واضح آرشیو وب فارسی:24 آنلاین نیوز: اجتماعی - جغرافی دان برجسته کشور که چند سال پیش در مخالفت با انتقال آب دریای خزر به مناطق دیگر دلایلش را مطرح کرده بود، در جدیدترین اظهارنظر این کار را معقول ترین کار ممکن دانست!خبر آنلاین نوشت : انتقال آب دریای خزر به کویر که اولین بار سال ها پیش و در زمان ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی مطرح و سال ها بعد در زمان محمود احمدی نژاد پیگیری شد، همیشه موافقان و مخالفانی داشته است. این طرح در سال 91 به طور جدی در دستور کار قرار گرفت و بنا شد که تا پایان همان سال خط انتقال آب دریای خزر پس از ورود به استان سمنان در منطقه چشمه روزیه به دو خط برای انتقال به شرق استان و نیز شهرستان گرمسار تقسیم و هدایت می شود. در ادامه برنامه ریزی برای این طرح قرار شد خط انتقال آب دریای خزر پس از ورود به استان سمنان، باید در دو خط لوله انتقال مجزا، یکی برای شهرستان های دامغان و شاهرود و دیگری به غرب استان هدایت و تقسیم شود. این طرح با برآورد اعتبار اولیه 20 میلیارد ریال برای فاز اول اجرا شود و مدت زمان اجرای آن 24 ماه باشد. همچنین پیش بینی شد که طول خط انتقال آب دریای خزر به استان سمنان، 184 کیلومتر برسد که مجموع حجم مخازن آن 260 هزار مترمکعب باشد. طرحی ملی با مخالفان زیاد این طرح همان زمان هم مخالفانی داشت و الان هم دارد. کارشناسان برای این مخالفت دلایلی داشتند. اسماعیل کهرم در مخالفت با این طرح می گوید: آبی که از خزر گرفته می شود مقدار زیادی نمک را برمی گرداند که اگر به دریا باز گردد غلظت نمک را در آب منطقه بالا می برد و اکوسیستم ساحل را تحت تاثیر قرار می دهد و اگر در خارج از دریا تخلیه شود مشکلات دیگری را برای منطقه ایجاد می کند. کهرم ادامه می دهد: همچنین باید به یاد داشته باشیم که مسیری که آب از آن رد می شود نیز می تواند مشکلاتی را در اکوسیستم مسیر ایجاد کند. به گفته این کارشناس محیط زیست، بسیاری از مناطقی که قرار است آب به آنها منتقل شود کویر است که کویر با بیابان فرق دارد. بیابان زمینی لم یزرع و کاملا بی استفاده است در حالی که کویر دارای ارزش های زیستی بسیاری از جمله کانی ها، مواد معدنی، حیات وحش و گیاهان و جانوران و... است علاوه بر این که کویر خود یک جاذبه گردشگری محسوب می شود که می تواند ارزش اقتصادی بالایی داشته باشد. از سوی دیگر مشکلات حقوقی نیز برای این انتقال وجود داشت چرا که خزر میان پنج کشور ایران، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و جمهوری آذربایجان مشترک است و بعد از تقسیم بندی این دریا میان کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق، سهم ایران از این دریاچه از 50 درصد به 11.3 درصد کاهش یافت و البته بعد از تعیین رژیم حقوقی خزر توافق شد هرگونه بهره برداری و عملیاتی در این دریاچه با توافق همگانی انجام شود کما این که ساخت جزیره در خزر توسط جمهوری آذربایجان اعتراضات کشورهای همسایه از جمله ایران را در پی داشت. به گفته کارشناسان دریای خزر مشاع است و نمی توان به تنهایی برای آن برنامه ریزی کرد. دو سال پیش هم سازمان حفاظت محیط زیست مخالفت خود را نسبت به این طرح اعلام کرد. معاون محیط زیست دریایی این سازمان در مورد پروژه انتقال آب با بیان اینکه از نظر شخصی به دلیل تبعات بسیار زیاد این موضوع بر اکوسیستم خزر در مبدأ، همچنین تاثیرات منفی در مقصد به شدت با این انتقال مخالف هستم، گفت: ضمانتی برای پایدارماندن آب انتقالی در مقصد وجود ندارد، ضمن آنکه این موضوع می تواند به دلیل عدم تطابق با تعهدات بین المللی، تبعاتی در این حوزه نیز به وجود آورد. پروین فرشچی گفت که برای این طرح هیچ مجوز و تعاملی با سازمان وجود ندارد و سازمان حفاظت محیط زیست از اساس با انتقال آب مخالف است. کردوانی: آب خزر به درد سمنان نمی خورد یکی دیگر از مخالفان پر و پا قرص این طرح، پروفسور کردوانی، پدر علم کویرشناسی ایران بود. او در سال 91، همان سال که تلاش برای اجرای طرح صورت می گرفت در گفتگویی به خبرآنلاین گفت که آب دریای مازندران به درد کویر نمی خورد اما از آن می شود برای کشاورزی استفاده کرد. به گفته او آب دریای خزر به دلیل داشتن 11 تا 13 گرم در لیتر یا 1.3 و یا 1.1 درصد نمک مناسب برای کشاورزی در برخی مناطق است. کردوانی می گوید: دانشمندان شوروی 1973 در خاک قلعه، داغستان؛ از این آب گرفته اند و کشاورزی کرده اند. دو منطقه را مشخص کرده اند، یک منطقه را که اصلاً آبیاری نکنند و تنها با آب باران در آن زراعت کنند. این منطقه را به اصطلاح منطقه شاهد می گویند. منطقه دیگری را هم با این روش آبیاری کردند. این کار خیلی هم نتیجه داد. اما سه شرط برای آن گذاشته اند." این کویرشناس ایرانی این سه شرط را چنین بیان می کند: در جایی باید از آب خزر استفاده کرد که متوسط بارندگی اش حداقل در زمستان ها 200 میلی متر باشد. که ما در سراسر مرزمان در خزر از آستارا تا بندر ترکمن خیلی بیشتر از این مقدار در زمستان بارندگی داریم. دلیلش هم این است که در تابستان نمک در خاک جمع می شود و در زمستان با این حجم بارندگی؛ نمک تمام سطح زمین کشاورزی را می شورد و خاک شیرین می شود. اگر کمتر باشد، نمک جمع می شود و می شود شوره زار. شرط دوم این است که زمین باید سبک باشد. رس خالص نباشد، ماسه هم داشته باشد. چون در خاک رس آب پائین نمی رود که شسته شود. شرط سوم این است گیاهانی در این شرایط کاشته شوند به شوری مقاوم باشند. آنها یونجه کاشته اند، چرا که یونجه به شوری مقاوم است. پس می شود از آب دریای خزر استفاده کرد بدون این که آن را شیرین کرد. بهترین نقطه اش هم همان مناطق گیلان، مازندران و گلستان است تا جایی که زمستان هایش بیش از 200 میلی لیتر بارندگی دارد. بنا بر این اظهارات، نمی توان از آب دریای مازندران در کویر استفاده کرد. پروفسور کردوانی دراین باره می گوید: "کویر که هیچ، از این مناطق (گیلان، مازندران و گلستان) بیرون بروید، دیگر نمی شود از آن استفاده کرد. حتی در خراسان شمالی و اردبیل هم نمی توان از آن استفاده کرد. او همچنین در مورد راهکار برای کم کردن عوارض کم آبی در مناطق خشک مانند سمنان هم گفت: سمنان بارندگی ندارد؛ اما سیلاب دارد. باید اینها را نفوذ داد در کوه، سد ساخت و جمع کرد و از ساختن فضای سبز پرهیز کرد. تغییر عقیده بعد از چهار سال! اما پروفسور کردوانی در جدیدترین اظهارنظر درباره طرح انتقال آب خزر به سمنان، از مخالفان اجرایی شدن این طرح انتقاد کرد! او گفت که اجرایی شدن طرح انتقال آب خزر به استان سمنان یکی از معقول ترین و مقرون به صرفه ترین پروژه های انتقال آب در ایران است. او با این که پیش از این به خبرآنلاین گفته بود از آب دریای خزر می شود در کشاورزی استفاده کرد، با انتقاد از برخی ها که انتقال آب دریای خزر در بخش کشاورزی را مطرح می کنند، به ایسنا گفته است: آب دریای خزر قرار است برای آب شرب و بخش صنعت به استان سمنان منتقل شود. در بخش کشاورزی باید به فکر استفاده از گلخانه های هیدروپنیک یا کشت آبی بود. این جغرافی دان ادامه داد: این طرح ، پروژه خوبی است همچنان که طرح انتقال آب خلیج فارس به 750 کیلومتری آن طرحی، شدنی و خوب است آن وقت برخی ها می گویند انتقال آب خزر به 150 کیلومتری آن و استان سمنان که در همسایگی مازندران است توجیه پذیر نیست! که این نظر بی اساس و غیر کارشناسی است و انتقال آب دریای خزر به استان سمنان معقول و درست است. کردوانی در پاسخ به منتقدان این طرح و ادعای آن ها مبنی بر مشکلات زیست محیطی گفت: برخی کارشناسان محیط زیست به اشتباه گفتند که برداشت آب از دریای خزر به شورشدن این دریا می انجامد که برداشت غلطی است چرا که 80 درصد آبی که به خزر می ریزد آب شیرین است و این بحث که شوری آب و غلظت نمک تحت تاثیر این طرح به مرگ ماهی ها می انجامد به هیچ وجه درست نیست. او ادامه داد که شوری آب خزر آنقدر کم است که با استفاده از روش "کشت گیاهی" می توان آب آن را تا حدودی شیرین و از آن برای کشاورزی هم استفاده کرد. و یا با استفاده از روش های بیولوژیک کار شیرین سازی را انجام داد همچنانکه کشت برخی محصولات نظیر یونجه سبب می شود که شوری آب گرفته شود. کردوانی در پایان گفت که محیط زیست باید لج بازی ها را کنار بگذارد؛ طرح انتقال آب دریای خزر به استان سمنان مشکل جدی زیست محیطی به دنبال ندارد.
یکشنبه ، ۲۹فروردین۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: 24 آنلاین نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 119]