جهان - استراتژي اقتصادي و آينده غول‌ها

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: جهان - استراتژي اقتصادي و آينده غول‌ها
جهان - استراتژي اقتصادي و آينده غول‌ها

دكترحسين دهشيار: چشم‌انداز پيش‌رو بسيار پرواضح مي‌سازد كه كشورهاي چين و هندوستان از وجاهت قرار گرفتن در زمره قطب‌هاي برتر اقتصادي در گستره جهاني برخوردار هستند. چين و هندوستان به عنوان دو محور از مربع اقتصادي آسيا كه متشكل از كشورهاي ژاپن و كره متحد نيز است در دودهه آينده از جايگاه شامخ جهاني در رابطه با توانمندي‌هاي اقتصادي بهره‌مند خواهند شد.

بنابراين با توجه به معيارها و آمار و ارقام مي‌توان به يقين از اين چشم‌انداز صحبت كرد. اما آنچه از اهميت برخوردار مي‌باشد اين نكته است كه كدامين كشور، استراتژي اقتصادي كارآمدتر و با دوام‌تر را به تدوين كشيده است. دو شيوه و روش متفاوت به وسيله اين دو بازيگر و غول جمعيتي و جغرافيايي آسيا طراحي شده است. استراتژي اقتصادي چين مركز محور و هدايت شده توسط ساختار حزب كمونيست است.
به لحاظ اين تمركز تصميم‌گيري، تخصيص هدايت شده، جهت‌دار و متاثر شده از ملاحظات سياسي را بايد يك واقعيت انكارناپذير در نظر گرفت. مزيت اين نوع توسعه اقتصادي در اين است كه تمامي منابع و توانمندي‌ها در چارچوب يك مديريت متمركز و پاسخگو به رهبري سياسي به بسيج مي‌آيند. اما آنچه يك‌چنين چارچوب پياده‌سازي استراتژي را آسيب‌پذير مي‌سازد، ظرفيت به شدت پايين آن براي تطبيق با شرايط به شدت در حال تحول و دگرگوني است. با در نظر گرفتن اين مهم كه تحولات اقتصادي، مديريتي در قلمرو توليد ثروت و از همه مهم‌تر دگرگوني‌هاي به‌شدت سيال تكنولوژيك، مداوم، سريع و فزاينده است و با فهم اين نكته كه ساختار قدرت سياسي براي تصميم‌گيري نياز به اجماع در داخل دارد و اين يعني عدم توجه به مقوله سرعت و پيش‌دستي، مي‌توان بيان داشت كه در بلندمدت به لحاظ گسترش شهرها و كوچك شدن روستاها و تقليل قدرت تصميم‌گيري به لحاظ ورود متغيرهاي جديد، كشور چين با مشكل مواجه خواهد شد. در استراتژي توسعه چين آنچه محرز است برتري و اولويت ملاحظات سياسي در رابطه با مسئله توسعه و ترقي اقتصادي است. به جهت اينكه استراتژي مركز محور است و با وقوف به اين نكته كه رهبران سياسي و سياست‌پيشگان در وهله اول حفظ قدرت خود را مطرح مي‌يابند، اين احتمال هميشه وجود دارد كه اولويت‌هاي اقتصادي و برنامه‌هاي توسعه، نه بر اساس منطق اقتصاد بلكه در چارچوب منطق سياسي طرح و تدوين شوند. در كوتاه‌مدت يك چنين اقداماتي كم‌تاثير هستند اما اثرات آن در بلندمدت خودنمايي مي‌كنند در شرايطي كه قدرت‌هاي اقتصادي نبايستي كمترين امكان تضعيف فرآيند توسعه و رشد را حيات دهند اين ضعف مي‌تواند پي‌آمدهاي فراوان و قطعي را به نمايش بگذارد. چون توسعه اقتصادي در سطح كلي و اولويت‌بندي‌ها در روند اين توسعه و اينكه كدامين جغرافياها در چارچوب توسعه از توجه و تخصيص سرمايه فزونتر برخوردار باشد به وسيله ساختار سياسي مشخص مي‌شود، رابطه تنگاتنگي بين ثبات در مقوله استراتژي اقتصادي و كارآمدي قدرت سياسي به‌وجود مي‌آيد. كمترين ضعف و ناكارآمدي و مناقشه سياسي به سرعت خود را در قلمرو اقتصادي نشان خواهد داد. با توجه به اينكه حاكميت حزب كمونيست در بلندمدت به شكل كنوني آن امكان‌پذير نيست مي‌بايستي انتظار داشت كه فرآيند توسعه اقتصادي در چين در آينده به لحاظ اين واقعيت آسيب‌پذيري فراواني را به معرض نمايش بگذارد.
استراتژي توسعه اقتصادي در هندوستان برخلاف چين اولا اينكه مركز محور و وابسته به ملاحظات سياسي رهبران نيست و از سويي ديگر كيفيت توسعه در اين كشور كاملا برآمده و متاثر از شرايط محلي، نيازهاي منطقه‌اي، منابع در دسترس و معادلات اقتصادي است. به لحاظ اين واقعيت است كه طبيعي بايد قلمداد شود كه نرخ رشد اقتصادي كمتر از چين باشد و تمامي مناطق از توسعه يكسان برخوردار نباشند. استراتژي اقتصادي هندوستان به دليل اينكه در بستر چانه‌زني‌هاي گروه‌هاي مختلف اجتماعي، توجه به ظرفيت‌هاي مديريتي و مقوله‌هاي موثر در حيات‌بخشيدن به برنامه‌ريزي‌هاي اقتصادي شكل‌گرفته است در كوتاه‌مدت به وضوح در برابر واقعيات اقتصادي داخلي و جهاني آسيب‌پذير و در بلندمدت به گونه‌اي انكارناپذير با ثبات‌تر، پايدارتر و نزديك‌تر به معادلات اقتصادي خواهد بود.
هندوستان به عنوان يك قدرت اقتصادي در آينده يك واقعيت و بسيار نزديك به مدل اقتصادي آمريكا خواهد بود. به اين معنا كه هر منطقه جغرافيايي در يك حيطه خاص اقتصادي از برتري برخوردار خواهد بود. بخش‌هاي خدماتي در جغرافيايي متفاوت با بخش‌هاي كشاورزي و صنعتي خواهند بود. در حالي‌كه مدل توسعه چين نزديك‌تر به كشوري مانند فرانسه خواهد بود فرآيند توسعه اقتصادي هندوستان كمتر متاثر از كيفيت حيات سياسي و بسيار متاثر از تعاملات اجتماعي خواهد بود در حالي‌كه در رابطه با چين به يقين بايد باور داشت كه ملاحظات سياسي نقش وسيع‌تري در فرآيند توسعه خواهند داشت. ماهيت روند اقتصادي در چين متاثر از توسعه سياسي و در هندوستان متاثر از توسعه اجتماعي خواهند بود.
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 271]