تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835552702
میریوسفی: امریکا از اقدامات تنش زای عربستان نگران است/ عربستان درباره ایران خود را به خواب زده است
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
میریوسفی: امریکا از اقدامات تنش زای عربستان نگران است/ عربستان درباره ایران خود را به خواب زده است بین الملل > دیپلماسی - رییس گروه مطالعات خاورمیانه مرکز مطالعات سیاسی وزارت خارجه در گفتگو با اعتماد می گوید: آمریکا از اقدامات تنش زای عربستان نگران است.
جان كري و عادل الجبير روز چهارشنبه در لندن با يكديگر ديدار كردند: ديداري كه به نظر مي رسد تنش جديد رياض و تهران بر آن سايه انداخته بود و موجب شد تا وزير امور خارجه امريكا را براي بررسي آخرين تحولات منطقه اي مجاب كند تا با همتاي سعودي اش ديدار كند. اگرچه از ديدار كري با الجبير كه در پشت درهاي بسته برگزار شد، جزييات بيشتري به بيرون درز نكرده اما گفته مي شود شرايط منطقه، اجراي قريب الوقوع برجام و تنش جديد تهران و رياض و تاثير آن بر ديگر بحران هاي منطقه اي محور اصلي گفت وگوي وزراي امور خارجه امريكا و عربستان بوده است. با آنكه گفته مي شود، كري در اين ديدار به الجبير اطمينان داده است كه مناسبات واشنگتن و رياض پس از اجراي برجام نيز همچنان مستحكم باقي خواهد ماند اما به نظر مي رسد كه وزير امور خارجه عربستان در اين ديدار در دستيابي به اهداف خود ناكام بوده است: چنانچه كه كري در اين ديدار بر عدم افزايش تنش ها و استفاده از ابزار ديپلماسي تاكيد كرده است. در خصوص ديدار وزراي امور خارجه عربستان و امريكا و تاثير آن بر معادلات منطقه اي، با عليرضا ميريوسفي، رييس گروه مطالعات خاورميانه مركز مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه گفت وگويي داشته ايم كه مشروح آن در ادامه مي آيد.
جان كري در ديدار با همتاي سعودي خود تاكيد كرده است كه واشنگتن در كنار متحدان منطقه اي خود مي ايستد. آيا اين به معناي جانبداري امريكا از عربستان در مناقشه با تهران است؟
نكته نخستي كه بايد به آن اشاره داشته باشم اين است كه خبر منتشر شده از اين ديدار به طور دقيق نقل نشده بود. دليل آن هم نه لزوما ترجمه اشتباه رسانه هاي ايراني، بلكه تيتري بود كه خبرگزاري آسوشيتدپرس درباره اين ديدار منتشر كرد. اين خبرگزاري امريكايي در گزارش خود اين تيتر را انتخاب كرده بود كه امريكا در كنار عربستان ايستاده است، در حالي كه در مراجعه به متن از قول جان كري آمده بود واشنگتن در كنار دوستان خود ايستاده است، ولي مي خواهد كاركرد ديپلماسي را هم ببينند و از وخيم تر شدن اوضاع و افزايش تنش ها جلوگيري كند. هر چند در اين عبارات، اسمي از عربستان نيامده است و تيتر آسوشيتدپرس دقيق نيست، ولي چنين استنباطي از آن نادرست هم نيست. مساله دوم، برخي تعبيرات و تحليل نادرست در كشور است كه در آن گفته مي شود غرب و امريكا در شرايط كنوني كشورهايي مانند ايران را نسبت به متحدان عرب خود در من ترجيح مي دهد كه اين مساله هم نوعي ساده انديشي و بزرگنمايي اختلافات امريكا با متحدانش است. روابط كشورها با يكديگر را مي توان در سه سطح مورد بررسي قرار داد: نخستين سطح، ماهيت روابط كشورها با يكديگر است. به طور مثال ايران و رژيم صهيونيستي ماهيتا دچار تضاد با يكديگر هستند و هيچگاه نمي توانند با يكديگر روابطي داشته باشند. روابط امريكا با برخي كشورهاي عربي و به ويژه عربستان دهه هاست روابطي راهبردي و ماهيتا همسو است. دومين سطح، سطح رفتاري است كه كشورها در روابط دوجانبه با يكديگر ممكن است انتقادات و اختلافاتي با يكديگر داشته باشند. آخرين سطح هم سطح مواضع و سياست هاي اعلامي است. در شرايط كنوني، ماهيت روابط ايالات متحده امريكا با متحدانش در خاورميانه و به ويژه عربستان تفاوتي نسبت به سال هاي گذشته نداشته است و كماكان ماهيت اين روابط براساس قرارداد نفت در برابر امنيت كه از دهه ١٩٣٠ با تاسيس شركت ارامكو شروع شد، تداوم دارد. با اين حال، بي ترديد برخي رفتارها و مواضع عربستان و چند كشور حاشيه خليج فارس با مواضع و نوع نگاه متحدان غربي عربستان متفاوت است و طرفين با يكديگر در سطح رفتار و موضع داراي اختلافاتي هستند. به عنوان مثال، اخباري در برخي منابع منتشر شده است كه ادعا مي كنند امريكا از نوع اقدامات عربستان در روزهاي اخير خرسند نيست و خواستار آن شده بود تا در آستانه اجراي برجام رياض فتيله تنش ها را در منطقه بالانبرد و به نوعي درصدد كنترل و مديريت تنش ها در خاورميانه باشد. من در اين باره فكر مي كنم كه بخش نخست صحبت هاي آقاي كري در ايستادن امريكا در كنار متحدان منطقه اي اهميت به نسبت كمتري داشته و يك واقعيت را بيان كرده است، ولي بخش مهم تر صحبت هاي وي در قسمت دوم قرار دارد كه او خواستار مديريت تنش ها از طريق ديپلماسي شده است .
تا چه اندازه اين ديدار مي تواند به كاهش تنش ميان تهران و رياض منتهي شود؟
سياست عربستان در دشمن تراشي و ايجاد تنش با ايران يك سياست عامدانه است و ربطي هم با نوع اقدامات ايران در عرصه منطقه اي و بين المللي ندارد. من فكر مي كنم بسياري از كشورها مي دانند كه اتهاماتي كه رياض نسبت به تهران وارد مي كند، غيرواقعي و ساختگي است. در واقع عربستان با استفاده از پروژه ايران هراسي درصدد توجيه سياست مشت آهنين خود است كه در قرن ٢١، توجيه اين سياست ها و سركوب جنبش هاي مردمي بسيار دشوار است. رياض مي خواهد با ايجاد تنش با ايران و نمايش ايران هراسي هم اقدامات خود در عرصه منطقه اي را موجه نشان دهد و هم آنكه بر مشكلات داخلي خود سرپوش بگذارد. فرد خواب را مي توان بيدار كرد ولي كسي كه خود را به خواب زده است، نمي توان. به همين خاطر مساله ما با عربستان، مساله رفع سوءتفاهم يا حل اختلافات نيست و عربستان وانمود به عصبانيت از ايران و وجود اختلاف با ايران براي استفاده هاي خود را مي كند. رياض بهتر از هر كسي مي داند كه ريشه مشكلاتش ايران نيست. عربستان صرفا زماني اين سياست مخرب را كنار خواهد گذاشت كه تحت فشار بين المللي قرار گيرد و منزوي شود و خود را تنها ببيند. اين امر نيز ميسر نمي شود مگر با روشنگري موثر و منطقي. پس معقول ترين اقدامي هم كه از سوي ايران مي تواند انجام شود همين سياستي است كه اكنون دنبال مي شود. فرمايشات مقام معظم رهبري يك روز بعد از اعدام مظلومانه شيخ نمر، قباحت اين اقدام ضدانساني را به مسلمانان اعم از شيعه و سني و همين طور جامعه جهاني يادآور شد و سيد حسن نصرالله پاسخ به اين اقدام را زينب وار دانست، يعني همان روشنگري كه توسط حضرت زينب دنبال شد. ايران بايد با تداوم اقدامات روشنگرانه خود بر عربستان فشار ايجاد كند و بهانه ها را از عربستان بگيرد تا آنها دست از اقدامات غيرمعقول خود دست بردارند. هم اكنون نيز سياست روشنگري از سوي ايران با جديت دنبال مي شود. مقاله دوشنبه آقاي دكتر ظريف در نيويورك تايمز نيز بخشي از اين سياست تلقي مي شود كه ايشان علاوه بر افشاي سياست هاي مخرب عربستان، به درستي بر مظلوميت، صلح طلبي و عدالت خواهي شيخ نمر تاكيد كرد: آن هم در زماني كه عربستان و وزير امور خارجه اش، سعي داشتند شيخ نمر را نسخه شيعه بن لادن معرفي كنند. به نظرم اين سياست بايد ادامه يابد.
آيا واشنگتن مي تواند رياض را وادار به كاستن از تنش با تهران كند؟ آيا تنش ميان تهران و رياض در چارچوب خط قرمزهاي امروز امريكا در خاورميانه قرار مي گيرد؟
بايد توجه داشته باشيم كه رياض و واشنگتن در ماهيت و هدف خود در خاورميانه هدف مشتركي دارند و آن جلوگيري از ظهور انقلاب هاي اسلامي جديد نظير انقلاب ايران است. پس از ظهور بيداري اسلامي و در آستانه انقلاب مردم مصر، هم هدف امريكا و هم هدف عربستان و متحدان عرب آنها جلوگيري از بروز يك انقلاب اسلامي ديگر بود. از طرفي هر دو درصدد جلوگيري از سرايت آن به عربستان و در مراحل بعدي اردن بودند و اين دو كشور را محتمل ترين گزينه هاي انقلاب اسلامي پس از مصر مي دانستند. با اين حال، شيوه آنها در اين باره با يكديگر متفاوت بود. عربستان از همان ابتدا به سياست مشت آهنين اعتقاد داشت ولي متحدان غربي عربستان نسبت به اين سياست در قرن بيست و يكم به ديده ترديد مي نگريستند و آن را در بلندمدت مشكل زا مي دانستند. اين همان چيزي است كه از آن اختلاف در رفتار و مواضع تعبير مي شود. به عبارت ديگر رياض و واشنگتن در شرايط كنوني در سطح رفتار با يكديگر دچار اختلاف هستند. اينكه اين دو كشور در تا چه اندازه اي با يكديگر اختلاف دارند را مي توان در مقاله اي ديد كه سفير عربستان در انگلستان در دهم دسامبر سال ٢٠١٣ در روزنامه نيويورك تايمز نوشت. سفير سعودي در آن مقاله به صراحت گفت كه عربستان از اين زمان به بعد به تنهايي منافعش را در منطقه دنبال خواهد كرد و ديگر منتظر امريكا نخواهد ماند كه آن را مي توان رويارويي رياض و واشنگتن درباره مسائل منطقه اي با يكديگر دانست. او در آن مقاله ادعا كرد كه امريكا اجازه داد حسني مبارك سقوط كند و هيچ اقدامي نكرد. همچنين امريكايي ها را متهم كرد كه برخلاف خطوط قرمزي كه در قبال سلاح هاي شيميايي ادعايي سوريه ترسيم كرده بودند، وارد جنگ با دولت سوريه نشدند و خود را از اين منازعه كنار كشيدند و اكنون هم به دنبال توافق هسته اي با ايران هستند. سفير سعودي، امريكا و غرب را تهديد كرد كه رياض از آن روز سياست متفاوتي اتخاذ خواهد كرد. پس از اين مقاله، شما دور تازه اي از سياست هاي تنش آميز رياض را ديديد كه در آن راستا، سفارتخانه ايران در بيروت منفجر شد، موصل سقوط كرد و داعش و ديگر جريانات تروريستي با قدرت و حمايت بيشتري دست به اقدامات تروريستي زدند و محمد مرسي هم با حمايت عربستان و امارات متحده عربي در مصر به وسيله كودتا ساقط شد.
كري در اين ديدار بر لزوم توسل به ديپلماسي براي كاستن از تنش ميان تهران و رياض تاكيد كرده است. اين در حالي است كه واشنگتن پست در گزارشي تاكيد كرده كه در چند روز پس از آغاز تنش ،كري و الجبير تنها دو بار با هم تلفني صحبت كرده اند. آيا اين تماس هاي اندك ميان دو طرف نشان از اختلاف هاي عميق ميان امريكا و عربستان ندارد؟
به هر حال امريكا و عربستان با وجود تمام اختلافات، در ماهيت روابط با يكديگر متحد هستند و اينكه تماس هاي ميان كري و الجبير كم يا زياد بوده هم نمي تواند در اصل قضيه تفاوتي ايجاد كند. با اين حال، اين ملاقات بيش از هر چيز نشان دهنده نگراني امريكايي ها از افزايش تنش ها در منطقه است: به ويژه اينكه اكنون به زمان اجراي برجام نزديك مي شويم و اوباما نيز بارها برجام را ميراث اصلي سياست خارجي خود در هفت سال گذشته قلمداد كرده است. از طرفي مذاكرات سوريه به پيشرفت هايي دست يافته و ما شاهد سه دور مذاكرات بين المللي در اين باره بوده ايم و صدور قطعنامه ٢٢٥٤ هم اميدواري ها را در اين باره افزايش داده است كه در صورت حصول به نتيجه مي تواند اعتباري براي امريكايي ها هم باشد.
تا چه اندازه رفتارهاي سياسي الجبير در راستاي تلاش براي به حداقل رساندن بهره برداري منطقه اي ايران از اجراي برجام و گشايش هاي سياسي و اقتصادي پس از آن قابل تفسير است؟
بي ترديد يكي از دلايل اين نوع اقدامات رياض نگراني ها در اين راستا ست. ولي اگر ما نگاه كلان تر به عربستان داشته باشيم مشاهده مي كنيم كه سال ٢٠١٥ سال شكست هاي راهبردي و تاكتيكي بزرگ و بي سابقه اي براي عربستان بوده است. در سال گذشته ميلادي، نخستين ابتكار محمد بن سلمان و حكام جديد سعودي پس از روي كار آمدن و مرگ ملك عبدالله، تلاش براي اخذ تضمين امنيتي جديد از امريكا و امضاي يك پيمان دفاع منطقه اي با مشاركت امريكا بود كه طرح آن قبل از اجلاس كمپ ديويد شكست خورد و امريكا رسما اعلام كرد وارد چنين پيماني نمي شود. دومين شكست، طرح ايجاد نيروهاي واكنش سريع عربي يا RDF بود كه در اجلاس كمپ ديويد مطرح شد و آن هم به نتيجه اي نرسيد. سومين شكست، بروز اختلافات شديد با مصر به خاطر به چالش كشيدن نقش سنتي مصر در عرصه نظامي و سياسي مصر در جهان عرب بود كه به پيشنهاد قاهره براي تشكيل نيروهاي مشترك بر عليه طرح عربستان انجاميد كه آن هم باعث افزايش اختلافات با مصر و ديگر كشورهاي عربي شد. چهارمين شكست اين بود كه در سال گذشته، شاهد دستيابي به توافق برجام بوديم كه عربستان صددرصد با آن مخالف بود و با تمامي قواي خود براي مقابله با آن به كارزار آمد و پس از آن نيز شاهد بوديم كه آنها تلاش بسياري براي رد برجام در امريكا انجام دادند. پنجمين شكست، در خصوص يمن رخ داد كه شاهد به باتلاق نشستن كشتي جنگي عربستان در يمن هستيم. آنها با شعار و تبليغات فراوان اين جنگ را آغاز كردند ولي اينك در آن مانده اند. آنها حتي در ايجاد ائتلاف و همراه ساختن مصر و پاكستان در اين باره نيز ناكام ماندند. ششمين شكست در ائتلاف چهارگانه ايران، روسيه، سوريه و عراق در خصوص سوريه بود كه باعث شد تعادل و توازان قوا در صحنه عملياتي سوريه به نفع دولت سوريه برهم بخورد و اين باعث شد تا عربستان روياهاي خود در سوريه را شكست خورده ببيند و به همين خاطر نيز حاضر شد در نشست هاي وين١ و وين٢ و همچنين نشست نيويورك با ايران بر سر يك ميز بنشيند و به قطعنامه ٢٢٥٤ كه با اجماع اعضاي شوراي امنيت درباره سوريه به تصويب رسيد رضايت دهد. اين قطعنامه در چارچوب طرح چهار ماده اي ايران به تصويب رسيده است. آخرين شكستي نيز كه در سال ٢٠١٥ به عربستان وارد شد فاجعه منا بود چراكه سعودي ها خود را خادمين حرمين شريفين مي دانسته و بخش اعظم مشروعيت و ادعاي رهبري مذهبي خود در جهان اسلام را به خاطر برگزاري مناسك حج مي دانند. اين مسائل موجب كاهش شديد جايگاه عربستان در جهان اسلام شده است. به نظر مي رسد اعدام شيخ نمر در دومين روز سال ٢٠١٦ و اتفاقات بعدي در ايجاد تنش ميان تهران و رياض، در واقع واكنش و پاسخي به اين شكست هاي بزرگ سال ٢٠١٥ است. شما به اين مسائل، مي توانيد كاهش قيمت نفت در سال گذشته را اضافه كنيد كه موجب كسري بودجه عربستان و تحت تاثير قرار گرفتن برنامه هاي رفاهي اين كشور شده است. نگراني از آزاد شدن اموال بلوكه شده ايران بر اساس برجام هم موجب نگراني عربستان شده است. اينك عربستان همان روشي كه تيم هاي وزرشي عربي در برابر تيم هاي ايراني استفاده مي كنند را دنبال مي كند. در ميدان هاي وزرشي و رقابت ميان تيم هاي ايراني و عربي هم شاهد آن بوده ايم كه بازيكنان تيم هاي عربي هنگام ناتواني در زمين ورزشي سعي مي كنند با گفتن ناسزاهاي ركيك به زبان فارسي بازيكنان ايراني را عصباني كنند و با حاشيه سازي آنچه را كه در زمين ورزشي نمي توانند به دست آوردند با عصباني كردن بازيكنان ايراني به آن برسند. در واقع، آنها در هر دو ميدان، با تنش زايي و ايجاد حاشيه اهداف خود را دنبال مي كنند.
امريكا پس از اعدام شيخ نمر مانند بسياري از كشورهاي اروپايي از اعدام يك رهبر مذهبي ابراز نارضايتي كرد. آيا اين احتمال وجود دارد كه اين اقدام عربستان به تغيير سياست هاي امريكا در برابر عربستان در درازمدت منتهي شود؟
من تاكيد مي كنم كه واشنگتن و رياض در ماهيت روابط با يكديگر دچار اختلاف ساختاري نيستند. در واقع، امريكا به اين رفتار عربستان اعتراض كرد. هم اكنون در امريكا منتقداني در برابر سياست كنوني واشنگتن و رياض وجود دارند و از سال هاي گذشته برخي سياستمداران امريكايي به فكر تغيير در اين معادله افتاده اند زيرا منافع امريكا در بلندمدت تامين نمي شود. برخي سياستمداران در امريكا بر سرمايه گذاري بيشتر پروژه نفت شيل تاكيد داشته اند و آن را در جهت كاهش وابستگي امريكا نسبت به عربستان مي دانند. امسال نيز براساس لايحه بودجه، كنگره به دولت امريكا پس از ٤٠ سال مجوز صادرات نفت امريكا را داد. تغيير در معادلات انرژي شايد در بلندمدت بر ماهيت روابط واشنگتن و رياض اثر بگذرد ولي اين مساله در كوتاه مدت رخ نخواهد داد.
آيا امريكا مي تواند مانع از تاثيرپذيري مذاكرات سوريه از تنش ميان ايران و عربستان شود؟
بعيد است اين مساله بر روند حل و فصل بحران سوريه تاثير عمده اي بگذارد، هرچند عربستان از خرابكاري در اين روند بدش نمي آيد. عربستان در سال هاي گذشته مقاومت بسياري در رابطه با نقش آفريني ايران درباره سوريه داشت. تغيير معادلات پس از تشكيل ائتلاف چهارگانه تاثير بسياري بر عربستان داشته است در غير اين صورت آنها همچنان بر روش نظامي و نه سياسي تاكيد داشتند. اينكه آنها در نشست هاي وين١ و وين٢ و بعد نشست نيويورك حاضر مي شوند كه با ايران بر سر يك ميز بنشينند، نشان مي دهد سياست شان شكست خورده و از روي ناچاري حاضر به پذيرش ايران شده اند. با اين حال امكان دارد پيگيري اجراي قطعنامه ٢٢٥٤ با كندي و دشواري بيشتري صورت پذيرد . 31049
کلید واژه ها: ایران و عربستان - ایران و آمریکا - عربستان - شیخ نمر باقر النمر -
شنبه 26 دی 1394 - 11:10:53
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]
-
گوناگون
پربازدیدترینها