واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: گسترش روستامرگی و تهدید آمایش امنیتی
يك كارشناس اقتصادي، شهرنشيني ۷۳درصدي جمعيت ايران را فاجعه خواند و از نابودي 25هزار روستا كه كمتر از 20 خانوار جمعيت دارد در آيندهاي نزديك خبر داد، در اين بين معاون توسعه روستايي و مناطق محروم کشور، تعداد روستاهاي تخليه شده از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۰ را ۳۴ هزار روستا معرفي كرد...
نویسنده : هادی غلامحسینی
يك كارشناس اقتصادي، شهرنشيني ۷۳درصدي جمعيت ايران را فاجعه خواند و از نابودي 25هزار روستا كه كمتر از 20 خانوار جمعيت دارد در آيندهاي نزديك خبر داد، در اين بين معاون توسعه روستايي و مناطق محروم کشور، تعداد روستاهاي تخليه شده از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۰ را ۳۴ هزار روستا معرفي كرد و افزود: ۶۳ هزار روستا و آبادي در كشور داريم، اين در حالي است كه جمعيت روستايي از سال ۸۳ تا امروز با 7 درصد كاهش تنها 27درصد از كل جمعيت ايران را دربر ميگيرد، بدين ترتيب در شرايطي جمعيت روستايي و عشاير كشور ۲۱ميليون و ۵۰۰ هزار نفر برآورد ميشود كه رئيس مؤسسه مطالعات و تحقيقات اجتماعي دانشگاه تهران نيز جمعيت حاشيهنشين شهرهاي كشور را حدود 15 تا 20ميليون معرفي كرد كه عمده آنها در حاشيه كلانشهرهايي چون تهران، مشهد، تبريز، اصفهان جمعيت قابل ملاحظه است.
به گزارش «جوان» كاهش جمعيت روستايي ايران زنگ خطري براي آمايش امنيتي، اقتصادي و اجتماعي به شمار ميآيد، اين در حالي است كه مهاجرت روستاييها به حاشيه شهرها در عين حالي كه سپر انساني از مراكز مختلف جغرافيايي كشور را از بين ميبرد، اقتصاد شهرها را نيز دچار مشكل كرده است زيرا زيرساخت شهرهاي بزرگ براي ارائه خدمات به اين حجم از مهاجران آمادگي ندارد.
کاهش ۷ درصدي جمعيت روستايي
سيدابوالفضل رضوي با استناد به آمار ارائه شده از سوي مرکز آمار ايران گفت: 99/9 درصد روستاهاي ايران برقرساني شده، ۷۰ درصد روستاها داراي جاده آسفالته بوده و نزديک ۵۸ درصد نيز گازرساني شدهاند. بدين ترتيب بهرغم سرمايهگذاري عظيم براي ارائه خدماترساني به روستاهاي كشور شاهد خروج جمعيت روستاييان و ورود آنها به حاشيه شهرها هستيم. وي جمعيت روستايي و عشاير را ۲۱ ميليون و ۵۰۰ هزار نفر عنوان کرد و ادامه داد: جمعيت روستايي از سال ۸۳ تا امروز 7 درصد کاهش پيدا کرده است و از ۳۳ درصد جمعيت روستايي به ۲۷ درصد رسيدهايم. رضوي تعداد روستاهاي تخليه شده از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۰ را ۳۴هزار روستا دانست و افزود: در حال حاضر تعداد کل روستاها و آباديهاي کشور ۶۳ هزار روستاست.
معاون توسعه روستايي و مناطق محروم کشور مهمترين مشکلات روستاييان را درآمد ناکافي براي گذران زندگي، اشتغال نامناسب براي افراد تحصيلکرده و جوان، تبعيض در خدمات شهري و روستايي و عدمحمايت معنوي و فکري مقامات محلي، استاني، کشوري و منطقهاي دانست و ادامه داد: در اولين اقدام بايد درآمد روستاييان افزايش پيدا کند. براساس اين گزارش، توزيع جمعيت در روستاهاى ايران بههيچ وجه يکسان نيست و عوامل متعدد جغرافيايى چون توپوگرافي، اقليم، نوع خاک، ميزان آب، نوع معيشت، فرهنگ و... در پراکندگى آن مؤثر است. بهطور کلى روستاهاى غرب ايران پرجمعيتتر از روستاهاى شرقى مىباشند. همچنين هرچه از شمال به جنوب حرکت کنيم از تعداد جمعيت روستاها کاسته مىشود، بهعبارتى هرچه از مناطق معتدل و مرطوب بهسوى مناطق گرم و خشک و بيابانى برويم، فاصله آبادىها بيشتر و ميزان جمعيت آنها کاهش مىيابد. رضوي همچنين با اشاره به اينکه ما به دنبال امنيت پايدار در کشور هستيم و اين امر حاصل نخواهد شد مگر در روستاها با اشاره به وجود ۱۴ ميليون حاشيهنشين در کشور بر اثر بيتوجهي به روستاها، اين پرسش را مطرح کرد که چرا امروز تهران اينقدر وسعت يافته و بزرگ شده و اين تعداد حاشيهنشيني را دارد؟
وي گفت: ۷۰ درصد افراد تحت پوشش کميته امداد را روستاييان تشکيل ميدهند. در اين بين ابراهيم رزاقي اقتصاددان گفت: بيش از 73درصد جمعيت ايران را شهرنشينان تشکيل دادهاند که فاجعه است ولي همين شرايط را هم ميشود اصلاح کرد. تا دير نشده بايد جلوي تخليه روستاها را بگيريم. 25 هزار روستا که زير 20 خانوار جمعيت دارند در شرف نابودي هستند. وي در پاسخ به اين پرسش كه با اين شرايط بغرنج آيا راه بازگشتي وجود دارد؟ گفت: بله، بايد به اينها کمک کرد، البته کمک چنداني نميخواهد، کافي است فقط اين روستاييها را اميدوار کنيم تا حداقلها به آنها برسد. فقر به آنها تحميل نشود. فوري نبايد يک راه بکشيم و فکر کنيم با آن راه تمام مشکلات روستاييان حل ميشود يا درمانگاه ايجاد و فکر کنيم مشکلاتشان حل ميشود. بايد از ديد يک روستايي ببينيم، روستاييای که با ديد روستايي فکر ميکند نه روستاييای که شهري فکر ميکند، ضدروستايي عمل نکنيم، مثل داستان اصلاحات ارضي.
۲۰ درصد از جمعيت ايران حاشيهنشين هستند
از سوي ديگر رئيس مؤسسه مطالعات و تحقيقات اجتماعي دانشگاه تهران حسين ايمانيجاجرمي با بيان اين مطلب که ۱۵ تا 20 ميليون از جمعيت کشور حاشيهنشين هستند، گفت: علت ظهور پديده حاشيهنشيني ناتواني برنامهريزيهاي كشوري جهت آمايش صحيح سرزمين است. اين جامعهشناس با بيان اينکه حاشيهنشيني پيامدهايي را به دنبال دارد، اظهار کرد: اولين پيامد اين مسئله تشديد نابرابريهاي اجتماعي و طبقاتي به واسطه اين نوع سکونتهاست، به اين معنا که گروهي از افراد از تمام امتيازات شهرنشيني همچون امنيت و دسترسي به معابر و خدمات استفاده ميکنند، اما عدهاي ديگر از افراد که ساکن و شهروند همين کشور محسوب ميشوند سکونتشان با اين نوع خدمات و دسترسيها همراه نيست.
حاشيهنشيني پرحاشيه شد
جمعيت حاشيهنشين كشور به طور عمده در حاشيه استان تهران، شهر تهران، کرج، تبريز، مشهد، اردبيل، سنندج، همدان و زاهدان زندگي ميکنند، البته در حاشيه شهرهاي ديگري از کشور نيز حاشيهنشينان وجود دارند ولي حضور اين افراد در اطراف اين چند شهر پررنگتر و قابل توجهتر است.
آمايش ملي ايران در خطر است
در اين بين به نظر ميرسد مديريت كلان كشور بايد بهطور مجدد نگاهي به معني آمايش سرزمين داشته باشد تا ببيند تخصيص بد امكانات در طول دهههاي اخير به مناطق مختلف جغرافيايي كشور چه عوارض امنيتي، اقتصادي و اجتماعي منفي را براي كشور به همراه آورده است، اين در حالي است كه بيكاري، كمبود آب و همچنين دشواري توليد و كشاورزي در روستاها علاوه بر اينكه مهاجرت روستاييان به حاشيه شهرها را به همراه داشته است بلكه ايران را در معرض تهديد جدي از منظر امنيتي قرار ميدهد. اگر از ديد امنيتي و پدافند غيرعامل به از بين رفتن روستاهاي كشور توجه داشته باشيم، به اين نتيجه ميرسيم كه اگر روزي كشور در معرض هجوم بيگانه قرار بگيرد، به دليل از بين رفتن روستاها و نبود سپر انساني در برابر دشمنان، بيگانگان ميتوانند با سرعت زياد پيشروي داشته باشند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۳۹۴ - ۲۰:۲۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]