واضح آرشیو وب فارسی:پارسینه: تروریست شدن در واقع یک انتخاب آگاهانه استثنایی برای ارتکاب اعمال تروریستی است. آن چه مدنظر باید داشت این است که چرا با وجود ریسک جانی و خطرات بسیار تروریست شدن و از سوی دیگر دستمزد های بدون ضمانت، افرادی باز مسیر تروریست شدن را انتخاب می کنند؟نظریه پردازانی مانند جان هورگان با ترکیب جرم شناسی نظری و تحولی ، ورود به تروریسم را مانند یک پروسه در نظر گرفتند که برای سایرین نیز مبدا قرار گرفت. جان هورگان در کتاب خود با عنوان روانشناسی تروریسم فرایند وارد شدن به این پروسه را در فازهای مجزایی در نظر می گیرند. شامل تروریست شدن، تروریست ماندن و در نهایت جدایی از تروریسم. به زعم هورگان طبیعتا هیچ فردی یک شبه تصمیم نمی گیرد که تروریست شود. او از هزاران گام تدریجی سخن به میان می آورد و یا به عبارتی فرایندی از درونی شدن و یا پذیرش تروریسم. دو عامل مهم برای درک فاز اول را باید در نظر داشت، محرک و آسیب پذیری. محرک یک احساس، میل، نیاز روانی یا چیزی شبیه به این ها است که برای انجام یک عمل به فرد انگیزه می دهد. می توان گفت حداقل چهار انگیزه در میان تروریست ها وجود دارد. ١) فرصت عمل ٢) نیاز به تعلق ٣) میل به موقعیت اجتماعی ٤) کسب دستمزد مالی. آسیب پذیری نیز از سوی دیگر قابلیت تسلیم شدن فرد در برابر وسوسه یا اقناع است. در مصاحبه هایی که با خانواده های افرادی که به داعش پیوسته اند، برای نمونه والدین اقسی محمود، اعلام کرده اند که دختر آنها به صورت مداوم در معرض پیام های زنان داعشی در تویتر قرار داشته است و به آن ها نوعی احساس تعلق پیدا کرده است. از سوی دیگر فردی همچون مهدی غموش، در فرانسه هفت سال را در زندان گذراند و در همان جا به شبکه های ترور پیوست. هرچند که اطلاعات زیادی از زندگی ابوبکر بغدادی در دسترس نیست اما او علاوه بر این که تعالیم افراطی مذهبی را در بغداد گذرانده است، از سال ٢٠٠٤ تا ٢٠٠٦ را نیز دردر زندان بوکا در حبس بوده است. وقتی که از زندان خارج می شد، هنگامی که به سرباز آمریکایی می گفت: روزی همدیگر را در واشنگتن می بینیم، هیچ کس کلام او را تا این حد جدی نمی دید. طی کردن دوره های آموزشی افراطی مذهبی در عراق، هم بند بودن با افراد افراطی و تندرو در زندان بوکا و گذراندن دوره های آموزشی و همراهی با طالبان در افغانستان شاید طی کردن هزاران گامی باشد که ابوکر بغدادی برای تروریست شدن تجربه کرده باشد. از سوی دیگر بسیاری از اعضای بلند پایه داعش افسران سابق ریاست جمهوری عراق هستند که شهرت بسیاری در اعمال جنایی داشت. برخی از این افسران همچون حجی بکر، ابوایمن عراقی، بیلاوی و ابوعمر قرداش از جمله افسران سابق این گارد هستند که چندین سال را در زندان بوکا در کنار هم سپری کردند و ای بسا هدف آن ها از پیوستن به تروریسمی با قرائت داعش، بازیافتن همان موقعیت اجتماعی پیشین باشد. طی پنج سال گذشته حکومت ها با تروریست هایی روبه رو بوده اند که دارای مشابهت هایی به لحاظ ساختاری هستند اما از تاکتیک ها و روش های متفاوتی برای دست یابی به اهداف شان استفاده می کنند. البته شناخت تمامی ابعاد روانشناسانه تروریسم، به دلیل تکامل پیوسته اشکال تروریسم امکان پذیر نیست، اما تلاش هورگان برای به راه انداختن بحثی با چنین محتوایی ستودنی است. هورگان می گوید آن چه که به اصطلاح علل تروریسم معروف است درواقع علل تروریسم نیستند. او به نابرابری اجتماعی اشاره می کند و می گوید نابرابری اجتماعی شاید شرط مقدماتی باشد اما به ندرت دلیل اصلی انتخاب تروریست شدن است. جان جهادی، معروف ترین جلاد داعش هنگامی که پیامی را برای واشنگتن پست و گاردین ارسال کرده بود که در آن از لندن به عنوان یک زندان بزرگ نام برده بود، هرچند که او در لندن بزرگ شده و دوران کودکی و نوجوانی خود را در این شهر گذرانده بود. تصویری که از فرد تروریست وجود دارد یعنی فردی که با تعهد عمیق و سرسخت تحریک شده است، یک واقعیت پیچیده را پنهان می کند و آن واقعیت این است که انگیزه های پیوستن به گروه های تروریستی به اندازه تنوع این گروه ها متفاوت است که حتی با تغییر زمان هم می تواند تغییر کند. در واقع در فرآیند درگیر شدن در فعالیت های تروریستی، بسیاری از افراد طی مدت طولانی در معرض تفکرات افراطی و یا شرایط سخت فشار قرار دارند و از این روی از واژه پروسه استفاده می کند. جان هورگان راه کار مبارزه با تروریسم را در همین مرحله یعنی جلوگیری از ورود به دنیای ترور می داند. در واقع تروریست ها به دلائل بسیار کوچک و بزرگی به داعش می پیوندند که می توان آن را مجموع عوامل فشار و کشش نامید. عوامل بزرگ مانند حس کنار گذاشته شدن، سرخوردگی، ناکامی، حس غریبه گی و حس قربانی شدن. اما مسائل کوچکتر، شامل فکر کردن به نتایج ورود به تروریسم است، مانند ماجراجویی، هیجان، رفاقت، احساس تعلق به یک کل بزرگتر و غیره. نکته کلیدی تنها در این نیست که بدانیم افراد چرا وارد تروریسم می شوند، بلکه باید بفهمیم چگونه ورود پیدا می کنند و چه استراتژی هایی برای جذب افراد به کار گرفته می شود. شرایط جذب شامل استفاده از هر ابزاری می شود خواه شامل اقناع آنها برای جنگیدن یا دفاع از خود و دیگران است و یا راهی برای خروج از تحقیری است که به آن گرفتار هستند. فرایند عضوگیری تروریسم هم متناسب با زمان متفاوت است. چه بسا جذب شدن در فرآیند تروریسم با چند سال گذشته متفاوت است. حتی گاهی تروریست هایی که از راه خود بازمی گردند، نمی توانند به دلائل واضحی اشاره کنند. در واقع هورگان معتقد است که که برای شناخت بهتر فرایند ورود به تروریسم باید در مورد محرک ها بهتر فکر کنیم و بیاندیشیم. در واقع هورگان تعاریف گذشته از مفهوم تروریست را به نقد می کشد و معتقد است نباید تروریست ها را دیوانه و مجنون صرف بدانیم؛ بلکه آن ها افرادی با زندگی عادی بودند که طی یک فرایند تدریجی تروریست شدن را آگاهانه انتخاب می کنند. فاطمه جلیلیان/الوقت
پنجشنبه ، ۱۲آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پارسینه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 61]