تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833279399
رؤیای تاریخی بر باد رفته لرستان - پایگاه خبری اطلاع رسانی شفا آنلاین
واضح آرشیو وب فارسی:شفا آنلاین: شفا آنلاین>اجتماعی>طاق قاجاری پل ساسانی «کشکان» که فروریخت تازه پیامدهای سیلاب بی توجهی به پل های تاریخی خود را نشان داد تا معلوم شود این پل قاجاری تنها خسارت وارده به پل های لرستان که قدمتی از هخامنشی تا به قاجاریه دارند، نیست.به گزارش شفا آنلاین ، آن طور که «علی مصطفی نژاد» مدیر سابق تنها پایگاه پل های تاریخی می گوید: «از سال 88 تا امروز از 6 پلی که پرونده ثبت جهانی آنها کامل شده بود، یک پل(پل زال) به طور کامل فروریخت»، تا عکس های باقی مانده آن تنها نشان از وجود پلی باشد که به همراه 5 پل کشکان، کلهر، پلدختر، گاومیشان و پل شکسته(شاپوری) سودای ثبت در فهرست جهانی یونسکو را داشتند. از سویی دیگر پل زال و طاق الحاقی پل کشکان تنها قربانی بی توجهی به تاریخ پل سازی در کشور نیست. هرچند «محمد حسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور درباره چرایی این اتفاق توضیحی نمی دهد اما از سفر قریب الوقوع خود به لرستان و بررسی وضعیت پل های تاریخی این استان خبر می دهد. تشکیل پایگاه پل های تاریخی کشور پل های لرستان پیش از آن که سیلاب، طاق قاجاری پل کشکان را فرو بریزد هم خبرساز شده بودند. سیلاب به جان خرم آباد که افتاد این تخریب پل های معاصر و پل هایی که بیش از چند سال عمر نداشتند در صدر اخبار خسارت های سیلاب نشستند. واکنش فضای مجازی به این ماجرا تا چند روز ادامه داشت. اوج اعتراض آنها آنجا بود که عکس فروریخته پل 9 دی را در کنار پل ساسانی(1700 ساله) دزفول قرار دادند. البته شهردار خرم آباد تخریب این پل را به دلیل سیل سال 94 دانست و نتیجه قصور پیمانکار، تا سیلاب اردیبهشت ماه سال جاری که لرستان تا خوزستان و ایلام تا کرمانشاه را درنوردید و خسارات زیادی به جا گذاشت. اما تنها یک هفته بعد بود که طاق قاجاری پل کشکان ریخت تا قصه تلخ پل های تاریخی لرستان در صدر اخبار بنشیند. سیلاب بخشی از طاق را با خود برد اما گرد فراموشی را هم از روی پل های تاریخی برداشت تا بسیاری بپرسند چرا وضعیت پل هایی که قرار بود بر پیشانی سایت یونسکو بنشینند، چنین رقم خورد؟ به گفته «علی مصطفی نژاد» کارشناس میراث فرهنگی اواخر دولت اصلاحات، سید محمد بهشتی که آن سال ها کسوت معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری وقت را به تن داشت، دستور تشکیل نخستین پایگاه پل های تاریخی کشور را داد. به گفته او زمانی که این پایگاه تشکیل شد تنها 12-10 پل در فهرست ملی ثبت شده بود اما آن برهه از زمان تعداد پل های تاریخی ثبت ملی شده به 80 پل رسید. امروز لرستان نزدیک به 100 پل در حافظه میراث ملی خود دارد اما این به معنای حال خوب این آثار نیست. همان زمان است که پیشنهاد ثبت جهانی پل های بزرگ لرستان روی میز مذاکره می آید و موافقت مسئولان وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را می گیرد. به گفته مصطفی نژاد، مستندنگاری از جمله اسکن لیرزهای پل انجام و ناظرینی از دانشگاه تهران و خواجه نصیرالدین طوسی هم وارد ماجرا می شوند. او حضور ناظرینی از دانشگاه را به دلیل نوبودن و جدید بودن مستندنگاری پل ها می داند. نتیجه مستندنگاری ها، مهر تأیید از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور می گیرد. مصطفی نژاد در زمان مدیریت «حمید بقایی» بر سازمان میراث فرهنگی در دولت دهم آن طورکه خود می گوید به دلیل اختلاف نظر با سازمان میراث فرهنگی برکنار می شود. هرچند دوست ندارد از لفظ «برکنار شدم» استفاده کند: «به من برمی خورد.» اما هنوز هم به سازمان میراث فرهنگی بازنگشته است. آن طور که مصطفی نژاد می گوید: «پرونده ثبت جهانی پل های تاریخی لرستان هم درهمان حد ماند.» پرونده در همان حد ماند اما پل ها از باد و باران و همچنین مرمت های غیر اصولی جان سالم به در نبردند. «محمدحسن طالبیان» هم در پاسخ به پاسخگویی به چرایی وضعیت پل های لرستان را به بعد از دیدار از این آثار و بازگشت از لرستان موکول می کند. تنها پل منتسب به دوران هخامنشی مصطفی نژاد پل کشکان را که برخی طولانی ترین پل تاریخی کشور می دانند منسوب به دوران هخامنشی یعنی 2500 سال پیش می داند اما آن طاقی که سیلاب برد در دوران قاجاریه به کشکان الحاق می شود. کشکان روی رودخانه کشکان قرار دارد. کشکان را مادر پل های تاریخی می دانند. این پل و رودخانه هم نام، یک حال مشترک دارند. حال هیچ کدام خوب نیست. پل کشکان سال هاست که غرق در «گازوئیل» و «مازوت» است. هرساله با تصادف تانکر هایی که از سمت عراق به ایران می آیند چند هزار تن گازوئیل و مازوت به درون کشکان ریخته می شود اما تا امروز اقدامی که بتواند پایانی بر این تلخی بنویسد، روی میز تصمیم گیری نیامده است. کشکان به گفته مصطفی نژاد در سال 78-77 به ثبت ملی رسید. وضعیت طاق الحاقی آنقدر سست بود که داربست هایی برای حفاظت از وضعیت شکننده آنها نصب می کنند اما به یکباره تصمیم می گیرند تا آن را بردارند. هرچند مسئولان استانی هم پاسخ واضحی درباره چرایی برداشتن داربست ها به رسانه ها نمی دهند. «محمدرضا اسدی» معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در پاسخ به اعتراض های مطرح شده در فضای مجازی درباره چرایی برداشتن داربست ها پیش از مرمت حفاظتی گفته است: «نمی شود۱۰۰ درصد پذیرفت که اگر داربست ها وجود داشتند می توانستند از پل حفاظت کنند.» این پل در مرز لرستان و خوزستان قرار دارد؛ در نهایت این گلایه های فضای مجازی واعتراض فعالان بود که باعث شد تا اداره کل لرستان برنامه حفاظت و ساماندهی آن را روی میز مذاکره ببرد. جمعی از زنان و مردان فعال حوزه فرهنگی هم در هفته گذشته مراسم سوگواری پل کشکان را برگزار و چمرنوازی (موسیقی که در مراسم سوگ لرستانی ها نواخته می شود) کردند. اما سوگواری ها برای دیگر پل ها ادامه دارد. پل زال هم دهه 80 فرو می ریزد و رؤیای جهانی شدن را به گور می برد. مرهم هایی که زخم زدند هویت تاریخی پل شاپوری (شکسته) هم با مرمت های غیر اصولی و بازسازی غلط کاملاً از بین رفته است وهیچ سنخیتی بین آن پل خشتی اواخر ساسانی و اوایل اسلام دیده نمی شود. این پل هم به گفته مصطفی نژاد در دولت دهم مرمت می شود. مصطفی نژاد پل شاپوری را یک پل «بزک» کرده امروزی می داند که هیچ تصویری از گذشته شهر شاپورخواست(خرم آباد) به بیننده نمی دهد. او وضعیت این پل را غیرقابل جبران می داند: «مرمت های انجام گرفته فرم وشکل آن را تغییر داده ومصالح به کار رفته در آن هیچ سنخیتی با تاریخ ساسانی – اسلامی آن ندارد.» طالبیان هم صحبت درباره آن را به آینده موکول می کند. مرمت های غیراصولی به گفته مصطفی نژاد به پل کلهر هم زخمی کاری می زند. این پل هم بعد از سال 88 مرمت شد. بازسازی هم هیچ سنخیتی با تاریخ کلهر ندارد. کلهر در دوره ساسانی یعنی 1700 سال پیش روی پایه های هخامنشی زده شد اما آنچه زیر مرمت های غیراصولی مدفون شد متعلق به قرن چهارم هجری است. مصطفی نژاد این قرن(چهارم هجری) را قرنی که باشکوه ترین پل های ایران در آن ساخته شده اند، می داند. زخمی که پل کشکان از مرمت ها خورد هم «ناسور» است. این مرمت ها روی پایه های عظیم این پل انجام گرفت و تا جایی پیش رفت که به گفته مصطفی نژاد هویت آن را باید از دست رفته دانست. به گفته مصطفی نژاد پل کشکان تنها پلی بود که در میان پل های لرستان نشانه هایی از دوره قاجاریه در خود داشت، بنابراین حفظ و نگهداری آن به اندازه تمام پل کشکان اهمیت داشت. این مرمت ها هم بعد از سال 88 اتفاق می افتد. پل دختر هم رنجی عمیق از مرمت های غیر اصولی در دل خود دارد. این پل به گفته کارشناسان میراث فرهنگی روی پایه های ساسانی ساخته شده اما شاکله اصلی آن متعلق به قرن چهارم هجری است. مصطفی نژاد مشکل پل های تاریخی لرستان را کمبود اعتبار و پول نمی داند. او اعتقاد دارد: «همین اعتبار بود که با بزک پل شاهپوری خرم آباد، هویت را از آن گرفت.» او مشکل پل های تاریخی لرستان را توجه نکردن، نگاه کارشناسی، علاقه و توانایی در مدیریت و برنامه ریزی برای آنها می داند. گاومیشان پلی است که بین لرستان و ایلام قرار دارد. این پل هم متعلق به دوره ساسانی و اسلامی است. واکنش مجازی به فروریختن طاق قاجاری نخستین واکنش ها به فروریختن پل کشکان در فضای مجازی خود را نشان داد. واکنش ها تا آنجا پیش رفت که «محمدرضا اسدی» معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در گفت و گو با رسانه ها از آغاز عملیات «باز زنده سازی» طاق قاجاری پل کشکان به صورت اضطراری خبر دهد. او با بیان اینکه طاق فروریخته شده بخش باقیمانده ای از طاق احداث شده در تعمیرات دوره قاجار بوده که به شکلی نامتناسب و با مصالح نامرغوب روی دهانه سوم ضلع جنوبی پل زده شده بود، به «مهر» می گوید: در سنوات گذشته یکی از لنگه طاق های آن شکسته و «کل کن» شده بود و از لحاظ سازه ای دیگر قدرت باربری نداشت. معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان با تأکید بر اینکه باید به جای مرمت، این پل باز زنده سازی سبکی و تاریخی می شد، می گوید: «طرح مرمت جامع، مستند نگاری و لیزر اسکن پل کشکان، باز زنده سازی بخش میانی طاق فروریخته، در دستور کار اضطراری قرارگرفته است. اما اینجا یک مسأله نگران کننده وجود دارد.» فعالان حوزه میراث فرهنگی لرستان اما اعتقاد دارند که آن چیزی که به نام مرمت روی پل های مختلف استان انجام گرفته هویت آثار را کاملاً از بین برده است و دیگر نمی شود از آنها به عنوان یک پل تاریخی – باستانی یاد کرد. با وجود این اسدی کم بودن اعتبار را یکی از دلایل مرمت نکردن پل کشکان می داند. به گفته اسدی پیش از این ۹۰ میلیون تومان اعتبار از محل اعتبارات ملی اختصاص یافته بود که مقداری از آن هزینه شده است. او از تخصیص 700 میلیون تومان برای 100 پل تاریخی خبر می دهد و می گوید: «میزان اعتبارات نسبت به تعدد، پراکندگی و گستردگی پل های تاریخی استان قابل ملاحظه نیست.» اما فعالان حوزه میراث فرهنگی تأیید می کنند که با توجه به تجربه بد مرمت پل ها در اواسط دهه 80 سازمان میراث فرهنگی در انتخاب مرمتگران و ناظران دقت کند و به دغدغه دوستداران میراث فرهنگی در این حوزه توجه کند. اسدی اعتقاد دارد اعتبار اختصاص یافته، کفاف ۱۰۰ پل تاریخی استان را نمی دهد و تقاضای ما برای تخصیص اعتبار بیش از این است. او می گوید: «آسیب های متعددی در طول قرن ها به این آثار واردشده و این آثار تاریخی دیگر فرسوده شده اند. این آثار کهنسال بوده و نیازمند نگهداری های مستمر هستند.» یک داربست پرماجرا زمانی که خبر فروریختن یکی از طاق های کشکان به فضای مجازی رسید بسیاری انگشت اعتراض را به سمت کسانی کشیده اند که داربست فلزی اطراف طاق را باز کرده بودند اما کارشناسان میراث فرهنگی استان از جمله «عطا حسن پور»، کارشناس میراث فرهنگی و یکی از باستان شناسان لرستانی داربست را یکی از عوامل تخریب طاق قاجاری این پل می داند و می گوید: «متأسفانه داربست های پایینی به سرقت رفته بودند و از بالا نیز حداقل نیم متر قوس طاق با نوک داربست فاصله داشت. این داربست ها نه تنها نگه دارنده نبودند، بلکه خود باری آویزان بر دوش آن بودند که فشاری در حد چندین تن بار را بر طاق وارد می کردند که همین باعث ترک برداشتن آن شده بود.» به گفته او گاهی برخی افراد از این داربست ها به عنوان نردبان استفاده کرده و از طاق ها جدا شده بودند. همین عامل انسانی یک بار اضافی را بر پل وارد می کند. افکارعمومی استان اعتقاد دارند همین مسأله دلیل کافی برای تقویت پایگاه های پل تاریخی و تأمین مأمور یگان حفاظت برای پاسداری از پل های تاریخی است. طالبیان معاون میراث فرهنگی در این رابطه می گوید: «پایگاه ها بسیار ضعیف شده اند و باید وضعیت این پایگاه بررسی شود.» اسدی در نهایت می گوید: «عملاً داربست های موجود کارکردش را ازدست داده و این امر خود یک آسیب ثانویه را به وجود آورده بود.» او یک مسأله جدید را هم مطرح می کند اما باز نمی کند. او می گوید: «یک روز قبل از اینکه این تخریب صورت بگیرد در محل پل کشکان بودیم و تعداد زیادی عکسبرداری از این دهانه صورت گرفت و مشکل خاصی نداشت و احتمالات زیادی در زمینه تخریب آن وجود دارد.» افکارعمومی هم می پرسند چرا آن زمان که داربست ها برداشته شد، مرمت پل آغاز نشد تا جلوی تخریب طاق گرفته شود. هرچند آنها با توجه به مرمت های غیر اصولی و اشتباهی که روی پل های دیگر قرار گرفته، این نکته را هم یادآور می شوند که با توجه به هویت زدایی از پل های مرمت شده، پل کشکان شانس آورد که با مصالح امروزی مرمت نشد و هویت خود را به طور کامل از دست نداد. پل های تاریخی لرستان در یک نگاه پل شاپوری خرم آباد را یکی از شاهکارهای دوره ساسانی می دانند. خرم آبادی ها به آن «طاق پیل اشکه سه» (پل شکسته) می گویند. این پل در ضلع جنوبی قلعه معروف فلک الافلاک است. این قلعه هم متعلق به دوره ساسانی است. پل شاپوری غرب لرستان را به خوزستان و تیسفون (مرکز ساسانیان) وصل می کرد. اگر پل شاپوری را از خرم آباد به سمت کوهدشت بکشانید، به پل عظیم کشکان می رسید. این پل به زبان لری «کشکو» نامیده می شود. کشکو راه باستانی شهر «شاپورخواست» (خرم آباد در زمان ساسانی) را به منطقه غرب لرستان و از آنجا به کرمانشاه متصل می کرد. کشکان هزار و 984 متر طول دارد. ارتفاع پل در بالاترین نقطه ۲۶ متر و در کوتاه ترین قسمت آن ۱۰ متر است. در کنار این پل بقایای سه پل دیگر از دوره های گذشته به جای مانده است که مشخصات پل های ساسانی را دارند و احتمالاً متعلق به همان دوره هستند. کشکان به شماره ۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. پل کلهر (ممولان) هم روی رودخانه کشکان قرار دارد. این پل در 50 کیلومتری خرم آباد به سمت شهرستان پلدختر قرار دارد. ساخت پل کلهر به قرن 4 هجری- قمری می رسد. این پل در سال ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۸۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت ملی رسید. پل عظیم پلدختر هم در همین مسیر و در ابتدای ورودی شهرستان پلدختر قرار دارد. احتمال می دهند این پل هم متعلق به ساسانیان باشد. برخی دلیل نامگذاری آن را منتسب دانستن پل به نام ایزدبانو آناهیتا می دانند. پل در قرن چهارم هجری قمری مرمت می شود اما هم اکنون تنها یک دهانه از طاق های آن برجا مانده و جاده شماره ۳۷ از زیر آن عبور می کند. این پل بی تردید در مسیر ارتباطی بین شهرهای شاپورخواست و جندی شاپور (یکی از مهم ترین شهرهای دوره ساسانی بود که توسط شاهپور یکم ساخته می شود) قرار داشته و از اهمیت راهبردی برخوردار بوده است. پلدختر به شماره ۱۶۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل گاومیشان هم یک پل باستانی متعلق به ساسانیان است. 30 کیلومتر با پلدختر فاصله دارد و در مرز بین دو استان لرستان و ایلام روی رودخانه سیمره کشیده شده است. این پل با شماره ثبت ۲۲۲۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. یک پل دیگر هم در این مسیر وجود داشت که دیگر نیست؛ پل زال. از این پل که آن را شاهکار راهسازی می دانستند، تنها یک پایه باقی مانده بود که البته آن هم در سال های گذشته تخریب شد و به جهانی شدن نرسید! جای این پل بین لرستان و خوزستان قرار داشت.ایران به گزارش شفا آنلاین ، آن طور که «علی مصطفی نژاد» مدیر سابق تنها پایگاه پل های تاریخی می گوید: «از سال 88 تا امروز از 6 پلی که پرونده ثبت جهانی آنها کامل شده بود، یک پل(پل زال) به طور کامل فروریخت»، تا عکس های باقی مانده آن تنها نشان از وجود پلی باشد که به همراه 5 پل کشکان، کلهر، پلدختر، گاومیشان و پل شکسته(شاپوری) سودای ثبت در فهرست جهانی یونسکو را داشتند. از سویی دیگر پل زال و طاق الحاقی پل کشکان تنها قربانی بی توجهی به تاریخ پل سازی در کشور نیست. هرچند «محمد حسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور درباره چرایی این اتفاق توضیحی نمی دهد اما از سفر قریب الوقوع خود به لرستان و بررسی وضعیت پل های تاریخی این استان خبر می دهد. تشکیل پایگاه پل های تاریخی کشور پل های لرستان پیش از آن که سیلاب، طاق قاجاری پل کشکان را فرو بریزد هم خبرساز شده بودند. سیلاب به جان خرم آباد که افتاد این تخریب پل های معاصر و پل هایی که بیش از چند سال عمر نداشتند در صدر اخبار خسارت های سیلاب نشستند. واکنش فضای مجازی به این ماجرا تا چند روز ادامه داشت. اوج اعتراض آنها آنجا بود که عکس فروریخته پل 9 دی را در کنار پل ساسانی(1700 ساله) دزفول قرار دادند. البته شهردار خرم آباد تخریب این پل را به دلیل سیل سال 94 دانست و نتیجه قصور پیمانکار، تا سیلاب اردیبهشت ماه سال جاری که لرستان تا خوزستان و ایلام تا کرمانشاه را درنوردید و خسارات زیادی به جا گذاشت. اما تنها یک هفته بعد بود که طاق قاجاری پل کشکان ریخت تا قصه تلخ پل های تاریخی لرستان در صدر اخبار بنشیند. سیلاب بخشی از طاق را با خود برد اما گرد فراموشی را هم از روی پل های تاریخی برداشت تا بسیاری بپرسند چرا وضعیت پل هایی که قرار بود بر پیشانی سایت یونسکو بنشینند، چنین رقم خورد؟ به گفته «علی مصطفی نژاد» کارشناس میراث فرهنگی اواخر دولت اصلاحات، سید محمد بهشتی که آن سال ها کسوت معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری وقت را به تن داشت، دستور تشکیل نخستین پایگاه پل های تاریخی کشور را داد. به گفته او زمانی که این پایگاه تشکیل شد تنها 12-10 پل در فهرست ملی ثبت شده بود اما آن برهه از زمان تعداد پل های تاریخی ثبت ملی شده به 80 پل رسید. امروز لرستان نزدیک به 100 پل در حافظه میراث ملی خود دارد اما این به معنای حال خوب این آثار نیست. همان زمان است که پیشنهاد ثبت جهانی پل های بزرگ لرستان روی میز مذاکره می آید و موافقت مسئولان وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را می گیرد. به گفته مصطفی نژاد، مستندنگاری از جمله اسکن لیرزهای پل انجام و ناظرینی از دانشگاه تهران و خواجه نصیرالدین طوسی هم وارد ماجرا می شوند. او حضور ناظرینی از دانشگاه را به دلیل نوبودن و جدید بودن مستندنگاری پل ها می داند. نتیجه مستندنگاری ها، مهر تأیید از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور می گیرد. مصطفی نژاد در زمان مدیریت «حمید بقایی» بر سازمان میراث فرهنگی در دولت دهم آن طورکه خود می گوید به دلیل اختلاف نظر با سازمان میراث فرهنگی برکنار می شود. هرچند دوست ندارد از لفظ «برکنار شدم» استفاده کند: «به من برمی خورد.» اما هنوز هم به سازمان میراث فرهنگی بازنگشته است. آن طور که مصطفی نژاد می گوید: «پرونده ثبت جهانی پل های تاریخی لرستان هم درهمان حد ماند.» پرونده در همان حد ماند اما پل ها از باد و باران و همچنین مرمت های غیر اصولی جان سالم به در نبردند. «محمدحسن طالبیان» هم در پاسخ به پاسخگویی به چرایی وضعیت پل های لرستان را به بعد از دیدار از این آثار و بازگشت از لرستان موکول می کند. تنها پل منتسب به دوران هخامنشی مصطفی نژاد پل کشکان را که برخی طولانی ترین پل تاریخی کشور می دانند منسوب به دوران هخامنشی یعنی 2500 سال پیش می داند اما آن طاقی که سیلاب برد در دوران قاجاریه به کشکان الحاق می شود. کشکان روی رودخانه کشکان قرار دارد. کشکان را مادر پل های تاریخی می دانند. این پل و رودخانه هم نام، یک حال مشترک دارند. حال هیچ کدام خوب نیست. پل کشکان سال هاست که غرق در «گازوئیل» و «مازوت» است. هرساله با تصادف تانکر هایی که از سمت عراق به ایران می آیند چند هزار تن گازوئیل و مازوت به درون کشکان ریخته می شود اما تا امروز اقدامی که بتواند پایانی بر این تلخی بنویسد، روی میز تصمیم گیری نیامده است. کشکان به گفته مصطفی نژاد در سال 78-77 به ثبت ملی رسید. وضعیت طاق الحاقی آنقدر سست بود که داربست هایی برای حفاظت از وضعیت شکننده آنها نصب می کنند اما به یکباره تصمیم می گیرند تا آن را بردارند. هرچند مسئولان استانی هم پاسخ واضحی درباره چرایی برداشتن داربست ها به رسانه ها نمی دهند. «محمدرضا اسدی» معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در پاسخ به اعتراض های مطرح شده در فضای مجازی درباره چرایی برداشتن داربست ها پیش از مرمت حفاظتی گفته است: «نمی شود۱۰۰ درصد پذیرفت که اگر داربست ها وجود داشتند می توانستند از پل حفاظت کنند.» این پل در مرز لرستان و خوزستان قرار دارد؛ در نهایت این گلایه های فضای مجازی واعتراض فعالان بود که باعث شد تا اداره کل لرستان برنامه حفاظت و ساماندهی آن را روی میز مذاکره ببرد. جمعی از زنان و مردان فعال حوزه فرهنگی هم در هفته گذشته مراسم سوگواری پل کشکان را برگزار و چمرنوازی (موسیقی که در مراسم سوگ لرستانی ها نواخته می شود) کردند. اما سوگواری ها برای دیگر پل ها ادامه دارد. پل زال هم دهه 80 فرو می ریزد و رؤیای جهانی شدن را به گور می برد. مرهم هایی که زخم زدند هویت تاریخی پل شاپوری (شکسته) هم با مرمت های غیر اصولی و بازسازی غلط کاملاً از بین رفته است وهیچ سنخیتی بین آن پل خشتی اواخر ساسانی و اوایل اسلام دیده نمی شود. این پل هم به گفته مصطفی نژاد در دولت دهم مرمت می شود. مصطفی نژاد پل شاپوری را یک پل «بزک» کرده امروزی می داند که هیچ تصویری از گذشته شهر شاپورخواست(خرم آباد) به بیننده نمی دهد. او وضعیت این پل را غیرقابل جبران می داند: «مرمت های انجام گرفته فرم وشکل آن را تغییر داده ومصالح به کار رفته در آن هیچ سنخیتی با تاریخ ساسانی – اسلامی آن ندارد.» طالبیان هم صحبت درباره آن را به آینده موکول می کند. مرمت های غیراصولی به گفته مصطفی نژاد به پل کلهر هم زخمی کاری می زند. این پل هم بعد از سال 88 مرمت شد. بازسازی هم هیچ سنخیتی با تاریخ کلهر ندارد. کلهر در دوره ساسانی یعنی 1700 سال پیش روی پایه های هخامنشی زده شد اما آنچه زیر مرمت های غیراصولی مدفون شد متعلق به قرن چهارم هجری است. مصطفی نژاد این قرن(چهارم هجری) را قرنی که باشکوه ترین پل های ایران در آن ساخته شده اند، می داند. زخمی که پل کشکان از مرمت ها خورد هم «ناسور» است. این مرمت ها روی پایه های عظیم این پل انجام گرفت و تا جایی پیش رفت که به گفته مصطفی نژاد هویت آن را باید از دست رفته دانست. به گفته مصطفی نژاد پل کشکان تنها پلی بود که در میان پل های لرستان نشانه هایی از دوره قاجاریه در خود داشت، بنابراین حفظ و نگهداری آن به اندازه تمام پل کشکان اهمیت داشت. این مرمت ها هم بعد از سال 88 اتفاق می افتد. پل دختر هم رنجی عمیق از مرمت های غیر اصولی در دل خود دارد. این پل به گفته کارشناسان میراث فرهنگی روی پایه های ساسانی ساخته شده اما شاکله اصلی آن متعلق به قرن چهارم هجری است. مصطفی نژاد مشکل پل های تاریخی لرستان را کمبود اعتبار و پول نمی داند. او اعتقاد دارد: «همین اعتبار بود که با بزک پل شاهپوری خرم آباد، هویت را از آن گرفت.» او مشکل پل های تاریخی لرستان را توجه نکردن، نگاه کارشناسی، علاقه و توانایی در مدیریت و برنامه ریزی برای آنها می داند. گاومیشان پلی است که بین لرستان و ایلام قرار دارد. این پل هم متعلق به دوره ساسانی و اسلامی است. واکنش مجازی به فروریختن طاق قاجاری نخستین واکنش ها به فروریختن پل کشکان در فضای مجازی خود را نشان داد. واکنش ها تا آنجا پیش رفت که «محمدرضا اسدی» معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در گفت و گو با رسانه ها از آغاز عملیات «باز زنده سازی» طاق قاجاری پل کشکان به صورت اضطراری خبر دهد. او با بیان اینکه طاق فروریخته شده بخش باقیمانده ای از طاق احداث شده در تعمیرات دوره قاجار بوده که به شکلی نامتناسب و با مصالح نامرغوب روی دهانه سوم ضلع جنوبی پل زده شده بود، به «مهر» می گوید: در سنوات گذشته یکی از لنگه طاق های آن شکسته و «کل کن» شده بود و از لحاظ سازه ای دیگر قدرت باربری نداشت. معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان با تأکید بر اینکه باید به جای مرمت، این پل باز زنده سازی سبکی و تاریخی می شد، می گوید: «طرح مرمت جامع، مستند نگاری و لیزر اسکن پل کشکان، باز زنده سازی بخش میانی طاق فروریخته، در دستور کار اضطراری قرارگرفته است. اما اینجا یک مسأله نگران کننده وجود دارد.» فعالان حوزه میراث فرهنگی لرستان اما اعتقاد دارند که آن چیزی که به نام مرمت روی پل های مختلف استان انجام گرفته هویت آثار را کاملاً از بین برده است و دیگر نمی شود از آنها به عنوان یک پل تاریخی – باستانی یاد کرد. با وجود این اسدی کم بودن اعتبار را یکی از دلایل مرمت نکردن پل کشکان می داند. به گفته اسدی پیش از این ۹۰ میلیون تومان اعتبار از محل اعتبارات ملی اختصاص یافته بود که مقداری از آن هزینه شده است. او از تخصیص 700 میلیون تومان برای 100 پل تاریخی خبر می دهد و می گوید: «میزان اعتبارات نسبت به تعدد، پراکندگی و گستردگی پل های تاریخی استان قابل ملاحظه نیست.» اما فعالان حوزه میراث فرهنگی تأیید می کنند که با توجه به تجربه بد مرمت پل ها در اواسط دهه 80 سازمان میراث فرهنگی در انتخاب مرمتگران و ناظران دقت کند و به دغدغه دوستداران میراث فرهنگی در این حوزه توجه کند. اسدی اعتقاد دارد اعتبار اختصاص یافته، کفاف ۱۰۰ پل تاریخی استان را نمی دهد و تقاضای ما برای تخصیص اعتبار بیش از این است. او می گوید: «آسیب های متعددی در طول قرن ها به این آثار واردشده و این آثار تاریخی دیگر فرسوده شده اند. این آثار کهنسال بوده و نیازمند نگهداری های مستمر هستند.» یک داربست پرماجرا زمانی که خبر فروریختن یکی از طاق های کشکان به فضای مجازی رسید بسیاری انگشت اعتراض را به سمت کسانی کشیده اند که داربست فلزی اطراف طاق را باز کرده بودند اما کارشناسان میراث فرهنگی استان از جمله «عطا حسن پور»، کارشناس میراث فرهنگی و یکی از باستان شناسان لرستانی داربست را یکی از عوامل تخریب طاق قاجاری این پل می داند و می گوید: «متأسفانه داربست های پایینی به سرقت رفته بودند و از بالا نیز حداقل نیم متر قوس طاق با نوک داربست فاصله داشت. این داربست ها نه تنها نگه دارنده نبودند، بلکه خود باری آویزان بر دوش آن بودند که فشاری در حد چندین تن بار را بر طاق وارد می کردند که همین باعث ترک برداشتن آن شده بود.» به گفته او گاهی برخی افراد از این داربست ها به عنوان نردبان استفاده کرده و از طاق ها جدا شده بودند. همین عامل انسانی یک بار اضافی را بر پل وارد می کند. افکارعمومی استان اعتقاد دارند همین مسأله دلیل کافی برای تقویت پایگاه های پل تاریخی و تأمین مأمور یگان حفاظت برای پاسداری از پل های تاریخی است. طالبیان معاون میراث فرهنگی در این رابطه می گوید: «پایگاه ها بسیار ضعیف شده اند و باید وضعیت این پایگاه بررسی شود.» اسدی در نهایت می گوید: «عملاً داربست های موجود کارکردش را ازدست داده و این امر خود یک آسیب ثانویه را به وجود آورده بود.» او یک مسأله جدید را هم مطرح می کند اما باز نمی کند. او می گوید: «یک روز قبل از اینکه این تخریب صورت بگیرد در محل پل کشکان بودیم و تعداد زیادی عکسبرداری از این دهانه صورت گرفت و مشکل خاصی نداشت و احتمالات زیادی در زمینه تخریب آن وجود دارد.» افکارعمومی هم می پرسند چرا آن زمان که داربست ها برداشته شد، مرمت پل آغاز نشد تا جلوی تخریب طاق گرفته شود. هرچند آنها با توجه به مرمت های غیر اصولی و اشتباهی که روی پل های دیگر قرار گرفته، این نکته را هم یادآور می شوند که با توجه به هویت زدایی از پل های مرمت شده، پل کشکان شانس آورد که با مصالح امروزی مرمت نشد و هویت خود را به طور کامل از دست نداد. پل های تاریخی لرستان در یک نگاه پل شاپوری خرم آباد را یکی از شاهکارهای دوره ساسانی می دانند. خرم آبادی ها به آن «طاق پیل اشکه سه» (پل شکسته) می گویند. این پل در ضلع جنوبی قلعه معروف فلک الافلاک است. این قلعه هم متعلق به دوره ساسانی است. پل شاپوری غرب لرستان را به خوزستان و تیسفون (مرکز ساسانیان) وصل می کرد. اگر پل شاپوری را از خرم آباد به سمت کوهدشت بکشانید، به پل عظیم کشکان می رسید. این پل به زبان لری «کشکو» نامیده می شود. کشکو راه باستانی شهر «شاپورخواست» (خرم آباد در زمان ساسانی) را به منطقه غرب لرستان و از آنجا به کرمانشاه متصل می کرد. کشکان هزار و 984 متر طول دارد. ارتفاع پل در بالاترین نقطه ۲۶ متر و در کوتاه ترین قسمت آن ۱۰ متر است. در کنار این پل بقایای سه پل دیگر از دوره های گذشته به جای مانده است که مشخصات پل های ساسانی را دارند و احتمالاً متعلق به همان دوره هستند. کشکان به شماره ۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. پل کلهر (ممولان) هم روی رودخانه کشکان قرار دارد. این پل در 50 کیلومتری خرم آباد به سمت شهرستان پلدختر قرار دارد. ساخت پل کلهر به قرن 4 هجری- قمری می رسد. این پل در سال ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۵۸۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت ملی رسید. پل عظیم پلدختر هم در همین مسیر و در ابتدای ورودی شهرستان پلدختر قرار دارد. احتمال می دهند این پل هم متعلق به ساسانیان باشد. برخی دلیل نامگذاری آن را منتسب دانستن پل به نام ایزدبانو آناهیتا می دانند. پل در قرن چهارم هجری قمری مرمت می شود اما هم اکنون تنها یک دهانه از طاق های آن برجا مانده و جاده شماره ۳۷ از زیر آن عبور می کند. این پل بی تردید در مسیر ارتباطی بین شهرهای شاپورخواست و جندی شاپور (یکی از مهم ترین شهرهای دوره ساسانی بود که توسط شاهپور یکم ساخته می شود) قرار داشته و از اهمیت راهبردی برخوردار بوده است. پلدختر به شماره ۱۶۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل گاومیشان هم یک پل باستانی متعلق به ساسانیان است. 30 کیلومتر با پلدختر فاصله دارد و در مرز بین دو استان لرستان و ایلام روی رودخانه سیمره کشیده شده است. این پل با شماره ثبت ۲۲۲۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. یک پل دیگر هم در این مسیر وجود داشت که دیگر نیست؛ پل زال. از این پل که آن را شاهکار راهسازی می دانستند، تنها یک پایه باقی مانده بود که البته آن هم در سال های گذشته تخریب شد و به جهانی شدن نرسید! جای این پل بین لرستان و خوزستان قرار داشت.ایران
جمعه ، ۲۴اردیبهشت۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شفا آنلاین]
[مشاهده در: www.shafaonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]
-
گوناگون
پربازدیدترینها