واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: سیل آژیر سیاستهای غلط برخورد با طبیعت را به صدا درآورد
بعد از زلزله كه خسارتهاي جاني و مالي فراواني در كشور برجاي ميگذارد و نتوانستهايم براي پيشگيري آن كار قابل توجهي انجام دهيم...
نویسنده : بيژن تنها
![](http://javanonline.ir/files/fa/news/1395/1/29/222718_549.jpg)
بعد از زلزله كه خسارتهاي جاني و مالي فراواني در كشور برجاي ميگذارد و نتوانستهايم براي پيشگيري آن كار قابل توجهي انجام دهيم حالا تكرار سيل و سيلاب در مناطق روستايي و شهرهاي حاشيه رودخانهها و مراكز سيلابگيري به رغم هشدار وقوع سيل باز هم تلفات سنگين به سازهها و تأسيسات وارد ميشود گويا مديريت بحران در كشور ما براي بعد از حوادث تعريف شده است و براي پيشگيري همچنان در مقابل حوادث غيرمترقبه غافلگير ميشويم، چراكه موضوع سيل، مديريت و كاهش خسارت آن در كشور مورد توجه جدي قرار نگرفته است و سيل و سيلاب هزينههاي بسياري به كشور تحميل ميكند و اين پاسخ تجاوز طبيعت به دخالت و دستاندازي به محيط زيست و منابع طبيعي به چندپارگي مديريت بحران است.
باران نبارد با توجه به شرايط اقليمي كشور با هزار و يك مشكل روبهرو ميشويم و اگر رحمت الهي نازل شود بازهم بهدليل ناكارآمدي اقدامات صورت گرفته با خسارتهاي جاني و مالي بسياري روبهرو ميشويم. در واقع سيل و طوفان در كنار زلزله در ميان بلاياي طبيعي بيشترين تلفات و خسارات را به جوامع بشري وارد ميآورد.
اين امر دركشور ما نيز برابر شواهد موجود در وقوع سيل و سيلاب صادق است. براين اساس سالانه بيشترين ميزان اعتبارات طرح كاهش اثرات بلاياي طبيعي و ستاد حوادث غيرمترقبه صرف جبران خسارات ناشي از سيل ميشود، با اين حال تخريب محيطزيست و منابع طبيعي خسارات سيل را مرتباً افزايش ميدهد. در حقيقت موضوع سيل، مديريت و كاهش خسارات آن در كشور مورد توجه جدي قرار نگرفته است و فقط زماني كه سيلاب مخربي جاري ميشود و كار از كار ميگذرد، توجه مسئولان و مديران به آن جلب ميشود و اقدامات صورت گرفته تاكنون نتوانسته راهحلي مشخص و راهبردي را براي كاهش و مهار سيل و سيلاب ارائه كند و براين اساس با وقوع بارندگي به خصوص در حاشيه شهرها و مناطق حريم رودخانهها و مسيرهاي سيلاب تلفات و ضايعات انساني، آبگرفتگي منازل و اماكن مسكوني و صنعتي، آبگرفتگي مزارع و از بين رفتن محصولات كشاورزي، تلفات دامي در كنار تخريب تأسيسات زيربنايي نظير جادهاي، خطوط انتقال آب، برق و گاز خسارت بسياري به دولت و مردم وارد ميسازد. به واقع وقوع سيلاب، سيلي طبيعت به دخالت و دستاندازي به محيطزيست و منابع طبيعي است كه ما نتوانستهايم براي آن كاري انجام دهيم.
سازههاي روستايي و شهري در معرض سيلاب
وقوع سيل در 12 استان ديگر همچنان تلفات جاني و مالي ميگيرد و بايد پذيرفت كه در پس هر حادثهاي دلايلي نهفته است. بارش باران به خودي خود پديدهاي طبيعي و غيرقابل پيشگيري است اگرچه رشد توانمنديهاي علمي بشر و نفوذ لايههاي مختلف جو و ايجاد تغييرات جوي، امري ممكن و غيرقابل نفي براي ايجاد تغيير در وضعيت جوي شناخته شده است اما فعلاً توانمنديهاي علمي موجود در حد پيشبينيهاي بارندگي و وزش باد و ابرناكي بودن آسمان مناطق پيش رفته كه آن هم گهگاهي به خطا ميرود. با اين حال روند صحيح براي مقابله با سيل و سيلاب نيازمند شناسايي و رفع سريع نقاط پرحادثه و سيلگير است و تا زماني كه شرايط كشور در حوزه ساختوساز، تخريب محيطزيست و حفظ حريم رودخانهها تحت كنترل درنيايد حوادث ناشي از بارندگيها همچنان تهديد جدي به حساب ميآيد.
بيرحمي با طبيعت به آرامي زمينه را براي حوادث اينچنيني آماده ميكند؛ جنگلها و ميراث سبز طبيعت با سياستهاي غلط خالي از سكنه شده و هجوم جمعيت به حاشيه رودخانهها و مسيلهاي سيل و سيلاب به توسعه نامتوازن و ساختوسازهاي ضعيف و غيرقانوني منجر شده است و اين مكانها به فضاهاي بيدفاع تبديل شدهاند.
مديريتهاي ناكارآمد و مقطعي
به واسطه مديريتهاي ناكارآمد و نبود مديريت بحران جامع و برنامهريزي شده، رحمت الهي، سيل و بلا شده همه چيز را ميبلعد و طرحهاي كاهش سيل و سيلاب را با خود ميبرد. بيتوجهي به تغييرات جوي، وقوع سيلابهاي اخير، خطرات احتمالي النينو و ميزان تأثيرگذاري آن بر اقليم كشور و ميزان مقاومت در برابر خطرات احتمالي ناشي از وقوع سيلاب سبب شده است تا هم چنان به جاي بهرهمندي از رحمت الهي زحمت متحمل شويم.
بعضي از كارشناسان معتقدند پديده النينو سبب تغييرات اقليمي شده و بهدليل آماده نبودن براي اين تغييرات خسارتهاي جاني و مالي افزايش يافته است.
توجه به طرحهاي جمع آوري آبهاي سطحي
در گذشته در بسياري از شهرها و روستاها علاوه بر توجه به حريم رودخانه مسيرهايي را براي جمعآوري آبهاي سطحي در نظر ميگرفتند اما با افزايش جمعيت و افزايش تقاضا براي ساختوساز اين مسيرها از بين رفته و زمينه براي وقوع سيل و سيلاب فراهم شده است. در اين زمينه معاون فني و عمران شهردار تهران با اشاره به اولويت اقدام در پروژه آبهاي سطحي تهران گفت: پيشگيري و مبارزه با سيلاب تهران، حمايت جدي از شبكه فاضلاب و توسعه شبكه مترو اولويت اقدام در پروژه آبهاي سطحي تهران است.
عليرضا جاويد به عوامل تشديدكننده خطر سيلاب تهران اشاره كرد و گفت: شيب تند مناطق كوهستاني مشرف به تهران و شيب متوسط اين شهر، به كار گرفته نشدن اصول آبخيزداري به شكل صحيح و تضعيف پوشش گياهي و افزايش احتمال فرسايش خاك در حوزههاي برون شهري و تغيير كاربري و افزايش سطوح نفوذناپذير از جمله عوامل تشديدكننده خطر سيلاب در تهران است.
معاون فني و عمران شهردار تهران تصريح كرد: جلوگيري از ورود سيلابهاي كوهستان به شهر، كنترل سيلاب، اجراي سيل برگردان غرب و شرق، پيشنهاد سرپوشيده شدن كانالهاي روبازي كه آب آنها آلوده بوده يا از نواحي پرتراكم عبور ميكنند، ادامه اجراي سيل برگردانها و توسعه سرشاخههاي شبكه اصلي از مطالعات انجام شده در زمينه مديريت روان آب شهري است.
ناكارآمدي طرح جامع كاهش خطرپذيري سيلاب
افزايش خسارتهاي سيل و سيلاب نشان ميدهد كارآمدي طرح جامع كاهش خطرپذيري سيلاب در كشور جدي گرفته نشده است و دستگاههاي متولي نتوانستهاند با ظرفيتهاي موجود براي كاهش خسارتهاي جاني و مالي كار در خور توجهي انجام دهند. در اين زمينه لازم است برنامهريزي بلندمدت و كارهاي پژوهشي و با توجه به تغييرات اقليمي اقدامات اساسي شروع شود و همچنين نياز است در حوزه مديريت بحران نيز به تهديدات و خطرات سيل و سيلاب نگاه جامع علمي و عملياتي صورت گيرد تا هماهنگي و تعامل ميان دستگاههاي متولي افزايش يابد و دستگاههاي نظارتي نيز با نظارتهاي سيستمي و با ناكارآمديها و كمكاريها برخورد جدي انجام دهند تا بتوان در كوتاه مدت خسارتها را كاهش داد و در درازمدت ضمن پيشگيري، سيل و سيلابها را با كمترين خسارتها تحت كنترل درآورد تا بتوان بخشي از كمبود آب را در اين شرايط اقليمي ذخيره و جبران كرد و با در نظر گرفتن مسائل عملي و عملياتي، سفرههاي آبهاي زيرزميني را سيراب نمود و سطح آب سفرههاي زيرزميني را افزايش داد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۹ فروردين ۱۳۹۵ - ۱۹:۳۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]