محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827745737
رُمان چیست؟ / منصور یاقوتی
واضح آرشیو وب فارسی:کرد پرس: در هیچ منبعی پاسخ مثبت به این پرسش داده نشده. پس این تصوراز کجا آمده؟ لابد از اینجا که نویسنده جوان دیده است که برخی از مهمترین رمان های جهان قطورند! هر چند در منابع مربوط به نقد ادبی و سبک های ادبی٬ تعاریف دقیق و جامعی از مفهوم «رُمان» داده شده٬ پرسش این است که چرا ...خبرگزاری کردپرس_سرویس فرهنگ و هنر: در هیچ منبعی پاسخ مثبت به این پرسش داده نشده. پس این تصوراز کجا آمده؟ لابد از اینجا که نویسنده جوان دیده است که برخی از مهمترین رمان های جهان قطورند! هر چند در منابع مربوط به نقد ادبی و سبک های ادبی٬ تعاریف دقیق و جامعی از مفهوم «رُمان» داده شده٬ پرسش این است که چرا نویسندگان جوان بی اعتنا به منابع معتبر٬ همچنان «حجم گرایی» را«رمان» می نامند٬ پرسشی است نو که باید ریشه های ذهنی آن را کاوید. در کتاب «ادبیات داستانی» نوشته «جمال میرصادقی» تعاریفی با تکیه بر آرای نویسندگانی همچون «دی.اچ.لارنس David Herbert Lawrence» ارائه داده و نظریات خودش را هم ضمیمه کرده که دقت و جامعیت ندارد. جمال میر صادقی از«ویلیام هزلیتWilliam Hazlit » نقل می کند: «رمان داستانی است که براساس تقلیدی نزدیک به واقعیت٬ از آدمی و عادات و حالات بشری نوشته شده باشد و به نحوی از انحاء تصویر جامعه را درخود منعکس کند.» این تعریف اعتبار و ارزش علمی ندارد٬ چرا که مشمول داستان کوتاه و داستان بلند هم می شود. سپس این تعریف را به چالش می کشد از این منظر که بر رمان های تمثیلی و نمادین و سوررئالیستی قابل تطبیق نیست و با رمان های «قصر» کافکا و«بوف کور» هدایت و«یکلیا و تنهایی او» تقی مدرسی کاملا̋ مطابقت ندارد. باید گفت تعریف ویلیام هزلیت از این جهت بی اعتبار است که ساختار و خصوصیات رمان را توضیح نمی دهد. سپس از دی.اچ لارنس نقل قول می کند «...رمان ها در حکم عاملی تکان دهنده می توانند سراپای هستی آدم را به لرزه اندازند....» همه کس می داند که یک داستان کوتاه که متنی قوی داشته باشد و خوب هم نوشته شده باشد می تواند «سراپای هستی آدم زنده را به لرزه اندازد...» این تعریف هم نمی تواند مورد توجه قرار گیرد. سپس می نویسد: «آقای آبل شووالی٬ در جزوه کوچک اما درخشان خود تعریفی را به دست می دهد و خوب اگر یک منتقد فرانسوی نتواند رمان انگلیسی را تعریف کند چه کسی می تواند؟ وی می گوید که رمان٬ داستانی است به نثر٬ با وسعتی معین و این برای ما کافی است جز اینکه شاید اضافه کنیم که این حد یا وسعت نباید کمتر از پنجاه هزار کلمه باشد....» ادبیات داستانی /جمال میر صادقی نویسنده بر این تعریف از این زاویه خُرده می گیرد که «هدف رمان ساختن زندگی نیست بلکه ابداع مجدد آن است. رمان هرگز نمی تواند عین واقعیت های زندگی را منعکس کند زیرا که زائیده تخیل است...» باید گفت که رمان های کاملا̋ تخیلی٬ شاخه ای از درخت تناور رمان اند و نویسنده قادر نبوده از منظری وسیع تعاریف ذکر شده را به چالش بکشد. لذا به «مکتب های ادبی» رضا سید حسینی٬ چاپ دوازدهم٬ انتشارات نگاه صفحه 110 استناد می کنیم که نویسنده مختصر و از نظر خود کافی «رمان» را در برابر«حماسه» این گونه توضیح می دهد: «وقتی که داستان به جای شعر به صورت نثر بیان شود٬ نوع دیگری از آثار ادبی را تشکیل می دهد که آن را «رمان» می نامند. در رمان نیز همان قواعد تنظیم حماسه به کار برده می شود٬ با این تفاوت که در حماسه جای مهم را جَنگ اشغال کرده است ولی در رمان این مقام به عشق اختصاص داده شده است. در رمان اهمیت بیشتری به حقیقت نمایی اثر داده می شود. ضمنا̋ این نکته را نیز باید در نظر داشت که رمان باید دارای نتیجه ی مفید اخلاقی باشد....» نا گفته پیداست که این تعریف هم مثل تعاریف قبلی بُن مایه و ساختار بسیار سستی دارد که پوشالی به نظر می رسد. چراکه با این تعریف٬ داستان کوتاه و داستان بلند هم با توجه به حقیقت نمایی و اخلاقی بودن و به نثر نوشتن باید رمان باشند درحالی که چنین نیست. نویسنده نظر به تعریفی که دارد می نویسد: «....یگانه کسی که رمانی نوشت و توانست محبوبیتی کسب کند٬ مادام دولافایت بود که شاهکار خود را به نام «شاهدخت کلو» با رعایت اصول کلاسیک بوجود آورد....» رمان تاریخی اثر «لوکاچ» نوع خاصی از رمان را تحلیل می کند که به «رمان تاریخی» معروف شده و جای آن٬ یعنی «رمان تاریخی» در ایران معاصر کاملا̋ تهی ست. «رمان تاریخی» همچنان که گفته شد٬ به ژانری از جهان رمان اشاره دارد اما در خلال آن می توان خصایص رمان را بیرون کشید٬ از جمله مسأله «شخصیت». آنچه که لوکاچ در رمان تاریخی به عنوان شاخصه بنیادین رمان و رُکن اصلی آن تکیه می کند مسئله «شخصیت» است. تعدد شخصیت ها٬ چه خیالی همچون دن کیشوت و چه واقعی همچون گریگوری ملخوف و آکسینیا...... در رمان جاودانه «دُن آرام»٬ مشخصه اصلی رمان است: ○«خصوصیات شخصیت ها ناشی از ویژگی تاریخی عصرشان باشد» صفحه 33 ○«شخصیت ها باید به لحاظ اجتماعی و به لحاظ روان شناختی واقعی باشند» صفحه 34 ○«رمان به ویژگی تاریخی شخصیت ها و رویدادها دست یابد» صفحه 35 گئورگ لوکاچ با تکیه بر اظهارات بالزاک پدر رئالیسم٬ به نقل قول از بالزاک درباره برخی خصایص برجسته رمان های «سروالتراسکات» می نویسد: «...ترسیم گسترده ی آداب اجتماعی و شرایط ملازم با رویدادها٬ منش دراماتیک٬ کُنش داستان و در پیوند نزدیک با این یک٬ نقش جدید و مهم گفت و گو در رمان....» صفحه 51 لوکاچ درباره نویسنده آثاری همچون رابین هود٬ و «آیوانهو» از والتراسکات درباره خصایص شکل گیری شخصیت و نقش شخصیت در آثار اسکات تأکید می کند که او با تمهیدی تاریخی - اجتماعی و عینی زمینه شکل گیری شخصیت را نشان می دهد: «بدین سان اسکات می گذارد چهره های تاریخی مهمش از دل هستی زمانه سر برکنند و هیچ گاه نمی خواهند زمانه را بر اساس موقعیت نمایندگان بزرگ آن توضیح دهد....» صفحه 62 تا همین جا اگر بخواهیم به یک جمع بندی مختصر و مفید برسیم باید تأکید کنیم که آنچه ژانر رمان را از داستان کوتاه و داستان بلند سوا می کند٬ موضوع شخصیت است. در داستان کوتاه یک شخصیت اصلی وجود دارد که برشی از زندگیش نشان داده می شود. چند نفر هم در سایه روشن و در کنار او حرکت می کنند. در داستان بلند که حلقه واسطه ایست بین داستان کوتاه و رمان ٬ مثل «پیرمرد و دریا» اثر «ارنست همینگوی» همان یک شخصیت اصلی در کنار چند شخصیت نه چندان کامل٬ در فضایی گسترده تر و روابطی پر رنگ تر نقش آفرینی می کنند. داستان «موش ها و آدم ها» اثر جاودانه جان اشتاین بگ نمونه موفقی از داستان بلند است. یا «داستان یک انسان واقعی» اثر میخائیل شولوخُف و ... اما رمان٬ نظر بر اینکه یک زندگی کامل را نشان می دهد٬ با تعدد شخصیت ها که گاه٬ مثل رمان جنگ و صلح اثر لئون تولستوی٬ گفته می شود که از مرز چهار صد تن می گذرد که رقمی حیرت انگیز و اغراق آمیز به نظر می رسد. در ایران که داستان در قالب چکامه های بلند سروده می شده٬ می توان از داستان «سیاوش» و داستان «بهرام چوبینه» به عنوان رمان نام برد. چرا که در این داستان ها با تعدد شخصیت روبرو هستیم. موضوع دیگر٬ البته با نقل قول از بالزاک در رمان «نقش جدید و مهم گفتگو» ست. چرا گفتگو چنان اهمیتی دارد که در کنار پی ریزی شخصیت به آن توجه می شود؟ معنای گفتگو چیست؟ یعنی هر شخصیتی متناسب با موقعیت اجتماعی٬ خاستگاه طبقاتی٬ سطح فرهنگ و تربیت خانوادگی و اجتماعی خود سخن می گوید: گفت و گوی یک لمپن با یک فیلمساز٬ با عنصر انقلابی یا قهوه چی تفاوت دارد. هر شخصیتی متناسب با موقعیت خود سخن می گوید و فکر می کند. اما در رمان «سرودهای مخالف ارکسترهای بزرگ ندارند»٬ البته نه در همه موارد٬ تعدادی از شخصیت ها که در موقعیت یکسانی قرار ندارند٬ نه در شغل٬ نه جنسیت٬ نه تفکر... .مثل هم سخن می گویند و حرف می زنند و گفت وگو می کنند! اما می بینیم که در فلان رمان مشهوری که بیشتر از بیست چاپ هم خورده٬ این نویسنده است که به جای شخصیت ها حرف می زند: درویش و پینه دوز و کشاورز و یاغی٬ زن و مرد٬ با زبان نویسنده حرف می زنند!.... نه!... این نمی شود رمان نویسی. این همان چیزی است که بالزاک به آن اشاره می کند. یعنی اهمیت گفت وگو در رمان. رمان در سیمای واقعی و جایگاه راستین خود تصویر گر یک زندگی کامل است. یا حداقل بخشی از زندگی را در کمال خود نشان می دهد: هم شخصیت ها کامل اند٬ هم رویدادها. گاه رمانی همچون «ژان کریستف» اثر رومن رولان زندگی موسیقی دانی را از تولد تا پیری تصویر می کند٬ گاه رمانی به نام «خرمگس»اثر لیلیان وینیچ جوانی تا مرگ شخصیتی انقلابی را که برای رهایی میهن اش ایتالیا می رزمد نشان می دهد یا رمان جاودانه ای همچون «دُن آرام» روایتگر انقلاب اکتبر روسیه و جنگ داخلی می شود و سیمای زن را در عشق و وفاداری در کمال بی همتای خود باز آفرینی می کند. عرصه رمان ها همان طور که گئورک لوکاچ به درستی می گوید «بازی منحط با شکل» نیست یا «اشتباه گرفتن امر جزیی با امر مهم٬ سطحی با عمیق و ترجیح امر سطحی و امر جزیی» [رمان تاریخی/ نشر اختران/ لوکارچ/ترجمه شاپور بهیان/صفحات 381 و 383 متن در رمان اهمیت تعیین کننده دارد و نمی توان جدا از بررسی شکل به آن پرداخت. ضعف عمده و اساسی نوشته هایی که در ایران به نام پر اعتبار رمان منتشر می شود این است که زندگی در کمال خود به نمایش در نمی آید. نویسندگانی به نام رمان آثار حجیم در اتاق های دربسته خود سر هم بندی می کنند که شهامت رویارویی با زندگی را ندارند و «رمان را به راستی تبدیل به ابزار عوام فریبی » می کنند. البته این پدیده تصادفی نیست و همانطور که گئورک لوکاچ می نویسد: «جریان اصلی در عصر امپریالیسم٬ هم در نگرش تاریخی وهم در نظریه و عمل ادبی٬ جریان تباهی بیشتر رئالیسم است» صفحه 383 «نوآوری بی پایان نویسندگان بزرگ و رئالیست» امروزه از سوی منتقدانی مثل «ویتیکو» و «فچر» و «لیندن» در ایران زیر سئوال می رود تا «بی ذوقی تاریک اندیش این دوره...» در قلمرو داستان و ژانر رمان کاربرد تبلیغی برای جایزه بگیران و پندار بافان داشته باشد. اما تاریخ رمان به اعتبار نام هایی همچون لئون تولستوی٬ گورکی٬ داستایوسکی٬ بالزاک٬ اشتاین بگ و جک لندن به این پرسش پاسخ قطعی می دهد که هر نوشته داستانی و حجیمی را به اعتبار قطر و صفحات نمی توان رمان نامید٬ چرا که رمان روایتِ خلاق خود زندگی است با همه ی ژرفا و زیبایی ها و زشتی ها به صورت درام یا حماسه یا فضیلت نیکی و زیبایی. کرمانشاه 22 خردادماه 1394 از:بلوط
سه شنبه ، ۱۷آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کرد پرس]
[مشاهده در: www.kurdpress.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]
-
گوناگون
پربازدیدترینها