واضح آرشیو وب فارسی:عقیق: عاشورا، بیشتر از آنکه ثبت واقعه ای باشد به تاریخ ۶۱هجری، معجزه ای است نهفته در تمام اعصار و قرون که هر چه می گذرد گستره این واقعه و مصیبت عظیم، آشکارتر و بر حزن مردمان افزون تر می گردد.عقیق :عاشورا تنها، روایت گلوی کوچک طفل شش ماهه و غرق به خون شده علی اصغر و بریده شدن دستان علمدار کربلا نیست که درحسرت آوردن مشک آبی برای کودکان به کوثر می رسد، عاشورا سنجش صبر بزرگ بانویی چون زینب(س) است، چشم های پرهراس کودکانی است که امامزاده بودند، یا نسبی از امام داشتند. با واکاوی ابعاد روانی ترس واضطراب درکودکانی که درواقعه عاشوراحضورداشته اند وصحنه های خاصی را شاهد بوده اند، نظر تنی چند از صاحب نظران را جویا می شویم تا دراین میان شاید بتوانیم ضمن آشکارترشدن نقش و رسالت خطیری که برعهده حضرت زینب(س) قرار داشته است، به تاثیر حضور ایشان بر روان کودکان شاهد برآن مصیبت عظیم فائق آییم . نقش تربیت درست در کاهش ترس دکتر پیمان هاشمیان فوق تخصص روانپزشکی کودکان درخصوص ترس واضطراب کودکان، بخصوص روبه رو شدن با صحنه هایی که آکنده ازتنش وعوامل بروزترس و نگرانی است، به خبرنگار ما می گوید: اساسا کودکان با توجه به گوناگونی طبع می توانند تحت تأثیر آموزه های تربیتی والدین، رفتارهای متفاوتی داشته باشند. بدون شک محیط آکنده از آموزه های صحیح تربیتی و رفتاری والدین نقش بسزایی در روان فرزند با هرگونه طبع و سرشت خواهد داشت. کودک وقتی درمحیطی رشد می کند که همواره از مهر و محبت های اصولی والدین و آموزه های صحیح و شفاف دینی آکنده شده است، روان سالم تری خواهد داشت واگر کودکی در سیر زندگی خویش در محیطی قرارداشته باشد که سراسر اضطراب و نگرانی باشد، بی شک دچار ترس واضطراب و دیگر پیامدهای نشات گرفته ازاین محیط خواهد بود فوق تخصص روانپزشکی کودکان با تأکید بر وجود ترس و اضطراب شدید در کودکان حاضر در واقعه کربلا می افزاید: صرف نظر ازدیدگاه معنوی موضوع مورد بحث و فضای الهی حاکم بر واقعه کربلا، می توان گفت کودکان عاشورا هم البته با توجه به مراتب سن وسالی که داشتند، درگیر این فرم های روانی بوده اند. دیدن صحنه هایی مانند جنگ رفتن یا کشته شدن پدر، عمو، برادر، نگرانی های عمه و در نهایت همه این عوامل می تواند ترس و اضطرابهای شدیدی را برکودکان وارد کند، اما دراین میان باید به عقب برگشت و زمینه های رشد تربیتی خانواده های این کودکان را بررسی کرد، و دریافت آموزه های تربیتی این کودکان در مدیریت و کاهش این ترس و اضطراب بی تأثیر نبوده است. نقش مؤثر حضرت زینب(س) عضو هیأت علمی گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز در پاسخ به این پرسش که آموزه های اخلاقی- تربیتی والدین کودکان حاضردر واقعه کربلا در سیر زندگی این کودکان چه نقشی در کنترل ترس و اضطراب آن ها داشته است و این مهم از نگاه دینی چگونه تعریف می شود، اظهار می دارد: ترس، نخستین عامل مشهود در میان کودکان ناظر بر واقعه کربلا و عاشورا بوده است. ترسی که پیامد دیدن صحنه های آتش زدن خیمه ها، پدری که در معرکه نبرد و کارزار قرار گرفته و بر اثر زخم شمشیرها مجروح و خونین شده است، عمویی چون عباس (ع) و جراحت های شدیدی که بر ایشان وارد شده است و... همه این ها از جمله مؤلفه های بروز ترس و متعاقب آن اضطراب شدیدی است که برای آن کودکان به وجود آمده است. حجت الاسلام دکتر مسعود آذربایجانی به قدس می گوید: البته در این میان قطعاً مادران این کودکان نیز با همه آن شرایط سخت روحی که داشته اند مدام سعی برآرامش بخشیدن به این فرزندان داشته اند که می توان گفت از جمله مهمترین عوامل تسکین و کاهش ترس و اضطراب در همین کودکان بوده است ومضافا دراین خصوص می توان به نقش حضرت زینب(س) اشاره کرد که با وجود تمام دلنگرانی های خویش، آرامش دهنده بسیار مؤثری برای این کودکان و حتی مادران آنان بوده است. دوم؛ هدف داربودن و معنا بخش بودن این واقعه است که حضرت سیدالشهدا(ع) بارها در مواضع و مواقع مختلف، هدف این حرکت ونهضت را بیان و ابعاد الهی آن را ترسیم کرده است. سوم؛ اعمال عبادی واذکار و ادعیه ای است که بزرگترها همواره درطول زندگی به آن مبادرت داشته اند و کودکان در سیر مراحل رشد و نمو خود، این آرامش نشأت گرفته ازاین اعمال را دیده و حس کرده اند و با طبعی آرام و صحیح برخاسته از اعتقاداتی الهی رشد کرده اند، بنابراین همین آرامش نسبی حاکم بر روان والدین که تا واقعه عاشورا هم ادامه داشته است، موجب آرامش کودکان و نوجوانان و تسکینی بر ترس و اضطراب های به وجود آمده از آن واقعه و مصیبت بوده است. حرکت جهادی والدین در مسیر درست عضو هیأت علمی دانشگاه تهران هم در پاسخ به موضوع جایگاه ترس و اضطراب در کودکان عاشورایی با اشاره به ابعاد خلوص عاشورا می گوید: عاشورا نقطه ای ازتاریخ است که هرگز امت اسلام مانند این روزخالص نشده بود. دکترسیدحمید خویی می گوید: تردیدی نیست که شرایط جسمی کودکان حاضردرواقعه کربلاهم مانند سایر انسان ها بوده است و بی شک مانند تمام انسان های متعارف، رنج و سختی زیادی را متحمل شده اند و لذا با این دیدگاه بصراحت می توان گفت آن ها نیز با دیدن آن صحنه های جنگ ودرگیری، دچار ترس و اضطراب شدیدی بوده اند، اما این گونه نبوده است که نتوانند این احساس را مدیریت کرده یا تحت کنترل داشته باشند. دکتر خویی می افزاید: عاشورا به تمامی ترس و اضطراب برای این کودکان بوده است، اما این را هم بخوبی درک کرده بودند که حرکت جهادی والدینشان در مسیر حقانیت است و این درک چیزی نبوده است جز آموزه هایی که در طول سیررشد خویش از رفتار و بیان والدین خود دریافت کرده اند و به باور و آرامش آن رسیده اند و بر اساس همین باور بوده که توانسته بودند به درجات بالایی از آگاهی و درک محیط و مدیریت بر این ترس و اضطراب برسند. رشد آگاهی وفکری کودکان کربلا عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز در خصوص تأثیرعواطف تربیتی والدین ناظر بر واقعه عاشورا درکاهش میزان ترس و اضطراب معرکه نبرد می گوید: سیدالشهدا(ع) درطول سفرهمواره نگاه ویژه ای ازجنبه های گوناگون به کودکان داشته اند که این نگاه، برخاسته ازحس عاطفی و تربیتی بوده است. دکترسیداحمد طباطبایی، با اشاره به نقش حضرت عباس (ع) می افزاید: حتی درعاشورا، می بینیم در کشاکش معرکه نبرد حضرت سیدالشهدا(ع) به برادرشان حضرت عباس(ع) می فرمایند کودکان تشنه هستند واز برادر می خواهند برای بچه ها آب بیاورد و به کودکان برساند. یا در جایی دیگر می بینیم که در مسیراسارت اهل بیت (س) در حوالی شام، زنی جلومی آید و به کودکان بازمانده از واقعه عاشورا غذایی می دهد که حضرت زینب(س) به او می گویند صدقه بر ما حرام است و سپس این کودکان دراوج گرسنگی و خستگی غذا را برمی گردانند، که همین موضوع بیانگر رشد آگاهی فکری این کودکان و اطاعت پذیری براساس آموزه های تربیتی والدین است و یا نماز خواندن و روزه گرفتن بچه های مسلم در زندان و یا رشادت ونبرد حضرت قاسم(ع) در نوجوانی، که همه این ها شواهدی است که نشان می دهد کودکان عاشورا درک صحیحی از هدفدار بودن جهاد و کشته شدن پدرانشان داشته اند و با آموزه های صحیحی ازرفتارهای تربیتی درمقیاس دینی رشد کرده اند. بنابراین می توان گفت، این ها مصداق همین تعریفی است که از تأثیر والدین بر رفتار و روان کودکان درسیر رشد و تکامل و نقش آن برکاهش ترس و اضطراب درمواقع بحران داشته ایم. منبع:قدس 211008
شنبه ، ۹آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عقیق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]