محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1853250817
مروری بر تاریخچه صنعت چاپ در ایران - فراتاب
واضح آرشیو وب فارسی:فراتاب: نخستین چاپخانه گوتنبرگی در ایران را قریب 376 سال پیش ارامنه ی اصفهان در عهد شاه صفی یکم صفوى گشودند، اما تحول بزرگ در فن چاپ و انتشار مواد چاپی ، اعم از کتاب ، روزنامه و مواد دیگر، از دوره ولایتعهدی عباس میرزا قاجار آغاز شد.فراتابـ سرویس تاریخ: در سال 1639سه کتاب به زبان و خط فارسی از سوی هیات های تبلیغی مسیحی و در باب تبلیغ مسیحیت در لیدن هلند به چاپ رسیده و چاپخانه ای که این کتاب ها در آن چاپ شد ، ظاهرا نخستین چاپخانه فارسی در جهان است. اما نخستین چاپخانه گوتنبرگی در ایران را قریب 376 سال پیش یعنی در 22 ماه می 1640 مصادف با 30 محرم 1050 قمری، ارامنه در اصفهان در عهد شاه صفی یکم صفوى گشودند که اکنون نمونه های فراوان چاپی آن به خصوص کتاب مقدس مسیحیان، در موزه ارامنه ایران در کلیسای وانک اصفهان، قرار دارد. بر اساس مدارک موجود، نخستین کتابی که در خود ایران چاپ شده ، زبور داوود یا ساغموس است به زبان و خط ارمنی در 572 صفحه در جلفای اصفهان و به دست کشیشان ارمنی به چاپ رسیده است. اینکه ارمنیان پیش از دیگر گروه های قومی ـ زبانی ساکن ایران توانسته اند در ایران چاپخانه ای از آن خود تاسیس کنند و آزادانه به چاپ و نشر منابع مسیحی بپردازند و در میان قوم های جهان مقام پانزدهم را از حیث قدمت چاپ احراز کنند، دلایل بسیاری دارد که مهم ترین آن ، محیط آزاد و تشویق آمیزی بود که به ویژه شاه عباس اول صفوی و فرمانروایان دیگر این سلسله برای آنها ایجاد کرده بودند. براساس اشاره های سیاحان خارجی ، به ویژه شاردن ، شماری از ایرانیان در عصر صفویه از کار چاپ و چاپخانه آگاهی داشته و به ورود آن به ایران شایق بوده اند. نخستین چاپخانه گوتنبرگی در ایران را قریب 376 سال پیش یعنی در 22 ماه می 1640 مصادف با 30 محرم 1050 قمری، ارامنه ی اصفهان در عهد شاه صفی یکم صفوى گشودند. جان پینکرتون و جونس هنوی که در عصر نادرشاه افشار به ایران سفر کرده اند، از جزوه هایی صحبت به میان آورده اند که به زبان لاتینی و عربی چاپ و منتشر می شده است. تحول بزرگ در فن چاپ و انتشار مواد چاپی ، اعم از کتاب ، روزنامه و مواد دیگر، از دوره ولایتعهدی عباس میرزا قاجار آغاز شد که مصادف است با پیامدهای جنگ های ایران و روس. عباس میرزا نایب السلطنه، میرزا زین العابدین تبریزی را مامور فراگیری فن چاپ و به راه انداختن نخستین چاپخانه در تبریز کرد تا اینکه میرزا زین العابدین تبریزی به سال ۱۲۳۳ هجری قمری اسباب و آلات چاپ حروفی را به تبریز آورده و تحت حمایت عباس میرزا نایب السلطنه که در آن زمان حکمران آذربایجان بود کتابی مربوط به میرزا ابوالقاسم فراهانی که در برگیرنده حکایت هایی از جنگ میان دولت ایران و روسیه را که در تاریخ ۱۲۲۸ هجری قمری (برابر با ۱۸۱۳ میلادی ) با عهدنامه گلستان به پایان رسیده بود، چاپ کرد. بررسی نخستین کتاب های چاپی نشان می دهد که دولت وقت از فناوری چاپ در جهت اهداف خود استفاده می کرده و کتاب ها بیشتر تاریخی ، دینی ، ادبی ، یا در جهت ترویج اصول بهداشتی و ترویج جنبه هایی از حیات مدنی و فرهنگ زندگی اجتماعی جدید بوده است. دومین چاپخانه که به ایران وارد شد چاپخانه سنگی است که آن نیز در تبریز دایر شده است. چاپ سنگی در ایران بنا به عللی پس از چاپ سربی رواج یافت . جعفرخان تبریزی برای تعلیم دیدن چاپ سنگی به مسکو فرستاده شد و در بازگشت ، یک دستگاه چاپ سنگی را در 1240ـ 1239، چند سالی پس از ورود چاپ سربی ، با خود به تبریز آورد. نخستین کتاب چاپ سنگی ظاهرا قرآنی بود که در 1248 به همت میرزا اسداللّه در تبریز چاپ شد و سه سال بعد، باز به همت او و در تبریز، انتشار یافت . جای تعجب است که چاپ سربی نخستین پس از کار کردن دیگر معمول نشد و چاپ سنگی جای آن را گرفت. علت جایگزینی چاپ سنگی به جای چاپ سربی این بود که افرادی چاپ سربی و حروف آن را با نظر بدبینی نگاه می کردند و علامت کفر می دانستند و چون حروف ایران، فارسی بود با حروف سربی در آن زمان نمی توانستند گوناگونی در خطوط داشته باشند در صورتی که در چاپ سنگی از خوشنویسان کمک گرفته می شد. اما اینکار باعث ضربه ای بر پیکره گسترش فرهنگی ایران شد و آن اینکه کتاب های سنگی گران تمام می شد و مردم توان تامین هزینه خرید کتاب را نداشتند و خود این دردی بزرگ بود. چاپ سنگی جز در تبریز و تهران در بسیاری از شهرهای دیگر ایران رواج یافت و تا زمان ناصرالدین شاه قاجار که چاپ سربی پس از مدتی بیش از نیم قرن بار دیگر جان گرفت، در صنعت چاپ ایران یکه تازی می کرد. مشکل دیگر چاپخانه های نخستین ایران، غارت مداوم آنها توسط برخی افراد کوته فکر بود، اما در کشور ایران کماکان مردان و زنان فرهنگ دوستی هستند که مقاومت کرده و از تلاش برای ساختن سرزمین و پیشرفت آن گامی به عقب نمی نهند و دلسرد نمی شوند. یکی از آنها حاجی حاج آقا بود. در حدود نود سال پس از تاسیس اولین چاپخانه در تبریز نوه حاج زین العابدین، کسی که اولین چاپخانه سنگی و سربی را در ایران و تبریز دایر کرد، به نام زین العابدین چاپخانه چی که پس از زیارت مکه به نام حاجی حاج آقا معروف و هنگام گرفتن شناسنامه نام علمیه را برخود انتخاب نمود، ماشین چاپی از اروپا خریداری و از طریق کشور مصر وارد بندراستانبول در ترکیه فعلی کرد و از این بندر توسط چهل گاومیش آن را به تبریز منتقل کرد. حاجی حاج آقا علمیه همراه با دستگاه های چاپ سنگی خود هشت تن از متخصصین صنعت چاپ را نیز از کشور آلمان برای نصب و آموزش این دستگاه ها به تبریز آورد. این آلمانی های متخصص صنعت چاپ در منزل مسکونی حاجی حاج آقا که ماشین های چاپ نیز در قسمتی از این خانه ۲۲۰۰ متر مربعی دایر شده بود، ساکن شدند. دختر حاجی حاج آقا علمیه اظهار می دارد که زمان حمل گاومیش های حامل دستگاهای چاپ از کوچه های تنگ و باریک محله منجم تبریز به اجبار دیوارهای تعداد زیادی از خانه های همسایه ها را فرو ریخته و خراب کردند که حاجی حاج آقا هزینه بازسازی دیوارهای فرو ریخته را نیز متحمل شدند. نوه های حاجی حاج آقا علمیه اغلب به کار آبا و اجدادی خویش روی آورده اند و در صنعت چاپ ایران مشغول به فعالیت هستند. پس از تاسیس مدرسه دارالفنون وضع و سیر چاپ در ایران دگرگون شد. نیاز به انتشار کتاب های درسی ، سبب شد که در این مدرسه کارگاه چاپ آثار استادان دارالفنون ، منابع درسی دانش آموزان و نیز پاره ای کتاب های دیگر تاسیس شود. چاپخانه کوچک دارالفنون ظاهرا در 1268 و با نام دارالطباعه خاصه علمیه مبارکه دارالفنون تهران و زیر نظر علیقلی میرزا اعتضاد السلطنه تشکیل شد. پس از تاسیس مدرسه دارالفنون وضع و سیر چاپ در ایران دگرگون شد. نیاز به انتشار کتاب های درسی ، سبب شد که در این مدرسه کارگاه چاپ آثار استادان دارالفنون ، منابع درسی دانش آموزان و نیز پاره ای کتاب های دیگر تاسیس شود. چاپخانه کوچک دارالفنون ظاهرا در 1268 و با نام دارالطباعه خاصه علمیه مبارکه دارالفنون تهران و زیرنظر علیقلی میرزا اعتضادالسلطنه تشکیل شد و تا 1300 دایر بود و شاید حدود 40 عنوان کتاب درسی در آن به چاپ رسیده باشد. اما چاپخانه ای دولتی ، که تحت عناوین مختلف فعالیت می کرد و به چاپ کتاب و روزنامه می پرداخت ، در دوره ناصرالدین شاه تاسیس شد. نهضت مشروطه در ایران عامل افزایش تعداد عنوان ها و شمارگان روزنامه ها، گرایش بیشتر مردم به خواندن مطالب سیاسی و اجتماعی و نیز تقویت و گسترش چاپ در ایران بود. چاپ ژلاتینی ، که بعد جای خود را به روش چاپ استنسیلی داد، احتمالا از اواخر عصر ناصری و همز مان با آغاز تحرکات سیاسی تازه ، برای تکثیر اعلامیه های پنهانی ، نامه های سرگشاده و شب نامه های سیاسی مورد استفاده قرار گرفت و ظاهرا چاپخانه های مخفی کوچکی برای چاپ ژلاتینی تشکیل شده بود. چاپخانه مجلس شورای ملی ، مدت کوتاهی پس از تشکیل مجلس اول ، به منظور چاپ و نشر روزنامه و نیز مطالب اختصاصی خودِ مجلس ، به سرعت تاسیس شد و در مدت کوتاهی به بزرگ ترین چاپخانه کشور تبدیل گردید. چاپخانه مجهز دیگری به نام چاپخانه شاهنشاهی ، به سرپرستی عبداللّه خان قاجار که مدیریت او در صنعت چاپ معروف بوده است ، پس از استقرار مشروطیت تاسیس شد و تا 1328 فعال بود. در دوره محمدعلی میرزا، استفاده از چاپخانه های سربی اختصاصی و غیردولتی به جای چاپخانه های سنگی دولتی معمول شد، به طوری که بنا به تخمین حوالی سال 1330 معدودی چاپخانه سنگی به فعالیت ادامه می دادند. تاسیس دانشگاه تهران و نهادهای جدید آموزشی در عصر پهلوی اول، همراه با دولت و ارتش رو به گسترش ، نیاز به چاپ برخی مطالب را در مقیاسی وسیع تر فراهم آورد. تاسیس چندین چاپخانه دولتی و وابسته به دولت ، مانند چاپخانه ارتش ، چاپخانه بانک ملی ایران ، چاپخانه دخانیات ایران ، چاپخانه راه آهن و مانند اینها، حاصل نیاز دولت به تامین احتیاجات خود در زمینه چاپ به طور مستقل بود. در سال های 1307، 1310 و 1317 برای چاپ و نشر کتاب های درسی در سراسر کشور و به شیوه ای نو اقدام شد. تاسیس دانشگاه تهران و نهادهای جدید آموزشی در این عصر، همراه با دولت و ارتش رو به گسترش ، نیاز به چاپ برخی مطالب را در مقیاسی وسیع تر فراهم آورد. تاسیس چندین چاپخانه دولتی و وابسته به دولت ، مانند چاپخانه ارتش ، چاپخانه بانک ملی ایران ، چاپخانه دخانیات ایران ، چاپخانه راه آهن و مانند اینها، حاصل نیاز دولت به تامین احتیاجات خود در زمینه چاپ به طور مستقل بود. چاپخانه تابان ، به عنوان نخستین چاپخانه خصوصی که به دستگاه های جدید و خودکار مجهز شد، تحولی چشمگیر را از سرگذراند. چاپخانه بانک ملی ایران هم به دستگاه های ملخی جدید مجهز گردید. چاپخانه اطلاعات هم که پیش از 1320 چاپخانه بزرگی بود، مجهزتر شد. در دهه 1330، دستگاه های افست رتاتیو و دورنگ و چهاررنگ جدید به ایران وارد شد و تحولی فنی در چاپ به بار آورد. چاپخانه های افست ، روزنامه کیهان و سپهر، مهم ترین چاپخانه های آن دهه به شمار می آیند. در دهه 1340 چاپ وارد مرحله تازه ای شد و انتشار کتاب های درسی در شمایلی جدید، کتاب های ارزان قیمت جیبی و شماری نشریه و گسترش آموزش های چاپ رونق آن را بیش از پیش کرد. تا حدود نیمه دهه 1340 ، آموزش چاپ در ایران به شیوه استادی ـ شاگردی و از طریق چاپخانه ها انتقال می یافت . در 1344 ، رشته چاپ در هنرستان فنی تا مقطع دیپلم فنی دایر شد. از 1345 به بعد، هر سال چند تن برای فراگرفتن فنون جدید چاپ به اتریش اعزام می شدند. دهه 1350 برای چاپ کشور از سال های پر برخورد به شمار می آید. افزایش چشمگیر درآمد کشور و طرح های گسترده توسعه ، که نیاز به گسترش چاپ را بیشتر می ساخت، با سیاست نظارت بسیار شدید بر چاپ کتاب و مطبوعات همراه شد. ورود تجهیزات جدید چاپ ، از جمله دستگاه لاینوترون ، پاسخی به نیازهای رو به افزایش منابع چاپی ، به ویژه کتاب های درسی مدارس و دانشگاه ها بود. پس از انقلاب نیز روند رشد صنعت چاپ ایران ادامه یافت، در حالی که در پایان شهریور 1359، بیش از 350 عنوان روزنامه در ایران چاپ شده بود . چاپ در ایران از 1357 به این سو به طور کلی بر اثر چند عامل رو به رشد نهاده است : افزایش عناوین کتاب و نشریه ؛ برداشته شدن ممیزی ، جز در دوره هایی کوتاه ؛ گسترش آموزش چاپ ؛ انتشار نشریه های تخصصی در این زمینه ؛ گسترش و تقویت صنف چاپ و صنف های وابسته ؛ ورود تجهیزات و فنون جدید چاپ ، به ویژه استفاده از رایانه و دستگاه ها و شبکه ها و نظام های رایانه ای که انقلابی در اطلاعات و ارتباطات در سطح جهانی به بار آورده است ؛ توسعه دانشگاه ها و آموزش عالی ؛ افزایش جمعیت و رشد سریع نسل جدید لازم التعلیم و نیاز به چاپ منابع جدید؛ گسترش نهضت سوادآموزی و نظایر اینها. در سال 1371 روش چاپ رنگی در مطبوعات به کار گرفته شد. روزنامه همشهری نخستین روزنامه رنگی ایران است . در همین سال آیین نامه جدیدی در خصوص تاسیس چاپخانه ها و واحدهای وابسته و چگونگی نظارت بر آنها به تصویب رسید. چاپ تمبر، اوراق بهادار، اسناد، بلیت اتوبوس های شهری ، برگه های عوارض و نظایر اینها در چاپخانه های دولتی و تحت مقررات خاصی انجام می گیرد. چاپخانه ویژه چاپ اسکناس در 1361 تاسیس و سال بعد به بهره برداری رسید و از 1367 اسکناس کشور کلا در این چاپخانه چاپ شده است. منبع: دنیای اقتصاد
دوشنبه ، ۳خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فراتاب]
[مشاهده در: www.faratab.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]
-
گوناگون
پربازدیدترینها