واضح آرشیو وب فارسی:تراز: تراز: بغزیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: به نظر من دولت فرصت را از دست داد و طی این مدت وزراتخانهها برنامهای که ماهیت آن مقاومسازی بحث اقتصاد باشد، نداشتند.
به گزارش تراز ، رهبر معظم انقلاب امسال را با عنوان «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» نامگذاری و بر اقدام عملی در این خصوص تاکید کردند. به نظر میرسد اجماعی به لحاظ مفهومی در خصوص اقتصاد مقاومتی در میان دولتمردان وجود نداشته باشد چراکه برخی تنها جذب سرمایهگذاری خارجی را مبنای اقتصاد مقاومتی قلمداد میکنند و منتظر برداشته شدن تحریمها و اثرات آن بر اقتصاد ایران هستند، این درحالی است که علیرغم اینکه جذب سرمایهگذاری خارجی میتواند به نوبه خود اثرگذار باشد اما به نظر میرسد توجه به ظرفیتهای درونی و تولید داخل نسبت به سایر فاکتورها از اولویت بیشتری برخوردار باشد آنچه که رهبری معظم انقلاب در حرم مطهر رضوی با عنوان توجه به فعّالیتها و زنجیرههای اقتصادی مزیتدار کشور از آن یاد کردند. در خصوص تبیین بهتر موضوع اقتصاد مقاومتی به سراغ آلبرت بغزیان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران رفتیم تا نظر ایشان را در این خصوص جویا شویم.
آلبرت بغزیان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در توضیح ویژگی های یک اقتصاد مقاوم گفت: بطور کلی اقتصادی که در مقابل شوکهای بیرونی به هم نریزد و اشتغال و تولید و شاخصهایی مثل تورم و نرخ ارز حفظ شود، اقتصادی مقاوم است. باید وابستگی به واردات کالاهای سرمایهای و مواد اولیه کمتر باشد و صادرات اینها بخش عمدهای از درآمد ارزی ما را تشکیل ندهد. باید نوسانات ارز نسبت به پولهای خارجی کمتر باشد و سطح بیکاری ما روند نزولی منظمی داشته باشد و بخش بیکار کشور بیشتر بیکاران اصطکاکی باشند تا بیکاری تکنولوژیکی یا صنعتی. در بخش رشد اقتصادی هم باید روند منظمی را در سالهای مختلف شاهد باشیم و این روند دارای پستی و بلندی های شدیدی نباشد. مطمئنا هر کشوری در طول سالهای مواجه با بحرانهای مختلفی بوده است ولی اگر سطح قیمت ها، رشد اقتصادی و... نوسانات شدیدی نداشته باشد، میتوان گفت این اقتصادی است که مقاوم سازی شده است.
این استاد دانشگاه افزود: اقتصاد ما الان مقاوم نیست بدلیل اینکه با یک تغییر در قیمت نفت برنامههای دولت خدشهدار می شود، لذا اقتصاد ما وابسته به موضوع نفت میباشد. مدت طولانی است که نرخ بیکاری دو رقمی است. نرخ ارز نیز در طی چند سال نوسانات زیادی داشته است. در مورد واردات باید گفت که مثلا ما میوه شب عید را با میوه وارداتی تنظیم کردیم و بخش کشاورزی ما نمیتواند در زمان مناسب تولید خود را به بازار عرضه کند، این در حالی است که تولید ما تولید کمی نیست. بخش کشاورزی ما به موقع به اندازه و توسط یک سیستم توزیع مناسبی توزیع نمیشود و این نشان می دهد که این اقتصاد مقاوم نیست. در بحث رشد اقتصادی، نوسانات گسترده و عدم بازگشت به وضعیت عادی نیز نشانه دیگری است. در بحث تورم هم در چندین دوره تا تورم ۵۰ درصدی نیز تجربه شده است و تورم ما توسط سیاستهای انقباضی کنترل میشود که منجر به رکود اقتصادی میشود. مواردی از این دست نشان میدهد که اقتصاد هنوز مقاوم نشده است.
وی در پاسخ به این سوال که مقاوم سازی اقتصاد کشور منوط به توجه به چه پارمترهایی است، ادامه داد: این مقاوم سازی در بندهای ۲۴ گانه رهبر معظم انقلاب مبنی بر ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی آمده است و این کاملا نشان میدهد که اگر ما در این موضوعات ورود کنیم و آنها را تقویت کرده و برنامه منسجمی داشته باشیم، میتوان به اثربخشی آن امیدوار بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در مورد اینکه برنامه اجرایی و عملیاتی منسجم در خصوص اجرای اقتصاد مقاومتی باید چه ویژگیهایی داشته باشد، گفت: چهار عنوانی که رهبر انقلاب در توضیح شعار سال به آن اشاره کردند که توجه به تولید داخلی، مسئلهی ایجاد اشتغال و رفع بیکاری، مسئلهی تحرک و رونق اقتصادی و مقابلهی با رکود باید مبنای این برنامهریزی قرار گیرد و برنامهها باید در راستای این چهار مولفه قرار بگیرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به تجربه کشورهای دیگر در خصوص رویکرد مقاومتی در اقتصاد گفت: در کشورهای دیگر به عنوان اقتصاد مقاومتی ذکر نشده و این موضوع در ادبیات اقتصادی مصطلح نیست اما در ادبیات ما کاملا میتواند توجیه شود. باید گفت خود اقداماتی که ذیل عنوان اقتصاد مقاومتی قرار میگیرد در دنیا اقدامات جاافتادهای است که کشورهای دیگر آن را تجربه کردهاند. کشورهای توسعه یافته معمولا بعد از جنگ جهانی دوم سیاستهای اقتصادی خود را طوری بنا نهادند که آن را مقاوم سازی نمودند. هر چند که بعدها بحرانهایی را نیز شاهد بودیم ولی معمولا این بحرانها بر بخش بورس و سهام تاثیرگذار بوده است.
وی ادامه داد: غیر از این کشورهای توسعه یافته که برنامه آنها برنامه توسعه تجارت بوده است، کشورهای در حال گذار نیز سیاستهای مقاوم سازی اقتصاد خود را در پیش گرفتند.
این استاد دانشگاه افزود: ما که منابعی غنی داریم ولی این منابع به خوبی مدیریت نمیشود. بنابراین اگر ما بخواهیم مثالی در این خصوص پیدا کنیم میتوان به کشوری مانند نروژ اشاره کرد. این کشور بخش نفتی خود را بخوبی اداره کرد و درآمدهای نفتی خود را از اقتصاد خود خارج کرد. لذا برنامه نفتی نروژ میتواند نمونهای از اقتصاد مقاومتی در بخش نفت باشد. ترکیه نیز برنامه خوبی را در حوزه صنعت دنبال کرد. ترکیه اگرچه تورمهای بالایی داشت و شش صفر پول ملی خود را حذف کرد اما توانست چندین سال برابری پول خود را با دلار حفظ کند. الان این کشور در بخش پوشاک و کالاهای تزئینی و ... مدعی است که این امر میتواند نشانه یک برنامه خوب اقتصادی باشد. ژاپن نیز بعد از جنگ جهانی با کنترل تورم و ایجاد اشتغال و... برنامه خوبی برای مقاوم سازی اقتصاد خود داشت. این کشور زمانی شروع کرد که از نظر تکنولوژی خیلی از ایران نیز عقبتر بود و منابعی نیز نداشت اما توانست با همان واردات انرژی و سنگ آهن و... صادر کننده فولاد با قیمت مناسب باشد. آنها اقتصاد مقاومتی را پیاده کردهاند اما نه با این عنوان.
بغزیان در پاسخ به اینکه یکی از مشکلات و چالشهایی که در بحث اقتصاد مقاومتی داریم این است که تفسیرهای گوناگونی از موضوع اقتصاد مقاومتی میشود و یا این مفعوم به نوعی مصادره میشود. مثلا برخی بحث اقتصاد مقاومتی را منحصر در موضوع جذب سرمایهگذاری خارجی نمودهاند. به نظر میرسد در این خصوص اولویتهای دیگری که بر مبنای نگاه به درون باشد نیاز است، توضیح داد: ما فرصت کافی به دولت دادهایم که بخواهد برنامه اقتصاد مقاومتی را تدوین کند. اقتصاد مقاومتی کاملا یک بحث برنامهپذیر و شاخصپذیر است و باید از دولت پاسخگویی خواست. به نظر من دولت فرصت را از دست داد و طی این مدت وزراتخانهها برنامهای که ماهیت آن مقاومسازی بحث اقتصاد باشد، نداشتند. یک سری از این برنامههای وزارتخانهها کارهای روزمرهای بود که وظیفه یک وزارتخانه یا تشکیلات بود و برنامهای که بخواهد در راستای اقتصاد مقاومتی باشد کمتر دیده شد. باید زودتر از این خود دولتها به این فکر می افتادند که چنین برنامهای را داشته باشند.
وی در پایان اظهار داشت: میشود ظرف کمتر از چند ماه هر بخش برنامه خود را با آن تعریفی که امسال بعنوان شعار با آن چهار شاخصی که در توضیح این عنوان توسط رهبر انقلاب آمده است، تنظیم کند. به نظر من در اجرا نیز باید مدیران و وزرا به این امر معتقد باشند و هر دولت دیگری نیز سرکار آمد بر مبنای اقتصاد مقاومتی حرکت کند. من تاکید میکنم که باید برنامه ششم در همین راستا تعریف شود و باید بوی اقتصاد مقاومتی بدهد. یعنی اگر بنا باشد که برنامه ششم در مسیر دیگری حرکت کند، هیچکدام به سرانجام نخواهد رسید.
منبع: مهر
زمانبندی انتشار: 14 فروردين 1395 - 10:02
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تراز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]