واضح آرشیو وب فارسی:مهر:
آشکار شدن نکات جدیدی در باره توالی استقراری در تخت سلیمان
شناسهٔ خبر: 3716731 - دوشنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۵ - ۱۱:۴۷
فرهنگ > میراث فرهنگی و گردشگری
.jwplayer{ display: inline-block; } بازنگری کاوش های قبل و انجام کاوش محدود در گمانه ایوان غربی تخت سلیمان، علاوه بر نیل به اهداف آسیب شناختی بنا، نکاتی درباره توالی استقرار و آثار فرهنگی مربوط به دوره ساسانی را آشکار کرد. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری،میثم لباف خانیکی سرپرست هیات باستان شناسی گفت :آنچه بیش از دیگر بناهای مجموعه معماری تخت سلیمان جلب نظر می کند، بقایای ایوان رفیعی معروف به ایوان خسرو است که در غرب مجموعه و مشرف به دریاچه ساخته شده است. لباف گفت:در گام نخست، لزوم شناخت بنا ایجاب می کرد بخشی از ایوان ساسانی که در زیر لایه های متوالی مدفون شده بود، مورد مطالعه قرار گیرد این بخش شامل قسمت های پایینی جرزهای شمالی و جنوبی ایوان و کف اصلی ایوان می شود که در دورۀ ساسانی ساخته شده است. وی افزود: به منظور پرهیز از اجرای کاوش های دامنه دار، تصمیم گرفته شد که در مرحلۀ اول به خواناسازی دیواره های گمانه هایی اقدام شود که در سال ۱۳۸۰ در مجاورت جرزهای ایوان حفر شده بود. لباف گفت : گمانه زنی سال ۱۳۸۰ در محدودۀ چهار کارگاه (یک گمانه در مجاورت جرز جنوبی و سه گمانه در مجاورت جرز شمالی) صورت گرفته بود که در فعالیت باستان شناسی سال جاری دو گمانه، مورد خوانا سازی و بازنگری قرار گرفت که در نتیجۀ خواناسازی گمانه های قدیمی، شکاف ها و شکستگی های موجود بر بدنۀ جرزهای شمالی و جنوبی ایوان خسرو به دقت بررسی و مستند نگاری شد . این باستان شناس افزود:همچنین به منظور بازبینی توالی لایه های فرهنگی و شناسایی سازه های عمقی، کارگاه جدیدی به ابعاد ۲×۲ متر به گوشۀ شمال شرق یکی از گمانه های قدیمی اضافه شدکه دیواره های این گمانه، اطلاعات ارزشمندی از توالی لایه های فرهنگی در محل ورودی ایوان خسرو ارائه دادکه یکی از مهمترین یافته های این گمانه، مقطعی از یک کورۀ سفالپزی است که به نظر می رسد به صورت چاله ای در کف ایلخانی ایوان ایجاد شده بود. وی گفت :همچنین در عمیق ترین لایه، بخشی از یک دیوار قطور به پهنای تقریبی ۳ متر و ارتفاع ۵/۱ متر شناسایی شدکه در محل ورودی ایوان و عمود بر دو جرز شمالی و جنوبی ساخته شده بود. او اظهارداشت :کلیۀ یافته های منقول وغیرمنقول در حین کاوش و پس از آن با بهره گیری از روش های جدید به دقت مستندنگاری شده و عملیات حفاظت پس از کاوش نیز در جریان است. لباف افزود:براساس کاوش های باستان شناسی سال ۱۳۳۷ شمسی در بخش های مختلف تخت سلیمان ایوان خسرو به انضمام دو تالار جانبی و اتاق هایی که در منتتهی الیه غربی ایوان ساخته شده بودند، عمارتی مجلل را شکل می داده که در دورۀ ساسانی به عنوان شاه نشین کاربری داشته است. به گفته این باستان شناس ،فرسایش و ویرانی این ایوان در ادوار پس از سقوط ساسانیان و رسوب گذاری پیاپی دریاچه سبب شده که کف اصلی ایوان در زیر لایه ای از خاک و آوار به ضخامت تقریبی سه متر دفن و زمانی که ایلخانان مغول در قرن هفتم هجری به تخت سلیمان آمدند، کف جدیدی بر سطح برآمدۀ زمین ساختند. لباف با اشاره به اینکه ایوان خسرو در دورۀ ایلخانی بر بلندای جرزهای شمالی و جنوبی افزوده شد و این بار، طاق جدیدی با قوس جناغی بر جرزهای این ایوان استوار گشت ،گفت:در همین دوره نمای ایوان با طاقنماها و مقرنس های ایلخانی تزیین شد و فضای داخلی با کاشی های زرین فام پوشش یافت. وی افزود:درفضاهای جانبی نیز پاره ای تغییرات انجام شدو دو تالار هشت گوش مجلل در دو گوشۀ انتهایی ایوان خسرو بنا شد. به گفته لباف عکس هایی که در اوایل قرن حاضر از ایوان خسرو تهیه شده، بیانگر اینست که تا قبل از سال ۱۳۳۵ شمسی جرز جنوبی ایوان تا ارتفاع قابل توجهی باقی بوده و هنوز آثاری از تزیینات معماری و کتیبه های ایلخانی بر نمای ایوان مشهود بوده است ولی به دلیل به یغما رفتن مصالح معماری و عوامل مخرب محیطی، این دیوار فرو ریخته و امروزه تنها بخشی از جرز شمالی ایوان خسرو باقی مانده است. این باستان شناس در ادامه افزود:به منظور حفظ بقایای جرز شمالی ایوان، در دهۀ ۱۳۵۰ شمسی شبکۀ درهم تافته ای از لوله های آهنی بر گرد این سازه ایجاد شد تا از رانش بیشتر دیوار و تخریب آن پیشگیری شود. وی تصریح کرد:گرچه داربست فلزی ، به خوبی از وظیفۀ خویش برآمده، ولی منظر نازیبایی به ایوان خسرو بخشیده است از این رو، پایگاه تخت سلیمان در سال جاری بر آن شد تابا همکاری متخصصانی از پژوهشکدۀ بناها و بافت های تاریخی پژوهشگاه میراث فرهنگی گردشگری و دانشگاه درسدن آلمان در جستجوی راهکاری حفاظتی، به استحکام بخشی بنای مزبور پرداخته و نهایتاً داربست ها را با روش ها و ابزارهای نوین جایگزین کند. مجوز بازنگری کاوش های پیشین و انجام کاوش محدود در گمانه ایوان غربی تخت سلیمان توسط رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]