تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837240600
سال میمون چگونه سالی است؟
واضح آرشیو وب فارسی:کمونه: سال 94 سال گوسفند بود و سال 95، سال میمون. سال 96 هم سال مرغ است. شما متولد چه سالی هستید؟ معمولا در پایان و آغاز هر سال در مکالمات روزمره پیرامون سال قدیم و جدید خیلی ها مایلند بدانند سال جدید منسوب به چه حیوانی است. بعضی کنجکاوانه گوش به پیشگویی ها می سپارند و ابروها را بالا می دهند و برخی پوزخندزنان پرداختن به چنین مسائلی را عوامانه و از خرافات می دانند. تا به حال به این فکر کرده اید که ترتیب سال شماری حیوانی از کجا منشأ می گیرد و منسوب بودن سال ها به حیوانات را چطور محاسبه می کنند؟ این روزها به احتمال زیاد دفتر سررسید سالنامه سال 1395 را هدیه گرفته اید. اگر نزدیکتان است، ورق بزنیدش... بعید نیست در همان صفحه اول در گوشه ای حتی در وسط نوشته باشد: بیچین ئیل ـ سال میمون! اگر از اخترشناسان که از صور فلکی مثل حمل و ثور و جوزا در آسمان سر در می آورند، لحظه تحویل سال را محاسبه و تقویم هجری شمسی را استخراج می کنند، بپرسید ماجرای این سال های حیوانی و ازجمله سال 95 که سال میمون است چیست، بیشتر مواقع شانه بالا می دهند و می گویند نمی دانیم؛ ما در آسمان شب و در میان صور فلکی گرچه نام ها و اشکال عجیب و غریب کم نداریم، اما نشانی از میمون و مرغ ندیده ایم! راست هم می گویند. ماجرای گاهشماری حیوانی بیشتر از آن که ریشه نجومی و علمی داشته باشد، پس زمینه ای تاریخی و فرهنگی در پس خود دارد. نامیدن سال ها به نام حیوانات و موجودات دیگر ناشی از اعتقادات، رسوم و فرهنگ ملت های مختلف است که در هزاران سال در آیین آنان ریشه دوانده و به گاهشماری آنان راه یافته است. در کشورهای شرقی که تحت تأثیر آیین بودا هستند، نوعی گاهشماری رایج بوده است که در آن بنا بر افسانه ای قدیمی بر تأثیرگذاری 12 حیوان خاص بر سرنوشت زمین و انسان اشاره شده است. ماجرا در افسانه ها از این قرار است که: «روزی بودا در آغاز سال نو، تمام حیوانات را نزد خویش دعوت کرد، اما از میان آنها فقط 12 حیوان دعوت بودا را ارج نهادند و به محضر او رفتند. این 12 حیوان عبارت بودند از: موش، گاو، پلنگ (یا ببر)، خرگوش (یا گربه)، نهنگ (یا اژدها)، مار، اسب، گوسفند (یا بز)، میمون، مرغ (یا خروس)، سگ و خوک. از آن پس بودا مقدر کرد که سرنوشت انسان و کائنات، فقط به دست این 12 حیوان رقم بخورد و هریک از این حیوانات در هر سال یکی پس از دیگری پدیدار شوند و مقدورات و سرنوشت جهان را به دست بگیرند. گاهشمار حیوانی و فرهنگ ایرانی اما نخستین جرقه ورود سال های حیوانی به تقویم ما به حدود 700 سال پیش باز می گردد. روزگاری که مغول ها از مرزهای شمال شرقی به کشور ما تاختند و به قول یکی از اهالی بخارا که به خراسان گریخته بود: «آمدند و کندند و سوختند و کشتند و بردند و رفتند...». با این حال مغول ها در دهه های بعد با وجود استیلا بر کشورمان بشدت تحت تأثیر فرهنگ و مذهب ایرانیان قرار گرفتند. چنان که الجایتو، ایلخان مغول در ایران و جانشین غازان خان، نام خود را به «سلطان محمد خدابنده» تغییر داد. به هر تقدیر بخشی از فرهنگ و آیین های مغولی هم سوغات آنان برای ما بود. از آن جمله است تقویم دوازده گانه حیوانی که ردپای آن را کماکان در سنتی ترین آیین مان یعنی نوروز می بینیم. تقویم ترکی ـ مغولی از نوع شمسی ـ قمری است؛ در این گونه از تقویم ها سال آن شمسی و ماه های آن قمری است. 12 ماه قمری این تقویم در ترکی به ترتیب به معنی ماه اول، ماه دوم، ماه سوم و... است. تقویم ترکی ـ مغولی همچنین دارای دوره 12 ساله حیوانی است به نام های: سیچقان ئیل (سال موش)، اود ئیل (سال گاو)، بارس ئیل (سال پلنگ)، توشقان ئیل (سال خرگوش)، لوی ئیل (سال نهنگ)، ئیلان ئیل (سال مار)، یوند ئیل (سال اسب)، قوی ئیل (سال گوسفند)، بیچین ئیل (سال میمون)، تخاقوی ئیل (سال مرغ یا خروس)، ایت ئیل (سال سگ) و تنغوز ئیل (سال خوک). سال شمار حیوانی و خاقان ترک در روایتی دیگر از محمود کاشغری در دیوان لغات الترک منسوب به قرن پنجم هجری در ذیل کلمه «برس» شرحی درباره تقویم دوازده گانه حیوانی آورده است که نخستین شرح درباره این تقویم محسوب می شود. او می نویسد: ترکان نام 12 گونه از جانوران را گرفته و به عنوان نام برای 12 سال برگزیده اند. سال های عمر کودکان، تاریخ نبردها و قهرمانی ها و دیگر چیزها را با گردش سال های دوازده گانه می شمارند و به یاد می سپارند و ریشه آن چنین است که: یکی از خاقانان ترک اراده کرده که تاریخ یکی از نبردهای سال ها پیش از خود را بداند و در تاریخ وقوع آن اختلاف افتاد. از این رو خاقان در این کار با مردم مشورت کرده و در کنگره ای گفت: ما سال ها را نیز مانند برج های دوازده گانه و شمار ماه ها، دوازده قرار دهیم و این چونان یادگاری در میان ما باقی بماند. مردم نیز پذیرفتند. پس خاقان به شکار بیرون آمد و فرمان داد حیوانات را به طرف رودخانه ایلا سو روان سازند. چندی از حیوانات را شکار کردند و گروهی نیز به داخل آب پریدند. دوازده گونه از حیوانات از آب گذشت و نام آنها را بر سال ها نهادند. نخستین این حیوانات سیچقان (موش) بود که نخستین سال است و پس از آن نام یازده حیوان دیگر را برمی شمارد. او می افزاید: ترکان گویند در هر یک از این سال ها حکمتی نهفته است که بدان تفال می کنند و آن را فرخنده و مبارک می شمارند. مثلا وقتی سال گاو وارد می شد، نبردها و قهرمانی ها فزونی می یافت؛ زیرا گاوها به هم بسیار شاخ زنند و در ستیز باشند(!) در سال مرغ طعام فراوان شود، اما در میان مردم تشویش و نگرانی پدید آید(!) سال تمساح (در تقویم اقتباسی فارسی سال نهنگ)، باران فراوان رخ دهد و... . ترتیب نام های حیوانی سال ها را ابونصر فراهی در نصاب الصبیان به صورت زیر به نظم درآورده است و براساس آن می توانید ترتیب سال های قبل و بعد را با دانستن یک سال متوجه شوید: موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار زان چار چو بگذری نهنگ آید و مار آنگاه به اسب و گوسفند است حساب حمدونه و مرغ و سگ و خوک آخر کار فراز و فرود تقویم ترکی ـ مغولی سابقه رواج استفاده از تقویم ترکی ـ مغولی در گاهشماری ایران به دوره صفویه بازمی گردد. به این صورت که از دوره صفویه، مقرر شد علاوه بر ماه های قمری، ماه های شمسی نیز در تقویم های سالانه ثبت شود. تا اواسط قرن سیزدهم هجری قمری، این تقویم بیشتر در امور دولتی و شرح وقایع تاریخی، در کنار تقویم های هجری قمری، جلالی و غیره استفاده می شد. سرانجام در سال 1329 هجری قمری (مطابق با 1289 هجری خورشیدی برجی) بود که تقویم شمسی برجی ـ با ماه هایی با ریشه نجومی به نام های حمل، ثور، جوزا، سرطان و... به جای این تقویم رایج شد. تا این که سال 1304 هجری شمسی بود که تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور پذیرفته شد و در ماده قانونی که به تصویب مجلس شورای ملی وقت رسید، به طور صریح استفاده از سال های دوره 12 ساله حیوانی منسوخ و غیر قانونی اعلام شد. با این حال کماکان در بعضی از تقویم های ایرانی، از نام سال هجری شمسی در دوره 12 ساله حیوانی استفاده می شود. اطلاعی که صرفا یادبودی از ایامی است که بر تاریخ و فرهنگ ما گذشته و به لحاظ علمی هیچ منشأ متقن و قابل اعتنایی ندارد. حدود ربع قرن پیش به ابتکار استاد محمدرضا صیاد، تقویم خوان ایرانی جدولی برای استخراج سالشماری حیوانی منطبق بر سال های هجری شمسی به مدت 2100 سال هجری شمسی (سال صفر تا سال 2099) تعیین شد که به لحاظ بازی با نام سال ها در دوره ای طولانی و در ایام فراغت می تواند دلپذیر باشد. جام جم آنلاین بعضی کنجکاوانه گوش به پیشگویی ها می سپارند و ابروها را بالا می دهند و برخی پوزخندزنان پرداختن به چنین مسائلی را عوامانه و از خرافات می دانند. تا به حال به این فکر کرده اید که ترتیب سال شماری حیوانی از کجا منشأ می گیرد و منسوب بودن سال ها به حیوانات را چطور محاسبه می کنند؟ این روزها به احتمال زیاد دفتر سررسید سالنامه سال 1395 را هدیه گرفته اید. اگر نزدیکتان است، ورق بزنیدش... بعید نیست در همان صفحه اول در گوشه ای حتی در وسط نوشته باشد: بیچین ئیل ـ سال میمون! اگر از اخترشناسان که از صور فلکی مثل حمل و ثور و جوزا در آسمان سر در می آورند، لحظه تحویل سال را محاسبه و تقویم هجری شمسی را استخراج می کنند، بپرسید ماجرای این سال های حیوانی و ازجمله سال 95 که سال میمون است چیست، بیشتر مواقع شانه بالا می دهند و می گویند نمی دانیم؛ ما در آسمان شب و در میان صور فلکی گرچه نام ها و اشکال عجیب و غریب کم نداریم، اما نشانی از میمون و مرغ ندیده ایم! راست هم می گویند. ماجرای گاهشماری حیوانی بیشتر از آن که ریشه نجومی و علمی داشته باشد، پس زمینه ای تاریخی و فرهنگی در پس خود دارد. نامیدن سال ها به نام حیوانات و موجودات دیگر ناشی از اعتقادات، رسوم و فرهنگ ملت های مختلف است که در هزاران سال در آیین آنان ریشه دوانده و به گاهشماری آنان راه یافته است. در کشورهای شرقی که تحت تأثیر آیین بودا هستند، نوعی گاهشماری رایج بوده است که در آن بنا بر افسانه ای قدیمی بر تأثیرگذاری 12 حیوان خاص بر سرنوشت زمین و انسان اشاره شده است. ماجرا در افسانه ها از این قرار است که: «روزی بودا در آغاز سال نو، تمام حیوانات را نزد خویش دعوت کرد، اما از میان آنها فقط 12 حیوان دعوت بودا را ارج نهادند و به محضر او رفتند. این 12 حیوان عبارت بودند از: موش، گاو، پلنگ (یا ببر)، خرگوش (یا گربه)، نهنگ (یا اژدها)، مار، اسب، گوسفند (یا بز)، میمون، مرغ (یا خروس)، سگ و خوک. از آن پس بودا مقدر کرد که سرنوشت انسان و کائنات، فقط به دست این 12 حیوان رقم بخورد و هریک از این حیوانات در هر سال یکی پس از دیگری پدیدار شوند و مقدورات و سرنوشت جهان را به دست بگیرند. گاهشمار حیوانی و فرهنگ ایرانی اما نخستین جرقه ورود سال های حیوانی به تقویم ما به حدود 700 سال پیش باز می گردد. روزگاری که مغول ها از مرزهای شمال شرقی به کشور ما تاختند و به قول یکی از اهالی بخارا که به خراسان گریخته بود: «آمدند و کندند و سوختند و کشتند و بردند و رفتند...». با این حال مغول ها در دهه های بعد با وجود استیلا بر کشورمان بشدت تحت تأثیر فرهنگ و مذهب ایرانیان قرار گرفتند. چنان که الجایتو، ایلخان مغول در ایران و جانشین غازان خان، نام خود را به «سلطان محمد خدابنده» تغییر داد. به هر تقدیر بخشی از فرهنگ و آیین های مغولی هم سوغات آنان برای ما بود. از آن جمله است تقویم دوازده گانه حیوانی که ردپای آن را کماکان در سنتی ترین آیین مان یعنی نوروز می بینیم. تقویم ترکی ـ مغولی از نوع شمسی ـ قمری است؛ در این گونه از تقویم ها سال آن شمسی و ماه های آن قمری است. 12 ماه قمری این تقویم در ترکی به ترتیب به معنی ماه اول، ماه دوم، ماه سوم و... است. تقویم ترکی ـ مغولی همچنین دارای دوره 12 ساله حیوانی است به نام های: سیچقان ئیل (سال موش)، اود ئیل (سال گاو)، بارس ئیل (سال پلنگ)، توشقان ئیل (سال خرگوش)، لوی ئیل (سال نهنگ)، ئیلان ئیل (سال مار)، یوند ئیل (سال اسب)، قوی ئیل (سال گوسفند)، بیچین ئیل (سال میمون)، تخاقوی ئیل (سال مرغ یا خروس)، ایت ئیل (سال سگ) و تنغوز ئیل (سال خوک). سال شمار حیوانی و خاقان ترک در روایتی دیگر از محمود کاشغری در دیوان لغات الترک منسوب به قرن پنجم هجری در ذیل کلمه «برس» شرحی درباره تقویم دوازده گانه حیوانی آورده است که نخستین شرح درباره این تقویم محسوب می شود. او می نویسد: ترکان نام 12 گونه از جانوران را گرفته و به عنوان نام برای 12 سال برگزیده اند. سال های عمر کودکان، تاریخ نبردها و قهرمانی ها و دیگر چیزها را با گردش سال های دوازده گانه می شمارند و به یاد می سپارند و ریشه آن چنین است که: یکی از خاقانان ترک اراده کرده که تاریخ یکی از نبردهای سال ها پیش از خود را بداند و در تاریخ وقوع آن اختلاف افتاد. از این رو خاقان در این کار با مردم مشورت کرده و در کنگره ای گفت: ما سال ها را نیز مانند برج های دوازده گانه و شمار ماه ها، دوازده قرار دهیم و این چونان یادگاری در میان ما باقی بماند. مردم نیز پذیرفتند. پس خاقان به شکار بیرون آمد و فرمان داد حیوانات را به طرف رودخانه ایلا سو روان سازند. چندی از حیوانات را شکار کردند و گروهی نیز به داخل آب پریدند. دوازده گونه از حیوانات از آب گذشت و نام آنها را بر سال ها نهادند. نخستین این حیوانات سیچقان (موش) بود که نخستین سال است و پس از آن نام یازده حیوان دیگر را برمی شمارد. او می افزاید: ترکان گویند در هر یک از این سال ها حکمتی نهفته است که بدان تفال می کنند و آن را فرخنده و مبارک می شمارند. مثلا وقتی سال گاو وارد می شد، نبردها و قهرمانی ها فزونی می یافت؛ زیرا گاوها به هم بسیار شاخ زنند و در ستیز باشند(!) در سال مرغ طعام فراوان شود، اما در میان مردم تشویش و نگرانی پدید آید(!) سال تمساح (در تقویم اقتباسی فارسی سال نهنگ)، باران فراوان رخ دهد و... . ترتیب نام های حیوانی سال ها را ابونصر فراهی در نصاب الصبیان به صورت زیر به نظم درآورده است و براساس آن می توانید ترتیب سال های قبل و بعد را با دانستن یک سال متوجه شوید: موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار زان چار چو بگذری نهنگ آید و مار آنگاه به اسب و گوسفند است حساب حمدونه و مرغ و سگ و خوک آخر کار فراز و فرود تقویم ترکی ـ مغولی سابقه رواج استفاده از تقویم ترکی ـ مغولی در گاهشماری ایران به دوره صفویه بازمی گردد. به این صورت که از دوره صفویه، مقرر شد علاوه بر ماه های قمری، ماه های شمسی نیز در تقویم های سالانه ثبت شود. تا اواسط قرن سیزدهم هجری قمری، این تقویم بیشتر در امور دولتی و شرح وقایع تاریخی، در کنار تقویم های هجری قمری، جلالی و غیره استفاده می شد. سرانجام در سال 1329 هجری قمری (مطابق با 1289 هجری خورشیدی برجی) بود که تقویم شمسی برجی ـ با ماه هایی با ریشه نجومی به نام های حمل، ثور، جوزا، سرطان و... به جای این تقویم رایج شد. تا این که سال 1304 هجری شمسی بود که تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور پذیرفته شد و در ماده قانونی که به تصویب مجلس شورای ملی وقت رسید، به طور صریح استفاده از سال های دوره 12 ساله حیوانی منسوخ و غیر قانونی اعلام شد. با این حال کماکان در بعضی از تقویم های ایرانی، از نام سال هجری شمسی در دوره 12 ساله حیوانی استفاده می شود. اطلاعی که صرفا یادبودی از ایامی است که بر تاریخ و فرهنگ ما گذشته و به لحاظ علمی هیچ منشأ متقن و قابل اعتنایی ندارد. حدود ربع قرن پیش به ابتکار استاد محمدرضا صیاد، تقویم خوان ایرانی جدولی برای استخراج سالشماری حیوانی منطبق بر سال های هجری شمسی به مدت 2100 سال هجری شمسی (سال صفر تا سال 2099) تعیین شد که به لحاظ بازی با نام سال ها در دوره ای طولانی و در ایام فراغت می تواند دلپذیر باشد. جام جم آنلاین
شنبه ، ۲۹اسفند۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کمونه]
[مشاهده در: www.kamooneh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]
-
گوناگون
پربازدیدترینها