واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: رسانههاي مجازي اردوغان را مديون خود كردند
در شبي كه شبكه اول تلويزيون ايران در حال پخش سريال معماي شاه با موضوع كودتاي نظامي عليه دولت قانوني مصدق بود، در تركيه، كشور همسايه ما كودتايي در حال رخ دادن بود و در اولين اقدام كودتاچيان به شبكه تلويزيون دولتي اين كشور حمله كردند؛ كودتايي كه با حمله به رسانهها آغاز شد...
نویسنده : محمدصادق عابديني
در شبي كه شبكه اول تلويزيون ايران در حال پخش سريال معماي شاه با موضوع كودتاي نظامي عليه دولت قانوني مصدق بود، در تركيه، كشور همسايه ما كودتايي در حال رخ دادن بود و در اولين اقدام كودتاچيان به شبكه تلويزيون دولتي اين كشور حمله كردند؛ كودتايي كه با حمله به رسانهها آغاز شد و سرانجامش را نيز رسانهها رقم زدند. كودتاي نافرجام تركيه نشان داد در روزگار عموميت پيدا كردن رسانههاي غيررسمي، موفقيت اقدامهاي سخت نظامي با اما و اگرهاي زيادي روبهرو شده است.
كودتاي تركيه و نقش رسانهها
كودتاي نظامي در تركيه آنگونه كه از اخبار مشخص شده است در جمعه شب به وقت محلي آغاز ميشود و يگانهاي نظامي مخالف دولت اردوغان به سرعت در دو شهر آنكارا و استانبول وارد عمل ميشوند و اوضاع را در دست ميگيرند. در كنار حضور نيروهاي ارتش در خيابانها و مراكز دولتي، رسانهها هم مورد حمله كودتاچيان قرار ميگيرند و كاركنان شبكه TRT تركيه را به گروگان ميگيرند و مجري اين شبكه را مجبور ميكنند تا بيانيه كودتاچيان را بخواند. شبكه CNN تركيه نيز مورد حمله قرار ميگيرد. كودتاچيان حساسيت در دست داشتن رسانههاي رسمي را درك كرده بودند. چند شبكه اجتماعي مانند «فيسبوك» و «توئيتر» نيز در تركيه قطع ميشوند، ولي شبكههاي اجتماعي تنها منحصر به اين دو شبكه نميشوند. اردوغان كه كودتاچيان به دنبال محل اختفاي وي بودند با ارتباط ويدئويي از طريق يك برنامه شبكه اجتماعي موبايلي، هيجانزده از مردم خواست تا به خيابانها بيايند. پيغامي كه اگر چند ساعت ديرتر صادر ميشد، سرنوشت ديگري رقم ميخورد.
مردم تركيه در دو شهر مهم استانبول و آنكارا به خيابانها آمدند و با يگانهاي كودتاچي درگير شدند و از پيشروي آنها جلوگيري كردند. شبكههاي اجتماعي محلي شد براي ارتباط ميان مردم هوادار دولت و در حالي كه رسانههای رسمي تحتتأثير كودتا تعطيل شده يا تحت كنترل درآمده بودند، رسانههاي غيررسمي حركت مردمي را ساماندهي ميكردند. فرداي كودتا، شبكه الجزيره برنامه فيس تايم ايفون را كه اردوغان از آن براي ارسال پيام به مردم كشورش استفاده كرده بود، باعث بقاي حكومت وي عنوان كرد. حبيب ايل بيگي، معاون سازمان سينمايي كه در ساعات كودتا در تركيه به سر ميبرده و امروز ميتواند بگويد خوش شانس بوده كه در آن شرايط بحراني آسيبي نديده است، در توئيترش نوشت: «حضور مردم، كار را تمام كرد و كودتاچيان شكست خوردند. سالهاي دورتر هر چند وقت يك بار در تركيه نظاميها كودتا ميكردند. حالا در عصر جديد و عصر ارتباطات ديگر نميشود از اين كارها كرد.»
شبكههاي اجتماعي از شايعه تا طنازي
در شبي كه كودتاي تركيه با حضور مردم رو به شكست ميرفت، در ايران شبكههاي اجتماعي حال و هواي ديگري داشتند. خبر كودتا در تركيه و اخبار لحظه به لحظه آن در شبكههاي اجتماعي بين ايرانيها رد و بدل و منتشر ميشد. در اين شب بازار دو چيز داغ بود، ابتدا شايعات درباره كودتا و دومي طنازي و ساخت جوك درباره آنچه در تركيه ميگذشت. بازار شايعات از اخبار تركيه گرفته تا واكنش مقامات كشورمان را در پي داشت؛ اخباري مانند: « فرود هواپيماي حامل اردوغان و خانوادهاش در ايران با اسكورت نيروي هوايي كشورمان» و «آمادهباش نيروهاي نظامي كشورمان». جالب اينجا است در حالي كه اردوغان خود را به استانبول رسانده بود، حسن شمشادي خبرنگار كهنهكار صداوسيما در توئيترش نوشت: «هواپيماي اردوغان در تهران به زمين نشست! بنابر مذاكرات صورت گرفته ايران و عمان، تا ساعتي ديگر به مقصد قطر پرواز خواهد كرد...» اما در كنار اين اخبار داغ كه تا پاسي از شب شبكههاي اجتماعي ايرانيها را پر كرده بود، حس طنازي برخي هموطنان گل كرد و شروع به ساخت جوك و لطيفه درباره كودتا كردند. جوكهايي نظير: «ويژه برنامه ماه عسل فردا ساعت 20 از شبكه 3 سيما با حضور رجب طيب اردوغان»، «اردوغان كجايي دقيقا كجايي...»، «تور استانبول، شش شب اقامت، هتل پنج ستاره صبحانه، ناهار و شام با موز رايگان فقط 11 هزار و 500 تومان»، عدهاي هم براي مهدي طارمي و رضائيان بازيكنان سابق پرسپوليس كه به تازگي به ليگ تركيه رفتهاند، جوك ميساختند و البته شبكهGEM و بازيگراني كه به تازگي از كشور خارج شدهاند تا با اين شبكه همكاري كنند، موضوع برخي ديگر از لطيفهها بود. در اين بين يك پست جالب و قابل تأمل بود «وضعيت خاورميانه: عراق جنگ، افغانستان جنگ، آذربايجان و ارمنستان درگيري قره باغ! بحرين جنگ داخلي، عربستان جنگ، يمن جنگ، لبنان جنگ، سوريه جنگ، تركيه درگيري داخلي، ايران مردمش در حال ساختن جوك در مورد اردوغان! سلامتي شهدايي كه امنيت رو آوردن و رهبري مقتدر امام خامنهاي صلوات.»
برگ برنده شبكه خبر
اتفاقات كشور تركيه از همان لحظات اول آغاز كودتا توسط شبكه خبر سيما پوشش خبري داده شد. شب كودتاي تركيه را ميتوان شب نشان دادن تواناييهاي يك شبكه خبري ايراني در پوشش بحرانهاي سياسي نشان داد. در حالي كه چندين شبكه خبري مهم جهان غافلگير شده بودند، مجيد اخوان خبرنگار صداوسيما در استانبول و حسن ميربها از آنكارا به صورت زنده اخبار را از طريق ارتباط مستقيم تلفني و تصويري پوشش دادند. فتح الله فاخري، مدير اخبار شبكه خبر در گفت و گو با «جوان» با اشاره به عملكرد مطلوب اين شبكه، روند پوشش خبري حوادث را در اين شبكه اين گونه توضيح داد: شيفت شب شبكه خبر اخبار را رصد ميكند و اگر خبري از سوي دو منبع معتبر داخلي تأييد شود، آن را پوشش ميدهد و دنبال ميكند و تلاش ميكند با ارتباط با خبرنگاران در مراكز صداوسيما، جديدترين اخبار را به دست آورد. فاخري افزود: تلاش ميكنيم از جديدترين فناوريها براي ارتباط با خبرنگاران استفاده كنيم و از اينترنت و ارتباط تصويري استفاده كنيم يا حداقل به صورت تلفني از اخبار جويا شويم. سپس گروههاي بخش زنده خبري را جهت ارتباط با كارشناسان حوزه به كار ميگيريم و بحث ترجمه همزمان پيش ميآيد. مدير كل خبر شبكه خبر درباره شب كودتاي تركيه ميگفت: به دليل اهميت كار، همه مسئولان شبكه از جمله بوالي، مدير شبكه خبر سر كار آمده بودند و شرايط كاريمان مثل روزهاي عادي شده بود، مترجمان سعي ميكردند سريعتر از خبرگزاريها، اخبار را از تركي ترجمه و زيرنويس كنند، بخش «لايو»(زنده) نيز ارتباط تصويري با تركيه برقرار ميكرد و خبرنگار ما با لپتاپش از لحظه به لحظه كودتا تصوير پخش ميكرد. اين تصاوير آنقدر خاص بود كه خبرگزاريهاي خارجي نيز از آن استفاده كردند. وي گفت: از شب همه بخشهاي خبري را به كودتاي تركيه اختصاص داديم و پخش برنامههاي ضبطي را قطع كرديم.
به گفته فخاري شبكه خبر بعد از تغييرات مديريتي به دنبال تأثيرگذاري خبر بوده و تلاش كرده است ارتباطهاي زنده خبري را بيشتر كند و با اين كار بر ميزان صحت و دقت اخبار بيفزايد. مدير بخش خبر شبكه خبر كه در زمان مصاحبه با «جوان» هنوز درگير اخبار تركيه بود، تأكيد كرد: همكاران ما تلاش دارند تا آخرين خبرها را زودتر از ديگر رسانهها در اختيار مخاطبان شبكه قرار دهند. در شب كودتاي تركيه، شبكه خبر نقش اول اطلاعرساني را براي فارسيزبانها داشت! اتفاقي كه نشان داد يك شبكه ايراني ميتواند در بحرانهاي منطقهاي قابليت رقابت با شبكههاي خارجي را داشته باشد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۶ تير ۱۳۹۵ - ۲۰:۴۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]