واضح آرشیو وب فارسی:ایکنا: گروه اجتماعی: مسجد جامع کاشمر میراثی ماندگار از دو و نیم قرن پیش است، مسجدی که امروزه از آثار تاریخی کاشمر محسوب شده و مهم ترین مسجد این شهرستان و محل برگزاری نماز جمعه است.به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، ترشیز قدیم به داشتن جامع های معتبر و معمور، زبانزد و مشهور بوده است، مقدسی در اثر ارزشمند خود احسن التقاسیم آورده است که شهر طرشیث مرکز بُشت جامعی دارد که پس از مسجد جامع دمشق ثروتمندتر از آن جامعی نیست، زیبا و پاکیزه است و این در حالی است که مسجد جامع دمشق را هنرمندان ایرانی و هندی و رومی با هزینه ای معادل هفت سال مالیات شام ساخته بودند و 18 کشتی زر و سیم در آن صرف شده بود و دنیای شگفتی بود و زیبایی و ثروت و هنر. مسجد جامع شهر ترشیز نیز از این قرار جزو شگفتی های روزگار بوده است اما این مسجد در کجا واقع شده است؟ امروز بر اثر گذشت زمان هیچ اثری از آن باقی نمانده است. بنای کنونی مسجد جامع کاشمر متعلق به دوران قاجار است زمانی که عبدالعلی خان و مصطفی خان روسای قبایل میش مست در سال 1213 هجری قمری ترشیز را در اختیار داشتند. ترکیب اصلی مسجد از آجر ساخته شده است بدون هیچ زینت و زیوری، مقداری از ایوان و محراب را با کاشی معرّق آراسته اند، کتیبه ها به خط استاد محمد اصفهانی و کاشی ها کار استاد اسماعیل اذانی است، در قسمت بالای محراب مقرنس کاری هایی از گچ سفید و رنگارنگ به چشم می خورد و تاریخ 1213 در بیشترین قسمت های محراب و ایوان دیده می شود. تنها ایوان مسجد که به صحن شمالی گشوده می شود 15 متر ارتفاع گرفته و عرض آن بیش از 10 متر است، در طرفین این ایوان دو شبستان وجود دارد که با معماری قدیمی ایران ساخته شده است، پوشش ها ضربی و ستون ها اغلب حجیم و جاگیر است، قطر ستون ها بیش از پنج متر و ارتفاع آن ها کمتر از سه متر است. سال اتمام اصل بنا 1205 هجری قمری بوده و کار بقیه قسمت ها مانند کاشی کاری ها و گچ بری ها در سال 1213 هجری قمری به پایان رسیده است. مسجد جامع کاشمر امروزه از آثار تاریخی کاشمر و مهم ترین مسجد این شهرستان و محل برگزاری نماز جمعه است، این مسجد به شماره ۵۱۵۲ توسط سازمان میراث فرهنگی ایران در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مسجد تا پیش از ساخت و سازهای دهۀ 80 و ۹۰ سدۀ کنونی، مهم ترین ساختمان بافت قدیمی شهر کاشمر به شمار می رفت. معماری این مسجد نسبتاً ساده و بی پیرایه است؛ یک صحن با ۱۲ اتاق و یک ایوان با ۱۰ متر پهنا و ۱۵ متر بلندا دارد. محراب مسجد در مرکز ایوان جای دارد. این مسجد حوض یا آبنما ندارد؛ امّا یک حوض زیرزمینی در زیر آن وجود دارد؛ در این مسجد سه نوبت صبح، ظهر، مغرب نماز جماعت بر پا می شود که شمار نمازگزاران در نماز جماعت مغرب و عشا به اوج می رسد. به جز نماز، مراسم های بسیار دیگری در روزهای گوناگون در این مسجد برگزار می شود؛ از جمله مراسم شب قدر و مراسم های ویژه شیعیان. بازسازی ها و اصلاحاتی در سنگفرش ها، دفع رطوبت و نمای سنتّی این مسجد انجام شده است که آخرین نوبت آن در ۹ مرداد۱۳۹۱بود، از دیگر ویژگی های این مسجد می توان به قرینه نبودن درگاه های ورودی این مسجد در شرق و غرب اشاره کرد. مسجد جامع مرکز فعالیت های سیاسی مسجد جامع کاشمر در روزهای قبل از انقلاب مرکز برای ساماندهی فعالیت های سیاسی و تظاهرات ها برعلیه نظام شاهنشاهی بود؛ در همین خصوص علی محمد رمضان نژاد معروف به حلوایی که 20 سال عضو هیئت امناء مسجد جامع بود در گفت و گو با ایکنا با بیان خاطراتی از فعالیت هایی که در این مسجد انجام می شد، گفت: مسجد جامع کاشمر در قبل از انقلاب زیر نظر آیت الله امامی اداره می شد. وی که در سال 1336 از یزد به کاشمر آمد و از همان ابتدا همسایه مسجد جامعه بود، اظهار کرد: این مسجد در قبل از انقلاب پایگاه فعالی برای مومنان و همه مردم این شهر در زمینه های مختلف بود؛ از سال 42 بعضی از روحانیون و خطبا در خصوص انقلاب سخنرانی هایی داشتند و بعد از حادثه سال 56 در قم و شهادت آقا مصطفی خمینی به مرور کارهای سیاسی علنی شد. حلوایی مسجد جامع را پایگاه اصلی ساماندهی تظاهرات و فعالیت های سیاسی دانست و ابراز کرد: شروع تظاهرات علیه رژیم شاه در کاشمر از مسجد جامع بود که به آرامگاه مدرس و یا امامزاده سید حمزه(ع) ختم می شد. وی با بیان اینکه انقلاب که پا گرفت مسجد جامع مهم ترین مرکز انقلابیون بود، اظهار کرد: در آن زمان حضرت آیت الله جعفر سبحانی در دوماه مبارک رمضان و به دعوت آیت الله امامی به مسجد جامع کاشمر آمدند و جلسات مختلفی از جمله تفسیر قرآن داشتند. عضو سابق هیات امناء مسجد جامع کاشمر با اشاره به اینکه در قبل از انقلاب در کنار مسجد یک حسینیه ای بود که به دلیل احداث خیابان فیض آباد(17 شهریور فعلی) از بین رفت، بیان کرد: در کنار مسجد جامع مسجد دیگری بود که هنوز هم باقی مانده است. وی با بیان اینکه در آن زمان به جز آیت الله امامی در بعضی مواقع شخص دیگری هم به نام آقای قدس در این مسجد اقامه نماز می کرد، گفت: بعد از انقلاب آیت الله پیش نمازی به عنوان امام جماعت مسجد جامع انتخاب شدند. وی با اشاره به اینکه به مرور مسجد جامع دیگر گنجایش جمعیت کاشمر را نداشت، افزود: بعد از انقلاب به وسیله حاج علی اکبر یزدانی، حاج آقا حسینی ممرآبادی و حاج علی عسگری مقداری از زمین های جنوب مسجد برای توسعه این مکان خریداری شد. حلوایی با بیان اینکه کلنگ مصلای جدید نماز جمعه توسط امام جمعه وقت حجت الاسلام شهمیری کلنگ زنی شد و با کمک های مردمی ساخته و به بهره برداری رسید، اظهار کرد: این مصلا توسط امام جمعه فعلی حجت الاسلام یعقوبی تکمیل شد به طوری که مسجد جامع به مکانی بسیار مناسب برای برگزاری مراسمات مذهبی و اعیاد مختلف تبدیل شده است. حق موقوفات مسجد جامع به خوبی پرداخت نمی شود وی در ادامه با بیان اینکه مسجد جامع اگرچه دارای موقوفات بسیاری است اما حق موقوفات به خوبی پرداخت نمی شود، گفت: در گذشته در محل پاساژ فعلی اوقاف کاروانسرایی بود که در همان زمان وقف مسجد جامع شد تا از محل درآمدهای آن مشکلات مالی این مکان رفع شود. عضو هیات امناء وقت مسجد جامع کاشمر در ادامه با اشاره به اینکه حضور جوان ها در دوران انقلاب در مسجد جامع پررنگ تر از زمان حال بود، افزود: در آن زمان این جوان ها بودند که کارهای مسجد را اداره می کردند اما به دلیل عدم جذابیت و کارهای فرهنگی مختلف حضور جوانان در مسجد جامع کمرنگ تر از گذشته شده است که امیدواریم برای اداره مسجد جامع هیئت امنایی انتخاب شوند تا در جذب جوانان موفق تر عمل کنند و به این قشر از جامعه بهای بیشتری بدهند. مسجد جامع پایگاه ساماندهی نیروها در زمان جنگ وی همچنین به نقش ارزشمند مسجد جامع در زمان هشت سال دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: در آن زمان ساماندهی نیروها برای اعزام، جمع آوری کمک های مردمی و ارسال آن ها و همچنین سخنرانی ها در این مکان انجام می شد. عضو هیئت امناء کاشمر با بیان اینکه در زمان انقلاب در اطراف مسجد درگیری های زیادی بین مردم و نیروهای رژیم اتفاق می افتاد به طوری که شهید ترابی در مقابل مسجد جامع به شهادت رسید، ابراز کرد: مسجد پناهگاه تظاهرکنندگان بود. بازسازی بافت قدیم توسط متخصص انجام نمی شود وی در ادامه به بازسازی بافت قدیم توسط اداره میراث فرهنگی اشاره کرد و افزود: متاسفانه بازسازی بافت قدیم توسط متخصیص خبره انجام نمی شود؛ بازسازی این بافت نیامند وجود معمارانی باتجربه بود و با وجودی که می شد مرمت بافت قدیمی مسجد جامع بهتر از این انجام شود. اما متاسفانه علیرغم هزینه های بسیاری که شد حضور این افراد در کاشمر اتفاق نیفتاد. وی با اعلام اینکه بافت جدید از فضای خوبی برخوردار است هرچند هنوز هم در بعضی مناسبت ها با کمبود فضا مواجه هستیم، بیان کرد: در ماه رمضان بیشتر نمازگزاران به دلیل کمبود فضا در داخل محوطه اقامه نماز می کنند. وی که 67 سال سن دارد در پایان اقامه نماز آیت الله پیش نمازی و سخنرانی های آیت الله واله در مسجد جامع را از بهترین خاطرات خود دانست و عنوان کرد: ایشان که سخنرانی می کردند جمعیت جوان آنقدر زیاد بود که جا برای نشستن نبود که امیدوارم باز هم شاهد چنین روزهایی باشم. محمدجواد افتخاری
سه شنبه ، ۱۲آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایکنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]