واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مثل در قرآن كریم(1) قرآن، اقیانوس بیكرانی است كه ضمن این كه دارای ساحلهایی در وادی بی نهایت و عمقی به ژرفای خالق آن است، بخشنده ای است كه مشتاقان خویش را به تناسب استعداد و ظرفیتی كه دارند و اشتیاق و طلبی كه می نمایند بهره می دهد.گرچه هیچ انسانی را قدرت رسیدن به كند این كتاب عظیم نیست، اما همه می توانند از این كتاب به قدر ظرفیت خویش بهره جویند. به همین جهت همه مسلمانان درهمه حال خود را نیازمند راهنمایی ها ، اندرزها ، هشدارها و بشارتهای قرآن كریم می دانند.ما نیز بر آن شدیم كه قبسی از خورشید نورانی خداوند سبحان را بر دلهای مشتاقان نور، بتابانیم. و دست نیاز به سوی درگاهش بلند می نماییم كه: بارالها برما رحم فرما و ما را بیش از پیش مشتاق معارف قرآن قرارده .آنچه از نظرمی گذرانید جستاری در مثلهای قرآنی می باشدكه مطالب آن به صورت پیوسته در اختیار شما عزیزمان قرار می گیرد.مثل چیست؟"مثل" عبارت است از آن كه چیزی را برای كسی چنان توصیف كنیم كه گویی آن را می بیند.(1) همچنین مثل به معنی: توصیف كردن، تشبیه كردن و حتی نمایش دادن نیز آمده است.(2)یكی از طرق آموزش غیر مستقیم، استفاده از تمثیل در قالب حكایات است به نحوی كه شنونده بتواند خود را در قالب قهرمان آن حكایت یا یكی از قهرمانان آن مجسم كرده و با تعمیم حوادث مذكور درآن حكایت نتیجه گیری مناسب اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و... نماید، بدون آن كه گوینده به طور مستقیم یا آمرانه او را وادار به پذیرش مطلب نموده باشد. قرآن نیز از این شیوه به بهترین وجه استفاده كرده و حقایق سترگ و مفاهیم بزرگ را در قالب تمثیل های ساده و روان و همه فهم به مخاطبان خود عرضه نموده است.دلایل ذكر مثلهای قرآنیخداوند متعال در آیات متعدد علت ذكر این امثال را بیان فرموده است:1- هدایت مردم: درآیه 89/ اسراء، علت ذكر امثال قرآنی، هدایت مردم به سوی زندگی بهتر و سعادت ابدی بیان شده است: ( ما دراین قرآن برای مردم همه نوع مثل ها را آورده ایم تا شاید- با تدبر در آنها- هدایت شوند، اما اكثرمردم به جز كفر و عناد از چیزهای دیگر دوری كردند.)در جای دیگر می فرماید: مادر این قرآن، هر گونه مثال و بیان برای هدایت خلق، آوردیم اما آنها بیش از همه چیز، با سخن حق به جدال و خصومت بر می خیزند. ( كهف/ 54)2- عبرت گرفتن انسانها:دومین علت امثال قرآنی، عبرت آموزی و درس گرفتن مردم از این امثال است. خداوند می فرماید:ما قویترین سركشان- اقوام گذشته- را به عقوبت اعمالشان هلاك كردیم و شرح حال پیشینیان را برای عبرت مردم آورده ایم.(زخرف/ 8)درآیه ای دیگر می فرماید: و هلاك آن قوم را مایه عبرت آیندگان قرار دادیم. (زخرف/ 56)3- اتمام حجت:یكی دیگر از دلایلی كه خداوند متعال اقدام به بیان مثلهای قرآنی فرموده است، اتمام حجت با مردم است تا جای هیچ بهانه ای برای انسان ها باقی نماند.می فرماید: و طوایف بسیار دیگری را به كیفر كردارشان هلاك كردیم و ما برای هر یك از این طوایف، مثلهایی برای اتمام حجت آوردیم. ( فرقان/ 39)نتیجه این كه علل آوردن امثالی قرآنی، هدایت، عبرت گرفتن و اتمام حجت با مردم می باشد. و این امثال، طیف وسیعی از موضوعات متعدد را در بر می گیرد. از گیاهان و نباتات گرفته تا حیوانات و حشرات و آدم های خوب و بد و شهرها و پیامبران وزنان خوب و بد و بتها و حتی سنگها و...بر آنیم تا برای شناخت بیشتر قرآن كریم طی سلسله مقالاتی به ذكر امثال قرآنی بپردازیم . امید كه مورد توجه قرار گیرد.منبع:1- فرهنگ لاروس، عربی – فارسی، جلد دوم.2- فرهنگ نوین عربی – فارسی، جلد دوم، ص 642.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 618]