واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: 17 ثانیه از روابط ترکیه و روسیه تهران- ایرنا- روزنامه همشهری در شماره یکشنبه 15 آذر در یادداشتی به قلم شفق باش روزنامه نگار و تحلیلگر از کشور ترکیه، می نویسد: دو هفته پیش، اتاق های خبر رسانه ها، شبکه های اجتماعی و تصمیم گیران در سراسر جهان با خبر ساقط شدن یک فروند سوخوی 24 روسیه توسط جنگنده های اف 16ترکیه، حیرت زده شدند.
در این یادداشت می خوانیم: بعد از 60سال، یک عضو ناتو یک هواپیمای روسیه را سرنگون کرد. تحلیلگران در برنامه های تلویزیونی حاضر شدند و بلافاصله به ارزیابی وضعیت پرداختند. سناریوهای احتمالی مورد بحث قرار گرفت: پوتین چگونه واکنش نشان می دهد؟ چرا ترکیه این کار را کرد؟ و اگر روسیه تصمیم به حمله متقابل بگیرد ناتو چه خواهد کرد؟امروز اما خوشبختانه باید بگوییم که این واقعه جدی، به رویارویی مسلحانه میان آنکارا و مسکو منجر نشد. مسکو تصمیم گرفت ترکیه را به شیوه «نامتقارن» مجازات کند. دولت پوتین تحریم های اقتصادی علیه ترکیه را اعلام کرد. اخذ ویزا برای شهروندان ترکیه را هنگام ورود به روسیه دوباره الزامی کرد و از همه مهم تر، جنگ تبلیغاتی را علیه ترکیه و شخص رجب طیب اردوغان رئیس جمهور کلید زد.پوتین شخصا ترکیه و اردوغان را به حمایت مستقیم از داعش متهم کرد. البته باوجود اینکه مسکو می گوید مدارکی برای اثبات این اتهامات دارد، اما مدرک روشنی برای این موضوع نیست. در حقیقت روسیه بحثی که این روزها درباره حمایت ترکیه از داعش طرح شده را گسترش داد. اما جدای از همه این بحث ها، یک پرسش همچنان بی پاسخ مانده است و آن اینکه چرا ترکیه سوخوی روسیه را سرنگون کرد؟هواپیمای روسیه به مدت 17ثانیه حریم هوایی ترکیه را نقض کرد و براساس قوانین بین المللی ترکیه حق مقابله با هر نقض کننده حریم هوایی خودش را دارد. اما آیا این کار لازم بود؟ احتمالا خیر! اف 16 های ترکیه می توانستند دشمن روسی را تا خروج از حریم هوایی ترکیه اسکورت کنند. اما آنکارا تصمیم گرفت ریسک رویارویی با روسیه را بپذیرد، رویارویی با کشوری که روابط طولانی با آن دارد. به نظر می رسد تصمیم به این کار مدت ها قبل اتخاذ شده بود. بعضی تحلیلگران می گویند این تصمیم براساس ملاحظات داخلی گرفته شده چون روسیه به شدت مواضع گروه های ترکمن ضد دولت بشار اسد را در اطراف منطقه بایربوجاق بمباران کرده است.به نظر من یکی از دلایل ترکیه برای اینکه ریسک رویارویی با روسیه را به جان بخرد، نمایش قدرت بوده است. همه می دانند که روسیه در گذشته هم حریم هوایی کشورهای همسایه را نقض کرده است. همین یک ماه پیش ترکیه یک پهپاد روس را ساقط کرد. ترکیه در ماجرای سوریه با روسیه مشکل دارد و روشن است که تصمیم گیران در آنکارا فکر کنند اگر ترکیه یک هواپیمای روس را سرنگون کند، پیام محکمی داده است. در حقیقت مسکو و حتی شرکای استراتژیک ترکیه در ناتو، با این رفتار آنکارا متعجب شدند.دلیل دیگر ترکیه برای این کار این است که فکر می کند حملات هوایی روسیه در شمال سوریه، داعش را هدف نمی گیرد بلکه ترکمن ها و دیگر گروه های شورشی که با ترکیه رابطه دارند را مورد حمله قرار می دهد. از آنجا که هدف ترکیه در سوریه، تغییر رژیم است، به نفعش نیست که ارتش سوریه در مرز با ترکیه قدرت بگیرد.در یک سال گذشته سیاست مرزی ترکیه به طور چشمگیری تغییر کرده است. آنکارا دریافته که در درازمدت به نفعش نیست که خاکش محلی امن برای شورشیان سوریه باشد. به عبارت دیگر اکنون دیگر «بزرگراه امن جهادی ها» در مرز ترکیه و سوریه وجود ندارد. اما ترکیه مدعی است که از گروه های میانه رو مخالفان سوریه حمایت می کند.ترکمن ها یکی از این گروه ها هستند. ترکیه با ساقط کردن هواپیمای روسیه می خواست به متحدانش در سوریه این پیام را بدهد که از آنها حمایت می کند.ترکیه هفته ها شاهد حملات روسیه در شمال سوریه بود و کاری از دستش برنمی آمد. ارتش سوریه با حمایت هوایی روسیه پیشروی کرد و گروه های مورد حمایت ترکیه در میدان جنگ بازی را باختند. این وضعیت در آنکارا ناامیدی ایجاد کرد. ریسک رویارویی مسلحانه با روسیه به خاطر ورود چند ثانیه ای هواپیمای این کشور به حریم هوایی، یک رفتار بی منطق است.رفتار بی منطق در امور بین الملل وقتی بروز می کند که تصمیم گیران در وضعیتی احساسی و در واکنش به موقعیتی خاص قرار گیرند. سرنگون کردن اسد به مهم ترین هدف سیاست خارجی دولت ترکیه و مخصوصا شخص اردوغان تبدیل شده است. این رفتار نتیجه ادامه حضور اسد در قدرت است.اما آیا ساقط کردن هواپیمای روسیه تأثیری در وضعیت میدان جنگ در سوریه می گذارد؟ بعد از این حمله، روسیه حملاتش را در این منطقه تشدید کرد. اعلام کرد که سیستم دفاع موشکی اس 400در لاذقیه مستقر می کند. مسکو ریسک ورود به جنگ با آنکارا را قبول نکرد اما بر تعهدش برای حفظ اسد در قدرت تأکید کرد.اگرچه آنکارا هم کار خودش را کرد و به نظر نمی رسد که هواپیماهای روسیه بار دیگر وارد حریم هوایی ترکیه شوند اما این واقعه تأثیری بر وضعیت موجوددر جنگ سوریه نمی گذارد. نیروهای مورد حمایت ترکیه همچنان زیر حمله هستند و حملات روسیه به شورشیان و داعش بیشتر هم شده است.اسد هم به نظر نمی رسد که به این زودی ها قدرت را ترک کند. در نهایت، پرسش آخری که باقی می ماند این است: آیا ساقط کردن سوخوی روسی به خاطر حضور 17ثانیه ای در آسمان ترکیه، ارزشش را داشت؟*منبع: روزنامه همشهری، 15 آذر 1394 **گروه اطلاع رسانی**2002**9131
15/09/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]