واضح آرشیو وب فارسی:مهر: سوغات شیراز را بشناسید؛
«خاتم» سوغات اصیل شیراز/ عطرخوش بهارنارنج از فارس میرسد
شناسهٔ خبر: 3583302 - یکشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۰:۱۸
استانها > فارس
شیراز- خاتم سازی، سفال گری، معرق و... ازجمله هنرهای دستی است که گردشگران در سفر به شیراز می توانند آن را در حجره های بازار وکیل تهیه کنند. خبرگزاری مهر- گروه استانها: وقتی اسم شیراز به میان میآید به طور حتم نام خاتم سازی، معرق، سفال، شیشه گری در ذهن خطور می کند،هنرهای سنتی این شهر فرهنگی که هرکدام نمادی از اصالت این سرزمین است. در کنار اینها می توان خوردنیهای خوشمرهای مثل عرقیات میمند و بهارنارنج را نیز اضافه کرد که هرکدام با خود عطر خوش بهار را به همراه دارند. خاتم سازی خاتم سازی در واقع آراستن سطح اشیای چوبی به صورتی شبیه به موزائیک با مثلثهای کوچک است و این مثلثها هر چه ظریف تر و طرحها و اشکالی که با این مثلثها بوجود می آید هر چه منظم تر باشد خاتم مرغوبتر است.
البته مرغوبیت مواد اولیه به کار رفته در خاتم نیز باعث بالا بردن ارزش آن می شود. سفالگری مهمترین مواد اولیه در کار سفالگری گل، ماسه و مواد سوختنی است . گِل رس به خاطر داشتن اکسید آهن و آهک دارای خاصیت شکل گیری و چسبندگی است و می توان با آن ظرفهای غیر قابل نفوذ ساخت. برای تهیه سفال ابتدا گِل را از معدن به محل کارگاه نموده و سپس مقداری معین آب و ماسه به آن می افزایند . پس از اینکه گل و ماسه و آب کاملاً با هم مخلوط شد و آماده شد، گل به قطعاتی با اندازه های مورد نیاز تقسیم می شود و هر قسمت را به طور جداگانه روی چرخ سفالگری گذاشته و شروع به چرخکاری می کنند. شیشه گری شیشه جسمی است شفاف، شکننده و ترکیبی از سیلکیکاتهای قلیایی که این اجسام را در کوره ذوب می کنند و به وسیله دست یا به کمک قالب های مخصوص به آنها شکل می دهند. اشیایی که از مناطق مختلف کشور نظیر شوش، ری، ساوه و نیشابور از زیر خاک به دست آمده نشان دهنده ساخت اینگونه ظروف دربیشتر نقاط کشور در گذشته های دور است. ظروف شیشه ای در اوایل دوره اسلامی بیشتر شامل بطری ، قوری، گلدان و فنجان بوده که برای مصارف خانگی به کار می رفته است.
برخی اشیای باقی مانده متعلق به قرون هشتم و نهم میلادی است که بدون تزئین است. همچنین تعدادی دکمه شیشه ای که طی یکی از حفریات ناحیه حسنلو به دست آمده متعلق به عهد هخامنشی است که بر وجود و رونق شیشه گری در آن عصر گواهی می دهد. گلیم بافی نخستین کف پوش بشر اولیه پوست حیوانات بود ولی پس از گذشت هزاران سال وقتی توانست کم کم مواد اولیه طبیعت را به میل خود شکل دهد به فکر ساخت بالاپوشی برای خود و کف پوشی برای محل سکونتش افتاد. اولین کف پوشهای ساخته انسان حصیر و بوریاست و به تدریج بافت زیراندازهای پشمی را نیز آموخت. در کاوش های باستان شناسی در شرق جزیره آناتومی ، بقایای یک گلیم ۷۷۰۰ ساله به دست آمده است ولی به طور کامل به علت آسیب پذیری مواد اولیه گلیم، نمونه های چندانی از گذشته های دور موجود نیست. قدیمی ترین نمونه به دست آمده گلیم در ایران و قطعه گلیمی متعلق به دوره اشکانی است. معرق هنر معرق روی چوب ، یکی از رشته های پر پیشینه صنایع دستی ایران است که به نسبت سایر صنایع چوب از قبیل خاتم، منبت، نازک کاری چوب، خراطی و بافت سبد و حصیر دارای قدمت بیشتری است و طبق اسناد و مدارک موجود با وجودی که زادگاهش هند است اما از روزگارانی خیلی دور به ایران راه یافته و هنرمندان و صنعتگران ایرانی تکمیل کننده و گسترش دهنده آن بوده اند . این «هنر صنعت» که در ابتدا تلفیقی از چوب و فلز بود، به کمک ذوق و اندیشه معرق سازان هنرمند ایرانی تغییر شکل داد و صنعتگران کشورمان به جای یک نوع چوب که معمولاً متن اصلی دست ساخته ها را تشکیل می داد به استفاده از انواع چوب با رنگهای مختلف پرداختند. منبت کاری منبت کاری هنری است مشتمل بر حکاکی و کنده کاری بر روی چوب بر اساس نقشه ای دقیق، این تعریف اصولی منبت کاری است. مینیاتور واژه «مینیاتور» که مخفف شده کلمه فرانسوی «مینی موم ناتورال» و به معنی طبیعت کوچک و ظریف است ، در نیمه اول قرن اخیر و حدوداً از دوره قاجار وارد زبان فارسی شده است. اصولاً به هر نوع پدیده هنری ظریف (به هر شیوه ای که ساخته شده باشد) اطلاق می شود و در ایران برای شناسایی نوعی نقاشی که دارای سابقه و قدمتی بسیار طولانی است به کار می رود. نمدمالی نمد ساده ترین نوع کف پوش است و ساخت آن احتیاج به دستگاه خاصی دارد . در نمد مالی در واقع از خاصیت طبیعی پشم که عبارت از در هم پیچیدن الیاف آن در اثر رطوبت و فشار است استفاده می شود.
احتمال دارد اولین بار بافندگانی که الیاف پشمی خود را شسته و برای گرفتن رطوبت آن با چوبدستی ضربه هایی به پشم می زده اند ، موفق به کشف این خصوصیت پشم و در نتیجه موفق به بوجود آوردن صنعت نمدمالی شده باشند. رنگرزی سنتی در شیراز و برخی دیگر از شهرهای استان فارس، کارگاههای متعدد رنگرزی با مواد ملونه طبیعی (گیاهی) وجود دارد که در این کارگاهها با بهره گیری از مواد رنگزایی همچون نیل، اسپرک، خوشک، روناس و ... و استفاده از دندانه هایی نظیر زاج سفید، زاج سیاه و زاج سبز، اقدام به رنگرزی خامه و ابریشم می کنند. رنگهای طبیعی به واسطه دوام زیاد، متناسب بودن با مواد اولیه مورد استفاده در بافت زیراندازها و حالت زیبا، مخملی و دل نوازی که به بافته ها می بخشد درمقایسه با رنگهای شیمیایی (حتی رنگهای کاملاً ثابت شیمیایی) از رجحان و برتری برخوردار است. قلمزنی نقره شهر شیراز به واسطه آثار تهیه شده از نقره و نیز قلمزنی های شاخص انجام شده بر روی نقره شهره است که با طرح های زیبایی از تخت جمشید مشخص می شود و به صورت گیره های استکان و لیوان، سینی و ظروف دیگر عرضه شده است. از جمله دیگر سوغاتیهای عمده در فارس و شیراز آبلیمو و آبغوره است. همین طور بهارنارنج شیراز زبانزد خاص و عام است. شیرازیها نوعی پالوده به همان نام پالوده شیرازی دارند که یکی از بهترین انواع پالوده در ایران و حتی جهان است. عرقیات و شربت های طبیعی بهترین سوغاتی های شیراز است.
عرق شاتره، بهار نارنج ، نسترن، بیدیمشك، تارونه، اترج ، نعنا، چهل گیاه، كاسنی، شربت به لیمو و نارنج، گاوزبان و كیالك از این نمونه اند كه هر كدام دارای خاصیت خود است.گلاب میمند از سوغاتی های مهم فارس و شیراز است. از دیگر سوغاتی های شیراز و استان فارس می توان به كلوچه و مسقطی شیراز، ترشی کازرون، لیمو ترش جهرم،خرمای جهرم، نان شیرین فسا، حلوای ارده و نان كنجدی،حلوای مسقطی لار،حاج بادام و نان كماج نی ریز،پرتقال داراب، گیوه آباده و رب انار ارسنجان اشاره کرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]