واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
با نگاهی به مجله شارلی ابدو
تروریسمی که از داعش خطرناک تر است يك سؤال مطرح است كه چرا تمسخر جریانهای مختلف در وادیهای متفاوت براي يك هفتهنامه تا اينجا آرماني میشود كه حاضر است براي آن هزینههای سنگيني چون جان اعضاي تحريريه را بپردازد.
سرویس آیین و اندیشه فرهنگ نیوز- عبدالصالح شمس اللهي: ۷ ژانویه ۲۰۱۶ نخستین سالگرد حمله تروریستی به دفتر تحریریه «شارلی ابدو» فرامیرسد. به این مناسبت این نشریه موهن، شماره ویژهای تدارک دیده که قرار است در یک میلیون نسخه انتشار پیدا کند. به این بهانه نگاهی به فعالیتهای این نشریه و تفکرات حاکم بر آن خواهیم پرداخت:
وجود نظرهای متفاوت و تضارب آراء و عقول لازمه پیشرفتهای فكري و در جامعههای انساني اجتنابناپذیر است. انسانهای با تفكرات متفاوت در مقام تعارض با یکدیگر رويكردهاي متفاوتي دارند؛ گاه سعي میکنند حرف يكديگر را بفهمند و در مواردي تلاش میکنند نظر يكديگر را رد نمايند و در هر دو صورت آنچه دراینبین به وجود میآید نقدهایی است كه در قالبهای مختلف بروز میکند؛ اما متأسفانه گاه جریانهای متفاوتي با به استهجان كشيدن فضاي نقد شرايطي را به وجود میآورند كه نقد از وادي اصلي خود خارجشده و اثري معكوس دارد.
مجله شارلي ابدو ازجمله مجلههای است كه قالب طنز را براي انتقادهاي خود برگزيده است؛ اما نكته قابلتوجه اين است كه هيچ جرياني اعم از جریانهای ملي و يا مذهبي در فرانسه و جهان از نوك پيكان نقدهاي تمسخر گونه هيئت تحريريه آن در امان نبوده و درواقع هيچ حريمي براي فکاهیهای خود قائل نيست و میتوان گفت يك اباحه گري طنازانه بر فضاي آن حاكم است.
محتواي اين مجله عبارت است از نقدهای تمسخر گونه در خصوص هر چيزي كه براي گروهي تقدس و يا درجهای از اهميت دارد از مذاهب و ادياني چون مسيحيت کاتولیک، یهود و اسلام گرفته تا مسائلي همچون اتفاقات روزمره جهان و مسائل سیاسي اعم از داخلي فرانسه و سياست بینالملل، دراینبین حتي فرهنگعامه فرانسه و آدابورسوم ملي و قومي از نيش شارلي ابدو در امان نمانده است.
«شارلی اِبدو» درواقع جانشین مجله «هاراکیری» است که از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۱ میلادی منتشر میشد؛ اما حریمشکنیهای آن به حدي رسيد كه حتي دولت وقت فرانسه نتوانست آن را تحمل كند و دستور تعطيلي آن را صادر كرد.
همين شيوه باعث شد تا در سال 2015 و پس از اهانتهای مكرر به مقدسات ديني مسلمانان عدهای به اسم جریانهای اسلامي به دفتر اين نشريه حمله كنند و جمعي از اعضاي آن ازجمله سردبير نشريه را به قتل برسانند. اما بازهم اين نشريه در هفته بعد درست سر موعد مقرر يعني چهارشنبه با توهيني جديد به دکهها رسيد. بازماندگان اين بار با چاپ كاريكاتوري موهن از پيامبر اسلام در صفحه نخست با عنوان «من شارلی هستم» موجبات خشم گسترده جوامع اسلامي را فراهم نمودند.
اما يك سؤال مطرح است كه چرا تمسخر جریانهای مختلف در وادیهای متفاوت براي يك هفتهنامه تا اينجا آرماني میشود كه حاضر است براي آن هزینههای سنگيني چون جان اعضاي تحريريه را بپردازد. آشنایان به مسائل روز دنيا بهراحتی سازماني بودن اين جريان را درك میکنند و براي چنين چيز واضحي به دنبال دليل نمیگردند.
باکمی دقت در جریانهای مختلف مخصوصاً در نیمقرن اخير خطي مشاهده میشود كه شارلي ابدو و امثال آن تنها بخشي از آن خط هستند خطي به اسم خط اباحه گري وجهان بدون تقدس.
انسانها تا زماني كه چيزي براي آنها اهميت دارد حاضر نيستند در مورد آن كوتاه بيايند و اگر آن اهميت به حد تقدس رسيد براي آن از هر چيزي حتي جان هزينه میکنند. همين امر باعث میشود تا در مقابل زیادهخواهیها و تمام مسائلي كه با آرمان آنها از طرف جريان استعماري قرار دارد مقاومت كنند؛ به همين دليل پروژهای بايد كليد میخورد به اسم پروژه اباحه گري و جهان بدون تقدس كه در آن ديگر هیچچیزی براي انسانها اهميت نداشته و همهچیز از حصار تقدس خارجشده باشد تا دیگرکسی براي دفاع از آن هزينه نكند. انسانهای متعصب و پايبند بايد تبديل میشدند به انسانهای خنثايي كه نسبت به هيچ مسئلهای از خود واكنش نشان نمیدهند تا از اين رهگذر انگيزه خود را براي هرگونه تقابل با جريان سرمایهداری و جبهه استبداد و استعمار از دست بدهند.
سلمان رشدي نويسنده هندي الاصل كه حالا تابعيت انگلستان را دارد از سردمداران اين جريان بوده است او با نوشتن كتاب آيات شيطاني و توهين و استهزاء نبي مكرم اسلام درواقع خط تقدس را شكست و زمينه را براي توهینهای بعدي در نیمقرن گذشته آماده كرد. البته قبل از او كساني چون صادق هدايت و بعضي از منور العقولها جستهوگریخته اقدام به اين کارکرده بودند.
اما توهين سلمان رشدي به نبي مكرم اسلام با توجه به شهرت جهاني اش به خاطر كتاب بچههای نیمهشب حركتي جهاني بهحساب میآمد. درواقع كتاب آيات شيطاني سلمان رشدي گامي مهم در پيشرفت به سمت جهان بدون تقدس به شمار میآید.
اين تهاجمات و تمسخرها در دهه گذشته شتاب بيشتري به خود گرفته است و تمسخر و استهزاء مقدسات اديان و فرق و نيز ارزشهای ملي و اجتماعي ملل مختلف وارد فاز سرعت گرديده كه نشان از مصمم بودن لابیهای سرمایهداری و استعماري براي ساخت انسان خنثي در جهان بدون تقدس میباشد.
در حوزه اسلام ساخت فيلمي موهن در خصوص پيامبر اكرم (ص) و كشيدن کاریکاتورهای متفاوت از آن شخصيت الهي نبي مكرم اسلام و پروژه قرآن سوزي كشيش آمریکایی تنها مواردي از حرکتهای موهن در خصوص مقدسات اسلامی است. دراینبین ساخت لطیفههای سازمانیافته در خصوص مقدسات و نيز ارزشهای ملي و مذهبي و شخصیتها بخشي از اين پروژه است. ساخت لطیفههایی در خصوص معارف ديني، شهيد و شهادت، روحانيت، شخصیتهای قرآني چون لقمان حكيم و حتي شخصیتهای روشنفكر چون شريعتي نيز بخشي از اين پروژه است.
البته اين سكه دو رو دارد كه یک روی آن تشديد روحيه اباحه گري و نيز ترويج بیاعتقادی و تقدس زدائيست و روي ديگر آن تشديد احساسات گروههای بهظاهر اسلامگراست كه با حرکتهای خشن و تروريستي تصويری خشن و زشت از انسانهای معتقد به ارزشها را به نمايش میگذارد و اين درواقع يعني تروريسم اعتقادي كه بهمراتب از تروريسم انساني چون داعش در بلندمدت خطرناکتر است.
اگرچه خدا وعده داده است كه از دين خود در مقابل مسخره كنندگان حمايت میکند و به اين نكته بهصراحت در قرآن اشاره فرموده است اما اين بار مسئوليت را از دوش انسانها برنمیدارد و انسانهای معتقد موظفاند تا با تبيين معنويت حقيقي و تمسك به تقدسهای واقعي و نه ساختگي از شكستن اين حصار جلوگیری كنند.
شارلي ابدو درواقع بخشي از پروژه ساختن جهان بدون تقدس است كه در آن انسانها به خاطر غوطهور بودن در جريان شهوت وزندگی حيواني از تفكر محروم میشدند و بهراحتی ابزاردست جريان سرمایهداری و استبداد میگردند.
94/10/15 - 11:36 - 2016-1-5 11:36:51
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]