکننده و بازتابنده، مخزن (calandria) جدیدی طراحی و جایگزین مخزن قبلی خواهد شد.
• برای بازطراحی قراردادی قطعی و مطمئن با یک شرکت ایرانی ذی‌صلاح بسته شده است که اطمینان لازم برای تکمیل پروژه را ایجاد می‌نماید. هم‌چنین امضای قرارداد تجاری با کمپانی چینی نیز در دست پیگیری است. بخشی از چارچوب‌های اولیه طراحی برای طرف چینی ارسال شده و شرکت اتمی دولتی چین (CNNC) در حال بررسی آن است.
• کلیه قرص‌های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه‌های سوخت ساخته شده رآکتور قبلی تا زمان راه اندازی کامل رآکتور جدید حفظ و در انبار تحت نظارت آژانس قرار دارند.
.۲ کارخانه آب سنگین اراک
• فعالیت‌های تولیدی کارخانه آب سنگین اراک کماکان ادامه دارد. با توجه به توافق صورت گرفته و رفع تحریم‌ها در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک، امکان فروش آب سنگین فراهم شده است. میزان ذخایر آب سنگین کشورمان تا ۱۳۰ تن با لحاظ نمودن دو برابر مقدار مورد نیاز کشورمان حفظ گردیده است. زمان نیاز اصلی به آب سنگین، زمان بهره برداری از رآکتور جدید است که حدودا ۵ سال آتی خواهد بود.
• در حال حاضر تولید سالانه کارخانه آب سنگین به حدود ۲۵ تن رسیده و این در حالی است که نیاز کشور در موارد غیر از رآکتور برای هر سال کمتر از یک تن است. لذا اقدام عاقلانه، یافتن بازارهای معتبر بین‌المللی و فروش مازاد این محصول است. تا تاریخ این گزارش ۳۲ تن از آب سنگین مازاد کشور توسط یک خریدار آمریکایی ابتیاع گردیده است که پس از واریز تقریبا کل وجه معامله به حساب سازمان انرژی اتمی نزد بانک تجارت، در بندر سوهار واقع در کشور عمان به خریدار تحویل گردید. مذاکره به منظور فروش آب سنگین به چند کشور دیگر از جمله روسیه در دست پیگیری است.
.۳ غنی سازی اورانیوم
• غنی سازی در کارخانه غنی سازی نطنز با تعداد ۵۰۶۰ سانترفیوژ در قالب ۳۰ آبشار ادامه دارد. سانتریفیوژهای مازاد برای جایگزینی سانتریفیوژهای مستهلک حسب ضرورت و استفاده در زمان مقتضی جمع آوری و انبار شده اند. لازم به ذکر است که بخش عمده ای از سانتریفیوژهای جمع آوری شده قبل از برجام نیز در حال غنی سازی نبودند.
.۴ تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته
• برنامه تحقیق و توسعه در حوزه تست مکانیکی بر روی ماشین‌های IR-۲m، IR-۴، IR-۵، IR-۶، IR-۶s، IR-۷، و IR-۸ مطابق برجام ادامه دارد.
• آزمایش با گاز اورانیوم بر روی تک ماشین IR-۴، زنجیره ده تایی IR-۴، تک ماشین IR-۵ و زنجیره حدودا ده تایی سانتریفیوژ IR-۶ ادامه دارد.
• آزمایش با گاز اورانیوم بر روی ماشین IR-۸ بلافاصله پس از حصول اطمینان از آمادگی فنی دستگاه آغاز خواهد شد.
• تهیه الیاف کربن (از جمله مواد اولیه مورد نیاز برای تولید سانتریفیوژهای پیشرفته) در دست پیگیری است. نظارت بر این مواد در چارچوب فرمایش مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) که همواره مدنظر سازمان انرژی اتمی ایران بوده است صورت می گیرد.
.۵ ذخایر
• ذخایر حاصل از فعالیت‌های غنی سازی اورانیوم تا سقف ۳.۶۷ درصد و موجودی ذخایر اورانیوم کشور (یا معادل آن در سایر اشکال) تا میزان ۳۰۰ کیلوگرم حفظ شده است.
• ذخایر کیک زرد کشور با ورود ۲۰۰ تن از روسیه و قزاقستان افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.
.۶ تاسیسات فردو
• زیر ساخت‌ها، تجهیزات و تاسیسات کارخانه فردو در یک بال آن کاملا حفظ شده است. تعداد ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در قالب شش آبشار در این بال وجود دارد که دو آبشار در حال چرخش می باشند.
• در راستای تبدیل فردو به «مرکز تحقیقات هسته‌ای» و استفاده بهینه از این تاسیسات، مذاکرات فنی و تخصصی به منظور تحقیق و توسعه، و نهایتا تولید ایزوتوپ‌های پایدار در تاسیسات فردو با طرف روسی در حال پیگیری و انجام است که با روند مطلوب و منطقی در حال پیشرفت است.
.۷ انتقال سوخت
• در اجرای بند ۵۷ ضمیمه یک برجام مبنی بر پذیرش داوطلبانه کاهش ذخایر اورانیوم غنی شده موجود در اشکال شمیایی UF۶ و UO۲، و بر اساس شروط ذکر شده در نامه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)، سازمان انرژی اتمی ایران پس از چند دور مذاکره با کشور روسیه، از بین گزینه‌های در اختیار، گزینه تبادل با اورانیوم طبیعی را انتخاب نمود. بر اساس توافق سازمان انرژی اتمی ایران با طرف روسی، علاوه بر معادل اورانیوم طبیعی موجود در ذخایر اورانیوم غنی شده (مطابق نص صریح برجام)، مابإزای هزینه فرآوری کیک زرد (تبدیل کیک زرد به UF۶ طبیعی) و هزینه غنی سازی صورت گرفته نیز کیک زرد مازاد بر معادل دریافت شد.
• لازم به تاکید است تا پیش از برجام، بر اساس قطعنامه‌های موجود شورای امنیت سازمان ملل متحد، واردات اورانیوم طبیعی (کیک زرد) به ایران ممنوع بوده است.
• بخشی از این ترکیبات منتقل شده به کشور روسیه، مطابق با نیاز سازمان انرژی اتمی ایران و بر اساس تایید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر مصرف شدن محموله قبلی جهت مصرف در ساخت سوخت به کشور عودت داده خواهد شد. در حال حاضر عودت ۵ کیلو سوخت ۲۰% ار محموله منتقل شده به روسیه در برنامه است و کار حمل آن به کشور در اسرع وقت در دست پیگیری است.
.۸ اقدامات شفاف ساز
• با اجرایی شدن برجام در روز ۲۶ /۱۰ /۱۳۹۴، پروتکل الحاقی نیز به طور موقت اجرایی گردید. بر این اساس می بایست «اظهارنامه‌های ابتدایی» حداکثر تا ۱۸۰ روز پس از اجرایی شدن پروتکل الحاقی (تا ۲۳ /۰۴ /۱۳۹۵) به آژانس ارسال گردد. این اظهارنامه‌ها شامل موارد زیر است که با همکاری وزارتخانه‌ها و نهادهای مرتبط تهیه شده است و در مرحله نهایی بررسی پیش از ارسال است (لازم به ذکر است که «برنامه بلندمدت غنی سازی و تحقیق و توسعه ی غنی سازی ایران» پیش از این برای آژانس ارسال و ثبت شده است:(
- اظهارنامه‌های فعالیت‌های تحقیق و توسعه دولتی؛
- اظهارنامه‌های ۸ سایت هسته‌ای کشور؛
- اظهارنامه‌های فعالیت‌های ساخت یا تولید موضوع ضمیمه ۱ پروتکل الحاقی؛
- اظهارنامه‌های فعالیت‌های معادن و کارخانجات تغلیظ؛
- اظهارنامه‌های اطلاعات نگهداری مواد چشمه؛
- اظهارنامه‌های اطلاعات تکمیلی مواد هسته‌ای معاف شده از پادمان؛
- اظهارنامه‌های برنامه ده ساله آتی؛
- اظهارنامه‌های فعالیت‌های جاری تحقیق و توسعه غیردولتی.
• طراحی دقیق برای رفع هرگونه نگرانی و اطمینان از تأیید انجام تعهدات هسته‌ای کشورمان در فرآیند راستی آزمائی نهایی توسط آژانس صورت گرفت. در نتیجه می توان گفت که در طول شش ماه گذشته آژانس در مجموع به وظایف خود در نظارت و راستی آزمایی به خوبی عمل کرده و مورد خاصی از زیاده خواهی یا کارشکنی گزارش نشده است. برخی سوءتفاهمات اجرایی از طریق مذاکره و تفاهم حل و فصل شده و برخی دیگر نیز، که ناشی از اختلاف برداشت بین ایران و ۱+۵ است و به آژانس به عنوان مجری مربوط نمی شود، در سطح کمیسیون مشترک در حال پیگیری است.
• بر اساس مقررات پروتکل الحاقی در خصوص «دسترسی‌های تکمیلی»، آژانس تاکنون درخواست دسترسی تکمیلی به هشت مکان را در سایتهای هسته‌ای (سایتهای اصفهان، تهران و نطنز) نموده که بدون مواجه شدن با موارد غیر عادی انجام گردیده است.
• با فراهم شدن امکان دسترسی به اطلاعات از طریق تجهیزات الکترونیک (بدون هیچ گونه انتقال آنلاین داده‌ها به خارج تاسیسات) و تعیین محل مشخص در سایت‌ها برای بازرسان، عبور و مرور غیرضروری بازرسان به دیگر محل‌ها در تاسیسات هسته‌ای کاهش یافته است و نظارت بیشتری بر فعالیت‌های بازرسان اعمال می گردد.
۹. ابعاد احتمالی نظامی (PMD)
• متعاقب تلاش‌ها و همکاری‌های نزدیک وزارت امورخارجه، وزارت دفاع و سازمان انرژی اتمی در خصوص موضوع بی اساس «ابعاد احتمالی نظامی»، و در پی اجرائی شدن نقشه راه و روشن سازی ابهامات پیرامون موضوعات گذشته و حال برنامه هسته‌ای ایران، شورای حکام آژانس در بند ۹ آخرین قطعنامه خود به تاریخ ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵، به صراحت برطرف شدن ملاحظات شورای حکام در این خصوص را اذعان و پرونده ابعاد احتمالی نظامی را مختومه کرد.
• با بسته شدن موضوع ابعاد احتمالی نظامی، عدم صحت اتهامات و ادعاهای آمریکا و دیگر کشورهای غربی، از جمله در خصوص توسعه کلاهک هسته‌ای برای موشک توسط ایران، به اثبات رسیده و یکی از بزرگ ترین و طولانی ترین چالش‌های بین ایران و آژانس، که سال‌ها وقت و سرمایه زیادی را از کشور صرف اثبات غیر واقعی بودن این اتهامات کرده بود، برطرف گردید. در طول شش ماه پس از اجرایی شدن برجام، به جز تلاش ناکام یک رسانه صهیونیستی، هیچ نشانه دیگری از تلاش رسمی یا غیررسمی برای بازگشایی این پرونده مشاهده نشده است.
۱۰. همکاری‌های بین‌المللی هسته‌ای
پیش از اجرائی شدن برجام، با توجه به شماری از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هرگونه همکاری صلح آمیز هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران ممنوع بوده و حتی نمایندگان کشورمان با محدودیت‌های متعددی برای حضور در جلسات فنی روبرو بودند. با اجرائی شدن برجام و برداشته شدن این محدویت‌ها به تدریج همکاری‌های دوجانبه، بین‌المللی و یا در قالب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز و از جمله امکان حضور نمایندگان کشورمان در مجامع علمی و تحقیقاتی، و همکاری با دانشگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای ذیربط فراهم گردیده است. در مجموع روند رو به پیشی مشاهده می شود که دستاوردهای بلندمدتی برای کشورمان در پی خواهد داشت. از جمله می توان موارد ذیل را عنوان نمود:
بین‌المللی
• آژانس بین‌المللی انرژی اتمی: علاوه بر تغییر رویکرد در گزارش‌های مدیر کل که عمدتاً روند مثبتی را در پیش گرفته، بر خلاف سال‌های قبل که مشکل بودجه مطرح می گردید، در جلسه سالجاری با چنین مشکلی مواجه نبودیم. این روند مثبت در موضوعات فنی نیز مشاهده می گردد، کما اینکه پس از اجرای برجام امکان بازنگری در فعالیت‌های مرتبط با پروژه‌های ملی (در قالب TC) که پیش از اجرای برجام از سوی آژانس مورد موافقت قرار نگرفته بود، فراهم شده است.
• حضور رابط ملی ایران در همکاری‌های فنی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (NLO) و معاون رابط ملی (NLA) در نشست رابطین ملی: در چند سال گذشته به دلیل تحریم‌ها از ایران برای حضور در این نشست دعوت به عمل نمی آمد که در سالجاری این امر محقق گردید.
• پروژه‌های فنی: پیش از اجرای برجام از ۴۶ مورد از این پروژه‌ها، ایران مجاز به شرکت در ۳۱ پروژه بود که در ۷ مورد به صورت موردی و بر حسب نوع فعالیت مجوز حضور داده می شد و در ۸ پروژه هم از ایران دعوت به عمل نمی آمد. پس از اجرای برجام ایران نمایندگان سازمان برای شرکت در کلیه ۴۶ پروژه دعوت شده اند.
• رفع محدودیت‌های اعمال شده برای شرکت نمایندگان کشورمان در نشست‌های چهار کمیته استاندارد ایمنی: در برخی موارد پیش از اجرای برجام، کارشناسان کشور در این چهار کمیته که شامل NUSSC (کمیته استانداردهای ایمنی هسته‌ای)، WASSC (کمیته استانداردهای ایمنی پسماند)،RASSC (کمیته استانداردهای ایمنی پرتوی) و TRANSSC (کمیته استانداردهای ایمنی حمل و نقل) هستند، امکان حضور نداشتند. لیکن پس از برجام با رفع محدودیت‌ها نمایندگان سازمان انرژی اتمی ایران در کلیه جلسات کمیته‌های چهارگانه مشارکت موثر دارند.
منطقه‌ای و بین منطقه‌ای:
• اتحادیه اروپا: جلسات و مذاکرات متعددی میان کارشناسان این اتحادیه و جمهوری اسلامی ایران در بروکسل و تهران برای اجرایی نمودن طرح‌های همکاری در حوزه ایمنی هسته‌ای برگزار گردید و طرح‌های پیشنهادی در حوزه ایمنی هسته‌ای در حال تکمیل است. در پی سفر کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا به ایران و انتشار بیانیه مشترک همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای دو طرف برای ارتقای همکاری ابراز تمایل نموده و گام‌های اولیه برای تعیین چارچوب همکاری و محورهای مورد علاقه طرفین برداشته شده است. هم‌چنین بنا به دعوت اتحادیه اروپا، کارشناسان حوزه نیروگاهی کشور در دوره تخصصی مرتبط با تست استرس نیروگاه‌های هسته‌ای در بروکسل شرکت نمودند.
• شرکت AF: با علاقمندی این شرکت که کنسرسیومی از کشورهای سوییس، سوئد و چک است، مذاکرات برای همکاری به ویژه در حوزه طراحی نیروگاهی در برنامه قرار گرفته است. پیش نویس اولیه قرارداد بازنگری مدارک طراحی مفهومی رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک در همکاری با این شرکت نیز تنظیم شده است.
• پروژه بین‌المللی ITER در فرانسه: با توجه به علاقمندی ایران برای عضویت در این پروژه، رییس محترم سازمان انرژی اتمی ایران سفری به فرانسه داشته و امضای یادداشت تفاهم همکاری در این زمینه و دیگر موارد با طرف مقابل در دست اقدام است. در این راستا، ملاقاتی میان مسئولین این پروژه با نمایندگان کشورمان در وین صورت گرفته و رییس محترم سازمان انرژی اتمی ایران به اتفاق معاون محترم فناوری رییس جمهور و هیات همراه بازدیدی از این پروژه در فرانسه داشتند که مقرر شد موضوع همکاری ایران در طول سفر هیأتی از ITER به ایران مورد بررسی واقع گردد.
• پروژه FAIR از دیگر پروژه‌های مطرح بین‌المللی است که در کشور آلمان قرار دارد و مذاکرات اولیه برای جلب نظر طرف‌های درگیر برای عضویت و مشارکت ایران در این پروژه مهم آغاز گردیده است.
دوجانبه
• ژاپن: در پی سفر هیأت ژاپنی به تهران و بازدید از نیروگاه اتمی بوشهر، سفر رییس محترم سازمان انرژی اتمی ایران و دو نوبت سفر کارشناسان کشورمان به این کشور، مذاکرات و ملاقات‌های متعددی با مسئولین نظام ایمنی هسته‌ای ژاپن صورت پذیرفت. برای آغاز همکاری و با بازدید هیأت کشورمان از مرکز آموزشی و پاسخ به وضعیت‌های اضطراری هسته‌ای ژاپن، مقرر شد ۱۰ نفر از کارشناسان نظام ایمنی هسته‌ای کشورمان با تقبل کلیه هزینه‌ها توسط طرف ژاپنی به آن کشور عزیمت نمایند. هم‌چنین مذاکرات در خصوص ارتقای همکاری‌ها در حوزه ایمنی هسته‌ای با مشارکت در تجهیز مرکز مجهز ایمنی هسته‌ای مطابق بند ۳ برجام و برگزاری همایش ایمنی هسته‌ای در تهران در جریان است.
• سوییس: پس از دیدارهای متقابل مسئولین نظام‌های ایمنی هسته‌ای دو کشور ایران و سوییس در پی ابراز تمایل این کشور به همکاری، پیش نویس یادداشت تفاهم همکاری مبادله و نهایی گردیده و مقرر است در حاشیه اجلاس کنفرانس عمومی در وین در مهر ماه سالجاری اسناد امضاء و مبادله شوند.
• اسپانیا: مذاکرات مختلف در تهران و مادرید با هدف ارتقای سطح همکاری‌های صلح آمیز هسته‌ای به ویژه ایمنی هسته‌ای صورت گرفته و در دست پیگیری است.
• روسیه: بررسی‌های فنی و ارزیابی‌های لرزه نگاری در خصوص احداث دو واحد نیروگاه برق هسته‌ای هزار مگاواتی در تأسیسات نیروگاهی بوشهر به پایان رسیده و تأمین اعتبار برای آغاز اجرای قرارداد در دست پیگیری قرار دارد. لازم به ذکر است همکاری‌های کشورمان با روسیه در خصوص همکاری در زمینه ایزوتوپ‌های پایدار نیز در دست پیگیری است.
• مجارستان: به دعوت وزیر امور خارجه این کشور، در سفر رییس محترم سازمان انرژی اتمی ایران به مجارستان مذاکرات اولیه در زمینه طراحی و ساخت رآکتورهای کوچک انجام پذیرفته و مورد استقبال طرف مقابل قرار گرفته است. متن سند یادداشت تفاهم همکاری نیز نهایی شده و به زودی امضا خواهد شد.
• کره جنوبی: طی سفر وزیر صنایع کشور کره جنوبی، زمینه‌های همکاری از جمله ساخت واحدهای جدید و تأمین اعتبار نیروگاه‌های اتمی توسط کره جنوبی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. مذاکرات دو طرف در این خصوص در دست پیگیری است.
• فرانسه: در پی مذاکرات صورت گرفته میان معاون رییس دفتر رییس جمهور و رییس شرکت EDF فرانسه در حاشیه سفر رییس محترم جمهور به فرانسه، از مدیران شرکت‌های EDF و AREVA دعوت به عمل آمد. مذاکرات اولیه کارشناسی میان هیأت‌های ایرانی و فرانسوی به منظور یافتن زمینه‌های مشترک همکاری صورت گرفته و مراتب در دست پیگیری است.
• جمهوری چک: بنا به دعوت وزیر امور خارجه این کشور، هیأتی از سازمان انرژی اتمی ایران به ریاست جناب آقای دکتر صالحی به این کشور سفر نموده و زمینه‌های مشترک همکاری دو طرف در دست بررسی و اقدام است. هیأتی از چک به زودی از تهران بازدید خواهد نمود.
• جمهوری اسلواک: در پی سفر رییس محترم سازمان انرژی اتمی ایران به کشور اسلواک، پیگیری موضوعات مورد علاقه طرفین به منظور همکاری در دستورکار قرار دارد. هیأت اسلواک به زودی از سازمان انرژی اتمی ایران بازدید خواهد داشت.
• برزیل: با هماهنگی‌های صورت گرفته هیأتی کارشناسی از سازمان انرژی اتمی ایران از آزمایشگاه‌های استاندارد اولیه در زمینه دوزیمتری چشمه‌های براکی تراپی در برزیل بازدید نمودند.
بخش دوم
از بین رفتن مبانی سیاسی و حقوقی تحریم‌ها
همانگونه که در گزارش قبلی نیز به استحضار رسید، برچیده شدن و از بین رفتن مبانی سیاسی و حقوقی تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای، یا به اصطلاح زیرساخت تحریم‌ها، قدم اول و لازمه اصلی برای برداشته شدن تحریم‌ها در عمل است و لذا اهمیت خاصی دارد؛ چرا که تمامی قطعنامه‌ها، قوانین و مقرراتی که تحریم‌ها به واسطه آنها وضع شده اند را از بین می برد. این زیرساخت‌ها عبارت بودند از:
• به لحاظ سیاسی موضوع ابعاد احتمالی نظامی (PMD) که مبنای همه اتهامات به ایران بوده و مشروعیت سیاسی و روانی برای اعمال تحریم‌ها را ایجاد می کرد، اکنون بی اعتبار شده و به تاریخ پیوسته است. مدیرکل آژانس در گزارش خود اتهامات وارده به ایران را در حد یک رشته مطالعات اولیه و غیرمستمر ارزیابی کرد. شورای حکام آژانس هم متعاقبا طی قطعنامه ای موضوع را رسما مختومه ساخت.
• به لحاظ حقوقی تمامی اسناد تحریمی شامل قطعنامه‌ها و قوانین و مقرراتی که تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای به واسطه آنها وضع شده بودند، از بین رفته یا اصلاح شده اند:
- لغو هفت قطعنامه الزام آور شورای امنیت و انحلال کمیته تحریم و پانل کارشناسی مربوطه،
- لغو ۱۲ قطعنامه و ۵ تصمیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که نه تنها مبنای تحریم‌های شورای امنیت بود، بلکه مستقیما مبنای ممنوعیت همکاری‌های هسته‌ای با ایران بود،
- لغو یا اصلاح ۵ فرمان اجرایی رییس جمهور آمریکا، و توقف اجرای قوانین تحریمی مرتبط با هسته‌ای کنگره آمریکا شامل تمامی تحریم‌های ثانویه،
- خروج نام بیش از ۷۰۰ شخص حقیقی و حقوقی یا هواپیما و کشتی از فهرست تحریم‌های آمریکا،
- صدور مجوزهای کلی لازم برای فروش هواپیمای غیرنظامی و قطعات و خدمات آن به ایران، صادرات فرش و اقلام غذایی از ایران و رفع موانع فعالیت شرکت‌های تابعه شرکت‌های آمریکایی با ایران،
- تصویب قوانین جدید یا اصلاح قوانین گذشته توسط شورای وزیران اتحادیه اروپا به منظور لغو تحریم‌های اروپایی،
- خروج ۴۴۷ شخص حقیقی و حقوقی ایرانی از لیست تحریم‌های اتحادیه اروپا،
- لغو تحریم‌های ملی سایر کشورها نظیر کانادا، استرالیا، ژاپن، کره جنوبی، سوییس، نروژ، فرانسه، برزیل، پاکستان و ...،
- صدور دستورالعمل‌ها و راهنماهای رفع تحریم‌ها، و درج آنها در سایت خزانه داری آمریکا و سایت اتحادیه اروپایی
• به لحاظ روانی، فضای سیاسی و روانی پیرامون هر کشوری مسلما تاثیرات تعیین کننده ای بر نوع همکاری‌های اقتصادی سایر کشورها دارد.
- در طول یک سال گذشته از زمان نهایی شدن مذاکرات در تیر ماه ۱۳۹۴ تاکنون، فضای سیاسی بین‌المللی در رابطه با کشورمان به شدت مثبت شده و تغییر کاملا محسوس و معناداری پیدا کرده است. تصویر جمهوری اسلامی ایران در صحنه بین‌المللی اکنون به تصویر یک بازیگر خردمند و منطقی، در عین حال قدرتمند و تاثیرگذار، و البته پایبند به اصول و مبانی اعتقادی خود تبدیل شده است. از تبعات این تغییر فضا، سفرهای متعدد هیئت‌های عالی رتبه سیاسی، اقتصادی، شرکت‌ها و اشخاص به جمهوری اسلامی ایران بوده است که به نوبه خود به تغییر هرچه مثبت تر فضا کمک کرده است.
- این سفرها شامل عزیمت حدود ۲۰ رییس کشور، ۱۷ نخست وزیر، معاون رییس جمهور و رییس مجلس، بیش از ۴۰ وزیر خارجه، ۸۰ وزیر اقتصادی، قریب به ۳۵۰ هیات اقتصادی و بازرگانی چند ده و حتی چند صد نفره بوده که انعقاد صدها یادداشت تفاهم، موافقتنامه و قرارداد را به دنبال داشته است.
- فضای بین‌المللی جدید فرصت‌های قابل توجهی را در برابر کشورمان قرار داده است: تنوع در انتخاب منابع و شرکای تجاری، برقراری رقابت که منجر به کاهش قیمت‌ها و هزینه‌ها می گردد، دسترسی به فن آوری‌های نوین و افزایش دانش حرفه ای از طریق دست یافتن به پیشنهادها و گزینه‌های متنوع، حذف دلال‌ها و واسطه‌ها به جهت امکان برقراری رابطه مستقیم با منابع تولید کالا و خدمات، تحقق استقلال در تصمیم گیری و انتخاب بهینه، و ...
بخش سوم
رفع تحریم‌ها در عمل
در طول سه ماه گذشته (۲۶ فروردین لغایت ۲۶ تیرماه ۱۳۹۵) در کلیه حوزه‌هایی که تحریم‌های هسته‌ای برقرار بوده است گشایش‌های قابل توجهی صورت گرفته و روند بازگشت شرایط به وضعیت عادی به صورت مستمر ادامه دارد. موارد زیر کلیاتی از آخرین وضعیت در حوزه‌های مختلف است. بدیهی است گزارش مشروح توسط وزارتخانه‌ها و نهادهای ذیربط عنداللزوم تقدیم خواهد شد.
الف: حوزه مالی، بانکی و بیمه
• آزادی وجوه مسدود شده: از مهم ترین شاخصه‌های رفع تحریم‌ها دسترسی بانک مرکزی به وجوه مسدود شده خود در زمان تحریم‌ها است. در حال حاضر بخش عمده ای از وجوه مسدود شده بانک مرکزی در دسترس آن بانک قرار دارد. شایان ذکر است که انتقال و یا تبدیلات ارزی کماکان با محدودیت‌هایی مواجه بوده و لیکن در مجموع بانک مرکزی هم اکنون قادر به مدیریت کلان منابع مالی خود در خارج از کشور است. با عنایت به امکان بهره مندی از ارزهای مختلف در خارج از کشور، تخصیص ارز در مرکز مبادلات ارزی بانک مرکزی به روز شده و نوبت چهار ماهه قبل از برجام از بین رفته است. در نتیجه در حال حاضر متقاضیان ارزی (برای واردات یا هر مقصود دیگر) که قادر به ارائه اسناد مثبته و پرداخت معادل ریالی ارز درخواستی خود به بانک مرکزی باشند، در سریع ترین زمان ممکن ارز مورد نیاز خود را در خارج از کشور دریافت خواهند نمود. بر این اساس پرداخت‌های نقدی کاهش چشمگیری داشته است.
• ارتباطات بانکی: برقراری ارتباطات بانکی در حال گسترش است. البته بانکهای کوچک تر با رغبت بیشتری وارد تعامل شده ولی بانکهای بزرگ تر برقراری روابط بانکی را منوط به انجام بررسی‌های بیشتر نموده اند. با توجه به بسط روابط کارگزاری طی ماه‌های گذشته، مبالغ قابل توجهی ارز بین کارگزاران خارجی بانک مرکزی جابجا شده است.
- حساب‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نزد دیگر بانکهای مرکزی به خصوص در حوزه اروپا در حال بازگشایی و فعالیت مجدد است. هم اکنون حساب‌های بانک مرکزی نزد بانکهای مرکزی کشورهای اتریش و ایتالیا فعال شده و انتقالات ارزی از طریق بانکهای فوق در حال انجام است. با سایر بانک‌ها مذاکرات ادامه دارد.
- در حوزه یورو در حال حاضر بانکهای BCP سوییس، هالک بانک ترکیه، EIH آلمان، UNICREDIT ایتالیا و برخی بانکهای کوچکتر مانند BMCE اسپانیا،KBC بلژیک، دی ساندریو ایتالیا و BACB انگلیس تعاملات بانکی با بانک مرکزی را آغاز نموده‌اند.
- در حوزه ین ژاپن کلیه بانکهای ژاپنی همکاری کامل دارند.
- در حوزه دلار آمریکا به دلیل تحریم‌های اولیه آن کشور امکان تبادل وجود ندارد.
• تبدیلات ارزی:
- بانکهای کشور کره جنوبی به دلیل وابستگی ارز خود به دلار امریکا در حال مذاکره با خزانه داری امریکا برای کسب مجوز لازم جهت تبدیل ذخیر ارزی «وون» متعلق به بانک مرکزی به ارزهای دیگر در صورت درخواست طرف ایرانی می باشند.
- بانکهای کشور ژاپن هنوز آماده تبدیل منابع ینی بانک مرکزی به یورو و انتقال آن به خارج از ژاپن نمی باشند و در حال مذاکره با مقامات آمریکایی و اروپایی برای یافتن راه حل هستند. این امر درحال حاضر از طریق انتقال منابع ینی به بانک BCP سوییس و تبدیل آن به یورو انجام می شود.
- در مورد تبدیل سایر ارزها به صورت مورد به مورد، یا تبدیلات انجام می شود و یا بانکهای کشور مربوطه در حال رایزنی با خزانه داری امریکا می باشند.
• شعب بانکهای ایرانی در خارج از کشور: غیر از بانک صادرات که هنوز به بهانه‌های غیرهسته‌ای در فهرست تحریم‌ها قرار دارد، شعب بانکهای ملی، تجارت، سپه و ملت در دوبی، لندن، پاریس، استانبول،هامبورگ و سئول فعال شده و نقش قابل توجهی در نقل و انتقالات ارزی ایفا می نمایند. شایان ذکر است که شعب مستقر درکشورهای اروپایی از طریق اتصال به TARGET II به سیستم تسویه اروپا دسترسی یافته اند.
• سوییفت: اتصالات بانکی و پیام‌رسانی مالی بین تمام بانکهای کشور به جز بانکهای تحریمی با بانکهای کارگزار در کشورهای اتریش، اسپانیا، اسلواکی، اکراین، آلمان، انگلستان، ایتالیا، بحرین، بلژیک، بنگلادش، چین، روسیه، ترکیه، ژاپن، سوئد، فرانسه، کره جنوبی، مالزی، نپال، هلند و هند به صورت دوسویه برقرار گردیده است.
• برقراری روابط کارگزاری: روابط کارگزاری شبکه بانکی کشور با بانکهای خارجی در حال افزایش است. تا تاریخ ۱۳ /۴ /۱۳۹۵ تعداد ۴۷۲ رابطه کارگزاری با بانکهای خارجی در کشورهای اتریش، اردن، ارمنستان، اسپانیا، استرالیا، اسلواکی، اکراین، آلمان، امارات، اندونزی، انگلستان، ایتالیا، ایرلند، بحرین، بلغارستان، بنگلادش، پاکستان، تاجیکستان، تایوان، ترکمنستان، ترکیه، چک، اندونزی، چین، بلژیک، دانمارک، روسیه، رومانی، ژاپن، سریلانکا، سوئد، سوییس، عمان، فرانسه، فنلاند، قبرس، قزاقستان، کره جنوبی، کوبا، لهستان، مالزی، نروژ، هلند، هند و یونان برقرار شده است. برقراری روابط کارگزاری بین دو بانک مقدمه و لازمه شروع تعاملات بانکی است.
• گشایش اعتبارات اسنادی: تاتاریخ ۱۳ /۴ /۱۳۹۵ تعداد ۵۸۶۳ اعتبار اسنادی توسط بانکهای مختلف کشور گشایش شده است. نکته قابل توجه در این میان کاهش نقش واسطه ای دوبی در خریدهای خارجی و تبعاً کاهش هزینه‌های تمام شده کالاهای وارداتی از جمله هزینه‌های تبادلات بانکی است.
• عواید نفتی: تعداد ۱۲ حساب بانکی در آلمان، ایتالیا، ژاپن، ترکیه، امارات، سوییس، چین و نیز شعب خارجی سه بانک ایرانی، برای واریز وجوه حاصل از صادرات محموله‌های نفتی معرفی شده و فعال می باشند. توافق با یک بانک بزرگ اروپایی نیز حاصل شده و این بانک به زودی در خصوص پرداخت تعهدات نفتی شرکت‌های اروپایی به نفع ذینفع‌های ایرانی وارد عمل خواهد شد.
• تسویه مطالبات نفتی: عمده مطالبات تسویه شده و یا در حال مذاکره است . به عنوان مثال:
- تسویه مطالبات با اینوک امارات و دریافت بیش از ۵ میلیارد دلار،
- تسویه مطالبات با کمپانی شل و دریافت حدود ۲ میلیارد دلار،
- تسویه مطالبات نفتی با هند و توافق دریافت بیش از ۶ میلیارد یورو مطالبات معوقه در یک روند سه ماهه. در این خصوص تاکنون حدود ۱.۸۵۸ میلیارد یورو در بانک‌های‌هالک ترکیه و EIHهامبورگ دریافت شده است.
- مطالبات بابت معوقات نفتی از شرکت‌های یونانی در مجموع ۸۰۰ میلیون دلار بوده است که با توافق به عمل آمده درخصوص نحوه تسویه، تاکنون ۱۳۲ میلیون دلار وصول شده است.
- موارد دیگر در حال مذاکره است.
• تامین منابع مالی و گشایش خطوط اعتباری: با موسسات مالی کشورهای مختلف مذاکره شده و در موارد زیر توافق حاصل شده است: ژاپن ۱۰ میلیارد دلار، کره جنوبی ۱۳ میلیارد یورو (دو فقره ۸ و ۵ میلیارد یورو)، روسیه ۲.۲ میلیارد یورو، ایتالیا ۶ میلیارد یورو (دو فقره۲ و ۴ میلیارد یورو)، اتریش ۵ میلیارد یورو، آلمان ۵ میلیارد یورو، چین بیش از ۲۰ میلیارد یورو (بانک ICBC چین ۱۵ میلیارد یورو و بانک توسعه چین CDB حداقل ۵ میلیارد دلار، ضمنا مذاکرات با اگزیم بانک در جریان است )، ترکیه 3.5 میلیارد یورو، نروژ ۱ میلیارد یورو، صندوق توسعه صادرات هند ۳۰۰ میلیون دلار و اگزیم بانک هلند بدون سقف. در مجموع توافق برای دسترسی به بیش از ۶۰ میلیارد دلار منابع مالی صورت گرفته است (شامل موارد وزارت نفت نمی شود). مذاکره در خصوص جزئیات فنی و ضمانتنامه‌های مربوطه ادامه دارد. هم‌چنین مذاکرات مقدماتی برای گشایش خطوط اعتباری با موسسات ذیربط در کشورهای دانمارک، آلمان، انگلستان و سوئد در جریان است.
• بیمه‌های صادراتی: اختلافات مالی ناشی از تحریم‌ها با تمامی موسسات بیمه صادرات نظیر هرمس آلمان، ساچه ایتالیا، کوفاس فرانسه، OKB اتریش و ... حل و فصل شده، و لذا یکی از موانع اصلی ارتقای روابط اقتصادی میان ایران و کشورهای اروپایی مرتفع گردیده و ارتباطات کاری مجدداً برقرار شده است. این امر فضای مناسبی برای گسترش همکاری و ارتقاء مبادلات اقتصادی و تجاری با این کشورها فراهم نموده است. بر اساس مذاکرات انجام شده هرمس سقف پوشش خود را فعلا تا حد قبل از تحریم‌ها یعنی ۶ میلیارد یورو افزایش خواهد داد.
• رتبه بندی ریسک: سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در تاریخ ۹ تیر ۱۳۹۵ پس از نزدیک به یک دهه، ریسک تعامل مالی با ایران را از ۷ (بالاترین ریسک) به ۶ کاهش داد. در پی این اقدام هزینه‌های تامین مالی، با و بدون استفاده از اعتبار خریدار، به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
• جلب سرمایه خارجی: در این حوزه اقدامات قابل توجهی صورت گرفته است:
- در سه ماه گذشته تعداد ۳۶ درخواست سرمایه گذاری به ارزش تقریبی 3.6 میلیارد دلار به دبیرخانه هیات سرمایه گذاری خارجی واصل شده که در مرحله بررسی کارشناسی و طرح در هیات سرمایه گذاری خارجی است. طی همین مدت در جلسات هیات سرمایه گذاری، مجموعا حدود ۵۰ طرح سرمایه گذاری به ارزش تقریبی 1.4 میلیارد دلار مطرح و بررسی شده و هماهنگی‌های لازم از سوی سازمان سرمایه گذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران جهت اخذ ۱۵۰ مجوز مرتبط با سرمایه گذاری در سایر دستگاهها صورت گرفته است.
- در همین فاصله حدودا پنج ماهه، «موافقت نامه تشویق و حمایت متقابل از سرمایه گذاری» با هفت کشور ژاپن، سنگاپور، روسیه، عراق، اسلواکی، چک و مکزیک به امضا رسیده و موافقتنامه با ۱۲ کشور دیگر در دست مذاکره است. قابل توجه است که در طول تمامی سال‌های قبل از برجام و پیش از انقلاب در مجموع با ۶۰ کشور چنین موافقتنامه ای مذاکره و امضا شده بود.
- طی سه ماهه اخیر، یادداشت تفاهم تشکیل کارگروه مشترک سرمایه گذاری با ۵ کشور امضاء و مذاکره برای امضای یادداشت تفاهم مذکور با ۵ کشور دیگر در دست اقدام است.
- هم‌چنین طی همین مدت، موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف با دو کشور مجارستان و قبرس به امضاء رسیده و مذاکره جهت امضای موافقتنامه همکاری‌های اقتصادی با ۷ کشور اروپایی در جریان است.
• بیمه:
- با برداشته شدن تحریم‌های بیمه ای، مذاکره با بسیاری از کارگزاران و بیمه گران اتکایی بین‌المللی در بازار بیمه اروپا علی الخصوص انگلستان، فرانسه، آلمان و سوییس، هم‌چنین بازار بیمه شرق آسیا به ویژه ژاپن و کره جنوبی آغاز شده است.
- تاکنون بخشی از ریسک‌های نفت و انرژی، هواپیما و قراردادهای اتکایی توسط برخی از بیمه گران اتکایی اروپایی پذیرفته شده است.
- در حال حاضر تعداد ۱۸ فروند از ۷۳ فروند شناورهای شرکت ملی نفتکش از پوشش اضطراری ارائه شده توسط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران خارج شده و پوشش کلوب‌های بین‌المللیIG را اخذ نموده اند.
- بیمه ایران درصد کمی از یک ایرلاین را به لویدز و بیمه گران اتکایی اروپا واگذار نموده است.
- مؤسسه بیمه متقابل کیش که یک کلوب پی اند آی ایرانی است که در دوران تحریم‌ها تشکیل شده، برای تردد به بنادر اروپایی مجوزهای لازم را از کشورهای ایتالیا، اسپانیا و بلژیک، و اخیرا پاناما دریافت نموده است.
- مشکل تردد شناورها با بیمه پی اند آی موسسه کیش به بنادر اروپایی و آسیایی با اخذ مجوز و تأیید این کلوب برای مدت ۶ ماه تا زمان انقضاء مجوز، رفع شده است.
- بیمه نفتکش‌ها: برای بیمه نفتکش‌های ایرانی در ابتدا مشکلاتی به خاطر شرکت‌های آمریکایی عضو کلوب پی اند آی وجود داشت که با مجوز خاص اوفک مشکل عمدتا حل گردید. درحال حاضر با ورود مجموعه شرکت‌های بیمه اتکایی اروپایی، خلاء ناشی از عدم حضور بیمه‌های امریکایی در کلوپ پی اند آی جبران شده و هم اکنون پوشش‌های بیمه ای مناسبی تا بیش از یک میلیارد دلار به نفتکش‌های ایرانی داده می شود و بدین لحاظ مشکل حادی برای بیمه نفتکش‌ها وجود ندارد.
- بیمه کشتیرانی: مشکلات بیمه ای و بیمه اتکایی شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی مرتفع شده و کشتی‌های شرکت مزبور هم اکنون تا ۵۸۰ میلیون دلار پوشش بیمه ای دریافت می کنند که حتی بیش از حد مورد نیاز است.
ب: حوزه نفت، گاز و پتروشیمی
• صادرات نفت: مشتریان گذشته نفت خام ایران به تدریج در حال بازیابی هستند و مشتریان جدید نیز به تدریج اضافه می شوند. به اعتراف رسانه‌های خارجی عملکرد ایران در این زمینه فوق العاده بوده است. صادرات نفت خام از ۹۷۰ هزار بشکه در روز در پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۲ به حدود ۲ میلیون بشکه در روز در خرداد ماه سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است. فروش نفت به شرق آسیا دو برابر شده و بازار نفت خام ایران در اروپا در حال احیا است. بعد از توتال اکنون شل هم اولین محموله خود (۱۳۰ هزار تن) را برداشت نمود.
• صادرات میعانات گازی: از ۲۳۰ هزار بشکه در روز در پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۲ به ۴۵۰ هزار بشکه در خردادماه ۱۳۹۵ افزایش یافته است.
• تولید نفت: ظرف پنج ماه گذشته تولید نفت به میزان قبل از تحریم‌ها (سه میلیون و هشتصد هزار بشکه) رسیده است.
• اکتشاف و توسعه: مذاکره با شرکت‌های معتبر بین‌المللی (اروپایی، چینی و اخیرا روسی) برای انعقاد قراردادهای توسعه، اکتشاف و سرمایه گزاری، به ویژه برای توسعه میادین مشترک، در حال انجام است. اطلاعات لازم برای پروژه‌هایی با ارزش ۵ تا ۶ میلیارد دلار ارائه شده و شرکت‌ها در حال بررسی می باشند. چنین مذاکراتی معمولا طولانی و زمان بر هستند. با نهایی شدن مدل قراردادهای نفتی (IPC) ده پروژه جدید توسعه معرفی خواهد شد.
• بیمه نفتکش‌ها: حمل عمده نفت ایران توسط ابرنفتکش‌های اروپایی و ژاپنی صورت می گیرد که مشکلی برای بیمه ندارند. هند، کره و چین از نفتکش‌های ایران استفاده می کنند. چنانچه پیش از این توضیح داده شد کلیه مشکلات بیمه و بیمه اتکایی نفتکش‌ها مرتفع شده و از این بابت مانعی بر سر راه صادرات نفت، میعانات گازی و فراورده‌های نفتی وجود ندارد.
• وجوه نفتی: بخش عمده ای از وجوه حاصل از فروش و صادرات نفت در دسترس و قابل نقل و انتقال است. حساب‌های بانکی متعلق به شرکت نفت اجرای این مهم را به عهده دارند.
• تجهیزات توقیف شده: تمام تجهیزات توقیف شده شرکت‌های تابعه صنعت نفت، شامل کمپرسورهای تبریدی، کمپرسورهای تثبیت میعانات گازی، الکترو کمپرسورها، مبدل‌های حراراتی و ... همه آزاد شده اند و عموما وارد ایران شده اند.
• وجوه توقیف شده: چنانچه پیش از این توضیح داده شد عمده مطالبات تسویه و به حساب بانک مرکزی واریز یا منظور شده است یا در حال مذاکره است.
• کاهش هزینه‌ها: با توجه به امکان دسترسی به تامین کننده گان اصلی، حضور شرکت‌های مختلف و برداشته شدن انحصارها، قیمت‌های خدمات اصلی و پر هزینه مورد نیاز صنعت نفت مانند دکل حفاری حدود ۵۰ درصد کاهش را نسبت به دوره قبل از رفع تحریم‌ها تجربه کرده است. هم‌چنین دسترسی بدون واسطه و مستقیم به شرکت‌های اصلی ارائه دهنده خدمات و کالا، و شرکت‌های صاحب فن آوری، امکان خرید کالا با کیفیت و استاندارد بالا و در نتیجه افزایش سرعت طرح‌ها و کاهش هزینه‌ها میسر شده است.
• پتروشیمی:
-صادرات محصولات: بعد از اجرایی شدن برجام صادرات محصولات پتروشیمی کشور رشد ۳۰ الی ۳۷ درصد داشته است. میزان علاقمندی کشورهای اروپایی و آسیایی به محصولات پتروشیمی کشورمان قابل توجه است.
- تکنولوژی و فاینانس: پس از اجرایی شدن برجام، حضور گسترده شرکت‌های صاحب نام در زمینه لیسانس و تکنولوژی از کشورهای مختلف اروپایی، ژاپن، کره جنوبی، روسیه، چین، سنگاپور، ترکیه، هندوستان و ... با هدف مشارکت در سرمایه گذاری پروژه‌های صنعت پتروشیمی ایران بسیار چشمگیر بوده است به طوری که انعقاد ۳ فقره تفاهم نامه همکاری با شرکت‌های توتال فرانسه، میتسویی ژاپن و سرکوبه اسپانیا جهت انجام سرمایه گذاری و تامین منابع مالی طرح‌های پتروشیمی از جمله نتایج مذاکرات بوده است. هم‌چنین شرکت لینده آلمان و میتسویی ژاپن جهت مشارکت در سرمایه گذاری پروژه‌های دماوند به صورت BOO پیشنهادات خود را ارائه داده اند. در عین حال فرایند خروج تجهیزات و کالاهای صنعتی از کشورهای خارجی به ایران نیز تسهیل گردیده است.
ج: حوزه حمل و نقل
حمل و نقل دریایی:
- ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های کشتیرانی و نفتکش از تحریم‌ها خارج شده و امکان احیای فعالیت‌های عادی خود را بازیافته اند. نظر به اهمیت این دو شرکت در ادامه جز�
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پایگاه خبری آفتاب]
[مشاهده در: www.aftabnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]
-
گوناگون
پربازدیدترینها