تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804501048
مسئولیت بین المللی دولتها در مقابل پدیده گردوغبار
واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایلام: سایت خبری ویرا - علی اشرف خانه ای- بحران ریزگردها مرزهای جدیدی از ارتباطات و همکاری را در منطقه رقم زده است. با توجه به منشأ اصلی ریزگردها که عمدتاً معطوف به فرسایش بادی شدید و گسترش پدیده بیابان زایی در کشورهای عراق و عربستان می باشد چکیده بحران ریزگردها مرزهای جدیدی از ارتباطات و همکاری را در منطقه رقم زده است. با توجه به منشأ اصلی ریزگردها که عمدتاً معطوف به فرسایش بادی شدید و گسترش پدیده بیابان زایی در کشورهای عراق و عربستان می باشد، آسیب ناشی از آن لطمات بهداشتی، اقتصادی و توسعه ای را برای کشورهای درگیر به دنبال داشته است، از این رو بحران ریزگردها را می توان به مثابه تهدیدی بالقوه برای امنیت زیست محیطی و ملی در منطقه تلقی نمود. بروز نابسامانی های اقتصادی و اشغال عراق از دهه 90 میلادی و بروز کشمکش ها و مخاصمات سیاسی بر جای مانده از گذشته و نیز وجود اختلافات هیدروپلتیک میان کشورهای منطقه ازجمله این تنش ها به شمار می رود. در تحلیل نقش منطقه ای هر یک از بازیگران در زمینه ریزگردها، سه مقوله قدرت ، دانش و منافع به یکدیگر گره خورده است. ایران، عراق، عربستان، یمن، اردن، ترکیه، سوریه، کویت و کشورهای شمال آفریقا با حساسیت ها و آسیب پذیری متفاوتی موضوع ریزگرد را دنبال می نمایند. هر چند طی سال های اخیر بحران ریزگردها محور مذاکرات و رفت وآمد هیأت های کارشناسی قرار گرفته است؛ ولی باید اذعان نمود این موضوع جزو اولویت کاری دولت های مزبور قرار ندارد. از همین منظر تحقیق حاضر با روش تحلیلی توصیفی خاطرنشان می سازد دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این بخش نیازمند تحرک تازه و فراگیر به منظور ترغیب کشورهای منطقه به همکاری چندجانبه در راستای مقابله عملی با بحران ریزگردها با استفاده از گفتمان اقناعی می باشد که در این میان بهره گیری مطلوب از نهادها، مفاد حقوق بین الملل محیط زیست در قالب کنوانسیون ها و پروتکل های بین المللی ،مسئولیت بین المللی دولت ،همراه با تداوم مذاکرات ضروری خواهد بود . واژگان کلیدی: ریزگرد، همکاری منطقه ای، سیاست خارجی، دیپلماسی زیست محیطی،مئسولیت بین المللی دولت، اسناد بین المللی . مقدمه امروز با بهره برداری بیش از حد از طبیعت فرصت بازسازی در اختیار طبیعت قرار نمی گیرد و منابع طبیعی سرزمین در معرض تخریب قرار گرفته است. رعایت بهینه بهره برداری از منابع آب ، خاک و هوا و نیز استفاده بهینه از انرژی، محصولات کشاورزی، جنگل ها و مراتع مانع تخریب وپایداری محیط زیست در کشور می شود . بشردردهه های پایانی قرن بیستم با این واقعیت مواجه گردید که بسیاری از نگرانی های زیست محیطی فراروی وی همچون رشد جمعیت، اسراف در استفاده از منابع، نابودی زیستگاه های حیات وحش، انقراض گونه های گیاهی و جانوری و انواع آلودگی ها، ارتباطی درونی با یکدیگر داشته و به گونه ای بی سابقه آثار آن تمام زمین را به عنوان زیستگاه بشر با خطر مواجه نموده است. تخریب لایة اوزن، گرم شدن جهانی هوا، افزایش گازهای گلخانه ای، تغییر اقلیم، تشدید تعداد دفعات وقوع گردوغبار و شدت مخاطرات طبیعی، بارانهای اسیدی، بیابان زایی، آلودگی سواحل، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری، کاهش سطح مناطق حفاظت شده و پارک های ملی، قطع درختان جنگلی، پسماند های خطرناک و ویژه ، آلودگی هوا در مناطق صنعتی و کلان شهر ها و بسیاری موارد دیگر مثال هایی از اثرات جهانی زیست محیطی هستند. لذا، نگرانی های بشر در زمینه محیط زیست در ابعاد ملی، منطقه ای و جهانی با توسعه صنعتی و استفاده از منابع محدود تجدید پذیر و غیر قابل تجدید کره مسکون رو به فزونی نهاد . آلودگی محیط زیست از منابع گوناگون صورت می گیرد. با پیشرفت تمدن بشری و توسعه فن آوری و ازدیاد روز افزون جمعیت ، در حال حاضر دنیا با مشکلی به نام آلودگی در هوا و زمین روبرو شده است که زندگی ساکنان کره زمین را تهدید می کند. بطوری که در هر کشور حفاظت محیط زیست مورد توجه جدی دولتمردان است. امروزه وضعیت زیست محیطی به گونه ای شده است که مردم یک شهر یا حتی یک کشور از آثار آلودگی در شهر یا کشور دیگر در امان نیستند . هدف اصلی این تحقیق مسئولیت بین المللی دولت درمقابله با گرد و غبار، وایجاد ارتقاء سیستم های سنجش ، پایش و هشدار سریع پدیده گرد و غبار با منشاء فرا ملی می باشد. بر اساس نتایج مطالعات و تجربه سایر کشور ها ، راه کارهای عملی و علمی برای پیاده سازی مدیریت کاهش خطر پذیری گرد و غبار در ایران ارائه خواهد شد . یکی از مهم ترین بحران های زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک پدیده مخرب بیابان زایی و فرسایش بادی می باشد که وقوع طوفان های گرد و غبار و حرکت ریزگردها از پیامدهای آن محسوب می شود. طی سال های اخیر طوفان های گرد و غبار در خاورمیانه و به خصوص در صحاری عربستان و عراق اثرات زیان بار زیادی را برای کشورمان به همراه داشته که دامنه آن تا شهرهای عمده کشیده شده است . وسعت خسارات این پدیده تنها محدود به تهدید اراضی کشاورزی و مناطق صنعتی نبوده، بلکه با مختل نمودن زندگی عادی شهروندان آشکارا تبدیل به یک تهدید جدی زیست محیطی شده و واکنش افکار عمومی را به دنبال داشته است. - کمیسیون حقوق بین الملل در منشور ملل متحد ، بر خلاف میثاق جامعه ملل ، مقررات صریحی در مورد تدوین و توسعه حقوق بین الملل وجود دارد که در ماده 13 آن منعکس است : مجموعه عمومی نسبت به امور زیر موجبات انجام مطالعات و صدور توصیه هایی را فراهم می کند : ترویج همکاری بین المللی در امور سیاسی و ایجاد زمینه های مناسب برای توسعه مترقیانه حقوق بین الملل و تدوین آن . در اجرای مقررات مذکور ، مجمع عمومی در 21 نوامبر 1947 ، قطعنامه تشکیل کمیسیون دایم حقوقدانان را به نام "کمیسیون حقوق بین الملل" صادر کرد. طبق آخرین اصلاحیه اساسنامه کمیسیون ، 34 حقوقدانان بین المللی هستند که برای مدت 5 سال انتخاب می شوند و تجدید انتخاب آنان بلامانع است . انتخاب به گونه ای انجام می شود که کمیسیون بتواند نماینده تمدن های اصلی و نظام های حقوقی مناطق عمده جغرافیایی جهان باشد .اعضای کمیسیون از میان شخصیت های صاحب نظر در حقوق بین الملل انتخاب می شوند. نحوه انتخاب به این صورت است که کشورهای عضو سازمان ملل متحد می توانند قبل از خاتمه ماموریت هر یک از اعضا ، اشخاص واجد صلاحیت را از میان اتباع خود ، به دبیرکل سازمان معرفی نمایند. دبیرکل از بین افراد مذکور ، اشخاص اصلح را به( تعداد کرسی های لازم) به مجمع عمومی پیشنهاد می نماید . انتخاب قطعی و نهایی اعضا با مجمع عمومی است .اعضای کمیسیون ، هرچند توسط کشورهای متبوع خویش معرفی می شوند ، اما در صورت انتخاب ، به هیچ وجه نماینده آنها محسوب نمی شوند ، بلکه از استقلال عمل کامل برخوردارند . ضمناً در کمیسیون نباید بیش از یک عضو از اتباع هر کشور باشند . اولین جلسه کمیسیون حقوق بین الملل در سال 1949 تشکیل شد و از آن پس ، همه ساله به مدت 2 تا 3 ماه در ژنو ، دوره اجلاسیه داشته و موضوعات مختلفی را برای تدوین و توسعه حقوق بین الملل مطالعه کرده و نتیجه آن را طی گزارشی به مجمع عمومی توصیه می نماید.( ضیایی بیگدلی 1387 ، 28 ). مسئولیت بین المللی مسئولیت بین المللی به مثابه یک نهاد حقوقی بین المللی عبارت است از الزام به جبران خسارت مادی یا معنوی وارد بر تابعان حقوق بین الملل که این خسارت باید ناشی از عمل یا خودداری از عمل غیر مشروع و مخالف حقوق بین الملل یکی از موضوعات یا تابعان حقوق بین الملل باشد . برای تحقق مسئولیت بین المللی یک دولت، تخلف بین المللی باید قابلیت انتساب به آن دولت را نیز داشته باشد. (ضیایی بیگدلی، 1384، ص 469 ). مسئولیت بین المللی به عنوان یک نهاد حقوقی به منظور جبران خسارت ناشی از فعل یا ترک فعل های اعضای جامعه بین المللی که به سایر اعضا وارد شده است، می باشد . محیط زیست نیز یکی از اساسی ترین میراث مشترک بشریت به شمار می آید، همواره در معرض تهدید خطرات و خساراتی قرار دارد که آثار ناشی از آن، منافع کلیه اعضای جامعه بین المللی را به خطر می اندازد، ضرورت توجه به محیط زیست در قبال تهدید این خطرات و افزایش همبستگی های بین المللی و اهمیت حفظ محیط زیست برای بقای جامعه بین المللی موجب گردید تا حفظ و حمایت از محیط زیست، از جمله تعهداتی به شمار آید که آثار نقض آن، علاوه بر دولت صدمه دیده، به دولتهای دیگر نیز تسری یافته و در نتیجه جنایت بین المللی محسوب شود. (امینی، 1378، ص43 ). 1-10-7 سابقه تدوین قواعد حاکم بر مسئولیت بین المللی دولت ها در کمیسیون حقوق بین الملل حقوق مسئولیت بین المللی در اساس شکل عرفی دارد و در کنفرانسی که برای تدوین حقوق بین الملل که در سال 1930 در لاهه برگزار شد، موفقیتی در مورد قواعد اولیه مسئولیت حاصل نشد . کمیسیون بین الملل کار خود را در مورد مسئولیت بین المللی از طریق شش گزارشگر در 1949 آغاز کرد. در این راستا کمیسیون بیش از 30 گزارش دریافت نمود. کمیسیون در 7 مه 1962 کمیته ای فرعی تشکیل داد . در پانزدهمین جلسه کمیسیون در 1963، گزارش کمیته فرعی در خصوص مسئولیت دولت بررسی شد (Document reproduced in Yearbook of theInternational Law Commission, 1963, VOL, document (A/CN.4/152 A/5509, annex I) تمامی اعضای حاضر در جلسه کمیسیون، با نتیجه کلی گزارش، که به قواعد کلی در مورد تعریف بین المللی دولت باید اولویت اصلی داده شود، موافق بودند. در 1995 مجمع عمومی سازمان ملل، قطعنامه ای برای اعمال فشار به کمیسیون به منظور توسعه مواد مسئولیت بین المللی دولت و هم چنین پروژه هایی که برای مدت طولانی معلق مانده اند، تصویب کرد . منشأ ریزگردها براساس بررسی های صورت گرفته، علت وقوع پدیده ریزگردهای منطقه ای عمدتاً ناشی از جریانات منطقه ای با منشأ خارجی می باشد، فرسایش بادی شدیددرمناطق خارجی باعث برخاستن ذرات عمدتاً کمتر از/ 02.میلیمتربه هواشده که بدلیل این که جهت جریان به طرف نواحی جنوب غربی کشورمان می باشد. این مناطق به شدت تحت تأثیر جریانات گرد و غبار قرار می گیرد. به دلیل تغییرات شدید فشار در صحاری عربستان و بر طبق بررسی های انجام شده، عمده ترین علت بروز این پدیده را باید در بزرگ ترین صحرای ماسه ای جهان به نام ربع الخالی که در کشورهای عربستان سعودی، یمن و امارات عربی متحده استقرار یافته است جستجو کرد. این بیابان کاملاً عاری از پوشش گیاهی بوده و طی سال های اخیر به دلیل وقوع خشکسالی های پیاپی، پوشش گیاهی اندک آن نیز از میان رفته است. بنابراین مهم ترین راهکار عملی برای مقابله با بحران ریزگردها رایزنی و همکاری چندجانبه با کشورهایی نظیر عربستان و عراق می باشد تا فعالیت های پیش گیرانه لازم به منظور جلوگیری از برخاستن ذرات ماسه ای ریز و شکل گیری جریانات گرد و غبار به سوی کشورمان انجام پذیرد. (عبدی نژاد 1389:43-42 ) به طور کلی مدیریت پایدار اکوسیستم های مرتعی و بیابانی و کنترل عوامل مؤثر در تخریب سرزمین، فعالیت های اصلاحی و روش های احیایی همراه با افزایش پوشش گیاهی و بهبود شرایط سیاسی و اقتصادی در کشورهای منشأ گرد و غبار از مهم ترین راهکارهای کلان به منظور مهار بحران ریزگردها به شمار می آیند. در یک نگاه کلی غلبه بر بحران ریزگردها را می توان به دو بخش مدیریت بحران و مدیریت پیشگیری تقسیم بندی کرد. بدیهی است در حال حاضر اولویت با اجرای طرح ها و اقدامات درمان کننده و یا همان مدیریت بحران است که عملیات های شاخصی همچون مالج پاشی، نهال کاری و احداث بادشکن را در بر می گیرد. این طرح ها باتوجه به منشأ منطقه ای ریزگردها قاعدتاً جنبه فراملی داشته و مستلزم اراده سیاسی و همکاری های فنی لازم در این بخش میان دستگاه های ذی ربط در کشورهای منطقه می باشد . ریزگردها و امنیت بحران ریزگردها را می توان به مثابه تهدیدی برای امنیت زیست محیطی و ملی تلقی نمود. به گمان بسیاری از محققان در نظام بین الملل کنونی، امنیت چهره سنتی و نظامی خود را از دست داده و بعدی غیرنظامی نیز یافته است. از آنجایی که گفتمان هایی نظیر قدرت، منافع و اهداف، دولت و جنگ دگرگون شده، بنابراین مفهوم امنیت نیز دچار تحول شده است. امنیت در این حالت یک مقوله فراگیر است که خودش را به صورت یک ساختار شامل مجموعه ای از فرصت ها و تهدیدات مطرح می نماید. در این میان بحران های زیست محیطی ازجمله مسائل نوظهوری است که به یکی ازموضوعات عمده در امنیت بین الملل مبدل شده و جایگاه آن را از سیاست پست به سیاست عالی تغییر داده است. این بحران ها زمانی که با سایر چالش های سیاسی، نظامی و رقابت های کشورها در تأمین اهداف ملی خود گره می خورند به موضوعی در سیاست بین الملل تبدیل می شوند. بنابراین مخاطرات زیست محیطی را نیز باید به محیط امنیتی کشورها اضافه نمود. این مخاطرات جمع وسیعی از جوامع را در بر می گیرد و درجه شمولیت آن بالاست، لذا طیف وسیعی از اقدامات را طلب می کند در اصل دو رویکرد اساسی درباره امنیت محیط زیستی وجود دارد؛ یک تفسیر از امنیت محیط زیستی این است که تخریب محیط زیست و کم شدن منابع، تأثیر منفی بر امنیت یک کشور دارد و مشکلات محیط زیستی مثل بیابان زایی، باران های اسیدی، تخریب جنگل ها و طوفان های ماسه ای می تواند منجر به رکود اقتصادی، آشوب اجتماعی و بی ثباتی سیاسی گردد، این تأثیرها می تواند درگیری و حتی خشونت را در داخل کشور یا با کشورهای همسایه به دنبال داشته باشد و با هم افزایی با سایر چالش های منطقه ای، امنیت یک کشور را به خطر اندازد. دومین تفسیر از امنیت محیط زیستی بیشتر مربوط به تهدید تغییرات محیط زیستی بر امنیت فردی است. تحلیل گرانی که رویکرد دوم را بر می گزینند، فرض را بر این می گذارند که حیطه امنیت ملی به گونه ای وسیع در نظر گرفته شده است که رفاه عمومی، جسمی، اجتماعی و اقتصادی افراد را در بر می گیرد. به عبارت دیگر، این کیفیت محیط زیست انسانی است که باید حمایت و حفاظت شود. (متقی نژاد،68:1382 ) اثرات چنین تغییراتی، تهدیدات کوتاه مدت و بلندمدتی را برای امنیت انسانی به وجود می آورد، عده ای معتقدند از آنجایی که عواملی چون گسترش بیابان ها و نوسانات شدید اقلیمی و حوادث جوی ( نظیر سیل، خشکسالی و گردوغبار) زندگی انسان ها و دیگر موجودات کره زمین را تهدید می کنند باید آن ها را به چشم یک تهدید امنیتی فوری نگریست) گینکل،32-34: 1385)بطور کلی می توان گفت فرایندهایی که به سبب بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی و یا تغییر اقلیم می شوند اساساً با فرایندهای گسترده تر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی که خود بخشی از اقتصاد درهم تنیده سیاسی است پیوند دارد. لذا فرایندهای جهانی شدن، وابستگی متقابل در عرصه اقتصاد و سایر حیطه های زندگی بشر به نحو فزاینده ای به موضوعات زیست محیطی بعد منطقه ای و جهانی بخشیده است. ریزگردها و حقوق بین الملل با نگاهی به بحران ریزگردها از منظر حقوق بین الملل محیط زیست الزامات کشورهای منطقه در همکاری برای غلبه بر این بحران آشکار می شود. حقوق بین الملل محیط زیست یکی از جدیدترین گرایش های حقوق بین الملل می باشد که در دهه های اخیر توسعه های روزافزونی داشته است. این شاخه از حقوق بین الملل به موضوعات گوناگون زیست محیطی مربوط به آب، هوا، خاک، گونه های جانوری و گیاهی و به طور کامل اکوسیستم ها می پردازد و کوشش دارد تا با ترسیم یک نظام حقوقی از تمامی آن ها درک درست از الزامات : حفاظت و حمایت لازم را به عمل آورد (سیمبر،106: 1383).درک درست از الزامات حقوقی و مسئولیت مشترک دولت ها در بهبود شرایط زیست محیطی در منطقه، به مقابله با این بحران ها و رهیافت درست در حوزه سیاست خارجی کمک زیادی می نماید . به طور سنتی مناسبات پیچیده موردبحث میان دول در نتیجه انعقاد دو سند به دست می آید، یکی اسناد الزام آور برای ایجاد تعهدات حقوقی رسمی و دیگری پذیرش یک سند غیرالزام آور حقوقی که متضمن اراده سیاسی دولت ها در قالب اعلامیه ها، قطعنامه ها، بیانیه های مشترک و اسناد نهایی کنفرانس ها بروز کرده که این اسناد غیرالزام آور با عنوان قانون نرم شناخته می شود) کیس، 1386 :106).درفرایندتدوین وتوسعه حقوق بین الملل محیط زیست و روند پیشرفت و تکامل قواعد آن شماری از اصول به عنوان اصول بنیادی نقش به سزا داشته است. تعدادی از این اصول با مطرح شدن موضوع ریزگردها می تواند مورد توجه و استفاده قرار گیرد : الف) حق برخورداری از محیط زیستی امن و سالم؛ ب) اصل مسئولیت دولت (مسئولیت مشترک اما متفاوت )؛ ج) اصل تعهد دولت ها به اطلاع رسانی و همکاری به هنگام رخدادهای اضطراری زیست محیطی . برطبق نظریه مسئولیت دولت هر عمل غیرقانونی بین المللی که یک دولت انجام دهد موجب مسئولیت بین المللی است. این نظریه تکلیفی را به دولتی که نقض یک تعهد بین المللی را کرده است برای جبران ضرر وارده به دولت دیگر تحمیل می کند . اصل 21 اعلامیه کنفرانس استهکلم که در سال 1972 به عنوان اولین سند جهانی در زمینه برجسته نمودن موضوعات زیست محیطی منتشر شد مقرر می دارد که دولت ها مسئولیت دارند که مراقبت کنند تا فعالیت های تحت قلمرو آن ها موجب آسیب بر محیط زیست دیگر کشورها یا مناطق خارج از قلمرو آن ها نگردد. حقوق بین الملل محیط زیست در این خصوص از دولت ها می خواهد تا در نظام داخلی حقوق خود با اتخاذ اقدام مناسب قوانین لازم الاجرایی را در چارچوب پشتیبانی از تعهدات بین المللی وضع کنند. (گوندلینک،1381: 242-245 ) اصل تکلیف دولت ها در حفاظت از محیط زیست از راه اتخاذ تدابیر احتیاطی و پیشگیرانه دارای دو وجه سلبی و ایجابی است؛ وجه سلبی آن دولت ها را متعهد می سازد که از واردآوردن خسارت به محیط زیست بپرهیزند و در وجه ایجابی آن دولت ها را موظف به حفاظت از محیط زیست خود می کند. از سوی دیگر دولت ها ملزم هستند که در خارج از صلاحیت ملی خود و در مناطقی مانند قطب جنوب و دریاهای آزاد و در ارتباط با محیط زیست کشورهای دیگر به این اصل احترام بگذارند و توجه کنند (سیمبر،107:1382)در همین رابطه و براساس اصل همبستگی که تشکیل دهنده یکی از مبانی اخلاقی روابط میان دولت هاست هرچند منعکس کننده استقلال دولت هاست، لیکن همچنین انعکاس دهنده مسئولیت آن ها در حصول اطمینان از این که سیاست هایشان در حوزه های مختلف، تداخلی در منافع دیگر دولت ها ندارد؛ می باشد. به این ترتیب مسئولیت مشترک اما متفاوت دولت ها برمسئولیت ها و توانایی های دولت ها تأکید دارد و به دنبال گردآوردن تمامی دولت ها برای حل مشکلات بین المللی می باشد (کالت،1386:75 ). براساس اصل تعهد دولت ها به اطلاع رسانی و همکاری به هنگام رخدادهای اضطراری زیست محیطی نیز دولت ها موظفند با تبادل اطلاعات و مشورت از وارد آمدن خسارت به محیط زیست دیگر کشورها پیشگیری کنند آن ها را از خطرهای احتمالی آگاه سازند و هنگام حوادث زیست محیطی برای جلوگیری از گسترش دامنه آن و کاهش آثار آن بر محیط زیست با کشورهای ذی ربط همکاری نمایند ( سیمبر، 1383:109 ). مسولیت بین المللی دولت ها یکی از مفاهیم حقوقی مهمی که روابط بین المللی دولت را تنظیم کرده است. اصل حاکمیت دولت ها است که دولت ها در استفاده از منابع طبیعی از داخل سرزمین خود آزاد هستند که تا حدی که به حقوق مشابه دولت های دیگر از این زمینه تداخل پیدا نکنند . از این رو اصل حاکمیت دولت ها تضمین کنند حق مستقل از منابع طبیعی موجود خود و نیز عدم تعارض به سرزمین دیگران است . بنابراین اگرفعالیتی منجر به خسارت محیط زیستی فرامرزی یا خطر ایجاد چنین خسارتی شود. دولت مزبور مورد سوال واقع می شود . از حقوق بین المللی توسعه یافته زمانی مورد خاص اعمال میشوند که با مشکلات جدی مواجه شده و برای حل اختلاف کافی نیستند . در عمل احراز مسئولیت ناشی از عمل متخلفانه بین المللی در محیط زیست دشوار است زیرا، - با میزان خسارت قابل توجه نیست قواعد مربوط به مسئولیت محض با مسئولیت ناشی از خطا بدرستی در سطح بین المللی حقوق اشاره نشده است . که در این خصوص دکترین حقوق بین المللی متفقاً میان (( اعتبار )) عدم حقوق بین المللی و (( موثر )) بودن آن قائل تفکیک شوند . مطابق حقوق بین المللی سنتی ها ،دولت ها مسئول چنین اعمالی نیستند مگر آن که اثبات شده باشد . که فعالیت در محدوده حاکمشان بوده ویا کوتاهی کرده اند .. و نیاز به قواعد ویژه ای است که دقیقاً موثر بودن را نیز در برگیرند . نقض قواعد اولیه حقوق بین الملل توسط یک دولت ، پیش شرط حق دولت زیاندیده است و اگر این نقض اثبات شود دولت متخلف مکلف به جبران خسارت می باشد . مسئولیت دولت ها در وقوع خسارت محیط زیستی فرامرزی است امروزه تحلیگران در صدد اعمال تکالیف شکلی واجرایی بر دولت ها هستند. تا آموزه مسئولیت دولت ها را قبل اینکه آلودگی صورت پذیرد اعمال نمایند . که موضوع مورد بحث با توجه به تحقیقات گسترده ای که از طریق عکسهای ماهواره ای و هم چنین اطلاعات هواشناسی ماهواره ی و منشا گرد و غبار مستنداتی در خصوص نوع گرد و غبار با منشاء کشورها تایید گردیده است می تواندبنحوی دلایل بر عدم همکاری و یا ترک فعل کشورهای مولد گرد و غبار در سطح فرا منطقه ای باشد. هر چند عوامل طبیعی و تغییراقلیم خود می تواند دلایل تشدید این امر باشد. امـّا فعالیت های در زمینه نفت و پالایشگاهها ، نقش کشورهای تجاوز گر در منطقه و عملیات های نظامی و بستر سازی کشورهای منطقه برای حضور آنها و عدم همکاری با کشورهای زیان دیده در معرض خطر، تهدیدات زیست محیطی از عواملی است که بصورت فرامرزی کشورهای همسایه و از جمله ایران رادر شرایط بحران های متعدد قرار داده است . از سوی دیگر اعمال نظریه مسئولیت دولت پس از وقوع خسارت ، موجب گسترش ور شد منازعات ، تضعیف همکاری و عدم امکان جلوگیری از زیان می شود . که متخصصان حقوق بین المللی انجام اقدامات شکلی و اجرایی در بین ، دولت ها همکاری متقابل ((اجتناب از منازعه )) با مساله آلودگی فرامرزی بر خورد نمایند . کمسیون حقوق بین الملل برای احراز مسئولیت شرایط ذیل را ضروری داشته است . الف) انتساب فعل زیان بار به دولت . ب) وجود رابطهٌ سببیت بین فعل و خسارت . ج) تعیین اینکه حقوق بین الملل نقض شده است یا اصل تلاش مقتضی صورت گرفته است . د) وجود خسارت مالی نتیجه گیری بحران ریزگردها مرزهای جدیدی از ارتباطات و همکاری را در منطقه رقم زده است. مطالعه چشم انداز همگرایی نه تنها به این خاطر که امنیت زیست محیطی و توسعه پایدار را مورد تهدید قرار می دهد، اهمیت دارد، بلکه بدین لحاظ نیز مهم است که ما را در شناخت چالش های زیست محیطی و آسیب هایی که از رهگذر آن متوجه جوامع منطقه می گردد، یاری می رساند. این آسیب ها بیش از هر چیز زندگی عادی را در این کشورها مختل کرده و لطمات بهداشتی، اقتصادی و توسعه ای را به دنبال دارد. بررسی ابعادوچگونگی همکاری دولت ها در غلبه بر این بحران از منظر دیپلماسی زیست محیطی و حقوق بین الملل این خاصیت را دارد که موانع همکاری حداکثر و چالش های موجود را برملا می سازد. بخشی از این چالش ها معطوف به اختلافات و مخاصمات بر جای مانده از گذشته و یا رقابت های سیاسی موجود است که گه گاه دستمایه منازعات جدی قرار می گیرد. از این رو موضوع ریزگردها را نمی توان مسأله ای مجزا از این اختلافات به خصوص در حوزه هیدروپلتیک تلقی نمود که لازم است به صورت شفاف روی میز مذاکره قرار گرفته و حل و فصل گردد . وجود بازیگران ذی نفع و غیرذی نفع از دیگر مختصات بحران ریزگردهاست. ایران، عراق، عربستان، یمن، اردن، ترکیه، سوریه، کویت و کشورهای شمال آفریقا با حساسیت ها و آسیب پذیری متفاوتی موضوع ریزگرد را دنبال می نمایند که طیف متنوعی از بی تفاوتی تا اجبار به مشارکت را در بر می گیرد. موضوع مهم دیگر این که نقش و کارکرد سازمان های بین المللی به عنوان بازیگران مهم در این خصوص هنوز نامشخص است. این سازمان ها تا چه اندازه می توانند به عنوان بازیگران خارجی، کشورهای منطقه را به مشارکت زیست محیطی وادار سازند و آیا اساساً حل بحران های زیست محیطی به رهبری سیاسی خارج از منطقه نیاز داردیا خیر؟ به نظر می رسد ضرورت حل مشکل طوفان های گرد و غبار ایجاب می کند که تفاهم نامه های رسمی میان کشورهای مذکور به کنوانسیون های بین المللی و نهادهای مربوط در سازمان ملل متحد وصل گردد تا با پذیرش اصل مسئولیت حقوقی بر جنبه های الزام آور آن تأکید شود منابع ضیایی بیگدلی، محمدرضا .(1388). حقوق معاهدات بین المللی، تهران:ایران، گنج دانش . - -سیمبر، رضا ( 1383 )، حقوق بشر در چارچوب محیط زیست، ماهنامه اطلاعات سیاسی و.201- اقتصادی، شماره 202 -عبدی نژاد، غلام عباس و ناطقی، داود ( 1389 )، بیابان و مقابله با بیابان زایی در ایران، تهران: نشر پونه. -کالت، فلیپ ( 1386 )، مقاله : اصول انصاف و انعطاف پذیری در رژیم تغییر آب و هوا، مسائل انتزاعی و عملی، ترجمه: جعفر برمکی، از کتاب تغییر اقلیم چالش زیست محیطی قرن بیست ویکم، تهران: انتشارت پژوهشکده مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام . -گوندلینگ، لوتار و دیگران ( 1381 )، حقوق محیط زیست، جلد 2، ترجمه: محمد حسن- حبیبی، انتشارات دانشگاه تهران . -گینکل، هانس فان ( 1385 )، نگاهی تحلیلی به امنیت انسانی، ترجمه: احمد رضا تقاء، . پژوهشنامه محیط زیست ،سال اول، شماره 1 -متقی نژاد، محمد علی ( 1382 )، تخریب محیط زیست و امنیت، ماهنامه دیدگاه ها و. تحلیل ها، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، شماره 168
پنجشنبه ، ۱۳اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایلام]
[مشاهده در: www.asreilam.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 41]
-
گوناگون
پربازدیدترینها